Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

De wandelende nachtwoikere. (Gent.)

Ter gebeurdege vroeger zuë al oirdige ongeluëflaike dainge in ons goeje stat van Gent. Ons êwkes koste doir ure lank over klāppe, īn z'en woire nuënt nie aaitcheklāpt.

Main êw chruëtvoidere, bai veurbeelt, verteldege ons, dad et over ontrent tseventich joir an de Prekieërekīrke⁽²⁾ soives ieël ieënig⁽³⁾ wās. De Prekieërekīrke es nu afgebroke, īn er stoin nu schuëne aaïzen in de ploitse. In 't begin van dees ieëwe wāndelge doir alle nachte ieënege menute veur twoileve ne woikere ōp in nere, īn ai zweeg stille tot ōpt slach van den twoileve; toens riep ai aait al zain macht, īn met un eldere stemme:

Woikt u⁽⁴⁾ vier īn kīslicht wel,
De klōk ee.....

moir tons hielt ai in ieëns op, īn 't woort twoileve, dad er zoe moeten ōp volgen ên, en kwām aait zaine mont nie. Ai en gaink nie vuëder, īn ai scheen mee angst noir iets te wachte.

In wilde nu wete, wat de rede van zai wachte wās?

Op zekeren dach, dat ai bezich wās mee zain geweune nachronde te doen īn et twoileve sloech, kwām er an 't Prekieërebrugske nen uëp dronke nachridders die wa lank moindag geviert oin, al schrieëmende in vloekende aait e kavieëtse⁽⁵⁾, īn ieëne van ūlder viel de woikere an, īn ai gāf em ne geweldege slach op zain ēssens, juust⁽⁶⁾ ois den dompelirre⁽⁷⁾ op 't punt wās zain deuntse te eindege, īn twoileve gaink roepe.

De woikere blieëf in zaine roep steke, īn ai viel in ieën, īn ai was duët.

De ziele van de woikere most nu zuë lange rontwandele, tottat er em iemant tegekwām īn staait⁽⁸⁾ genoech wās, om, ois et twoileve sloech, īn dat te woikere riep:

(2) Prekieërekirke, Predikheerenkerk.

(3) Ieënig, eenzaam.

(4) Korte u.

(5) Kavieëtse, kroeg.

(6) Fransche j.

(7) Dompelirre, arme sukkel.

(8) Staait, stout.

[p. 34]

 

Woikt u vier īn kīslicht wel,

 

De klōk ee.....

er zuë hoist meugelaik te loiten ōp volge: ‘twoileve!’ Dan ieëst zoe de ziele van den oireme woikere aait et voigevier verlōst zain.

Main êw chruetvoidere zai ons, datte-jai diene wandelende woikere ieëns op ne zekere nacht wās tegegekome: et wās an 't Prekieërebrugske, īn 't wās zuë donker ois en elle, īn et regendege īn 't stormdege vrieëslaik. Maor ai wās-e-jai⁽¹⁾ gieënen elt, īn wannieër ai de woikere:

Woikt u vier in kīslicht wel,
De klōk ee....

uërdege zainge, īn em in ieëns uërdege ōpêwe, dierf ai nie azuë seffens twoileve roepe: ai zweech, īn gaink ōp de luëp, īn in ieënen oisem kwām ai an 't Bieëlfruët⁽²⁾, woironder zai voider weundege, īn ai moikte mette klopper van de bovedeure zuk lawait, dad al de gebure ōpstonde, īn an ūlder vijnster kwoime kaike, om te wete, wad er toch mōcht omgoin.

Main êw chruetvoidere eet et zai zelve altait verwete, dad ai nie mieër koeroize ee gat⁽³⁾, īn de ziele van den oireme nachtwoikere et plezier nie gedoin en ee, van eur aait et voigevier te verlosse.

Ter moen er toch noirdien andere geweest ên, die mieër koeroize oin of jai⁽⁴⁾; want niemant ee sedert lank noch iets van diene wandelende nachtwoikere guërt of em gezien.

Prof. J.F.J. Heremans.

(1) Ai wās-e-jai, herhaling van het voornaamwoord in e en (j)ai, - hij was.

(2) Bieëlfruët, de klokketoren of belfort, ‘beffroi.’

(3) Ee gat, heeft gehad.

(4) Of jai, dan hij. Dikwijls wisselt of met als en dan in vergelijkende uitdrukkingen, b.v.: hij kan zoo zeere loopen of een peerd; zoo leelijk of een beer; - het is beter vroeg gekropen of te laat geloopen; niet fijnder of de menschen: ze gaan de apen te boven.