| |
| |
| |
Woordenlijst.
(A = aanteekeningen).
A
Aalpuit I, Q. III, 38: aalvormige visch (= puitaal, aalkwabbe). |
abel I, Q. VII, 10: A; - heyt I, Q. II, 20: bevalligheid. |
achterstal II, T. 19, 8: overblijfsel. |
adelbors II, W. en Sch. 183: jeugdig adellijk soldaat. |
ader II, W. en Sch. 12: oorsprong. |
Aef, - is doot II, O-E., 28: A. |
aenbrengher I, Q. III, 13: verklikker. |
aendachticheyt II, L.v.R. 132: ernst, ijver. |
aengesien I, Q. II, 20: in aanmerking genomen. |
aenheven II, W. en Sch. 178: beginnen. |
aenleggen I, Q. VI, 31: vlijen, naast elkaar schikken. |
aenprangen II, W. en Sch. 184: aandringen. |
aenvaen I, Q. III, 16: aannemen (een beroep). |
Aeolus II, J. 1, 46: A. |
aerdich II, L.v.R. 1: geestig; - (h) eyt I, Q. II, 25: bloei?; II, T. 17, 4: aanvalligheid. |
aessack-speelder II, W. en Sch. 105: goochelaar. |
afdwaen II, T. 19, 7: uitwisschen, te niet doen. |
afkerven I, Q. I, 24: A. |
aflaet I, Q. V, 31: A. |
afsetten I, Q. IV, 5: aanranden; Q. VI, 36: afwijzen. |
accoort I, Q. V, 22: instemming. |
Acontius II, L.M. 148: A. |
al I, Ro. I 62: wel; - te met II, J. 3, 47: nu eens - (dan weer). |
alf I, Q. IV, 57: A. |
allemande II, L.M. 190: A. |
allen, niet met - I, Q. VII, 28: volstrekt niets. |
alluyn I, Q. III, 52: A. |
als passim: alles. |
Amadis II, J. 3, 10; L.M. 133: A. |
amailleeren I, Q. IV, 49: A. |
Amphitreon II, L.M. 159: A. |
Amsterdam, op d' - se manier I, Q. III, 19: A. |
anderdenhout I, Ro. I, 58: Aerdenhout. |
| |
| |
anghelot I, Q. VI, 17: A. |
anckeren I, Q. VII, 16: zich voorgoed verbinden. |
Anna I, Q. III, 34; Annekens huys I, Ro. I, 58: A. |
Anthonis, St. - dijck I, Ro. I, 58: A. |
Apitius I, Q. VI, 55: A. |
Apollo II, L.M. 161: A. |
Appelman, W(ijbrand) - I, Q. V, 50: A. |
aqua,-Nymphe (= nymphae) I, Q. VI, 17: een toiletwater voor dames. |
Argus II, J. 4,45: A. |
Aristoteles, - broeck II, L.M. 59: A. |
arm I, Q. II, 5: A. |
artillerie-meester I, Q. VI, 43: A. |
Aurelius, Marcus - II, J. 3,9: A. |
averecht I, Ro. I, 15: slecht, verdorven; een - Loth ib.: A. |
avontuer I, Q. II, 51; II, T. 17, 14: lot. |
| |
B
Bag I, Q. IV, 49: kostbare steen, juweel. |
bagynken, een - van de vesten I, Q. V, 26: A. |
Backer, Jan de - II, L.M. 197; W. en Sch. 106: fat? |
ballade I, Q. III, 7: A. |
banckeroet I, Q. IV, 36: A. |
bannissement II, W. en Sch. 241: ballingschap. |
Barbar, Sinte - I, Q. VI, 35; Ro. I, 3: A. |
baren II, Bl. Sch. 61: zich aanstellen, te keer gaan. |
barckhout I, Ra. 3: barghout (Ned. Wbk. II, 1022).Ga naar voetnoot1) |
batement I, Q. III, 7: vroolijke vertooning. |
bauwen II, L.v.R. 65: janken. |
bebaend (partic.) I, Q. III, 37: geëffend, veel betreden. |
bedacht II, T. 14, 3: gezind. |
bedeest I, Q. I, 32: verlegen. |
bedelven I, Q. III, 28; II, L.v.R. 76: begraven; T. 2, 11: bevredigen. |
bederven I, Q. VI, 35: te niet gaan, sterven. |
bediet I, Ro. I, 63: beteekenis. |
bedyen, - in II, T. 18, 1: slagen in. |
bedillen II, L.v.R. 105: bevitten. |
bedouwen I, Q. I, 2: vervullen. |
beduncken, sich laten - I, Q. IV, 47: zich inbeelden. |
beeldelijck I, Q. VII, 48: beeldschoon. |
beest I, Q. IV, 35: A. |
begecken II, L.M. 152: bespotten. |
| |
| |
begheven II, L.M. 79: verlaten; hem - I, Q. V, 7: A. |
begort (partic.) II, T. 5, 6: verstrikt. |
behent I, Q. VI, 51: vaardig, vlug. |
beyerman II, W. en Sch. 104: klokkenluider. |
bejach II, T. 19, 10: (het) jagen. |
belantaernd II, L.v.R. 145: A. |
belede (partic. v. beleiden) I, Q. VII, 48: uitgevoerd. |
belegghen II, J. 7, 24: belegeren. |
belyen I, Q. II, 13: bekennen. |
beloven, hem - I, Ro. I, 40: A. |
beluycken II, T. 5, 11: besluiten, bergen. |
beneden, hier - II. T. 7, 3: in de onderwereld. |
benedijst I, Ro. I, 44; Ro. II, 23: A. |
benepen I, Q. VI, 23: benauwd, beangst. |
Benningh, Dieuwer Jacobsdr. - I, Ro. I, 42: A. |
bequaem passim: geschikt, gunstig. |
