Het wederzijds huwelijksbedrog

[p. 58]

Derde bedrijfaant.

Eerste toneel

Lodewijk, Jan, twee lakeien

Jan

Achthonderd guldens, heer, in één reis weg te geven
aan ene juffer die jij tweemaal van je leven
aanschouwd hebt? Ik beken: je zijt vrij cordiaal,
maar ondertussen wordt de beurs geen kleintje schraal.

Lodewijk

Met spelen kan men weer aan and're schijven raken,
't Was nodig, en het hielp bijzonder in mijn zaken:
ik heb de juffer weg.

Jan

Ja, zij licht jou, mijnheer.

Lodewijk

Het is beklonken. 'k Zal haar trouwen, Jan.

Jan

Ik zweer,
dat ik mij niet verlaat op juffers, die haar zinnen
zo schielijk buigen om een vreemdeling te minnen:
daar schuilt wat achter.

Lodewijk

Neen, ik hou hem voor geen man
die ene juffer niet terstond bepraten kan:
men kan de weêrmin haast bespeuren aan hare ogen.

Jan

Zie toe, mijnheer, zie toe, een mens wordt licht bedrogen.
Die wedermin komt mij te schielijk; naar ik merk
spruit zij uit kaalheid. Is 't maar geen hoerenwerk.

Lodewijk

Ha, schelm! wat zegt gij daar?

Jan

Ik bid, wil u betomen.
Hebt gij naar haar gedrag en staat al wel vernomen?

[p. 59]

 

aant.Lodewijk

 

Jan, ik vertrouw mij op haar stam en aad'lijk huis.

 

Jan

 

Haar stam kan goed zijn en zijzelf nochtans niet pluis.

 

Lodewijk

 

Gij lastert haar.

 

Jan

 

O neen, ik heb mijzelf gekweten.

 

Daar komt de waard, die zal haar zaken moog'lijk weten.

Tweede toneel

Lodewijk, Jan, de waard, twee lakeien

Lodewijk (wijst op het huis van Constance)

Kent gij die juffer, daar ik flus in praat mee was?

Waard

Wel, zou ik niet? O ja, zij is een wakk're tas.
Ze leeft heel zuinig, en ik hoor: zij het veel platen
geërfd, versta je, die haar oom het nagelaten,
die in Oost-Indje is gesturven, dat je 't vat.
Versta je wel, heer graaf? Nou, deuze grote schat,
veurschreven en veurzeid, moet deze juffer erven,
gelijk je weet, wanneer de moeder komt te sterven.
Want, as je weet, de zeun is stilletjes uit 't huis
vertrokken, as je weet. O mij! 't Was zulk een kruis
voor de ouwe vrouw, versta je, och, zij kon niet bedaren.

Lodewijk

Hou op, ik heb genoeg, wilt de and're helft maar sparen,
tot morgen, dat je 't vat, heer hospes, goê gezel.
Ik ben je dankbaar, als je weet, versta je wel?

Waard

Heer graaf, versta je wel, 'k zal eten klaar doen maken.
Wat lust je t'avond?

[p. 60]

 

aant.Lodewijk

 

Gij kunt dat voor deez' tijd staken.

 

Wij zijn op zeek're plaats genodigd, dat je 't vat.

Derde toneel

Lodewijk, Jan, twee lakeien

Lodewijk

Wat zegt gij nu?

Jan

Ik hoor, zij heeft een grote schat;
de juffer lijkt je van het hoofd tot aan de voeten.
En pozito, ze was wat licht: tut, tut, wij moeten
zo nauw niet zien, want geld wordt toch bij elk geacht.

Lodewijk

'k Verzoek, dat gij uw plicht voortaan wat meer betracht.
Spreek met eerbiedigheid van haar of 'k wil u zweren...

Jan

Hoe, word je kwaad, mijnheer? Ik zoek je maar te leren,
dat schijn geen waarheid is.

Lodewijk

Wel, leer dan ook van mij,
dat gij bij juffers van verstand geen zotternij
beginnen moet. Wat bracht gij flus al vreemde grillen
en leugens op de baan; 'k had werk om u te stillen.
Dat praatje van Paap Jan had schier ons werk verbrod.
't Is mijn geluk, dat zij u aanziet voor een zot.

