Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

'En ouwejaersaevend. (Walcheren.)

't Was ouwejaersavend. Buten was 't koud, fenienig⁽⁵⁾ koud; wan 't vroos dat 'et klapte. De wind snee j' as 'en mes in je wezen⁽⁶⁾, as je maer evetjes j'n oôt om 't 'oekje van de deure stak. As 'en wit laeken lee de sneeuw over 't land, en de boomen zaegen der uut as of ze gewit waeren, en as der es 'en windje deur ulder naekte takken blaesde, was 't net of ze stoengen te bibberen van de kouwe. De maene keek mit 'er 'elder wezen nae de laegte en lie' de sneeuw gliensteren en blienken asof 't 'en spiegel was. D'r schiensel viel ook op 't 'uusje van Kees Franken, dat an den straetweg lee, 'en endje buten Duunland. 't Was dae binnen lekkerder dan buten, en prettig dat 'et er uutzag! Dae zurgde Grietje wê vor. 't Kammenet bloenk, asof 't er alleenig stoeng om j'er in te spiegelen en de vloer zag er zoo kelf⁽⁷⁾ uut, asof j'er van moch⁽⁸⁾ eten en nie op loopen.

(5) Fenienig, venijnig (lett. vergiftig), scherp.

(6) Wezen, gezicht.

(7) Kelf, schoon (Eng. callow, Lat. calvus, kaal). ‘De guus afkelven,’ de kinder verschoonen.

(8) Moch', moest.

[p. 127]

Aolles zag der even an-kant⁽¹⁾ uut - en toch aod Grietje twee kinders en geen ees⁽²⁾ 'en meid. Jae ze was wâ bie de pienken⁽³⁾, dâ Grietje, en Kees moch' wê groo'sch op 'eur ziên.

An den 'aerd lee der 'en lekker viertje van turf en takkebossen, en vlak der bie mî z'n kousen op de werme vierplaete zat Kees mî klein Betje, z'n joengste kind, op z'n knieën. En over 'em, an d' aoren⁽⁴⁾ kant van de taefel, waerop 't blienkende koperen lampje stoeng te branden, zat Grietje mit 'er naoiwerk. Ze zat te pikken van geweld, mae z'ao toch tie's⁽⁵⁾ genog om zoo noe en dan es op te kieken en 'en woordje te zeien tegen Kees of es te lachen tegen klein Betje of tegen Piet, die op den grond speelde mit 'en rood paerd mit dubbeltjes der op geschilderd en 'en pluumpj' op z'n kop. 't Perretje trok 'en klein groen waegentje, en Piet trok 'et perretj' an 'en touwtje, en 't joenk aod 'en pelzier van belang. I ree maer aol deur van Duunland nae stad en van stad nae Duunland; in tien tellens was i 'een-en-de-weêre⁽⁶⁾ en dan vroog i z'n moeder, waer i noe nae toe moch', en dan goeng 't â weêr van voren of an.

Mae Piet was d' eenigste nie, die schik ao. Op vaoders knie zat klein Betje te kraoien van de leute, en ze sloog mit 'er 'andjes en mit 'er voetjes om 'eur⁽⁷⁾ 'een, dà Kees werk aod, om 'er vast t' 'ouwen. Maer Kees lachte nog veel 'arder as 'et kleine molletje, dat i lie' dansen en spriengen op z'n knie, tot Grietje tegen 'em moch' zeiën: ‘Kees, Kees, wees toch vorzichtig, dâ je ze nie lae' vaollen!’ Mae dae zou Kees wè vor zurgen, zonder dâ z'n vrouwe-n-'et 'em zee.

't Zag er daer aolles prettig uut op dien laesten aevend van 't jaer; - 't was der 'en boel beter dan dae buten in de kouwe.