beraden II, J. 4, 93: gezind. |
beruycken II, J. 2, 24: zeer dicht naderen. |
beschamen II, J. 1, 38: overtreffen; ib. 54: A. |
bescheyt I, Q. VI, 28: zekerheid, de waarheid omtrent iets. |
beschyten II, L.v.R. 101: bedriegen. |
beschoten (partic.) I, Q. IV, 49: met houtwerk bekleed. |
beschutten II, Bl. Sch. 192; L.M. 27: afweren. |
beslabben, zich - met I, Q.V. 21: smullen van. |
beslaghen (partic.) II, Bl. Sch. 116: A. |
beslechten II, J. 7, 7: beredderen. |
beslepen (partic.) I, Q. V, 13: gescherpt, geoefend. |
beslommert II, J. 2. 18: A. |
beslot, - van rade II, W. en Sch. 175: raadsbesluit. |
besparen I, Q. VI, 47; II, L.v.R. 120: ontzien, onaangetast laten. |
bespoeyen II, L.v.R. 33: besproeien. |
bestaen I, Q. VI. 54: betamen: - mogen voor, Q, V, 57: kunnen gelden voor; bestaen (partic.) II, J, 2, 1: begonnen, aangegaan. |
besteden I, Q. VI, 32: opdragen (een ambt.). |
besten, tot uwen - I, Q. V, 26: tot uw beschikking. |
bestier II, J. 3, 62: toedoen. |
bestruyft (partic.) II, Bl. Sch. 169: teleurgesteld (vnl. in de liefde). |
besueren I, Q. III, 37: doorstaan, lijden. |
beul, de - van Haerlem I, Q. VI, 30: A, |
beurs, deur syn - vlieghen I, Q. III, 47: zijn beurs lichten. |
beuselen II, J. 1, 51: leugenpraat, onzin. |
bevallen II, J. 1, 41: uitvallen, gelukken. |
bevracht II, V.P. 18: bezwaard. |
| |
| |
bevrij(d)en I, Q. III, 8 (in wdsp.); II, Bl. Sch. 85; W. en Sch. 171: beschermen. |
bewaren II, T. 15, 8: bij zich houden; J. 7, 9; 25: de wacht houden bij. |
bewonden (partic.) I, Q IV, 26: omwonden. |
bezind, - hebben I, Ro. I, 64: liefhebben. |
bezwaeren I, Q. VI, 29: hinderen, drukken. |
bier-buycken, langh-bereede - I.Q. VI, 51: A. |
bierlaers I, Q. V, 7: op een laars gelijkende kan? |
bycomen I, Q. VI, 33: gebeuren, veroorzaakt worden; Ro. II, 35: bezoeken. |
byloo I, Q. IV, 11: uit bi lode (= bi Gode). |
bysen I, Q. IV, 52: A. |
bicken I, Q. I, 57: pikken (van vogels). |
billen I, Q. VI. 54: beslapen. |
binnen II, W. en Sch. 134: binden. |
blaetken, 't qua - I, Q. VI, 5: het blad, waarop de koopman de slechte betalers schrijft. |
blaeuw II, Bl. Sch. 162: bedrieglijk (Ned. Wbk. II, 2796). |
blaken, is - de I, Q. III, 25: A. |
blaten II, V.P. 74: pochen. |
block, het - aen 't been hebben I, Q. III, 8: ongelukkig getrouwd zijn = het - sleepen, Q. VI, 12. |
bloot I, Q. VI, 13; II, T. 10, 7: bloode. |
bloot I, Ro. I, 9; Ro. I, 63: arm; II, J. J, 29: ongewapend; W. en Sch. 23: duidelijk; - en naeckt I, Q. VII, 16: A. |
bloox I, Q. VI, 14: A. |
blusschen, syn brant - I, Q. II, 49; V, 34; II, J. 4, 73: zijn lust bevredigen. |
bodemery I, Q. VI, 52: het verstrekken van gelden in beleening op schip en lading. |
boeleeren II, J. 7, 41: vrijen. |
Boelen I, Q. I, 36: A. |
boete II, T. 13, 8: herstel, vergoeding. |
boeten II, J. 8, 18: stillen, bevredigen. |
boevery I, Q. II, 30: dobbel- of kaartspel. |
bock I, Q. II, 33: domoor; II, Bl. Sch. 86; L.M. 165: horendrager. |
bocken I, Q. VI, 48: A; - om een cleyntgen I, Q. VII, 22: om een kleinigheid de minste zijn. |
bocken I, Q. V, 21: VI, 48: bokking. |
bolbeend I, Q. VI, 53: met bolle (= dikke) beenen. |
bon I, Q. VI, 26: vak, afdeeling in een kast. |
boom, een dorre - I, Q. V, 45: A. |
boon, de - kens pluycken I, Q. III, 52: A. |
bordeeren I, Q. VII, 13: A. |
| |
| |
bot I, Q. VI, 49: A. |
botter I, Q. VI, 49: A. |
Bourgogne, 't Hof van - I, Q. IV, 21: A. |
bout I, Q. I, 44: A. |
bout II, W. en Sch. 130: kloek. |
bouwen passim: geplooide, met passementen bezette bovenrok. |
Bouwen I, Q. III, 8: A. |
brabbeling I, Totten Leser; Q. II, 1; VII, 1: beuzeling. |
brack I, Q. VII, 7; II, T. 11, 6: A. |
braken I, Q. IV, 51; VII, 49: zich inspannen, sloven. |
brantschatter I, Q. III, 13: A. |
breecken, een hoen - I, Ro. II, 26: in stukken deelen. |
breyn II, T. 6, 4: A. |
