Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

De slimmen dief. (Antwerpen - Hoogstraatsch.)

Daar was is 'nen boer, die drij zeunen en twee dochters ad. Jan den oudste was 'nen kapoen⁽²⁾: ij wilde nie leere en dee niks liever as in de bosse vogeltjes te gaan zuuke. Ze vader zeê-jem altij: ‘Jan, jonge, ge groeit veur de galleg op. Maar ze moeder zee: ‘Het geen nood; onze Jan zal den beste weurre van allemaal.’

Jan wier toch mar 'nen deugeniet. IJ kos mense of diere nie gerust late, en 't ergste van al was, dat ij zijn ande nie tuis kos houwe. IJ ad al dikils 't een en 't ander gepikt en et stillekens weggefoeffeld, zonder da z'em koste pakke. Maar eens stool ie een ploegijzer, en de keuning deê-jem vange.

‘Da 'det er nauw meè⁽³⁾,’ zeê de vader tegen de moeder; ‘nauw is onzen jongen goed, e? nauw staat ie daar te kijke gelijk Piet Snot. Nauw is ie groot; wa zal ie nauw gaan aanvange?’

De moeder vroeg vergiffenis an de keuning. En de keuning zeè: ‘As ie twee dinge kan gedaan krijge, laat ik em vrij.’

Eest mos ie et schoonste peerd van de keuning uit de stal kunne stele. Da was nie gemakkelijk; want de keuning zette twee gendarme aan de deur en eene-nop et peerd. Jan ad ee goei fleske jenevel⁽⁴⁾ meêgebrocht en liet de gendarme maar drinke. Ze wiere allemaal zoo zat as kiekedieve⁽⁵⁾. Die aan de deur viele-nin slaap. Die op 't peerd zaat, pakte Jan en zette nem schrijlings op 't outen schutsel. IJ naam et peerd met zenen toom en brocht et den keuning.

Ten tweede mos ie de schoonste ring van de keuningin kunnen stele. De keuningin deê em omspres⁽⁶⁾ om eren vinger.

Z'adden just dien dag 'nen mens opgange⁽⁷⁾. Jan naam em van de galg. IJ was stijf bevroze. IJ kwam er meê veur 't paleis van de keuning en staak em omoog tegen 't venster. ‘Daar is ie,’ zeê de keuning tegen de

(2) Kapoen, deugniet, het Fr. capon.

(3) Da 'det er nauw meê, dat hebt ge er nu van.

(4) Jenevel, jenever.

(5) Kiekedieve, kiekendieven, hoenderdieven.

(6) Omspres, expres, opzettelijk.

(7) Opgange, opgehangen.

[p. 74]

keuningin. Paf, en ie schoot er enen. Jan liet den dooie vallen en verborg zen eige gauw achter 't murke⁽¹⁾.

‘IJ leet er,’ zeê de keuning; ‘en 't is toch zoo al iet nen mens doodschiete; da 'k em maar gouw ging begrave?’ IJ sprong zen bed uit; de keuningin was bang as een wezel; ze wier toch nie heel wakker; ze zeulde⁽²⁾ mer voert. De keuning moes lang werke eer da ie den dooie kos begrave; want de grond was ard bevroze, zoo dat ie met de ak⁽³⁾ moes kappe om deur den grond te kome.

Terwijl kwam Jan stillekens bij et bed van de keuningin en zeê: ‘Geef nauw de ring maar ier, ij zit er diep genog onder gestopt; ij zal em nauw nimmer kome stele.’ De keuningin gaaf den ring, en as Jan en 's anderendaags bij den keuning kwam brenge, zeê de keuning: ‘Jonge, ge zij 'nen slimme kaddee,’ en ij maakte der zenen opperknecht af.

Gustaaf Segers.

(1) Murke, muurke.

(2) Zeulde, elders zuilen, suizelen, half slapen, sluimeren.

(3) Ak, hak, houweel.