‘Kiek es, Griete, daer ei' ze me werempel m'n 'oed vâ m'n 'oot g'aeld! Bel, aen 'k⁽⁸⁾ vâ m'n leven, wat 'en kracht ei' zoo'n joenk!’ En Kees lachte, dat 'em de traenen over z'n kaeken liepen, en Betje kraoide nog ees zoo 'ard en lie' den 'oed op den vloer vaollen. Grietje lie' d'r naelde 'en stuitje⁽⁹⁾ rusten en 'n zaelige uutdrukkienge lee er op 'er wezen, toen ze die twee dae zoo saemen zag spelen. Ze docht an de twee laeste ouwejaersaevenden; toen zat ze alleenig mit 'er ouwste kind en z' ao nie veel aors gedaen as gejuuld....nee, dae wou ze noe nie an dienken; wan aolles was noe ommers goed, en gerust goeng ze 't nieuwe jaer in. Piet was ok stille bluven stae, alverwege stad en Duunland, toen i z'n vaoder zoo 'oorde lachen. De joengen wou, dâ z' om 'um ok es zouën lachen - in 'en wip aod i den 'oed opgezet, die 'em tot over z'n oogen zakte en â schreeuwende: ‘Ikke bin vaoder, ikke bin vaoder!’ liep i overâ tegen an. 't Was 'en leven as 'en oordeel.

‘Bel, joe weêrgaoischen-aop!’ riep Kees â lachende. ‘Wi je m'n 'oed wel es werom geên? Zoo, dâ 's en braeve joengen. Wâ vor dag is 't noe mergen, Piet?’

(1) An-kant, opgeredderd, zindelijk; ook wel kant.

(2) Ees, eens; blijkens 't voorafgaande geen subst. opgevat.

(3) Bie de pienken, bij de hand.

(4) Aoren, anderen.

(5) Ties, bij tijds.

(6) 'Een-en-de-weêr, heen en weer (terug).

(7) 'Eur, zich.

(8) Bel aen 'k, wel, heb ik.

(9) Stuitje, zetje, oogenblikje.

[p. 128]

‘Nieuwejaer, en dan krieg 'k 'en krentenbroo's botteram van moeder!’

‘Bel zeker, waerom nie! 'k Gloof der niks van, 'oor!’

‘Jaeme, jaeme; moeder ei' me 't zelvers gezeid, eh moeder?’

‘Je zal 'em aen, 'oor!’ zee Grietje. ‘Mae noe moe' je bedeen⁽¹⁾ zoet nae je kotje⁽²⁾ gaen.’

‘Kom,’ zee Kees, ‘lae' den joengen nog wat spelen, 't is maer ees ouwejaer in 't jaer. Allo Piet, lang⁽³⁾ es 'en turf, dan zû me 't vier nog es oppokeren.’ En Piet langde 'en grooten turf uut den bak, lee 'em in 't waegentje, ree er 'n paer keer de kaemer â ziengende meê rond en broch' 'em eindelienge bie z'n vaoder, die 'm in 't vier lee.

‘Zie je noe wê, Kees, dat 'et 'ier 'en boel beter is as dae gunter?’ vroog Grietje, en ze keek Kees daebie zoovee' vrindelijk an, dat i wel 'en stik steen ao motten ziên⁽⁴⁾ om 'eur geen g'liek te geên, en dâ was Kees toch nie.

‘Noe ja, vrouwe,’ zee i, toen i er 'en stuitj' 'aod angekeken. ‘Eigelijk gezeid, bin 'k 'en boel liever bie julder. Maer somtement bin 'k zoo raor, dan is 't net of 'k niks over m'n eigen te zeien ae en 'en aor net mî me kan doe wat i wilt. Mae 'k belove j' 'oor Griete, 't zâ nie meer gebeu....Der wor' geklopt, g'lô'k! Wâ kan dat nog ziên!’

‘Bluuf jie mae zitten, 'k zal ik wel es gaen kieken,’ en Grietje goeng de kaemer uut en lie' de deure-n-anstaen om te kunnen zien. 'En kouwe wind kwam nae binnen en 'en 'eersche⁽⁵⁾ stemme vroog:

‘Is Kees thuus, vrouw Franken?’

