|
| |
| |
| |
§ 3. De Alliteratie.
De alliteratie is een van Streuvels' meest geliefkoosde procédés. Om die reden werd in het hoofdstuk over de woordvorming een speciale paragraaf gewijd aan de allitererende composita.
Ook in dit hoofdstuk werd aan de alliteratie reeds een paragraaf gewijd: p. 524: de binair-allitererende verbinding.
Het is opvallend ook dat bij de veranderingen die Streuvels in de verschillende uitgaven van zijn werken aanbrengt, hij op zoek gaat naar alliteraties. Op dit gebied vooral wou hij het de filologen moeilijk maken, zo deelde hij ons persoonlijk mee bij een bezoek aan ‘het Lijsternest’.
De klankexpressieve waarde van de allitererende formaties en woordgroepen wordt uitvoerig behandeld door Dr. J. BoetsGa naar voetnoot(1)
In dit hoofdstuk willen we even onderzoeken hoe de alliteratie in de zin of bij de zinsdelen meespeelt.
De alliteratie met bl, kl, l, r, sch, en vooral w, komt het vaakst voor.
| |
A. Alliteratie bij het nomen.
| b : |
‘'t Schijnt wel alsof een kudde baloorde buffels er den bodem hebben omgewoeld’ (Levensbloesem, 229) |
| |
| bl : |
‘Horieneke was nu lijk een blanke bloem’ (Lenteleven, 99) |
| |
| |
‘De Mei wrocht ongestoord haren weg door de zonnige, blauwe lucht en blies den ouden pereboom vol nieuwen, blanken bloesem’ (Dodendans, 151) |
Verder:
| blekkerend bloemenspel |
(Uitzicht, 217) |
| |
| |
| blijde bloemen |
(Avonden, 364) |
| blinkende bloemen |
(Lenteleven, 75) |
| blinkende blaren |
(Dodendans, 27) |
| bolle bosseboompjes |
(Uitzicht, 339) |
| br : |
‘Hun ogen blonken en keken gezamelijk, staal, op de brobbelende brutseling die uit het ruggegaatje opproestte’ (Dodendans, 94) |
| |
| |
‘In zijn brooddronkene bradheid, briest en huilt hij om 't gedruis van het zeerot te overtieren’ (Vlaanderen, 402) |
| |
| d : |
‘Het orgel van den peerdjesmolen draait zijn dansenden deun’ (Uitzicht, 342) |
verder:
| dikke damp |
(Openlucht, 357) |
| dolende dompelaars |
(Lenteleven, 32) |
| donzig donker |
(Levensbloesem, 493) |
| dr : |
‘Nog maar rechts had Lander den heten adem en den driftigen druk van die pezige armen gevoeld, of hij lag met lijf en ziel, weerloos als een schaap, in Mira's macht’ (Waterhoek, 56) |
| |
| |
‘In dronken drift grepen armen in 't wilde’ (ibid., 69) |
| |
| g : |
‘In 't ijle van 't geluidloos geluchte, afgelegen van alle bewoning, stond het Wezenhuis’ (Blijde Dag, 10) |
| |
| |
‘De zon zifte haar gouden gensters als weerskanten in de brandruiten’ (Lenteleven, 105) |
| |
| gl : |
‘Dan kwam zij 's avonds laat thuis met den gloei in 't gelaat, bruingebrand van de zon en den glunderen glans in de ogen’ (Levensbloesem, 482) |
| |
| |
| gr : |
‘Van op den groenen grasoever, over de huizen van 't dorp, was de zonnigheid en het zichtbeeld veranderd’ (Dorpsgeheimen, 221) |
| Verder: |
groene graszee |
(Minnehandel, 153) |
| |
met grote grepen |
(Langs Wegen, 19) |
| h : |
‘De wijven wreven met de hakige handen hun verrunselde wezens wakker’ (Lenteleven, 45) |
| |
| |
‘huppelende heuveling (Vlaanderen, 406) |
| |
| j : |
‘'t Schreeuwde alom in jongen jubel’ (Avonden, 339) |
| |
| k : |
‘Maar hier en daar (...) verscheen de bonte wemeling, die in 't naderen kennelijke kudden van keeuwelende koeien werden, die afkwamen naar 't dorp toe’ (Uitzicht, 241) |
| |
| |
‘keeuwelende kudde’ (Prutske, 365) |
| |
