Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 1: Frankrijk - Zuid-Nederland - Noord-Nederland

Waarom den uil 's nachs moe' vlieën. (Zegelsem.)

De veuëls⁽⁴⁾ vloën 'ne keer om 't hoogst. En niemand en koest soo hooë vlieën as den arend: Iedereen hoo wel geprobeerd om hooër te keunen, mor 't en luktege niet; en den arend bleef meestere. Toch wildege 't keunenkske⁽⁵⁾ ook 'ne keer kampen, 't klaïnste veuëlke teën de grootsten. En ze sloeën alle twieë ôder fleurikken⁽⁶⁾ open en ze begoesten. Mor z'en waren nog zoo hooë niet as den torre van de kerke of 't keunenkske werd

(4) Veuëls, veugels, vogels.

(5) Kennenkske, winterkoninkje.

(6) Fleurikken, vlederikken, vlerken.

[p. 20]

moe: 't was afgevloën. Watte nui gedaan? 't Hoo seffis ra' gevonden: 't Zettig' hem nere op de stert van den arend. En mee dat 't soo kleine was en nie feel en woog, en werd 't den arend nie geware. En as den dezen zoodanig af was, dat hi zijn fleurikken nie meer en koest opheffen, teuns vloog 't keunenkske van de stert omhooë en won de prijs teën al de veuëls, klaïn' en groote.

De slimmighid hoo de macht overwonnen.

Ge keunt païzen hoe al d'ander veuëls dor moesten beschoomd staan: 't Was schoomtelijk ook moete verliezen teën azoo e klaïn, klaïn biestse⁽¹⁾. En as 't keunenkske en den arend beneen op de grond kwomen, teuns en koesten ze 't keunenkske veur ôder ooën nie' meer zien. En ze zaten er amaal achtere om 't mee ôderen bek doo' te pikken. Mor 't orm veuëlke zag en holleke in en branke⁽²⁾ en 't kroop er in. En da' holleke was zoo nauwe, dat er anders niemand nie deur en koest as 't keunenkske.

De veuëls hielden raad om te ziene, wa' ôder te doe' stond, en ze trokken lootse om te weten wie op wacht moest staan veur. 't holleke van de branke: 't Keunenkske moest azoo van hongere sterven, païsdege ze. En 't lot viel op den uil. As den uil dor nui eenigt' uren veur 't hol gezeten hoo kreeg hi vaak: Hi stak zijnen bek tsussen zijn pluimen en hi sliep. 't Keunenkske, da' van tij' tot tijd al komme' leunken hoo⁽³⁾, want 't kreeg hongere, 't keunenkske zag datte en, zoo rap as 't raïnt⁽⁴⁾ en wouit, 't kroop uit sij' gootse en 't liet den dommen uil voortslopen.

En as d'ander veuëls dat hoordegen, dat 't keunenkske geschappeerd was en den uil i' sloop was gevallen, teuns waren ze zoo duvels kaad op den uil, da' z'hem nie meer en koeste' lijën of verdraën; hi en most in ôder kompenie nie meer kommen. En as hi ne keer wildeg' uitvlieën, hi moest het 's nachs doen.

En doromme es den uil 'ne nachtveuële en zêën de mansen dat 't 'ne' louôrd⁽⁵⁾ es. En doromme heete' ze e' loui kind, da' nie wel en leert en op zij' werk i' sloop valt, 'nen uil.

Isidoor Teirlinck.

(1) Biestse, beestje.

(2) Branke (Fr. têtard), knotwilg.

(3) Al komme leunken hoo, al had (was) komen lonken, gluren.

(4) Raïnt, regent (Eng. to rain).

(5) Louôrd, luiaard.