Toen Kees die stemme-n-'oorde, zette-n-i klein Betje gauw in de taefelstoel, mit 'en gezicht as of i niks op z'n gemak was. Betje begon 'ardop te schreeuwen, omdat er geen mensch z'n eigen noe mit 'eur bemoeide en Piet lie' z'n paerd mit de dubbeltjes t' midden in de kaemer staen en liep nae z'n moeder, die net binnenkwam mit den vint, die nae Kees gevrogen⁽⁶⁾ ao. 't Zag der noe niks prettig uut in 't vrooilijke kaemertje; wan je zag niks as bange gezichten, b'alve dâ van Toon, den vint, die pas binnengekommen was.

‘'k Dacht ik, dâ j' ok zou kommen ouwejaersaevend 'ouwen, Kees? Je bint 'en mooie vint 'oor, 'k moe' 't zeien, 'en mooie vint.’

Kees zee niks. I keek nae beneê en lie' z'n dumen kriegertje spelen, dan es 'ard en dan es langzaem, dan es van boven nae beneê en dan es van beneê nae boven.

‘'Oor es, Toon,’ zee Grietje, ‘Kees ei' mien beloofd, dat i van aevend thuus zou bluven. 't Was beter, dâ j' ook nae je vrouwe goeng, zooas 't 'oort.’

Toon begon 'ardop te lachen, zoo 'ard, dat i op 'en stoel bie 't vier neêrviel. Toen i 'en bitje bekommen was, begon i z'n pupe te stoppen en ielke keer as i z'n duum in den pupenkop stak om de tebak nae beneê te douwen, keek i Kees schuuns an en zee ‘onder den duum⁽⁷⁾!’ en dan begon i van nieuws an te lachen.

(1) Bedeen, meteen, zoo meteen.

(2) Kotje, bedje.

(3) Lang, krijg (verg. aanlangen, geven).

(4) Ziên, zijn.

(5) 'Eersche, (h)eersche, barsche.

(6) Gevrogen, gevraagd.

(7) Onder den duum, woordspeling: onder de pantoffel.

[p. 129]

Kees zee nog aoltied niks, i keek nog aoltied nae beneê en zag nie, dâ z'n vrouw-n-'um stoeng te wienken, om z'n eigen nie an Toon te steuren.

Eindelienge ao Toon z'n pupe angestoken mit 'en kooltje vier. I stoeng op en lee z'n 'and op Kees z'n schouwer.

‘Wete je wê, wâ ze van je zeien, Kees, dae gunter in den Witten Leeuw?’

Kees gaf geen geluud, i bewoog z'n eigen nie, mae z'n dumen vlogen achter mekaore, of ze raezend waeren.

‘Wete je 't nie? dan zâ 'k je 't zeien....’

‘Kom, 'ouw je droenkenmans-praetjes mae voo' je,’ zee Grietje nog, die stoeng te beven as 'en riete, dat 'er man meè zou gaen. Mae Toon zee:

‘'k Aen⁽¹⁾ ik 'et tegen je man, bure, en nie tegen joe. - Joannis zee: “Kees komt ok van aevend, eh?” Jaeme, zee ik, en i gaet mergen meê schaesen riejen. Mae toen 't acht ure was en der was nog geen Kees te zien, toen zee Joannis: “Zie je wê, dat i nie komt? I mag nie van z'n vrouwe.” Nee, zee ik, dâ 's nie waere, zee ik. “Jaeme,” zee Joannis, “'t is welles⁽²⁾,” en toen zee ik, dan zâ 'k 'em bedeen gaen 'aelen, zee ik, en as i nie meêgaet, zee ik, dan ei je g'liek. 'k Zâ ze vertellen, 'oor, dâ je nie ees je mond dost⁽³⁾ open te doeë. t' Joengen, wâ zullen z' 'en pret aen! Onder den duum!’ en Toon begon weêr te lachen en zette z'n duum mî zoo vee' fossie⁽⁴⁾ op taefel, dâ de lampe-n-er van wiegelde.