breck, ten is gheen - I, Q. III, 40: wsch.: het is geen (groot) gemis; het is niet erg. |
bretspil I, Q. VI, 14: A. |
brief, een - hebben I, Q. IV, 43: A. |
brillen, - vercoopen II, L.M. 208: A. |
broot, een - leenen I, Q. II, 37: A. |
bruyn I, Q. VI, 19: A. |
bruysen I, Q. IV, 15 (Q. IV, 35 foutief, zie: buyschen): razen, tieren; ook: slempen. |
bruyt, de - uytdraghen I, Q. IV, 57: A. |
brunet I, Ro. I, 58: eranthemum, flos Adonis. |
buffet I, Q. IV, 31: A. |
buyck, y del - II, W. en Sch. 116: ijdeltuit. |
buylen II, W. en Sch. 200: builen toebrengen. |
buylsack I, Totten Leser: A. |
buys I, Q. V, 33: versuft, suf. |
buyschen (te lezen I, Q. VI, 35 voor: bruyschen): joelen. |
buyten II, Bl. Sch. 57: ruilen. |
burgwal, de - I, Q II, 5: A. |
| |
C
Certeyn I, Q. V, 20: voorzeker. |
Chymon II, L.M. 151: A. |
cier, goede - II, T. 13, 2: A. |
| |
D
Dael I, Q. VI, 43: A. |
daer I, Q. VI, 32: in zooverre. |
dan passim: maar; - noch II, W. en Sch. 60: maar toch. |
Danaës II, J. 5, 1: A. |
| |
| |
danck I, Q. II, 51: belooning; R. II, 35: aanspraak op erkentelijkheid; te - dienen I, Q. V, 48 (vgl. Q. VI, 20, 25): dienen op hoop van gunst; tegen mijn - II, T. 16, 6: mijns ondanks; te - van T. 21, 9: ter wille van. |
dancken I, Ro. I, 54; II, Bl. Sch. 94: afwijzen. |
dans, aen den - II, W. en Sch. 6: in strijd. |
dasery II, T. 11, 5: dwaze praat. |
dat (znw.) I, Q. IV, 49: A. |
Dedalus II, L.v.R. 139: A. |
deel, een (groot) - II, J. 4, 45; W. en Sch. 100: heelwat. |
deel - wijn I, Q. VI, 55: A. |
deer, in syn - setten II, W. en Sch. 266: met deernis neerzien op; verachten. |
delicaet I, Q. VI, 55: heerlijk, fijn. |
deucht II, J. 4, 12: A. |
deurluchtigh II, V.P. 6: opengewerkt. |
deursichten (intens. v. deursien of = doorziften) II, J. 7, 21: doorvorschen. |
deursichtich II, W. en Sch. 143, 174: scherpziend. |
devys II, W. en Sch. 77: zinspreuk. |
devoot II, W. en Sch. 115: aan een godsdienst gewijd. |
Diemer, de - Kerck I, Q. III, 4: A. |
dienst, syn - (ge)bieden I, Q. I, 50; II, J. 6, 24 in obscoenam partem. |
dienstelijck II, T. 14, 12: dienstig, nuttig (absoluut). |
dier I, Q. I, 61: A; Venus - Q. II, 13: A. |
dijck, de - I, Ro. I, 15: A; Ro. II, 34 (vgl. Ro. I, 58: A) = de St. Anthonisdijk evenals de hooghe - II, V. P, 30. |
ding, syn - doen II, J. 1, 60; J. 6, 18: het minnespel plegen; vgl. uw - en doen I, Q. III, 5: A. |
Dircksz, Jan - I, Q. VI, 30: A. |
Dis II, W. en Sch. 14: A. |
diviseren (deviseren I, Ro. I, 58) II, O.-E., 103: spreken. |
Doelen I, Q. I, 36: A. |
doemelijek, een - edoot I, Q. V, 41: een dood, waarbij men naar de hel gaat. |
domineren I, Q. III, 28: het er van nemen, pretmaken; oorspr: wel: den heer uithangen. |
door I, Q. III, 2: A. |
drasbroeck I, Q. V, 13: sullig persoon. |
dreyen II, J. 4, 55: draaien. |
dreck-roerder II, W. en Sch. 94: A. |
dresch, (ter) - liggen I, Q. V, 33: braak liggen. |
drooch, een - praetgen I, Q. VII, 18: een praatje zonder meer. |
droochscheerder I, Q. V, 37: hij, die het laken in drogen toestand scheert. |
druyl, Jan - I, Q. VI, 59: A. |
| |
| |
dubbel I, Q. II, 15: A; - t van grondt Q. I, 28: A. |
Duyf II, V.P. 26: A. |
duycken II, J. 8, 55: schuilen; - onder L.v.R. 42: onderdoen voor. |
duytsch, een - eyver I, Q. IV, 24; - e knechten Q. VII, 12: A. |
dunken, sich laten - I, Q. III, 25: zich verbeelden, meenen. |
durlichtich I, Ro. I, 59; II, W. en Sch. 140: doorschijnend. |
dwaal I, Q. IV, 31: doek. |
dwanck, in - I, Q. VI, 25: onder zijn macht. |
dwasery II, T. 11, 4: dwaasheid. |
| |
E
Edelheyt, Uwe - I, Q. VI, 54: A. |
edick (eeck) I, Q. VI, 14; Q. VII, 44: azijn. |
eel passim: knap, vroolijk; - e Gheest I, Q. II, 30; Q. III, 28: pretmaker. |
eenicheyt I, Q. V, 26; II, L.v.R. 30: eenzaamheid. |
eenige II, J. 6, 12: de een of andere. |
eenlijck II, W. en Sch. 157: eenzaam. |
eenpaer I, Q. II, 40, II, J. 1, 21: voortdurend; - lijck W. en Sch. 125: gelijkelijk, evenzeer. |
eerst II, Bl. Sch. 96: oud, oorspronkelijk; ib. 170 (bijw.): voor 't eerst; ten - en ib. 116: terstond; in den - en V.P. 33: vooreerst. |
Elisabeth I, Q. III, 34: A. |
ellebooch, den - roeren I, Q. III, 28; 59: dobbelen. |
emmer-appel I, Q. V, 50: A. |
eng I, Q. V, 13: nauwgekleed. |
Enchuysen I, Q. III, 19: A. |
ermgaerd I, Q. V, 50: A. |
erven, deser - I, Ro. I, 56: de wereld. |
erweelt (partic.) I, Q. VI, 25: uitgekozen. |
Eva I, Q. III, 34: A. |
| |
F
Faelgeeren I, Q. VI, 35: missen. |
fantasy I, Q. V, 11; II, L.v.R. 30: aanval van zwaarmoedigheid. |
flapper I, Ro. I, 59: flapkan. |
fleur (= bloem II, W. en Sch. 240) passim: puikje. |
flitteren II, W. en Sch. 73: flikkeren. |
fluys II, Bl. Sch. 76: een soort kaartspel. |
fluysteren II, W. en Sch. 144: flikkeren, stralen. |
Fobert I, Q. III. 7: A. |
foy, par ma - I, Q. III, 22: op mijn woord. |
Freecx I, Q. III, 19: A. |
fronsen I, Q. VII, 41: plooien. |
| |
| |
| |
G
Gabben I, Totten Leser: A. |
gade, - slaen op II, W. en Sch. 176: versm. van letten op en gade slaen. |
gael I, Totten Leser: smet, vlek. |
gayicheyt II, W. en Sch. 168: vroolijkheid. |
galjaerde II, L.M. 192: A. |
gans, een vette - I, Q. IV, 18: A. |
gasthuys II, J. 6, 36: A. |
gat I, Q. V, 34: A. |
gebenedyen II, T. 18, 4; L.M. 97: beweldadigen. |
gebieden I, Q. I, 50: aanbieden. |
gheboort (partic.) I, Q. IV, 31: van een boord voorzien. |
geboort-schryver II, W. en Sch. 92: horoscooptrekker. |
ghebordeerd I, Q. VII, 13: A. |
ghebraen (ghebraden) I, Q. IV, 29; Q. VII, 13: gebraad. |
ghebral I, Q. III, 1: praal. |
ghedurich I, Q. III, 25; II, T. 14, 2: aanhoudend, duurzaam. |
gheesten I, Q. V, 11: rederijkers. |
ghegoten, - goet I, Q. IV, 36: goud en zilver? |
ghehelt (partic.) II, J. 5, 11: geneigd, genegen. |
gehucht II, V.P. 88: landstreek, oord. |
ghehuyft (partic.) II, Bl. Sch. 170: van een kap voorzien. |
ghekarbonckeld I, Q. IV, 49: met roode puisten bezet. |
ghecoort I, Q. IV, 31: met koorden versierd. |
ghecruys II, W. en Sch. 217: A. |
gelden I, Q. V, 57: waarde hebben; II, Bl. Sch. 65: betalen. |
Gelderse, het - oorloch I, Ra. 5: A. |
gheleyde, op u - II, T. 16, 10: door u geleid. |
gheloof I, Q. IV, 58; Ro. I, 15; II, O.-E., 42: A. |
gelooven I, Q. IV, 3: A. |
ghelt I, Q. V, 44: niet drachtig; - e hennip ib.: de manlijke hennepplant; - e baers ib.: het mannetje. |
gheluck, 't - II, J. 8, 45: de Fortuin. |
ghemack I, Q. I, 29: overvloed; groot - om cleyn ghelt I, Q. VI, 51: A. |
ghemeen, 't - e goet I, Q. III, 43: A. |
ghemient I, Q. V, 7: (kerkelijke) gemeente. |
ghenaden, op Gods - I, Q. VI, 52: op goed geluk af. |
genan I, Totten Leser; Ra. 3: naamgenoot. |
generen, hem - op II, L.M. 202: leven van. |
genet I, Q. I, 19: (oorspr.) Spaansch rijpaard. |
ghenoeghen passim: tevredenstellen; - d II, L.v.R. 167: vergenoegd, tevreden. |
gepaeyt, - sijn II, T. 12, 1: (er mee) genoegen nemen. |
| |
| |
ghepapt (partic.) II, W. en Sch. 79: geplakt. |
ghepickt (partic.) I, Q. IV, 31: genaaid. |
gheplicht (partic.) I, Q. VI, 19: A. |
gepopt I, Q. V, 13: popperig uitgedost. |
gherechtelijck II, J. 8, 44: naar recht. |
gherijffelijck I, Q. III, 13: een man ten dienste staande, onkuisch. |
gheringhe II, J. 2, 11: spoedig. |
gheschaert (partic.) II, L.M. 102: A. |
gheschiften II, W. en Sch. 226: A. |
gheseyt, alst alis - II, T. 8, 12: om het maar alles te zeggen. |
gheset II, L.v.R. 94: A. |
ghesindeken I, Q. VI, 35: A. |
ghespoock II, W. en Sch. 112: spook. |
ghestalt II, T. 4, 7: gesteldheid. |
gheteriuynt (partic.) II, T. 15, 1: A. |
ghetralyd, - e bril I, Ra. 5: raket. |
ghetreure II, J. 7, 8: verdriet. |
ghetuyl II, W. en Sch. 120: gezanik (vgl. V. Moerk., Ned. Kluchtsp. I, 145). |
ghevoech, met - II, J. 3, 59: betamelijk, behoorlijk. |
gheweer II, W. en Sch. 117: wapen. |
gheweyde II, T. 16, 9: A. |
gheweldigh II, J. 8, 35: groot, sterk. |
