Alle de brieven. Deel 4: 1683-1684

[p. 160]

Brief No. 78.
14 October 1683.

Gericht aan: Antoni Heinsius.

Manuscript: Ondertekende, eigenhandige brief te 's-Gravenhage, Rijksarchief (Inv. No. 13). Eén kwartobladzijde.

Gepubliceerd in:

Geen publicatie bekend.

Korte inhoud:

Antwoord op een brief van Heinsius dd. 8 October 1683, waarin deze bedankt voor de toezending van de observaties, beschreven in Leeuwenhoeks brief van 17 September 1683.

[p. 161]

Letter No. 78.
October 14th 1683.

Addressed to: Antoni Heinsius.

Manuscript: Signed autograph; the Hague, State Archives (Inv. No. 13). One quarto page.

Published in:

No publication is known.

Summary:

A reply to a letter from Heinsius, dated 8 October 1683, in which he offers his thanks for Leeuwenhoek's sending him the observations described in Leeuwenhoek's letter of 17 September 1683.

[p. 162]

Dese 14^e Octob^r. 83. Jn Delft.

Sijn Excellentie

Jk hebbe in Sijn Ex^e: seer aen genamen vanden 8^e: deser gesien dat mijne laaste observatien, sijn Ex^e: ende andere die deselve waren gecommuniceert, remarquabel hadden bevonden, ende dat mijne Stellingen, aldaar veel geestimeert waren,¹⁾ als mede dat eenige van mijne observatien, in Frankrijk in soo danige agtinge waren, dat deselvige in het journaal de Medicine,²⁾ dat nu met den jare 83. was begonnen, waren in gelijft, en andere stonden omme daar mede ingesteld te werden,³⁾ welke saaken ik met groot aen genaamheijt heb verstaan, om dat hier uijt blijkt dat mijn arbeijt, die ik daar aan besteet heb, de geleerde Werelt, daar in een goet behagen schept. Jk heb de H^r M^r H: van Bleijswijk, Mons^r Tevenot seer hoog hooren verheffen,⁴⁾ en sal met verlangen⁵⁾ verstaan, wat dien geleerden Curiusen⁶⁾ Heer van mijne stellinge sal komen te seggen. Jk ben tegenwoordig doende om eenige observatien opt papier te stellen, die ik niet en twijffel of sij sullen de geleerde, mede aen genaam sijn. Jk erken met een dankbaar gemoet, de onverdiende beleeft heden die sijn Ex^e: t mijwaarts komt

1) De vreemde woorden in dezen brief zijn waarschijnlijk gebruikt, omdat L. ‘deftig’ wil schijnen tegenover Heinsius. Zie echter ook aant. 2 bij den brief van 16 September 1683, blz. 114. [M.]

2) In het Journal de Médecine, dat te Parijs uitkwam in 1683, zijn twee brieven van L. opgenomen, en wel die van 14 Mei 1677 en 3 Maart 1682, ‘tirées d'une de ses lettres écrites de Delft à un de ses amis’. [M.]

3) Stonden omme te worden ingestelt - zullen weldra opgenomen worden.

4) Waarschijnlijk is hier bedoeld Melchizedec Thevenot, de bibliothecaris van de Koninklijke Bibliotheek te Parijs. Hij was een vriend van Swammerdam en van Steno, en hield geregeld bijeenkomsten met verschillende geleerden te zijnen huize. [S.]

5) Met verlangen - gaarne.

6) Curiusen - weetgierige.

[p. 163]

Delft, 14 October 1683.

Excellency,

I saw from Your Excellency's very welcome letter of 8 October that my latest observations appeared remarkable to Your Excellency and to others to whom they were shown, and that my statements were highly appreciated there¹⁾. Also that some of my observations were held in such high esteem in France that they were inserted in the Journal de Medecine²⁾, started this year, 1683, and that some of the others would soon follow. I was very happy to hear all this because it appears that the scientific world takes an interest in the labour spent on them. I have heard Mr. H. van Bleyswyk's high praise of Mons. Thevenot³⁾, and I am anxious to hear what that learned and curious⁴⁾ gentleman will say about my statements. I am just now committing to paper some observations which, I have no doubt, will also please the learned gentlemen. I appreciate with great gratitude the kindness Your

1) In this letter L. uses many outlandish words. It would seem probable that L. wished to appear ‘genteel’ in his correspondence with Heinsius. See, however, note 2 to the letter of 16 September 1683, p. 115. [M.]

2) Two of L's letters are printed in the Journal de Médecine, published in Paris in 1683, viz. those of 14 May 1677 and 3 March 1682 ‘tirées d'une de ses lettres écrites de Delft à un de ses amis’. [M.]

3) Probably the reference is to Melchizedec Thevenot, librarian of the Royal Library in Paris. He was on friendly terms with Swammerdam and Steno, and regularly received scholars and scientists at his house. [S.]

4) Inquisitive, desirous of knowledge.

[p. 164]

te doen,⁷⁾ en heb voor dese maal van sijn Ex^e: niet⁸⁾ te versoeken, als dat ik mag blijven in desselfs gunst, en

Sijn Ex^e:

Onderdanigste Dienaar

A: Leeuwenhoeck

Omme⁹⁾ Sijn Excellentie d'Heer M^r Antonj Heinsius. Paris.

[Mss. Leeuwenhouck Delft 14 Octob. 1683]¹⁰⁾

7) Ik erken met een dankbaar gemoet, de beleeftheden die sijn Ex^e: t mijwaarts komt te doen - ik stel vol dankbaarheid de vriendelijkheid, die Zijne Excellentie mij bewijst, op prijs. [M.]

8) Niet - niets.

9) Omme - voor, dus in hedendaags Nederlands ‘aan’. [M.]

10) Deze woorden zijn door Antoni Heinsius op den brief geschreven. [Ke.]

[p. 165]

Excellency shows me, and for the present I only beg that I may continue to enjoy the same favour and remain Your Excellency's

Most obedient Servant

A. Leeuwenhoeck.

For His Excellency Mr. Antoni Heinsius. Paris.

[Mss. Leeuwenhouck Delft 14 Octob. 1683]⁵⁾

5) Added by Antoni Heinsius. [Ke.]