| kl : |
‘En dan, in één duivelslag, op één teken, vliegen ze tegen elkaar aan en vormen een dicht ineengeklisten klomp’ (Vlaschaard, 205) |
| |
| |
‘Naarmate de zonne rees, droogden de klampe kleren aan de slijters hun lijf’ (Vlaschaard, 213) |
| verder: |
klaterende klanken |
(Minnehandel, 296) |
| |
klaterend kleurenspel |
(Vlaanderen, 465) |
| |
kleen klokje |
(Lenteleven, 21) |
| |
kleine kleuters |
(Alma, 93) |
| |
klein klutske |
(Zomerland, 205) |
| |
kleverige klei |
(Minnehandel, 200) |
| |
klinkende kletsen |
(Zomerland, 211) |
| |
kloppende kloefen |
(Vlaschaard, 74) |
| |
kokende kolk |
(Vlaschaard, 222) |
| kn : |
‘'t Was een dubbele jongen in 't volle groeien, (...) met knokige knieën’ (Lenteleven, 137) |
| |
| |
| kr : |
‘Voor ons, onder 't venster, was een grote waterplas waar de fijne stofdruppels krieuwelende kringetjes in sloegen’ (Dodendans, 34) |
| |
| kw : |
‘Hier had hij een kwijnende kwaal genezen’ (Levensbloesem, 232) |
| |
| l : |
‘Horieneke haalde haar catechismus uit, legde hem open op de lage leuning der brug’ (Lenteleven, 64) |
| Verder: |
lage luchten |
(Vlaanderen, 423) |
| |
lange, luie lummel |
(Dagen, 233) |
| |
late licht |
(Maanden, 295) |
| |
lauwe lucht |
(Vlaschaard, 34) |
| |
lavende lucht |
(ibid., 12) |
| |
leutig leven |
(Dodendans, 17) |
| |
losse lapjes |
(Uitzicht, 238) |
| |
loze listen |
(Blijde Dag, 137) |
| |
lui lijf |
(Langs Wegen, 95) |
| |
luide leute |
(Lenteleven, 121) |
| |
luide leven |
(Langs Wegen, 152) |
| |
luide lustigheid |
(Uitzicht, 290) |
| m : |
‘Binnen ging het gerucht van malende muilen’ (Minnehandel, 185) |
| verder: |
melkende meiden |
(Langs Wegen, 13) |
| |
minzaam, monkelende mond |
(Zomerland, 303) |
| n : |
‘De natte netten fletsten om beurten in 't water’ (Zonnetij, 442) |
| |
| p : |
‘En de wereld zag hij zo groot, zo eentonig blak: een platte, witte woestijne met hier en daar een pijlde populier’ (Lenteleven, 25) |
| |
| pr : |
‘Uit die pralende pracht bedeeg stil en traag, 't beschot dat leefte moest worden voor mens en dier’ (Najaar, 354) |
| |
| |
| r : |
‘Met een rappen rip van het mes sneed hij een letterteken op elk brood’ (Dorpsgeheimen, 107) |
| verder: |
een ratelende reke wagens |
(Zonnetij, 536) |
| |
rauwe reuk |
(Dorpsgeheimen, 317) |
| |
rechte richting |
(Herinneringen, 51) |
| |
rechte rote |
(Openlucht, 399) |
| |
reine ruimte |
(Lenteleven, 104) |
| |
rijke ruimte |
(Avonden, 376) |
| |
roeiende raven |
(Uitzicht, 221) |
| |
rosse ruffe |
(Vlaschaard, 264) |
| s : |
‘Hun poten plompten met siepende sopping tot over de knieën in de vette zompe van 't messingstro’ (Zomerland, 245) |
| |
| sl : |
‘Hij wierp het slappe slunseding in gramte tegen de stenen’ (Minnehandel, 144) |
| slaande slingers |
(Dorpsgeheimen, 261) |
| slap als een slunske |
(Langs Wegen, 129) |
| sch : |
‘Vooreerst had hij al zijn geld aan Theresia moeten afgeven - den schamelen schat’ (Dorpsgeheimen, 109) |
| verder: |
|
| schamel schepsel |
(Langs Wegen, 153) |
| schamele schooier |
(Dorps geheimen, 334) |
| schandelijke schade |
(Langs Wegen, 173) |
| schattige schoonheid |
(Herinneringen, 69) |
| scherpe scharren |
(Vlaschaard, 39) |
| scherpe scheidschreef |
(Openlucht, 401) |
| scherpe schichten |
(Zonnetij, 398) |
| het scherpe schuifelen |
(Avonden, 363) |
| schitterende schichten |