ghewissen II, W. en Sch, 208: geweten. |
ghewout, in sijn - I, Q. V, 44: tot zijn beschikking. |
gift I, Q. I, 2; II, W. en Sch. 4: geschenk ter omkooping. |
gilde, de - (gilt) speelen I, Q. III, 53; II, L.M. 193: verkwistend zijn; - broer I, Q.I. 6: genoot. |
ginsen II, W. en Sch. 41: ginds(heen). |
gissen I, Q. III, 46: A. |
Goddinne I, Q. V, 27: A. |
Gods vriend I, Q. II, 26: A. |
goesoet I, Q. V, 50: A. |
goet, - ront I, Q. VII, 27; Ro. I, 44: ongeveinsd, oprecht; Ro. II, 18: A; ronts II, V.P. 95: ronduit, platweg (gezegd). |
goetduncken II, Bl. Sch. 117: meening. |
Goossen I, Q. V, 26: A. |
gorten, - tellen I, Q. III, 29: A. |
got-wouts I, Totten Leser: Goud woude des, God betere het. |
gracy I, Ro. II, 23: A. |
graven I, Q. V, 30: A. |
gravinne I, Q. II, 47: A. |
greyn I, Q. I, 28: A. |
grettich II, T. 11, 12: gretig. |
griet I, Q.V. 50: A. |
| |
| |
Griet I, Q. I, 38: A. |
groen. in 't - varen I, Q. V, 35: A; in soortgel. bet.: in 't - sitten II, J. 4, 61; - heyt II, T. 17, 6: frischheid. |
groeten I.Q. III, 14; Q. VI, 30: erkennen (als). |
grootdadich II, W. en Sch. 125: verheven. |
gros, koopmanint - I, Q. VI, 43: groothandelaar. |
guychelaer II, W. en Sch. 105: goochelaar. |
guyl II, O.-E., 34: oud paard, knol. |
guyt I, Q. III, 13; Q. VI, 51: landlooper, sehooier; II, V. Pr. 69: onaanzienlijk persoon. |
guldelingh I, Q. V, 50: A. |
gutse II, O.-E., 68: A. |
| |
H
Haen, een vreemt - I, Q. I, 57; II, O.-E., 86: A. |
haes, den - jaghen I, Q. VII, 7: A. |
haest passim: spoedig. |
hak, den - hebben op I, Q. I, 29: A. |
haneray I, Q. VI, 46; II, Bl. Sch. 86: bedrogen echtgenoot. |
Hans I, Q. I, 51; Ro. I, 29: A. |
hanteren (hantieren) passim: bedrijven, beoefenen. |
harst I, Q. II, 34: A. |
hateringh II, L.M. 177: gekibbel. |
haver, van - tot garst I, Q. II, 47: A. |
Heereman I, Q. III, 46: A. |
heet I, Q. V, 41: sterk, koppig. |
heyden I, Q. VI. 35: Zigeuner. |
heylich, - avondt II, L.M. 104: taak (Ned. Wbk. VI, 463). |
heym I, Q. VII, 20: thuis. |
Heyndrick I, Q. I, 19: A. |
heyning, een doornen - I, Q. VI, 28: A. |
heck, over 't - springhen I, Q. VII, 20: A. |
hekel, op een - zitten (liggen) I, Q. VI, 15: A. |
hemd, een geknoopt - I, Q. II, 41: A. |
hert I, Q. IV, 11: A. |
hertneckigh II, T. 22, 7: onwrikbaar. |
hertnect II, T. 18, 8: hardnekkig. |
heven I, Q. VII, 44: A. |
hyver I, Q. IV, 24: ijver (Vla.). |
hindere II, W. en Sch. 55: nadeel. |
hindertocht II, W. en Sch. 111: achterhoede. |
hinckert I, Q. III, 38: misschien een kleine soort snoek (vgl. heuckert voor henckert? in Tschr. XXXV, 290). |
| |
| |
hippeclinckgen I, Q. III, 39: A. |
Hippodame II, L.M. 145: A. |
Hippolytus II, J. 6, 35: A. |
hobbollig I, Q. I, 1: dwaas. |
hoeck II, V.P. 45: visschersboot; ib. 71: vischhaak. |
hoe, - na I, Q. V, 35: (in) hoeverre. |
hoepen, loopen - I, Ro. I, 18: A. |
hoeren - voocht I, Q. III, 59: hoerenlooper. |
hoet, een - draghen I, Q. III, 18: A; in dezelfde bet. een - ken van biesen II, Bl. Sch. 149/50. |
hoy, iem. het caper vol - s steecken I, Q. VII. 10: A. |
hooft - som I, Q. II, 56: A. |
Hoorn, die van - I, Q. IV, 5: A. |
hop I, Q. V, 57: met hop bereid bier (= hoppenbier). |
houden II, V.P. 59: aanpakken; te voren - passim: voorhouden, voorstellen; het - met I, Q. IV, 52: de voorkeur geven aan. |
houwen I, Q. V, 22: huwen. |
hoven, in alle - I, Q. I, 35: A. |
huyck, door een dubbele - sien II, W. en Sch. 219: iemands waren aard direct doorzien. |
huyn I, Q. II, 52: vuilnis, drek (vgl. ags. hûn? = impurity, Bosw. - Toll.). |
| |
I; Y
Ifigene II, L.M. 153: A. |
y, - ende fy II, T. 10, 5: A. |
Yo II, J. 4, 45: A. |
ijsbolt I, Ro. I. 58: winterstoofpeer. |
Ysbrant I, Ro. I, 62: A. |
immer, - soo I, Q. VI, 19; II, L.M. 49: ten minste, even(zeer). |
inval II, L.v.R. 81: ingeving. |
Ixion II, T. 7, 3: A. |
| |
J