‘Dâ zâ je nie vertellen,’ riep Kees, en i sproeng op. 'k Gae mee! 'Ouw je mond, Griete, 'k gaen alleenig meê, om die vinters dae gunter te zeien, dâ ze liegen. 'k Bin d'rek⁽⁵⁾ t'rug.

‘Kom, Kees, wâ geê je der om wâ ze zeien, wilder weten wê beter. Om Go'swille, bluuf thuus; wan as je der ees bint, komt er toch niks van naer 'uus gaen. Moe je noe weêr zoo 't jaer uut laeten gae?’

‘Dâ zâ j'es zien, of ik t'rug komme. Allo, wees noe nie flauw, Griete; over 'en 'alf uurtje bin 'k t'rug, as 'k die vinters de waor'eid gezeid aen. Voruut, Toon!’ 't Ielp nie, of Grietje â riep: ‘Dienk an 'tgeen je me der net⁽⁶⁾ beloofd eit.’ Kees goeng mit Toon de deure-n-uut en nog lange 'oorde Grietje 't gelach van Toon en 't kloenk' 'er in d'r ooren, as 'er doo'stiedienge⁽⁷⁾.

‘Moeder,’ vroog Piet, die weêr vor den dag was gekommen, toen Toon vort was. ‘Moeder, zou vaoder weêr zoo raor doen, as i thuus komt en mien uut de kribbe-n-'aelen en Betj' uut 'er wiegje, zoo als laest?’

Grietje wis' nie, wâ ze t'rug moch' zeien. De traenen sproengen 'er in 'er oogen. Ze wis' 'eel goed, 'oe raor Kees gedaen ao, 'oe i gezoengen aod as 'en gek, z'n kinders wakker gemaekt en op den vloer gezet aod, en 'oe de bloeien⁽⁸⁾ van den angste an 't schreeuwen waeren gegaen, - vor ulder eigen vaoder.

‘Moeder, waerom is vaoder weggegaen, vindt i 't 'ier nie leutig?’

(1) Aen. Vergel. blz. 108, aant. 1.

(2) Welles, wel.

(3) Dost, dorst, durfde.

(4) Fossie, kracht (Fr. force).

(5) D'rek, direkt.

(6) Der net, daar net, zoo meteen.

(7) Doo'stiedienge, doodstijding.

(8) Bloeien, bloeien (bloeden) van kinderen.

[p. 130]

‘Foei, joengen, vaoder moch⁽¹⁾ mit 'en aor over zaeken gaen spreken. Kom, moeder zâ j' 'es 'en lekker borretje⁽²⁾ pap geên en j' in je beddetje leiën.’

‘En je vroog zelvers an vaoder “bluuf toch thuus,” en toen i weggoeng, zee je: “i zal ons aollemael erm maeken.” Moe 'k dan ok gaen bedelen, moeder, net as dat joengetje, dat wel es 'ier komt vraegen om 'en bitje eten? Die zeit ook, dat i erm is.’

‘Nee, m'n joengen, nee; moeder zâ wê zurgen, dâ je geen eten an 'en aor 'oeft te vraegen, wees mae nie bange-n'oor.’ En grietje pakte-n-'er joengen op en kuste 'em op z'n rooje kaekjes. 'Eur joengen bedelen, 'eur kleine lieve Piet op z'n bloote voetjes langs d' 'uzen loopen en om 'en stik brood vraegen, omdâ z'n vaoder.....nee, zoo varre zou 'et toch nie kommen, dâ zou God nie willen.

Piet vroog niks meer. I begreep ook amper wat i gezeid, en nog minder, dat i z'n moeder piene gedaen ao. 'En bitje laeter lee moeder 'em in z'n kribbe in de bessteeë van vaoder en moeder, en toen i z'n gebedj' aod opgezeid, viel i â gauw in slaep. Klein Belje wier ook uutgekleed en in 'er wiegje geleid - en Grietje zat moederziel alleenig in 't kaemertje, dat er 'en 'alf uurtje gelejen zoo pelzierig uutzag, waer zukke vrooilijke stemmen kloenken en waer 't noe zoo stille was, dâ ze wel 'en spel' op den vloer aod kunnen 'ooren vaollen.