Jan

Mij dunkt, het staat zo braaf bij juffers op te snijen
van grote zaken, heer. Het is de sjeu van 't vrijen.

Lodewijk

't Moet met verstand geschiên.

Jan

Verstand ontbreekt mij niet.

Lodewijk (ziet Charlotte, die uit het venster kijkt)

(terzijde tegen Jan)

Zacht, Jan, me dunkt dat daar mijn lief uit 't venster ziet.

[p. 61]

 

aant.Laat ons nu veinzen, dat wij met elkaar krakelen.

 

Jan (Lodewijk slaande)

 

Je liegt het! Heb je 't hart mijn eer aldus te stelen?

 

(Lodewijk en Jan trekken de degens)

 

Lodewijk

 

'k Zeg dat het waar is. Ja.

 

Jan

 

Graaf, haal het in je hals!

 

Lodewijk

 

Baron, beken het dan!

 

Jan

 

Ik zeg nog eens, 't is vals!

5

En jij zult sterven!

 

Lodewijk

 

Ha! Baron, ik zal mij wreken!

Vierde toneel

Klaar, waard, twee lakeien, Jan, Lodewijk

Jan

Ik zal niet rusten voordat ik je heb doorsteken.

(zij worden gescheiden)

Waard

Heer graaf, versta je wel, waar komt die kwestie deur?

Jan

De kwestie, dat je 't vat, die komt maar door een leur
van duizend guldens, die 'k met wedden heb gewonnen.

Lodewijk

't Is om het geld niet, want dat zou men geven konnen,
maar om het point van eer. Wat geef ik om dat geld.

Jan

Ik zeg nog eens, kozijn, dat jij mij aanstonds meldt
wie dat het zegt.

Lodewijk

Baron, dat kunt gij zelf wel denken.

Waard

Ei, heer baron en graaf, wilt toch mekaar niet krenken,

[p. 62]

 

aant.versta je, zeg: wie is 't?

 

Jan

 

Dat raakt je niet, Jan Gat.

 

Zo jij je erin steekt, krijg je vuistlook, vat je dat?

 

Kozijn, ik vraag nog eens of jij de man wilt zeggen.

 

Daar ligt mijn degen.

 

Lodewijk

 

'k Zal de mijne ook nederleggen.

 

(Lodewijk fluistert Jan wat in)

 

Jan

5

Ik was in misverstand. Kozijn, ik heb de schuld:

 

'k verzoek excuus.

 

Lodewijk

 

'k Heb mijn belofte nu vervuld.

 

Jan

 

Ik zal 't betalen.

 

Lodewijk

 

Hou het geld, 't kan mij niet schelen.

 

Om duizend gulden, zulk een bagatel, krakelen?

 

't Is misverstand...

 

(tegen Klaar)

 

Maar hoe? Zijt gij daar, zoete kind?

10

Het moeit mij, dat gij ons tezaam in kwestie vindt.

 

Klaar

 

Ik wou alleen graag met zijn excellentie spreken.

 

Lodewijk

 

Vertrek dan, hospes en lakeien.

 

Waard (terzijde)

 

Selleweken!

 

Is duizend guldens bij dat volk een bagatel?

 

Ik zal heur snijen van de beurs, versta je wel.

 

Jan

15

Heer graaf, ik zal u met het meisje allenig laten.

 

Klaar

 

Neen, heer baron, jij moogt wel horen wat wij praten.

[p. 63]

Vijfde toneelaant.

Lodewijk, Jan, Klaar

Lodewijk

Wel Klaartje, zeg mij, is uw boodschap kwaad of goed?

Klaar

Daar is mijn juffrouw flus een raar geval ontmoet,
derhalve heeft zij mij intijds bij jou gezonden.

Lodewijk

Wat raar geval?

Klaar

Dat wij mevrouw, haar moeder, vonden
in zulk een kwaad humeur, dat zij niets horen wou
't geen tot je voordeel is. Zij zal, naar ik vertrouw,
haar dochter ergens in een klooster op doen sluiten.

