Ik en mijn speelman

[p. 15]

Derde hoofdstuk
Spreekt van het ware goud uit bovenwereldsche gewesten.

Ze beweren, dat het beste bewijs er voor, of iets in je hart heeft wortel geschoten, en er tot bloei is gekomen, ditis, dat je er over droomt. Dien nacht heb ik met mijn gebochelden speelman de stad in alle richtingen doorkruist, achter een ongeloofelijk geluk aan, een hert met gouden horens, een godengestalte, een veelkleurige wolk, wat het precies is geweest kan ik niet zeggen, want bij elken straathoek, als ik meende, dat ik het eindelijk bereikt had, en met de handen kon grijpen, was het verdwenen, had het zich opgelost.

Teleurgesteld en vermoeid werd ik wakker. Ik dacht over het lied na, maar de melodie zoowel als de woorden was ik vergeten, ofschoon mijn bloedklop zacht de maat aangaf. Ik moest den dag beginnen; hij kwam mij als een geweldenaar voor, met wien ik, zeker van een nederlaag, had te worstelen. Stil bleef ik liggen, starend naar de betimmering van eikenhout langs de wanden, het behangsel met zijn goud en zijn purper en de balken van de zoldering. Ik kende er iederen barst van, ieder vlekje.

In dit zelfde bed heb ik als kind al geslapen. Voor den

[p. 16]

dood van mijn moeder hebben wij altijd hier samen geleefd. Toen ze was gestorven, heeft mijn vader zich op zijn bezittingen op het land teruggetrokken, niet alleen om in de eenzaamheid zich te verdiepen in het verlies, dat hij had geleden, maar ook omdat hij er toe gedwongen werd door de ongepolijstheid van een optreden, dat tot zelfs het hoogste gezag had beleedigd, terwijl de koning nu eenmaal ieder steentje, waarover hij ook maar één enkelen keer is gestruikeld, onverbiddelijk uit de paden van zijn park laat wegharken. Ik echter bleef achter, opdat ik, zooals mij gezegd werd, de gebruiken en manieren van de wereld leeren zou. Niemand mag zeggen, dat ik geen goed leerling geweest ben.

Maar ik kon mij toch niet den ganschen dag lang onder de dekens verstopt houden. Ik kleedde mij, en ik nam mijn maal, dan in mijn doelloosheid keek ik het raam uit, met de handen op den rug gevouwen.

Onder mij bloeide de tuin, de fraaie parterre, een cascade van kleuren, de figuren der perken, door hagen van buksboom omzoomd, met in het midden den zilveren straal uit den mond van een Triton gespoten; langs den einder de rivier. Smetteloos blauw straalde de hemel, alleen in de verte doken groote, witte wolken op, als een kudde beladen kameelen. En mijn hart schrikte. Over den hemel kunnen allerlei legerscharen, horden en landverhuizingen trekken, ja, alle

[p. 17]

dieren bij elkander uit het aardsche paradijs. Dikwijls dan ook had ik in die nevelige reizigers over azuren heirwegen kameelen herkend, maar ik had er geen verdere aandacht aan geschonken. Nu echter werd ik op hun ruggen meegenomen, en op wonderdadige wijze naar een lang vergeten uur teruggevoerd. Hier voor dit venster, als een knaapje, dat mij nauwelijks tot het middel reiken zou. De onachtzaamheid van het dienstpersoneel heeft me vergeten, vader en moeder zijn op reis gegaan. En deze zelfde wolken verheffen zich boven de kimlijn, ze hebben een eendere gedaante, maar het verschil is, dat ze werkelijk in de bultige kernels veranderen, die me uit mijn prentenboeken vertrouwd zijn, en dat ze aan den oever van het water door halfnaakte mannen met waren uit het ruim van de schepen bepakt worden. En dan stappen zij de tuinpoort binnen, en naderen dwars over de bloem-perken. Onder mijn uitkijkpost knielen ze neder, en de kisten en koffers gaan open, de touwen van de balen springen los. Heel de kleurige rijkdom, waarmee een verbeelding van vijf jaar de wereld vervuld denkt, sprankelt en stroomt voor mij neder. De eene karavaan volgt de andere. Tot aan den avond; want wanneer ik eindelijk door een kamenier word gevonden, valt al de schemering, en als ze me naar bed draagt, slaap ik op haar armen in.

Even, een droomen. Een stemmengerucht riep mij

[p. 18]

wakker, vrouwen, die het vaatwerk spoelden bij den regenput. De hovenier en zijn knechtjes torsten tot den rand gevulde gieters aan.

Ik tuurde door tranen. Doodarm voelde ik mij naast mijn kleinen broeder, aan wien de aarde haar schatten gebracht had. Geen enkele belofte was in vervulling gegaan.

Daar zong weer het lied op. Met een triomfkreet draaide ik mij op de hielen om. Ik kon mijn muzikant immers opzoeken, en hem vragen, wat hij met mij voor heeft gehad. Ik kende de kerk, waarbij we afscheid hadden genomen, ik wist de richting, die hij ingeslagen had. Haastig greep ik mijn stok, een ouden half versleten steek en een afgedragen mantel, en liet ik een klinkende beurs in den zak glijden.