(Dodendans, 124) |
| scherpe schaduw |
(Dorpsgeheimen, 47) |
| schurftig schaap |
(Blijde Dag, 103) |
| |
| ‘Er kwam een schrille schreeuw uit’ |
(Zomerland, 206) |
| |
| |
| st : |
‘Nu is 't de geschikte stonde om door de stille steegjes te slenteren’ (Herinneringen, 219) |
| verder: |
stenen standers |
(Herinneringen, 271) |
| |
stille stem |
(Levensbloesem, 467) |
| |
stom stuk gebouw |
(Uitzicht, 251) |
| |
stoute stukken |
(Najaar, 395) |
| str: |
‘De geneugte van een straffe streling’ (Avonden, 400) |
| verder: |
strakke strengheid |
(Vlaschaard, 37) |
| |
strelende stroeling |
(Dorps geheimen, 319) |
| t : |
‘Er speelde lijk een gouden sneeuw die dansend neervlinderde op de tintelende toppen van 't groen en op 't melkwitte veld’ (Lenteleven, 122) |
| |
| tr : |
‘Zo ging zij met tragen tred naar den boomgaard toe’ (Zonnetij, 422) |
| |
| |
‘De dagen beginnen en eindigen in trage trilling van goud en oranje deemstering’ (Avonden, 341) |
| |
| v : |
‘De grond geurde en de eerde lijmde onder den voet van veie vettigheid’ (Vlaschaard, 41) |
| verder: |
vale vesten |
(Dodendans, 57) |
| |
vonkend vier |
(Maanden, 428) |
| vl : |
‘'t Is een vliegende vluchter! en der zitten wel zes mensen in’ (Openlucht, 408) |
| |
| w : |
‘Vermeulen wist te wel (...) dat diep in hem, de wens te machtig overeind stond die begeerde, dat er morgen geen dag meer klaren zou op 't geen hij vandage in aalwaarden toorn verricht had’ (Vlaschaard, 258) In de laatste uitgave: in aalwaarde woede (p. 270) |
| |
| |
| verder: |
wabberende wind |
(Kerstvertellingen, 64) |
| |
wakkere wind |
(Avonden, 354) |
| |
wankelzinnige wildewagen |
(Dodendans, 16) |
| |
warme welligheid |
(Dorpsgeheimen, 45) |
| |
warme wortels |
(Lenteleven, 111) |
| |
warrelende woeling |
(Openlucht, 444) |
| |
wassen wezen |
(Zomerland, 303) |
| |
wazig-witte wolkjes |
(Lenteleven, 63) |
| |
wazige wolkjes |
(Alma, 185) |
| |
weidse warande |
(Levensbloesem, 352) |
| |
weidse, wilde wentel |
(Najaar, 376) |
| |
wijde weide |
(Dodendans, 106) |
| |
wijde werf |
(Langs Wegen, 152) |
| |
het wilde geweld van den wind (Uitzicht, 221) |
| |
wilde wind |
(Alma, 72) |
| |
witte wagenweg |
(Dodendans, 27) |
| |
witter dan de wapperende waste wit is (Uitzicht, 304) |
| |
witte hemdekes die wipten lijk wemelende wimpels in de witte boomgaard (Lenteleven, 74) |
| |
witte wade |
(Maanden, 422) |
| |
witte wanden |
(Levensbloesem, 276) |
| |
witte weelde |
(Lenteleven, 112) |
| |
witte woestijne |
(Lenteleven, 25) |
| |
witte wolken |
(Avonden, 354) |
| |
witte wolkendrendels |
(Lenteleven, 104) |
| |
woelende wereld |
(Avonden, 357) |
| |
woelige wind |
(Lenteleven, 147) |
| |
wolle wolkjes |
(Minnehandel, 136) |
| |
woelend water |
(Dorpsgeheimen, 233) |
| |
wonder waas |
(Vlaschaard, 226) |
| |
het wondere wakkerworden | (Levensbloesem, 326) |
| |
wondere weemoed |
(Minnehandel, 172) |
| |
wondere wending |
(Openlucht, 368) |
| z : |
‘Alzo verging de zomer. Al de dagen had Maurice doorgebracht in de opene lucht, onder de zengende zon’ (Waterhoek, 148) |
| |
| |
| verder: |
zachte zang |
(Minnehandel, 153) |
| |
zinkende zon |
(Avonden, 419) |
| |
zoete zinnelijkheid |
(Levensbloesem, 468) |
| |
zoevende zeilen |
(Alma, 66) |
| zw : |
‘Dat hij er wel mee vare met zijn zwarte zwane! Zie hoe groots ze zich houdt’ (Minnehandel, 254) |