Lodewijk

Wat reden heeft mevrouw om onze min te stuiten?

Klaar

Zij heeft je vrijerij een tijdlang aangehoord,
waardoor zij weet dat jij haar dochter hebt bekoord.
Zij noemt haar dartel, wulps, ontbloot van goede zeden,
een schandvlek van 't geslacht, die tegen alle rede
zichzelf vertrouwen durft aan ene vreemdeling.
Maar bovenal verfoeit zij haar omdat ze een ring,
die gij gekocht hebt, uit uw handen dorst ontvangen.
‘Hoe,’ zegt ze, ‘gij moet zeer naar 't huwelijk verlangen,
dat gij een vreemde graaf terstond in de armen valt,
die zekerlijk met u tot zijn vermaak wat malt.’
In 't kort: mevrouw heeft haar verboôn u meer te spreken.

Jan

Zou dan de juffrouw zich in 't klooster laten steken?

Klaar

Niet anders dan door dwang.

Lodewijk

Zwijg stil, ik hoor te veel.
Dat voorwerp zo volmaakt! Dat beeld zo schoon en eêl!

[p. 64]

 

aant.Zo net gevormd van leên! Zo lief! Zo zoet! Zo aardig!

 

De min van koningen en grote vorsten waardig,

 

daar ik mijn vrijheid heb voor eeuwig aan verpand,

 

zal ik dat missen! Ach! Het gaat me aan mijn verstand!

 

Klaar

5

Uw lief heeft mij gelast u deze brief te geven.

 

Lodewijk

 

Licht heeft zij 't laatst vaarwel in dit papier geschreven!

 

(leest)

 

Mijnheer, hoe groot uw liefde wezen mag,

 

men dwingt mij door het moederlijk ontzag

 

om mij van u, voor altoos, af te scheiden.

10

Neem dan niet vreemd dat ik mij moet bereiden,

 

om mij van u, die 'k achting draag, te ontslaan.

 

Vaarwel, gij zult altoos in mijn gedachten staan.

 

Is 't moog'lijk? Is mij dan dat droevig lot beschoren?

 

Na 't mij gelukt is om die schone te bekoren?

 

Jan

15

Tut, tut, wat bruit het jou? Je bent een man van staat.

 

Ik wed, jij nog in 't kort een keuningin bepraat.

 

Wat bruit jou die mevrouw met al haar vieze grillen?

 

Nu zou ik ook, uit spijt, haar kind niet hebben willen.

 

De vrouwlui menen dat de mannen gekken zijn.

 

Lodewijk

20

Ik bid u, zwijg, baron. Gij kent de minnepijn,

 

die kracht der liefde niet, die mij nog zal doen sterven,

 

indien ik langer moet mijn zielsgenoegen derven.

 

Klaar

 

Het is vergeefs, mijnheer, dat jij je lot beklaagt.

 

Ik kan wel merken dat mijn juffrouw liefde draagt

25

tot u, en dat zij nooit die liefde zal vergeten.

 

Jan

 

Ja, kool met krenten, meid, dat is een smaak'lijk eten.

 

Of zij hem al bemint, dat helpt hem wat, nietwaar?

[p. 65]

 

aant.Of weet je raad? Zo maak je raad ten eerste klaar.

 

Lodewijk

 

Ja meisje, weet ge iets tot mijn voordeel te verzinnen,

 

't zal u niet schadelijk zijn.

 

Klaar

 

Daar komt mij iets te binnen...

 

Maar juffrouw zal 't niet doen...

 

Lodewijk

 

Ei, Klaartje, spreek vrijuit.

 

Klaar

5

Mijnheer, zij zal 't niet doen.

 

Lodewijk

 

Ei, zegmij! 'k Bid, besluit...

 

Klaar

 

Zij zal licht heel veel doen om uit de dwang te raken,

 

maar neen, zij zou...

 

Lodewijk

 

Spreek op!

 

Klaar

 

Heer graaf, je moet haar schaken.

 

Jan

 

Ik moet een beest zijn, docht ik ook hetzelfde niet.

 

Het was warentig op mijn tong, eer zij het ried.