Grietje aod 'er naoiwerk weêr opgenommen, maer 't goeng nie 'ard voruut en ielke keer viel der 'en traen op. Aol de zes jaer, die ze mî Kees getrouwd was, kwaemen bie d'r op, en ok den tied voor 't zoo varre was. 't Was nie aolles léute gewist in aol die jaeren, nee, 't liekt er niks naer.

Ze zag nog, 'oe ze bie d'r ouwers was, die zoo vee' van 'eur 'ieuwen, omdâ z' eenig kind was. Z' aod 'et toen zóó goed g'aod, dâ ze der nooit an gedocht ao, dâ ze 't ooit minder zou kunnen aen. Wat aod 'er goeie vaoder 'eur nie gewaerschouwd, toen Kees gevrogen ao, om mit 'er te maggen⁽³⁾ vrieën. Mae ze moch' en ze zou 'em aen, en op 't lest aen ze thuus toegegeên. Jae, Kees 'ieuw wê van 'en borreltje, dâ wis' ze wê, mae kwaed zat er nie in den joengen, juust van goeiigheid kwam 'et, omdâ z'n vrinden net mit 'em kossen⁽⁴⁾ doe, wâ ze mae wouwen. Maer as z' es getrouwd waeren en i aod 'en thuus, waer i 't leutig von', dan zou j' 'es zien, wat 'en ferme joengen 't zou ziên.

In 't begun goeng aolles goed, en ziê was zoo goed mit' er Kees gewist, as 'en mensch 't maer wezen kan. 'Er ouwers waeren ok wâ blieê gewist, dat aolles 'eel aors uutviel as ze gedocht aon, en gerust aon z' ulder oôt neêrgeleid, toen de-n-'Eere ulder tot 'Em ao geropen. Ze waeren toen gaen weunen op 't 'of van d' ouwe menschen, en â was dâ noe zóo 'eel groot nie, 't was toch 'eelegaer van ulder, geen cent lee der op. Vaoder aod op z'n sterfbedde gezeid: ‘Kiek, kinders, 'k bin ik mê niks begonnen en aol wâ noe an julder komt, aen ik zelvers mî je moeder eerelijk ver-

(1) Moch', moest.

(2) Borretje, bordje.

(3) Maggen, mogen.

(4) Kossen, kosten, kondeu.

[p. 131]

diend. Zurg, dâ joe kinders 't eenmael nie minder aen, liever nog beter, en dâ kan best, as je maer op de dubbeltjes passen.’ Wâ zou de goeie man noe wê zeien, as i es t'rug kwam? Kees z'n ouwe vrinden waeren drek over den vloer gekommen, toen ze wissen dat i in goeien doen was. Eest ao Kees z'n eigen goed g'ouwen en gezeid, dat i niks met ulder van doen wou aen - maer op 'en goeien keer, dat i uut stad kwam, aen z' 'em meê in d' 'erberge gekregen - en van toen af was aolles thuus 'eelegaer bekaoid gegaen. 't Is raor, maer as j' ees den smaek van den janever weê beet eit, kâ je 't drienken nie meer laeten. Zoo was 't ok mî Kees gegaen. 't Had 'eur nie g'olpen, of z' 'em â vroog om 't toch te laeten, i dee 'et toch ielke keer weêr. De zaeken goengen achteruut; want i zat meer in d' 'erberge as in de schure of op 't land, en 'en maend gelejen was 't 'of van 'eur vaoder vor schuld motten verkocht worren. t' Joengen⁽¹⁾, wat aod 'eur dat 'en traenen gekost! Van 't of te motten, dae z' op geboren was, omdat 'er man nie op ao willen passen! Kees was der ok kapot van gewist en ao gezeid, dat i nooit meer 'en voet in d' 'erberge zou zetten, - och, i meende-n-et zoo kwaed nie, i stoeng alleenig maer wâ los in z'n schoenen - en dan die vrinden! Kiek, 't aod 'er toch ok weêr zoo an d'r 'arte gegaen, dâ Kees d'r zoo aekelik onder was en z' 'ao d'r best gedaen om vrooilijk te kieken, toen ze tegen 'em zee: ‘Kom, Kees, couraosie man, me zullen van nieuws af an begunnen, en as je jen eigen goed 'ouwt, kunnen me 't best weêr op'aelen.’ Z' 'ieuw toch nog zoo vee' van 'em. En Kees ao z'n eigen goed g'ouwen 'en maend lange. Ziê was weêr zoo tevreê gewist; wan noe was 'er man toch weêr aoltied bie 'er, en i was zoo goed en vrindelijk tegen 'eur en de guus, as of i aolles weêr goed wou maeken. Jae, 't jaer zou beter uutgae as 't begonnen was; ze waeren ommers aollebie joenk en kossen werken vor den kost....