| verder: |
zware zwaai |
(Vlaanderen, 422) |
| |
zware zwerk |
(Uitzicht, 223) |
| |
B. Alliteraties bij het werkwoord.
Met het werkwoord allitereren het onderwerp, het object of de bijwoordelijke bepalingen.
a) Onderwerp + werkwoord
| ‘Hun wassen keersen stonden te branden boven de truisen gouden bloemen en blaren die blonken’ (Lenteleven, 92) |
|
| ‘'t Brood brokkelt vaneen (Dorpsgeheimen, 167) |
|
| ‘Een eindeloosheid van droefenis drukt over de verlatene wereld’ (Uitzicht, 219) |
|
| ‘En de honden huilen naar de maan’ (Maanden, 307) |
|
| ‘Windassen en katrollen piepten, klinken klepperden in de tanden der raderen’ (Waterhoek, 281) |
|
| ‘'t Klokske klepte verlaan voor de vespers’ (Minnehandel, 83) |
|
| ‘Kraaien in zweeflucht, krassen van den honger’ (Maanden, 295) |
|
| ‘De boerinnen zijn in de zwarte zijde, met rokken die ruisen en kraken, in 't frommelen bij elken stap dien zij doen’ (Uitzicht, 323) |
| |
| |
| ‘'t Schoten overal gouden schichtjes’ (Lenteleven, 79) |
|
| ‘De sleutel sloeg’ (ibid., 99) |
|
| ‘In den openen heerd lagen de spaanders te spokkeren’ (Uitzicht, 226) |
|
| ‘Er speelde een spotlach op zijn wreed aangezicht’ (Lenteleven, 35) |
|
| ‘Er stroelde een straalke zwart bloed op den grond’ (Lenteleven, 80) |
|
| ‘'t Getrek trantelde langzaam, slepend door 't zand’ (ibid., 17) |
|
| ‘De vorken vimden de zwaden effen aan open’ (Dagen, 261) |
|
| ‘Het is zomerzonnewende aan den tijd. Nu zegeviert de zomer over de wereld’ (Vlaschaard, 114) |
|
| ‘De zon zifte haar gouden gensters al weerskanten in de brandruiten, dwars door de kerk’ (Lenteleven, 105) |
b) het werkwoord en het object allitereren:
| ‘En ge beult hier uwen balg in tweeën om die kleikluiten multerig te krijgen’ (Werkmensen, 383) |
|
| ‘Gaat gij hier blijven drek drinken?! ik niet!’ (Zomerland, 269) |
|
| ‘In haar wezen droeg zij een onweerstaanbaren drang naar kinderlijke eenvoud en reinheid’ (Alma, 25) |
|
| ‘De meisjes vooruit, liepen gearmd, luide taterend door de dreef, met de kloefen klakkend tegen een om den slag van den kwakkel na te bootsen’ (Vlaschaard, 211) |
| |
| |
| ‘Hij kreeg een krijzeling in de armen’ (Lenteleven, 35) |
|
| ‘Schemel spande de spieren’ (Zomerland, 228) |
|
| ‘Ze stampten nu en dan een korten stamp’ (ibid., 135) |
|
| ‘Doorke weerde met de andere hand de neerhangende wilgenwissen weg’ (ibid., 119) |
|
| ‘Hij wond het wiekje op’ (Dorpsgeheimen, 254) |
|
| ‘Hij zoog het zeem uit de honigraten’ (Dodendans, 10) |
|
| ‘De koeien zopen een zeup en lekten het sappige gras van de oevers’ (Zomerland, 261) |
|
| ‘De landlieden stonden nu als puidjes zo klein en machteloos te guwen naar dien hemel die al hun verwachtingen verwersde’ (Langs Wegen, 129) |
c) het werkwoord allitereert met andere bepalingen:
| ‘De zon was weer blijde aan 't blinken’ (Avonden, 419) |
|
| ‘zijn ogen draaiden dronken van al het gewarrel’ (Minnehandel, 311) |
|
| ‘Maar luider, met opener keel en gorgelend galmen, hieven de merels nu ook hun uchtendzang aan’ (Minnehandel, 271) |
|
| ‘Al de handen vielen aan 't werk en de brandhoop groeide groot’ (Dodendans, 111) |
|
| ‘'t Zonneke dat zo liefelijk loech door de vensters’ (Lenteleven, 157) |
|
