Ik en mijn speelman

[p. 243]

Drie-en-vijftigste hoofdstuk
Beschrijft dagen die geen andere kleur dan die van het verlangen bezitten.

Valentijn was vertrokken, en de wagen met zijn heugelijke, jubelende lading was het dorpsplein opgezwenkt.

Voor de huisdeur hadden wij hem met ons drieën staan afwachten; en daarenboven nog heel wat Floreusenaars, kinderen, moeders, lichtzinnige schoenmakers en snijdersgezellen, waren uitgeloopen, om bij den intocht tegenwoordig te wezen.

Een voor een werd elk van het terdege voor de vochtige herfstkou ingebakerde achttal aan ons overgereikt, en een feest werd het, om heimelijk de uit de doeken te voorschijn blozende frischheid van een blij kindergezicht tegen het mijne te drukken, en dan het wollen bundeltje voorzichtig op de voeten neer te zetten.

Het laatst klom Martha uit de kar. Catharina legde een hand op haar schouder en fluisterde haar een paar woorden in, en dan maakte de kantwerkster voor mij een hupsche buiging, stak mij glimlachend een wang toe en groette mij met een ‘dag Frido.’ Neen, ik geloof niet dat er op heel mijn zwerftocht zoo'n stralende zon heeft geschenen als die

[p. 244]

op dezen middag de stille, witte wolken vergulde.

Nu moest ik nog helpen om de kisten af te laden, twee groote van Martha, die gemakkelijk te vertillen waren, en dan nog een zwaardere, bestemd voor mijzelve. Immers ik had den bode ook een opdracht voor Basque meegegeven, mijn lijfknecht en deugdelijk beproefden getrouwe. Om kleederen had ik hem gevraagd en een geldbeurs, maar mijn verblijfplaats was hem niet bekend gemaakt.

Samen met den voerman droeg ik onze vracht de pastoriegang binnen, vader Nicol opzij duwend, die, geweldig gebuikt en geschouderd, het heele deurgat met zijn nieuwsgierigheid vulde.

Uit straf er voor werd ik dadelijk daarop aan de mouw getrokken en de pater loodste mij zijn bibliotheek binnen.

Hier lag alweer een open boek te wachten: ‘De preeken over het hooglied van den heiligen Bernardus’ ditmaal, en vol zalving las hij mij een paar plaatsen uit ‘Over Gods kus, die de heilige geest is,’ voor, en stichtte mij door de scherpzmnigheid van zijn commentaren.

Ja, hoeveel bronaren en goudmijnen zijn mij in dat stille heiligdom, waar de wierook door een tabakswolk werd vervangen, niet bloot gelegd en aan den dag getooverd. Nu eens wees hij mij op een wijdluftige vergelijking, die door Augustinus gebruikt was, dan

[p. 245]

weer, de kerk en haar vaders vergeten, droeg hij mij een schalkschheid uit de Ars amandi aan.

Uren ook, en door een open venster volgde ons het snorren van het spinnewiel, war en we in het tuintje bezig met de laatste weelde van dat schatrijk jaar. We bonden de knikkende trossen der asters aan stokken, schudden een stam in den boomgaard, hoorden het ooft op den grond ploffen en vulden de manden, op het grasveld klaar gezet. Dan onderzochten wij de bijenkorven, juist als de engelen in den hemel met een zingende wolk om de hoofden.

Tot dat wij aan den disch werden geroepen, die helder en fonkelend voor ons gedekt stond in een vertrek, dat uitzag op den bloemenhof.

Hier veranderden we onder het bewind van de oeroude en runenkundige Sybille, die aan het hoofd der tafel troonde, in onmondige kinderen, vader Nicol in een schooljongen, die verslag uitbrengt over zijn lesuren, en ik in nog iets nietigers, dat nauwelijks uit de windsels losgewikkeld is.

Toch gaf het een vreugde, om op deze nederige wijze aan een vroede bedaagdheid eer te bewijzen, bovendien werden we vergast op een schat van vertellingen, zoo heerlijk vergeeld en van eertijds, dat ze uit folianten, in kalfsleer gebonden, opgeslagen leken te worden, en eindelijk bleek het gevogelte en het wildbraad, dat we op onze borden uiteen sneden,

[p. 246]

juist bruin genoeg gebraden, de groente zacht gestoofd, zonder zijn pittigheid te hebben verloren, het fruit niet zuurder en niet rijper dan de meest verwende tong het zich zou kunnen wenschen.

Wat allemaal tengevolge had, dat we lang pleegden te tafelen, en niet oprezen voor de stand van den zonnewijzer, op het grasveldje buiten, zijn vermanende schaduw tot ons geweten deed doordringen, of wanneer er iemand zich aanmeldde om den pater te spreken.

Dit nu gebeurde het vaakste, en daar ontwikkelden zich dan fluisterende beraadslagingen uit, die plotseling gestaakt werden als mijn naderende voetstap gehoord werd en er meestal mee eindigden, dat een dorpeling zich den reismantel omlei, en dat er een dreunende hoefslag langs de stille straten werd gehoord.

Raadsels, wraarvoor ik geen oplossing kon vinden.