Vanden verlooren zoone

[p. 72]

Bijlage B.

Doopbrief door de Gentse Rederijkerskamer ‘De Fonteine’ in 1517 uitgereikt aan de Rederijkerskamer ‘Zebaer Herten’.

Allen den ghonen die dese presente letteren sullen sien ofte hooren lesen, prinse ende raedt mette ghemeene gulde broeders vanden gheselschepe ende gulde vande h. drijvuldicheit dat men heet de fonteine, met datter toe behoort, binnen deser stede van Ghendt, ons hooftcameren der Rethorijcken binnen desen lande ende graefschepe van Vlaenderen, saluit, met kennissen der waerheit doen te weten dat wij ontfanghen hebben de ootmoedighe, nerenste bede ende begheirte van onsen lieve ende seer beminde vrijenden (= vrienden) den deken ende besoorghers vande gulde vande reine maghet S^te-Barbara, houdende haerl. resijdentie binnen der stede van Rousselare, onsl. te kennen ghevende hoe dat sij tselve gulde opghegaen (= ingesteld, opgericht) ende vervoordert hebben inder eere Gode van hemelrijcke, Marie sijne ghebenedijde moeder, mer vrauwen S^te-Barbara ende alle Gods lieve heilighen; midt dat voortijts heeft ghesijn een erbaer ende ghenouchel. gheselschap altoes hantieren de edele conste ende harte (= arte = kunst) van Rethorijcken, soo sij ons seiden ende te kennen gaven twel. (= 't welke) hier voormaels bijden ruwinnessen tijtle ende brande, gheheel ende al vergaen ende ghede-clijneert is, ghesien ende alnoch believen soude, ten ware door eenige goetwillighe herten die hem daer inne alnu gheirne emploijerende sijn ter vermeerderijnghe van alle goddel. ende eerbare dijnghen ende sonderlijnghe ter edelder consten ende herten (= kunsten) van Rethorijcken, willende daer inne, van nu voort aen persevereren ende blijven staende naer de gheliefde Godts, indient ons goetdunckt. Daer omme biddende dat wij heml. oversulcx souden willen promoveren ende kennen, alsnoch mits onsen octroije ende opene letteren, daertoe doende soot behoort, in ghel. (= ghelike) gheuseert uuten wel. ende considdererende het eerbaer upstel ende versouck vande supplianten, ghemerct, datter al niet dan eere, duecht ende alle scientien inne gheleghen is, soo eist dat wij prinsen ende raedt voorschr. gheneghen sijnde tot haerl. bede ende versouck, mits der augmentatien des goddel. dienst ende edelder conste ende aert (= kunst) van Rethorijcken, wij den selven gheaccordeert ende ghewillecoort hebben, accorderen, willecoorden (= willecoren = goedkeuren) ende octroijeren onse opene letteren de selve te wesen ende blijven onder heml. ende haer naercommers vande gheselscepe voornoempt een gulde ende camere van Rethorijcken als andere binnen desen lande van

[p. 73]

Vlaenderen en de elders, soo verre alst in ons is, omme in alle steden, durpen ende plaetsen te moghen tooghen consten van Rethorijcken in wat manieren dat sij, gheestelijc en weerel., spelwijs ende andersins, naer de gheleghentheit vande saecke, prijsen te moghen winnen als andere gheoctroieerde ende gheconfijrmede cameren, sonder jemandts belet ofte wedersegghen, ter contrarie. Hebben den selven oock gheconsenteert ende consenteren bij desen te moghen draghen, op huerl. abijten ende jornaden, een beelde van S^te-Barbara, ghebordeert, metten torre, een lelie daer duere, een rolle daer inne gheschreven sicut lilium inter spinas (Hoogl. 2 vs. 2) metten woorde Zebaer herten van Rousselare ende al ditte sonder jemandts prejuditie, midts dat ons duechdel. bleken is bij sekeren opene letteren van octroijen in prohemie (= inleiding), onder seghele autentijck in groenen wasse der stede van Rousselare uit hanghende met dobbelen stierte in date vanden xij^en november xv^cxvj^e als dat tselver gulde boven ghenompt, gheconfirmeert ende gheoctroieert is bijden heere ende wet van Rousselare voornompt ten tijtle voorschreven, soot behoort; begheirende, bij desen, met neresten (= met nadruk) an allen gulden ende cameren van Rethorijcken ende den gouverneurs van dien onsen lieven ende beminden mede broeders, dat sij den selven van Rousselare doen ende laeten ghebrucken vande jnhouden deser onse letteren ende met ons de die heeft willen kennen onder sulcx als voorschreven stadt behouden ons ende elcx recht, soot redene bewijsen sal; ende om dat alle dese saecken goet, vast ende van weerden souden blijven altijt tonserwaert behoudende interpretatie van desen op datter eenighe toe diende, soo hebben wij prinsen ende raet boven ghemeene dese letteren ghedaen seghelen metten seghele van onse gulde den xj^en dach in hoijmaendt (= Juli) int jaer ons heeren duust vijf hondert ende zeventhiene.

Aldus geciteerd door Angillis, a.w. blz. 5-7, die nog vermeldt dat deze doopbrief behalve in Gulde-bouk II fol. 2 ook voorkomt in Gulde-bouk III fol. 2vo.

Zowel het octrooi, in Bijlage A meegedeeld, als deze doopbrief zijn in het Gulde-bouk II ingeschreven uit het register van de Gentse Kamer, blijkens het opschrift: Copie van de babtisatie van Rousselare uuijten regijster vande Fonteinisten van Ghendt, ende was gheregijstreert fo. I^cxviij.

In zijn reeds herhaaldelijk aangehaalde werkje spreekt Angillis op blz. 7 over ‘het wapen of blazoen’ van de Roeselaarse Kamer, en geeft daarvan dan een afbeelding, waarop men in een ruitvormige omlijsting onder elkaar een Z, een lijkbaar en twee harten ziet staan. Deze rebus kan men oplossen als: Ze-baer-herten, de naam van de Kamer. Het lijkt mij echter niet waarschijnlijk dat dit het blazoen van de Kamer is. Hoewel Angillis niet zegt hoe hij

[p. 74]

aan zijn afbeelding komt, schijnt hij een gildepenning van de Kamer gekend te hebben, die er aldus uitzag. Vaak immers hadden de leden, als bewijs van hun lidmaatschap, een penning met de naam van de Kamer erop. (Zie afbeeldingen in Platenatlas, Poelhekke-De Vooys³, no. 34-37). Het eigenlijke blazoen zal er wel hebben uitgezien ongeveer zoals hier boven het kenteken op de kleding van de gildebroeders is beschreven: een afbeelding van de Heilige Barbara bij een kasteeltoren, haar attribuut. Deze Heilige werd geboren in Nicomedië, in een toren opgesloten en door haar eigen vader uitgeleverd voor de marteldood. Ze stierf in 306 onder Maximinus Daza. Op het ogenblik van haar marteldood werd haar vader door de bliksem gedood. Vandaar dat de H. Barbara vereerd wordt als patrones tegen een plotselinge dood. (Vgl. De Katholieke Encyclopedie). In de kunst wordt de H. Barbara gewoonlijk afgebeeld als een jonge schone vrouw met een krans van rozen op het hoofd, een palmtak, of een Grieks kruis in de hand, naast haar de toren van haar gevangenschap. (Vgl. Peine, St. Barbara.... und ihre Darstellung in der Kunst. Leipzig 1896).