| ‘Het groen was allenthenen schielijk uitgeschoten’ (Zomerland, 279) |
| |
| |
| ‘De twee schoppen schraven schrankend over de stenen vloer en scheppen met volle lading in den opgehouden zak’ (Werkmensen, 338) |
|
| ‘Zijn ogen stonden zo stout en diep in den kop’ (Dagen, 193) |
|
| ‘Ze hielden het zo stevig staande’ (Kerstvertellingen, 23) |
|
| ‘Zij flokte er zich behagelijk neder, en wentelde er wellustig als ene kat’ (Waterhoek, 45) |
|
| ‘Zij stond daar, wijdbeende, te waggelen’ (Lenteleven, 55) |
|
| ‘Er kwam een windeke ritselen door 't loof dat bij pozen zachte, zijig zoefde’ (Lenteleven, 122) |
|
| ‘Zij zagen hoe Loti's hoofd zo slap, zo zwaardood zwemelde aan den mageren hals’ (Zomerland, 221) |
| |
C. Alliteraties in de zin.
Uit deze voorbeelden blijkt duidelijk dat Streuvels de alliteratie bewust aanwendt om aan zijn zin het ritme te geven, om de klankwaarde op te voeren, om de aandacht te vestigen op bepaalde woorden.
| b : |
‘Swane zat in haar hutte voor het open raam berken bezems te binden’ (Zomerland, 308) |
| |
| bl : |
‘Hij bewonderde met genoegen de appels en peren die tussen de blaren te bleuzen hingen’ (Dorpsgeheimen, 92) |
| |
| |
‘De welgezindheid die blonk als ene bloem in haren glimlach’ (Alma, 71) |
| |
| |
| ‘Tot hij verblind door 't bloed, blamot geslagen, geen lid meer heffen kon’ (Waterhoek, 93) |
| |
| ‘Kasteele zag den werklust in haar gespierde handen en de gulle blijheid in haar blauwe ogen blinken’ (Zonnetij, 497) |
| br : |
‘In zijn brooddronkene bradheid briest en huilt hij om 't gedruis van het zeerot te overtieren’ (Vlaanderen, 402) |
| |
| d : |
‘Hij zocht den weg al over 't dorp en dompelde verder door de dikke duisternis op de grote baan’ (Langs Wegen, 97) |
| |
| |
‘De zon dingelt over de daken’ (Vlaschaard, 116) |
| |
| |
‘Beneden daar stijgt, uit het water en uit de eerde, de dunne dauw (...) die de dingen zachtjes diepe in deemster nevelkleed gaat omduffelen’ (Dodendans, 124) |
| |
| |
‘Uit de donkerte ten Westen dommelde een dof gerommel’ |
| |
| dr : |
‘Te midden al dat zwijgen gingen driemaal drie klokslagen die dreunen door de kerk’ (Lenteleven, 97) |
| |
| gl : |
‘De zon beglinsterde de mulzige korreling van den buikboogden hoogkouter met een glets gloeiend rood’ (Vlaschaard, 49) |
| |
| gr : |
‘Vader greep me in een gramschap vast’ (Lenteleven, 9) |
| |
| k : |
‘Hun vingers kelden van de koude’ (Maanden, 341) |
| |
| kl : |
‘In de verte gaat de zang onduidelijk en vervagend, met 't klakken der kloefen tegeneen, op mate van den zang’ (Vlaschaard, 206) |
| |
| l : |
‘'k Ben er meermaals wandelen geweest in lommerlanen van aartsoude beuken; 'k heb er met lust liggen luisteren naar 't zoeven van de wind’ (Avonden, 343) |
| |
| |
| |
‘Een ware nasmaak van oogsttijd voelt ge door uwe keel als ge in het malse vlees bijt van het murwe fruit en 't sap u overvloedig langs de lippen loopt’ (Avonden, 360) |
| |
| |
‘En om te bewijzen dat de duivel in levenden lijve langs het land loopt, vertelde Zenia’ (Vlaschaard, 97) |
| |
| |
‘Hij liet zijn lijf leunen’ (Lenteleven, 34) |
| |
| |
‘Zij stak de naakte armen wijduit om het wellige van de luwe lucht die langs haar loshangende hemdsmouwen tegen haar lijf kwam aaien’ (Zomerland, 308) |