Jae I, Q. IV, 44; VI, 35: zelfs; II L.v.R. 150: immers. |
jaer, - en dach II, T. 9, 4: een lange tijd. |
Jan, (als uitroep?) II, J. 7, 62: A; goede - I, Q. III, 11; Q. V, 33: bedrogen echtgenoot; Sint - s appel I, Q. V, 50: A. |
jent I, Q. V, 13; Q. VII, 32: schoon, bevallig. |
jeucht I, Q. III, 36; II, T. 17, 1: jonkvrouw, meisje. |
Job, Sint - I, Q. IV, 47: A; Sint - s Heynsten II, O. - E., 34: Venuszieken. |
jock I, Q. IV, 12: scherts of (reeds): leugen. |
| |
| |
jocken I, Q. V, 17: (als ww.) liegen, of (als znw.) leugen; II, J. 6, 32: schertsen. |
jolijt I, Ro. I, 58: plezier. |
Jorden passim: bedrogen echtgenoot. |
Joris I, Q. III, 1: A. |
Jotto I, Q. VII, 19: A. |
Jozef, zijns wijfs - zijn I, Q. VI, 46: A. |
juffer I, Q. VI, 14: A. |
jut, doove - II, T. 20, 5: A. |
| |
K; C=K
Kaes, de - dick (te grof) snyen I, Q. II, 58; Ro. I, 58: pralen, geuren. |
cabaret I, Q. VII, 7: kroeg. |
cadet II, J. 7, 50: A. |
kaeckelen I, Q. VI, 54: kwaadspreken. |
caentgen I, Q. VII, 22: A. |
caer I, Q. VI, 41: vriend; II, J. 7, 53: geliefde. |
kaets, de - en teyckenen I, Q. IV, 13: A. |
kay, de - leutert hem I, Q. III, 13: A. |
Caim I, Q. VII, 10: de beul? |
Calewaert I, Q. VI, 51: A. |
calf I, Ro. I, 15: A. |
kallen, ken can niet - I, Q. III, 59: A. |
Callimachus II, J. 6, 21: A. |
Kalverstraet, de - I, Q. II, 5: A. |
Canjaert I, Q. I, 57: A. |
cap, zijn beste - smijten I, Q. VII, 23: A. |
cas, I, Q. IV, 31: kast. |
casteel, 't - bestormen I, Q. VI, 29: A. |
katyvich II, J. 8, 49: ellendig. |
keer, tot elcker - en I, Q. III, 11: telkens. |
Keyser, de - I, Totten Leser: A. |
kennen I, Q. VI, 25: erkennen. |
kersou I, Q. VII, 13; II, T. 17, 7: meisje (eig. madeliefje). |
keur, veel - s hebben I, Q. VI, 33: A; ter - e II, J. 7, 6: naar wensch. |
kevie I, Q. VI, 26: kooi. |
kinnen I, Q. I, 57: kennen. |
Claris I, Q. V, 47: A. |
clater II, O.-E., 9: A. |
claudijt I, Q. VI, 51: A. |
klaverbladt, - met een staert I, Q. I, 29: A |
clerck II, L.v.R. 12: A. |
klet passim: bovenjakje. |
| |
| |
click, met een - I, Q. VI, 19; Ro. I, 34: eensklaps. |
cluyt II, J. 8, 60: klucht. |
knaep II, Bl. Sch. 74: knecht. |
knap I, Q. VII, 23: spoedig, vlug. |
knielsvat I, Q. VI, 53: A. |
knurf I, Totten Leser; Ra. 3: knobbel, bult. |
koeckoeck (koeckuyt) I, Q. II, 30; Q. IV, 28: A. |
koy I, Q. I, 47: A. |
col, nae - ryen I, Q. IV, 57: A; ib. colryster. |
coninginne I, Q. IV, 18: A. |
conincrijcken, de nieuwe - II, J. 1, 31: A. |
koot I, Q. I, 36; II, Bl. Sch. 167: A. |
kooten II, Bl. Sch. 166: A. |
coppeldrayer II, W. en Sch. 103: koppelaar. |
cornel I, Q. VI, 32: A. |
cortsten, met den - passim: kortom. |
cortwylig I, Ro. I, 15: A. |
Cour II, T. 3, 1: inwoner van Kurland. |
courteseren met I, Q. III, 5: het hof maken aan. |
courtisaen I, Q. IV, 47: A. |
courtosy I, Q. II, 13: A. |
kou I, Q. III, 32: kooi. |
cracht, - en ghewelt roepen I, Q. IV, 11: A. |
crackeel II, O.-E., 81: A. |
Crackeelken II, L.M. 111: A. |
cramer I, Q. VI, 51: A. |
cramosye II, V.P. 51: A. |
cranck I, Q. VI, 20: onbeduidend; II, Bl. Sch. 112: zwak. |
creatuerlijck, - e minne I, Q. V, 27: A. |
crieck II, Bl. Sch. 71: achterste, (bij uitbr.): lichaam. |
crijt, in 't (of: swerelts) - I, Q. II, 25: A. |
krollen I, Q. VII, 7: wellustig zijn. |
crom-tong I, Q. IV, 47: iem. die krom praat. |
croon I, Q. V, 35: A. |
cruyelingh I, V, 50: kruidappel. |
cruys, niet een - II, L.M. 102: niet het minste. |
cruysen I, Q. IV, 21: pijnigen, kwellen. |
cubbe II, W. en Sch. 119: fuik. |
kuf I, Q. VII. 7: kroeg, bordeel. |
Cuyers, Marryken - I, Ro. I, 58: A. |
cuyl I, Q. V, 28: holte in den hals. |
Kunierken I, Q. V, 13: A. |
custen, swarte - I, Ra. 5: het ‘dack’ (bij 't kaatsspel). |
| |
| |
| |
L
Labben I, Q. II, 49; Q. VII, 53: babbelen, kwaadspreken. |
laeu, ghy smeet het yser - I, Q. III, 47: A. |
laghenoodt I, Totten Leser: deelgenoot in een gelag. |