Mae noe was aolles weêr mis. Kees ao dien eigensten dag Toon gesproken en die kos 'em van ouws⁽²⁾ net zoo riengelooren as i wou. Toon aod 'em weêr in d' 'erberge gekregen en 'em laeten beloven, dat i den aoren mergen mî nog 'en paer van Toon z'n slag mee nae stad schae'sen zou gaen riejen. Toen Kees thuus kwam, aod i 't 'eur verteld, en ze zou nie meer verschrokken ziên gewist, as er 'en immer koud waeter over d'r lief was gegooid. Mae z'ao nie vee' werk g'aod, om 'et 'em uut z'n oot te praeten - en noe was aolles weêr goed, zoo docht ze temist⁽³⁾; mae jaewel! Daer kwam Toon aolles in de warre schoppen - wan dâ Kees zoo gauw t'rug zou kommen, nee, dâ wis' ze wê beter. Dat aod i â zoo dikkels gezeid vroeger, dâ ze dae niks meer van g'loofde.

't Waeren geen leutige diengen, die Grietje deur d'r oôt goengen op dien kouwen ouwejaersaevend, die zoo prettig begonnen was. De traenen liepen langs 'er kaeken, as ze dae zoo zat mit 'er werk in 'er schoote in 't vier te kieken. Zie kos sloven en werken zoo 'ard as ze wou en ielk 'alfje tien keer omdraoien voo' ze 't uutgaf; 't 'ielp niks; wan i miek toch aolles op en je kos net zoo goed 'en paerd, dat op den 'ol is, tegen'ouwen, as en

(1) t' Joengen. Een bekend tusschenwerpsel, versterkt door de t.

(2) Ouws, ouds.

(3) Temist, ten minste.

[p. 132]

vint, die an den drank is, van de slechte pad afbriengen. Ziê 'oefde d'r eigen ok nie meer af te beulen, bel neent⁽¹⁾, 't gaf ommers toch niks, 't kos alleenig 'en tiedje langer an'ouwen voor z' op straete gezet wieren, mî giin dak boven ulder as de-n-'emel. 't Kos 'eur noe ok nie meer schillen, 'oe 't liep....

‘Moeder,’ riep 'en stemme uut de bessteeë. ‘Moeder, wae bî je? Jie zâ toch nie weggae?’

Groote God, moch' d'r eigen kind 'er te binnen briengen, 'oe slecht ze deê mit alleenig an d'r eigen te dienken en nie an die twee bloeien, dae ze vor te zurgen ao? Vóór Piet nog klaer ao⁽²⁾ mî spreken, stoeng z'â bie 't bed, 'aelde 'em er uut en kuste-n-'em mî zoovee' vier, dat 'et kind 'alf bang van 'er wier.

‘Nee, nee, m'n lief vintje; moeder is bie j' 'oor, gae mae stille slaepen.’ Och, wâ keek i 'eur dankbaer an, 't goeng 'er as 'en mes deu' d'r ziele.

‘Ei-je gejuuld, moeder? Is die lillijke veint weêr 'ier gewist? Is vaoder â thuus, moeder, en krieg 'k mergen m'n krentenbroo's botteram?’