| |
| |
‘Te schoftijde lagen de knapen die niets uit te richten hadden, lui te loeren in de lucht’ (ibid., 269) |
| |
| m : |
‘De middenmast van de molen’ (Prutske, 282) |
| |
| |
‘Dat mutje mensen’ (Waterhoek, 172) |
| |
| pl : |
‘Poentje pletste met zijn blote voetjes in de plassen’ (Lenteleven, 131) |
| |
| r : |
‘Ze rekte heel haar ronde ranke lijf uit’ (Zomerland, 312) |
| |
| |
‘Een ruisen en razen van r aderen’ (Zonnetij, 473) |
| |
| |
‘Al dat zonnegelonk speierde uit met den reuk van rozen en reseda door 't open raam de weefkamer binnen’ (Dagen, 214) |
| |
| |
‘Heur paternoster was een lange, ratelende reke wagens die vreselijk vooruit rammelden’ (Zonnetij, 536) |
| |
| sch : |
‘Schuilen in de schuur’ (Werkmensen, 339) |
| |
| |
‘De schipper op zijn schuite’ (Vlaschaard, 41) |
| |
| |
| |
‘In scherp schuine glooiing, schoot het schaliëndak omhoog’ (Dorpsgeheimen, 302) |
| |
| |
‘Treze's scherpe stem schetterde’ (ibid., 98) |
| |
| |
‘Ze wist dat ze niet beter was, nu, dan de schurftige dompelaars die schooien uit gewoonte. Maar hoe jammer was 't voor die onschuldige schaapjes van kinders!’ (Openlucht, 371) |
| |
| schr: |
‘Heel het land stond doorlaaid van schreeuwende zon die nu lijk schreeuwend vuur loodrecht uit de lucht neerviel’ (Zonnetij, 393) |
| |
| |
‘Ze schreeuwden hun schravenden kreet’ (Vlaschaard, 210) |
| |
| |
‘Uit zijn keel kwam een scherp, schorrig: - Krrri! Krrri! die schraafde als de schreeeuw van een vreemden vogel. (...) De jongens waren altijd om 't even benieuwd Martje zijn schrikgezicht te zien opzetten en den schreeuw te horen’ (Dorpsgeheimen, 252) |
| |
| sl : |
‘De wind sloeg in haren sluier’ (Lenteleven, 101) |
| |
| sp : |
‘Onder spannend geweld van spieren trokken zij de poten boven’ (Zomerland, 245) |
| |
| st : |
‘De koeien, op stal stonden stil lijk vermoord’ (Zonnetij, 470) |
| |
| |
‘Op den hoek van 't veld stond de boer zijn groot lijf gesteund op enen staf’ (Lenteleven, 126) |
| |
| |
‘Van alle kanten stapten wijven in kapmantels en jongens op hun kloefen die stampten op den stenen vloer dat 't galmde in de stille beuken’ (Lenteleven, 68) |
| |
| |
‘Vermeulens volk staakte een stonde en ze bleven op den steert van de houwe staan leunen’ (Vlaschaard, 197) |
| |
| |
| |
‘Door de dode dorpsstraat stekte hij met den stok en stapte met de zware schoenen luide over de stenen’ (Dagen, 258) |
| |
| |
‘De warme stalreuk stoorde sterk’ (ibid., 258) |
| |
| |
‘Hij stiet tegen staken en stenen’ (Dodendans, 24) |
| |
| str : |
‘De goede rust vloeide door zijn stramme leden als een weldoende streling’ (Dorpsgeheimen, 115) |
| |
| v : |
‘Heur gewonde handen trokken de vunzende vendels vaneen’ (Dagen, 187) |
| |
| vl : |
‘Vlaanderen, Vlanderen, vlaamn, vlamende land, vla'en, vlade, vlak, laag land dat effen en blakende, vliem, vliemende, vlamende geworden is’ (Herinneringen, 56) |
| |
| |
‘Vlugge engelen vlogen op witte vlerken’ (Lenteleven, 69) |
| |
| |
‘Zij vleien over de vlezige gladde huiden’ (Zomerland, 248) |
| |
| |
‘Er vlotten grote vlaken smoor over de verte’(ibid., 203) |
| |
| vr : |
‘Nu had zij hem vreemd vragend aangekeken’ (Zonnetij, 353) |
| |
| w : |