lack I, Q. III, 59: gebrek. |
lancy II, J. 4, 58: lans. |
lan(d)sknecht(lanst) I, Q. I, 6: A. |
langhe, over - I, Q. IV, 58: allang. |
langher, hoe - hoe liever I, Ro. I, 58: A. |
langhes II, T. 11, 3: A. |
lant, nae 't - sien I, Q. III, 38; te - comen I, Q. IV, 15: A. |
lapen I, Q, VI, 54: (slobberend) drinken. |
lapsack, 't is - I, Q. VII, 43: 't is quitte (Boekenoogen 558/9). |
last I, Q. IV, 15: 2000 K.G. (inhoudsmaat v/e. schip). |
Leander II, L.M. 142: A. |
Leda II, J. 6, 47: A. |
leer, met een - in zijn graf klimmen I, Q. IV, 5: aan de galg sterven. |
leggen, - aen I, Q. VI, 54: besteden voor. |
leyseel II, T. 11, 5: zeel of touw, waaraan men jachthonden houdt. |
lellen I, Q. IV, 60: babbelen. |
leus II, O. - E., 89: wachtwoord (als mnl. lose). |
leven, - met I, Q. III, 40: omgaan met, hanteeren. |
lever II, T. 1, 7: A. |
lief, met - I, Q. II. 50: gezond en wel. |
liefde, Uwer - I.Q. III, 17: een aanspreekvorm. |
lymich I, Q. VII, 49: van langen duur. |
lijs I, Q. V, 13: zachtjes, zoetjes. |
linden II, L.M. 14: linnen. |
Linther I, Q. I, 6: A. |
list II, W. en Sch. 31: kunstvaardigheid. |
listich I, Q. IV, 24: vaardig. |
lodderlijck I, Q. IV, 60: minzaam. |
loech II, L.M. 82: A. |
loer I, Q. VI, 13; 46: lomperd. |
Loeris I, Q. I, 48: A. |
locken II, Bl. Sch. 43: gelukken, uitvallen. |
loopen, - om I, Q. IV, 44: naloopen. |
looven I, Q. VI, 6: A. |
lubbe passim: afhangende kanten strook. |
luchjen, om een - helpen I, Q. VII, 10: van het leven berooven. |
luchtich I, Q. VI, 11; II J. 6, 25: dartel. |
Luyerijn, Sinte - s geselschap I, Ra. 2: de luiaards. |
| |
| |
luysbos II, Bl. Sch. 64: Kil. caput pediculosum. |
Lurcumdeyntgen I, Q. I, 48: A. |
lustigh I, Q. IV, 11; Q. VI, 36: dartel, wulpsch. |
| |
M
Mael, te - I, Q. IV, 24: in elk opzicht. |
maer passim: wel. |
maert II, Bl. Sch. 74; W. en Sch. 165; O.-E., 114 (in wdsp.): dienstmaagd. |
maet I, Q. III, 61; II, V.P. 28; L.M. 75: geliefde (vr.). |
Magdalena (Maddaleentgen) I.Q. III, 34; Maet alleenken (wdsp.) Q, III, 61; Magdaleen, - Jans I, Q. V, 48: A. |
Maleyeren I, Q. VII, 39: A. |
malen I, Q. II, 59: A. |
Malcus I, Q. I, 32: A. |
mallemoyrock II, O.-E., 6: A. |
mallen I, Q. III, 6: het minnespel plegen. |
malloot I, Q. V, 37: onnoozel vrouwspersoon. |
malmoedigh I, Q. II, 37: dwaas. |
manier I, Q. I, 50: voorwendsel; Q. III, 19: mode; - lijck Q. I, 47: fatsoenlijk. |
Margrite I, Q. III, 34: A. |
Maria I, Q. III, 34: A. |
Mars II, J. 7, 52: A. |
Marten II, O.-E., 80: A. |
mast I, Q. VI, 45: paal. |
mater I, Q. III, 14: moeder-overste. |
medecijn I, Q. VI, 30: A. |
meester I, Q. VI, 30: A. |
meewarich I, Q. IV, 56: vriendelijk. |
Mey II, L.v.R. 194: A. |
mercken II, T. 21, 4: acht slaan op. |
Mercurius II, L.M. 160: A. |
merrich I, Q. VII, 44: A. |
merrie, een - voor 't groote hoy I, Q. I, 61: een rijkeluishoer? |
middel, 't - I, Q. VII, 45: het midden. |
Middelburch, mijn Vrou van - I, Q. VI, 36; 41: A. |
middelen, ghemeene - I, J. 8, 19: 's lands inkomsten. |
Mieuwes I.Q. II, 16: A. |
mijt, niet een - passim: niets. |
minoot I, Q. III, 1: lief, beminnelijk. |
mincken II, T. 15, 1: A.; W. en Sch. 73: kwetsen. |
misboren I, Q. II, 7: A. |
misdoen I, Q. IV, 7: A. |
| |
| |
mishooren I, Q. IV, 7: verkeerd verstaan. |
missaecken I, Q. IV, 7: verzaken. |
misselijck I, Q. IV, 7: gemelijk, knorrig. |
missien I, Q. IV, 7: verkeerd zien, niet zien. |
missteken I, Q. IV, 7: A. |
misval II, T. 13, 8: beleediging, krenking; V.P. 106: ongeluk. |
Mnemosine II, L.v.R. 31: A. |
moeyelick II, W. en Sch. 27: moeilijk te bereiken. |
moet, een fraye - I, Q. IV, 29: een hoog gestemd zelfgevoel = een hooghe - Q. IV, 58; Q. VI, 30; ut erre - Q. VII, 21: A. |
molick II, L.M. 195: suffer (Ned. Wbk. IX, 1037). |
mom, voor - gaen I, Q. VII, 39: gemaskerd gaan (bij een feest); mom-meken II, O. - E., 64: A. |
mommelen II, W. en Sch. 249: mompelen. |