‘Jae Piet, je zal der een aen en 'en dikken, 'oor!’ Kiek, i sliep weêr â en lachte nog tegen 'eur in z'n slaep.

Weêr zat Grietje op 'er plekke te kieken nae de laeste voenkjes in den 'aerd. Z' ao wê gliek, om Kees uut te schellen, zoo'n slechte moeder as ze was, om nie ees an 'er kinders te dienken. Vee' slechter as Kees was ze; wan ziê was moeder, en 'en moeder mot ommers vee' meer van 'er kinders 'ouwen as 'en vaoder? Mae 't zou nooit, nooit meer gebeuren. Geen mensch wis' wâ ze gedocht ao dien aevend - en vortaen zou ze nog ees zoo 'ard werken en God zou wê meêliê mit 'er aen, as I zag, 'oe goed ze 't meende.

't Vier was uutgegaen, mae Grietje zat nog aoltied op dezelfde plekke. 't Wier â kouwer en kouwer in 't kaemertje, bienae net zoo koud as dae buten, waer de maene â lange mî schienen aod opg'ouwen en de sneeuw mit ielk oogenblik 'ooger en 'ooger wier opgestaepeld.

Daer wier an de deure geriengeld, 'en kouwe wind waoide deur 't 'uus en Kees kwam binnen en viel op 'en stoel, uutroepend:

‘Goddank, dae bin 'k!’

Grietje keek 'em suf an, mae zee niks.

‘Grietje, vrouwe, zoo waer as God leef', ik zette nooit meer en poot⁽³⁾ in d' 'erberge!’

Grietje zuchtte, mae zee niks.

‘Je g'loof me nie, Griete? Jae, j' ei' g'liek, 'k aen 't â zoo dikkels beloofd en ielke keer goeng 'k toch weêr. Mae noe is 't uut! God, dâ 'k nie ee'der gezien aen, wat 'en gemeenen vint dâ 'k bin! Luuster, Griete, 'k meen wâ 'k zegge. Toen 'k dae gunter was en die kerels lachten me-n-uut om dà jie me-n-onder den duum ao, zooas ze zeeën, toen was 't net of de duvel tegen me zee: “Z' aen gliek; onder den duum zit je, j' ei niks te vertellen thuus, onnoozele-n-'aols⁽⁴⁾.” Bel, dâ za me zien, zee ik -

(1) Bel neent, wel neen (het).

(2) Klaor ao, gereed was.

(3) Poot, been, voet.

(4) 'Aols, hals, sukkel.

[p. 133]

maer as 'k en glas wou drienken, was 't net of 't vier wier in m'n keele, en 'k zag joe en de guus 'ier thuus zitten schreien, en 'k docht bie m'n zelvers: je bint 'en gemeene vint, Kees; eest maek je je vrouwe en de guus erm, en noe zit j' op den laesten dag van 't jaer 't bitje dat er nog is te verzupen. Kiek, ik kos ik 'et daer nie meer uut'ouwen en bin in ees vortgeloopen. Wî je me voo' 't laest vergeên? Grietje lieve, 't zâ nooit meer....’

Maer i 'oefde nie uut te spreken. D'eigenste zaelige uutdrukkienge as in den vooraevend lee op 'er wezen, toen ze naer 'em toekwam, d'r oôt op z'n schouwer lee en 'en traen uut 'er liev' oogen vêgde. 'En stuitje keken ze mekaore net an, as of ze pas gister an 't vrieën waeren gegaen - och, z' 'ieuwen toch nog zoovee' van mekaore. Kees stoeng alleenig mae wâ los in z'n schoenen; mae vortaen zou i vast staen; vast as 'en muur.

En toen 'en bitje laeter d' ouwe 'angklokke twaelf slaegen gaf, toen kuste Kees z'n Grietje en zee: ‘'En nieuw jaer en 'en beter jaer, vrouwe!’

Delft, 7 Dec.

Heins. (H.E. Beunke.)