10

Die meid was waardig dat zij wierd in goud beslagen.

 

Lodewijk

 

Die raad bevalt mij en ik zou de aanslag wagen,

 

indien ik wist dat zulks mijn lief behaag'lijk vond.

 

Maar neen, zij weet nog niet hoe mij de liefde wondt.

 

Zij kent de kracht nog niet van hare aantrekk'lijkheden.

 

Jan

15

Zij weet nog niet wat dat het is in de echt te treden

 

met zulk een grote graaf, de graaf van Habislouw.

 

Zij weet niet, dat men haar ‘genade’ zeggen zou

 

als jij haar man was, en dat ze in een koets zou rijen

 

van klinkklaar goud, gevolgd van acht'ren en terzije

20

door dienaars, elk zo bont gelijk een harlekijn.

 

Bloed! Wist ze dat, ik wed ze wel geschaakt wou zijn.

 

Klaar (terzijde)

 

De heer baron is 't hoofd geen kleintje weer op schroeven.

[p. 66]

 

aant.Jan

 

Het klagen, dunkt me, zal nu langer niet behoeven.

 

Smeed nu het ijzer, wijl het heet is, maak besluit:

 

je moet 'r schaken of je dingen zijn verbruid.

 

Lodewijk

 

'k Zal naar mijn kamer gaan om voort een briefte schrijven.

5

Kozijn, gelief zolang op deze plaats te blijven

 

met Klaartje. 'k Kom zo ras als 't moog'lijk is hier weer.

Zesde toneel

Jan, Klaar

Klaar

Die graaf, mijnheer baron, is al een wakker heer.

Jan

O ja, als hij niet slaapt dan is hij altijd wakker.
Ik ken je zeggen dat ik nooit geen beter makker
gehad heb dan mijn neef. Hij is een dapp're vent;
al waar gevochten wordt, is hij altijd omtrent.
De slag van Ekeren is door hem half gewonnen;
was hij er niet geweest, men had hem niet begonnen.
Hij is geweest voor Luik, voor Hoei, voor Keizerswaard.
De vijand vlucht terstond voor 't briesen van zijn paard.
Hij deed de Schellenberg, terwijl hij stampte, trillen.
Roermond en Stevensweert, waar wij van zwijgen willen,
was knapkoek voor hem. Maar de slag van Hoogstet, bloed!
Daar toonde hij, zowel als ik, zijn heldenmoed.
Daar zag men duizenden door ons in 't water dringen.
Te Ramillies deed hij nog wonderlijker dingen:
hij had een ruiter daar bij 't haar gevat, uit klucht,
en gooide hem, met 't paard, knaphandig in de lucht,
zo hoog dat hij van verre een vlieg geleek en daalde
niet eer voordat men van de veldslag zegepraalde.

[p. 67]

 

aant.Klaar

 

Met uw verlof, mijnheer, daar twijfel ik wat aan.

 

Jan

 

Wist jij wat dingen hij had bij Turijn gedaan,

 

je zou niet twijfelen aan die van Oudenaarde,

 

daar hij de minste luis niet in het leven spaarde.

5

Te Menen, Dendermonde, en Doornik, Rijssel, Aath,

 

en honderd steden, daar de tijd niet toe en laat

 

om van te spreken, heeft hij wonderen bedreven.

 

Klaar

 

Ik heb niet veel verstand, heer, van 't soldatenleven.

 

Jan

 

Dit alles won hij met de slag van Malplaquet.

 

Klaar

10

Hoe kan dat moog'lijk zijn?

 

Jan

 

Ja, maar 't was in zijn bed.

 

Hij hoorde mij alleen die dingen maar verhalen

 

en raakte voort door die gevechten aan het malen.

 

Hij heeft nog meer gedroomd, dat ik vertellen zal.

 

Klaar

 

Ei, heer baron, verhaal wat anders; 't is te mal.

 

Jan

15

Mij is wat raars gebeurd bij Bergen in Henegouwen;

 

dit is wel waardig dat wij 't in gedachten houwen.

 

Daar werd ik door een mijn gesmeten naar omhoog

 

met zulk een kracht, dat ik gelijk een vogel vloog

 

en raakte bovenwinds. 'k Werd in een uur zes, zeven,

20

met grote snelligheid door deze wind gedreven

 

rondom de wereld, die 't fatsoen heeft van een ei.

 

Je ken wel denken, ik was schrikk'lijk in de lij.

 

Ik raakte aan 't vallen, 'k had het leven ook verloren,

 

maar 'k bleef juist hangen aan een porseleinen toren

25

in China, met mijn rok. Elk was daar op de been:

 

zij hadden mij allang zien vliegen, zo ik meen.

[p. 68]

 

aant.In 't kort, de koster kwam mij helpen en belezen:

 

hij dacht dat 'k Joosje was, de heilig' der Chinezen,

 

zodat de koning zelf mij zeer veel eer bewees.

 

Toen ik dat zag, speulde ik voor Joosje, zonder vrees,

5

en eiste dat ze me een scheepslading met juwelen

 

bezorgen moesten, of de droes zou met 'r spelen.

 

De gekken deden 't en ik ging terstond te scheep

 

naar Polen. Zeg eens, Klaar, was deze grap niet leep?

 

Klaar

 

't Kan niet gebeuren. Wie heeft ooit zo'n zaak vernomen?

 

Jan

10

Mijn suikerzoete Klaar, een mens kan koddig dromen.

 

Klaar

 

Zo, heb je 't maar gedroomd?

 

Jan

 

Dat zeg ik immers, meid,

 

't Is alles maar gedroomd, dat heb ik jou gezeid.

 

Klaar

 

Uw snaakse geest, mijnheer, is wonderlijk en aardig.

 

Jan

 

Veel dames achten mij heur zoet gezelschap waardig.

15

Maar 'k acht ze niet, omdat jouw liefelijk gelaat,

 

de mooiste van 't salet, in glans te boven gaat.

 

Je bent, begut, een meid die fiks zijt op je koten

 

en niet ongoelijkjes, maar glad van muil en poten.

 

Klaar

 

Dat lijkt wel scheren...

 

Jan

 

Neen, ik ben verliefd op jou.

20

Ik wou wel, dat je mij een zoentje geven wou.

 

(hij zoent Klaar)

 

Klaar

 

Nou, nou, het is zo wel, is dat een mens ook drukken!

 

Ei foei! Schei uit, baron! Niet meer! Hoe zel het lukken?

 

Ga liever naar 't salet en zoen daar jouws gelijk.

[p. 69]

 

aant.Jan

 

Och, och! Me dunkt dat ik van liefde schier bezwijk.

 

Klaar

 

Ei, ei, 't is lang genoeg, je bent een harde zoender,

 

je hebt een baard zo scherp, gelijk een platte boender.

 

Mijn wang is al aan bloed.

 

Jan

 

't Komt dat ik je bemin.

5

Ik heb jou liever als de grootste koningin.

 

Klaar

 

Ik kan 't wel denken.

 

Jan

 

Meid, ik wil het je wel zweren.

 

Klaar

 

't Is lang genoeg, mijnheer. Met mij de gek te schéren

 

is gans onnodig.

 

Jan

 

'k Zeg nog eens, dat ik het meen.

 

Ik heb jou al bemind, toen jij mij eerst verscheen.

10

Ziedaar, dit goudstuk meen ik jou op trouw te geven;

 

wij zellen met mekaar in Polen heerlijk leven.

 

Ziedaar, daar is mijn hand, ik meen het zeker, Klaar.

 

Klaar

 

Je zegt het wel, mijnheer, doch doet 't moog'lijk maar...

 

Jan

 

Neen, neem maar aan, ik zweer warentig je te trouwen.

 

Klaar

15

Ja maar, ik vrees, baron, je zel je woord niet houwen.

 

Al ben ik maar een meid, 'k pas nochtans op mijn eer.

 

En ben ik slecht van staat, mijn vader was een heer

 

van aanzien, waar het door de tijd mede is verlopen.

 

Jan

 

Ja, zulke mensen vindt men veel, mijn hart, bij hopen.

20

Elk moet zich troosten, want het is een slechte tijd.

 

Al ben je 't geld, je bent de adel nog niet kwijt.

 

Klaar

 

Mijn adellijk geslacht wordt nog bij elk geprezen.

[p. 70]

 

aant.Jan

 

Je woont in Utrecht, zou je niet van adel wezen?

 

Ik kon wel zien, mijn hart, dat jij van adel waart.

 

Ha! Zo mijn stam zich met uwe eed'le stamme paart,

 

wat zal jouw wapen bij het mijne heerlijk pronken.

 

Klaar

5

Wel, heer baron, je zou me schier in min ontvonken.

 

Ik weet niet wat ik deed, indien gij ernstig spraakt.

 

Jan

 

De min heeft mij alreeds gezengd, gebrand, geblaakt;

 

gebakken en gestoofd, ik ben bekwaam om te eten.

 

Wat drommel wil je meer van mijne liefde weten?

 

Klaar (terzijde)

10

Ik zal het wagen, want de gek is al verward.

 

Jan

 

Nu Klaartje, zeg maar ja. Ik meen 't, met al mijn hart.

 

Klaar

 

Welaan, mijnheer baron, ik laat mij dan bepraten.

 

Jan

 

Mijn lief, ik zweer dat ik je nimmer zal verlaten.

 

Ziedaar, ontvang mijn trouw.

 

Klaar

 

Daar is ook iets van mij.

 

Jan

15

Een kusje.

 

Klaar

 

Zacht, mijnheer. 't Is hier op straat te onvrij...

 

Daar komt de graaf weerom.

Zevende toneel

Lodewijk, Jan, Klaar

Lodewijk

Ik heb de brief geschreven.
Wil die mijn engelin terstond in handen geven,
opdat zij ziet hoe mij mijn ramp ter harte gaat.

[p. 71]

 

aant.Jan

 

Mag ik niet zien, kozijn, wat in dit briefje staat?

 

Lodewijk

 

Ja, lees het vrij, mijnheer.

 

Jan (leest)

 

Mijn hart! Mijn uitverkoren!

 

Ik heb door uw gezicht mijn vrijheid reeds verloren.

 

Indien ik hopen durf dat gij mij wedermint,

5

wees dan verzekerd dat ge een minnaar in mij vindt,

 

die moed heeft om ten dienst van u 't al op te zetten

 

wat hij bezit. Ja, geen gevaar zal mij beletten

 

om u te redden. Vrees de haat der vrinden niet:

 

die slijt licht door de tijd. Vaarwel, 'k wacht met verdriet

10

naar 't ogenblik dat ik uw antwoord zal ontvangen.

 

Klaar

 

Die brief is puik. Ik zal hem juffrouw aanstonds langen

 

en brengen je zo gauw als 't moog'lijk is bescheid.

Achtste toneel

Lodewijk, Jan

Jan

Dat is een wakk're tas; wat dunk je van de meid?
Wie zou geen zieke bruid met zulk een hart besparen?
En ze is al redelijk verstandig naar haar jaren.
Ik ben er bovenop als ik haar trouw, mijnheer.
O bloed! Wat ben ik blij! 'k Heb al wat ik begeer!

Lodewijk

Hoezo?

Jan

Wij hebben reeds beloofd mekaar te trouwen.

Lodewijk

Hoe? Wordt gij gek? 't Is maar een meid, het zal u rouwen.

Jan

O neen, mijnheer, zij is een vrouwmens naar mijn lijf,

[p. 72]

 

aant.mij dient geen pimpelmees. Ik zocht maar naar een wijf,

 

dat naar mijn zin was.

 

Lodewijk

 

Jan, gij hebt u wel gekweten.

 

Hoe zal het gaan als zij in 't end eens komt te weten

 

dat zij bedrogen is en gij geen man van staat,

5

gelijk gij voorgeeft, zijt.

 

Jan

 

Mijnheer, dan dag en raad.

 

Maar zeg mij eens, hoe zal Charlotte staan te kijken,

 

als jij geen graaf bent? Want dat moet in 't end ook blijken.

 

Haar liefde zal misschien dan ook zo groot niet zijn.

 

Zij mint je uit redenen van staat, naar alle schijn.