‘De stuifregen begispte hun wezen met water en wind’ (Openlucht, 357) |
| |
| |
‘De bomen die de ontbonden woede van den wind weerstonden’ (Najaar, 371) |
| |
| |
‘Hij wist zijn dagen vast lijk de oude boom die als de tijd daar is, meedoet in 't lentewerk, weer en wind opvangt van waar het waaien wil’ (Langs Wegen, 127) |
| |
| |
‘'t Was al een eeuwigheid dat hij geen geld meer gezien had - die wondere ware waaraan hij met werken niet geraken kon, hield hij nu in klinkende stukken op zak!’ (ibid., 144) |
| |
| |
| |
‘De wilde wind zoekt er zijn wegen en vaart er door met woestheid wijds en zijds’ (Uitzicht, 216) |
| |
| |
‘Wie waagt er zich in dat lijfsgenadig stormen, in de wilde vlagen van grijze woestheid, onder den geweldigen asem van den wind? (Uitzicht, 218) |
| |
| |
‘Witter dan de wapperende waste wit is’ (Uitzicht, 304) |
| |
| |
‘Wellustige meiden, weeldig in hun jeugd, wiens wezen glanst in den dag’ (Avonden, 424) |
| |
| |
‘Omdat het gebeuren moest en nog nooit gefaald had, wekte 't wonder weeral geen verbazing’ (Vlaschaard, 56) |
| |
| |
‘De wind woei haar tegen de wangen’ (Blijde Dag, 41) |
| |
| |
‘Een afgrond met ongemeten diepten... waarboven de winden waaien als een wilde adem, over een onbewoonde wereld’ (Herinneringen, 68) |
| |
| |
‘In de woonst walmde de weeë dampreuk’ (Levensbloesem,275) |
| |
| |
‘Alle wegen waren w’(Lenteleven, 29) |
| |
| |
‘Witte hemdekes die wipten lijk wemelende wimpels in de witte boomgaard’ (Lenteleven, 74) |
| |
| |
‘Een warme wind kwam door de takken werken’ (Lenteleven, 129) |
| |
| |
‘Zij wiegden met waaiend haar en wapperende kleren’ (ibid., 85) |
| Verder: |
wentelen in een warrelwind |
(Blijde Dag, 43) |
| |
wolken aan den wijden hemel |
(Vlaanderen, 416) |
| |
waas van weemoed |
(Najaar, 357) |
| |
wegscheren wat woekert |
(Uitzicht, 275) |
| |
| |
| z : |
‘De zang zijner liederen zat in den stap en den zwaai van zijn lijf’ (Minnehandel, 76) |
| |
| |
‘De zon zond haren zegen’ (Vlaschaard, 117) |
| |
| |
‘Een zoelte als een zalve’ (Maanden, 334) |
| |
| |
‘De hond zette zich op zijn zet’ (Lenteleven, 21) |
| |
| |
‘Het oneindig zachte lied dat de populieren zullen zingen heel den zomer lang’ (Najaar, 365) |
| |
| zw : |
‘Zijn vloeren kleren zwabbelden nu zo los om dat forsig lijf van den zwierigen vent’ (Dagen, 193) |
| |
| |
‘Dan goot hij weer, met een sierlijken zwaai van de zwaren roemer, in één teug den fermen zwalp naar binnen’ (Dorpsgeheimen, 319) |
| |
| |
‘Ze zwommen in hun zweet, maar de armen zwaaiden zoveel te vlugger’ (Zonnetij, 399) |
| |
| gemengd |
‘De daken dekten zwart en zwaar de lemen wanden’ (Dagen, 155) |
| |
| |
‘Wij die niets deden tenzij ruifelen in den rijkdom, wentelen in de weelde’ (Najaar, 357) |
| |
| |
‘Daar (...) wordt de zeegbaarheid van den heiligen dag vergeten in de drift van den drank en de warmte van den wellust’ (Uitzicht, 351) |
| |
| |
‘Maar 't land lag open en de lucht was helder blauw met grote witte wolken. De wind woei haar tegen de wangen’ (Blijde Dag, 41) |
| |
| |
‘Kleurige snuisterijen en klaterend speelgoed dat speierde op het donkergroen van het borstelig dennen haar’ (Kerstvertellingen, 43) |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd