Poëtische werken. Deel 5. Mengelpoëzy. Deel 1

[p. 5]

Academische idyllen.

[p. 6]

 

Quid studiosa cohors operum struit.

 

 

 

horatius.

[p. 7]

Aan mijn academie-vrienden.

De Zanggodin, die Ennaas lustvalleien,

Haar ouden wieg en bakermat, verliet,

De Zanggodin der landelijke reien,

Die Moschus eens bezielde en Theokriet,

Die, eeuwen her, langs heuvelen en dalen,

Dat zy weêr stof tot zingen vinden mocht,

De schaduwen van vroeger idealen,

Maar zonder vrucht, helaas! had opgezocht,

Heeft, op mijn beê, de veld- en boschgezangen,

Den boerschen dosch en 't herderlijk cieraad,

Door nieuwen toon en kleeding doen vervangen,

En biedt zich aan in Nederlandsch gewaad.

't Is waar, zy mist (wat baatte hier 't ontkennen)

Haar vroeger' glans, haar teed're aanloklijkheên,

En kan zich aan de tooisels niet gewennen,

Die 't minlijk schoon verbergen van haar leên.

[p. 8]

 

Haar stem, zoo zoet, zoo smeltend in de akkoorden

 

Van 't Dorisch lied, klinkt bevend en ontsteld,

 

Nu zy zich waagt aan Nederduitsche woorden,

 

En mijne lier haar maatgeluid verzelt:

 

En echter, wien dees zangwijs moog' mishagen,

 

Wien ook mijn doel, mijn poging, dwaasheid schijn'

 

U, wien mijn hart deez' bundel op wil dragen,

 

Zal dit geschenk, dees hulde, welkom zijn.

 

Ja! als gy naar 't muzyk van mijn Idyllen

 

Een gunstig oor, uit oude vriendschap, wendt,

 

Zal geen van u mijn' stoutheid laken willen,

 

Als hy mijn hart in ieder vaers herkent.

 

O ja! dat hart, zoo innig u verbonden,

 

Blijft even trouw en tceder voor u slaan,

 

Als toen wy saêm naar Pallas lauwer stonden,

 

En broederliefde ons rugsteunde op den baan.

 

Dat hart zal nooit verflaauwen of verand'ren,

 

Al spoedt de tijd, vernielend aangesneld.

 

Al scheurt het lot ons, dwarlend, uit elkand'ren:

 

't Braveert den tijd en 's noodlots algeweld.

 

Mocht de eigen trouw ook in uw boezems wonen,

 

Die uit uw daên weleer zoo schitt'rend blonk,

 

De schoonste prijs kwam dan het werk bekroonen,

 

Welks vruchten u mijn dankerkent'nis schonk.

[p. 9]

Wie de onschatbare herderszangen van Theokritus, Virgilius, Bion en Moschus gelezen heeft en daarby bekend is met de vruchtelooze pogingen, in alle talen aangewend, om een dichtsoort weder in 't leven te roepen, die by 't missen van haar idealen verstorven was, zal zich over de stoutheid verwonderen, waarmede een nog onbekend schrijver de voortbrengselen zijner jeugd den weidschen tijtel van Idyllen voeren doet; vooral, wanneer een vluchtig oog, op dezen bundel geslagen, hem ontdekt, dat ik tot hoofdpersonaadjen mijner gedichtjens geen herders, boeren of satyrs, maar studenten gekozen heb. My betaamt het, die stoutheid in korte woorden te verdedigen. Het waren juist die mislukte pogingen om de bucolica der Grieken en Romeinen na te volgen, die my overtuigden, dat als men den stijl, welken die schrijftrant vereischt, aannam, men dien niet in den mond van personen moest leggen, waaraan hy sints eeuwen geheel vreemd was geworden. Ik moest dus, wilde ik Idyllen schrijven, naar andere sprekers uitzien: en al spoedig trof my de gelijkheid in toon, denkwijze, onderhoud en omgang, tusschen de herderskouten van Siciliën en de studentengesprekken, welke ik met mijn vrienden en me-

[p. 10]

demakkers voerde. - Van beiden waren eenvoudigheid, gulheid, hartelijkheid en ongeveinsdheid de hoofdtrekken. Het waren dus studenten, die ik tot hoofdpersonen mijner Idyllen koos en de lediggeworden plaatsen der Menalcassen en Corydons vervullen liet. Beschouwt men deze mijn proeve als mislukt, men wijte het aan de bewerking, niet aan de keuze, welke, zoo ik wensche en vertrouwe, anderen aansporen zal, in dit vak iets beters en volledigers te leveren.

Het zal noodeloos zijn, hierby nog aan te merken, dat ik juist niet al de redeneeringen van diegene mijner sprekers, aan wie ik den zegepraal schenk, daarom volmondig beademe of als de mijne aanneme: men gelieve by de lezing altijd in 't oog te houden, dat ik geene wijsgeeren, helden, noch redenaars, maar blootelijk studenten opvoere, wier logica veeltijds aan denkbeelden, van hunnen stand onafscheidelijk, verbonden is.

In taal en spelling heb ik getracht, my zelven gelijk te blijven; sommige woorden echter, wier tweeslachtig gebruik door oude schrijvers gewettigd is, als dood, rouw enz., heb ik, waar kadans of rijm dit vereischten, onverschillig mannelijk en vrouwelijk gebezigd.