 

Lodewijk

10

'k Zie op haar kapitaal. Daar kunnen wij van leven.

 

JanJan

 

Ja, als haar moeder haar dat kapitaal wil geven.

 

Lodewijk

 

De zwarigheid voor mij is klein, mijn lieve Jan,

 

als ik Charlotte tot de vlucht bewegen kan.

 

Mevrouw van Adelpoort zal lichtelijk bedaren;

15

die haat, hoe groot zij schijnt, zal slijten door de jaren.

 

Jan

 

Maar ondertussen moet je zorgen hoe je 't stelt.

 

Lodewijk

 

Charlotte neemt gewis juwelen mee, en geld.

 

Jan

 

Maar à propos, verneem je nog niets van je vrinden?

 

Lodewijk

 

Vrouwmoeder is verhuisd, ik kan haar nergens vinden.

20

Ik ben geweest, waar zij het laatste heeft gewoond.

 

't Was mij een vreugd, werd mij haar woonplaats eens getoond.

 

Jan

 

Zij is misschien heel rijk. Ze ken licht platen geven.

 

Lodewijk

 

Indien zij rijk was, zou 'k op deze wijs niet leven;

[p. 73]

 

aant.ik was niet weggegaan.

 

Jan

 

't Schort haar dan mee aan goed.

 

Mijnheer, me dunkt dat jij dan niet meer zoeken moet:

 

ons oov'rig kapitaal zou dan meer aanstoot lijen.

 

Achthonderd guldens zijn al happa door je vrijen,

5

dat 's meerder als je part. Het oov'rig restje hoort

 

aan mij, gelijk je weet, mijnheer, door ons akkoord.

 

Lodewijk

 

Ik weet van geen akkoord.

 

Jan

 

Wij zouden ummers delen

 

al wat wij wonnen met het dobbelen en spelen?

 

Lodewijk

 

Goed, hou maar rekening, zo kom je niet tekort.

 

Jan

10

Maar als die rekening dan niet betaald en wordt?

 

Lodewijk

 

Heb maar geen zorg. Ik zal uw diensten wel belonen

 

en u, zolang ik leef, mijn dankbaarheid betonen;

 

'tgeen gij tekort komt, u betalen, en nog meer...

 

Jan

 

't Is wel, maar wie zal daar uw borg voor zijn, mijnheer?

 

Lodewijk

15

Mijn aad'lijk woord.

 

Jan

 

Daar zou de lommerd niet op schieten.

 

Lodewijk

 

Ei, Jan, uw malle klap begint me te verdrieten.

 

Betrouw u op mijn woord.

 

Jan

 

't Is wel, ik ben tevreên,

 

dewijl ik moet. Maar zacht, 'k zie Klaartje herwaarts treên.

[p. 74]

Negende toneelaant.

Lodewijk, Jan, Klaar

Klaar

Heer graaf, zij heeft de brief al bevende gelezen.
Ik merkte dat zij 't u zou toestaan, aan haar wezen.
Maar evenwel, zij is nog niet geresolveerd,
't Komt haar te schielijk voor, mijnheer, maar zij begeert
dat gij haar t'avond, voor 't balkon, zult komen spreken,
te zeven uren.

Jan

Bloed! Dat is een heerlijk teken!

Lodewijk (geeft geld aan Klaar)

Zeg aan mijn lief, dat ik zal komen op die tijd,
en presenteer mijn dienst aan haar. Dat 's voor uw vlijt,
die gij hebt aangewend.

Klaar

Mijnheer, met geen gedachten...
Zoveel wel, heer!

Jan

Je moet geschenken nooit verachten.

Klaar

Ik dank je zeer, heer graaf! 'k Durf hier niet langer staan.

Lodewijk

Vaarwel, ik zal zolang in onze herberg gaan.

Jan

Nou, Klaar, je weet wel wat wij hebben afgesproken?

Klaar

Ja, wees gerust, baron. Die praat dient afgebroken,
want zo mevrouw mij zag, dan was de zaak verbrust.

Jan

Heel goed. Wees dan tevreên, al word je niet gekust.

Einde van het derde bedrijf