mommen I, Q. VII, 13: gemaskerd gaan. |
Momus I, Totten Leser: A. |
morseel I, Q. VI, 55: hapje, beetje. |
morsich II, T. 10, 5: slordig. |
mort I, Q. III, 19: kleedingstuk voor vrouwen. |
mos I, Ro. I, 59: most. |
Muysen I, Q. I, 1: A. |
munt, - noch cruys I, Q. VII, 22: in 't geheel geen geld. |
musceliaet II, O. - E., 84: A. |
mutse I, Q. III, 18; II, L.M.: het teeken van verliefdheid. |
| |
N
Nae I, Q. V, 56: nabij; - dat II, T. 21, 1: naardien, dewijl. |
nacht, dat is - I, Q. VII, 32: A. |
nayen, - desen naet II, L.v.R. 7: dit klaarspelen. |
nakende (partic.), is - I, Q. III, 25: A. |
narren-stock I, Totten Leser: zotskolf. |
nasegghen I, Q. VI, 46: iets ongunstigs van iem. vertellen. |
natgierigh II, T. 1, 4: dorstig. |
nau passim: nauwkeurig; ook: nauwelijks, ternauwernood. |
nechtich II, J. 7, 40: A. |
neeringh II, B1. Sch. 137; L.M. 4: bedrijf. |
negenen I, Q. IV, 17: A. |
nest I, Q. III, 5: uitvlucht; het leghe - I, Q. V, 22: A. |
neusdoeck II, T. 15, 1: A. |
neusken, het - van de ham I, Q. V, 28: het benedenste, vleezigste deel, dicht bij den voet. |
niet passim: niets. |
Nieuwendijck, de - I, Q. II, 5: A. |
| |
| |
Nimis II, L.v.R. 89: A. |
noest, - sien I, Q. VII, 22: nauwlettend zien. |
nol I, Q. VII, 7: A. |
noop, doots - II, W. en Sch. 185: zoodanige benauwing, dat de dood dreigt. |
Noorwegen II, V.P. 88: A. |
nooselijck I, Q. I, 54: nadeelig, jammerlijk. |
noot, ter - I, Q. II, 56; L.M. 125: als de nood nijpt. |
nop I, Q. IV, 47: A. |
nopen II, T. 7, 6: A; natuerlijck - T. 9, 1: natuurlijke drang. |
notelijc II, Bl. Sch. 25: noodzakelijk. |
| |
O
Of I, Q. VII, 43; II, T. 7, 2: indien. |
officy I, Q. VI, 41; II, O. - E., 98: het bekleeden van openbare waardigheden. |
oyt I, Q. II, 20: indertijd; II, T. 12, 6: altijd door. |
Ocker II, O. - E., 40: A. |
omdat I, Q. VI, 35: opdat. |
omgangher I, Ro. I, 44: A. |
omringhelt (partic.) II, W. en Sch. 89: van alle kanten omgeven. |
onbelaechelick II, W. en Sch. 47: waar men geen hinderlagen kan leggen. |
onderbleven, - broot I, Q. III, 46: niet voldoende gerezen. |
onghequelt, - laten I, Q. VII, 28: niet lastig vallen. |
onghesont I, Q. VI, 26: A. |
ongevallich I, Q. VI, 3: ongeschikt. |
ongier II, J. 3, 39: onaangenaam. |
onmatich II, T. 3, 3: A. |
onnosel I, Q. I, 2: onschuldig; Q. VI, 52: dom. |
onrecht, een - I, Q. VI, 46; II, Bl. Sch. 10: een verkeerde. |
onroerlijck II, W. en Sch. 215: niet (tot boosheid) te bewegen. |
onschamel I, Totten Leser: onbeschaamd. |
onslippelijck II, T. 7, 14: waaraan men niet kan ontslippen. |
onsoet I, Q. VI, 53: onbevallig. |
onspoet II, T. 12, 7: tegenspoed. |
onstantachtich II, T. 10, 14: onstandvastig. |
ontdecken II, T. 21, 16: openbaren. |
ontdraeyen II, T. 12, 8: (door draaien) ontnemen. |
onterchlijck II, W. en Sch. 215: niet tot boosheid te bewegen. |
ontfermen I, Q. V, 1: medelijden hebben. |
onthalen I, Q. VI, 41: ontnemen, ontrooven. |
ontloopen, zijn Vaer - I, Q. VII, 20: A. |
ontmant (partic.) II, J. 7, 34: van kracht beroofd. |
ontryen I, Q. I, 56; II, T. 8, 14: ontgaan. |
ontsinnigh II, L.M. 38: uitzinnig (vgl. mnl. ontsinnet). |
| |
| |
ontspringhen I, Q.V., 39: opspringen. |
ontweyen I, Q. VII, 10: A. |
onverbolghen II, T. 14, 5: zeer verbolgen. |
onvermaend II, W. en Sch. 112: onbezworen. |
onversaecht I, Ro. I, 54: onbezonnen, onbesuisd. |
onversocht I, Ro. I, 38: (nog) onbeproefd. |
onwil I, Ro. I, 44: boosheid. |
ooch I, Q. V, 37: A. |
oochsienlijc II, W. en Sch. 72: duidelijk zichtbaar. |
oorboren I, Q. V, 11; Ro. I, 10: plegen, bedrijven. |
oorlap I, Q. VI. 17; Q. VII, 41: verlengstuk aan weerszijden van de huif of kap. |
oorlof II, T. 16, 8: verlof. |
oort, den hooghen - II, V.P. 2: A. |
Oosten I, Q. VI, 11: A. |
opgaen II, Bl. Sch. 78: opengaan. |
opyni II, T. 6, 6: A. |
opruycken II, J. 8, 56: (door ruiken) opsporen. |
orangen I, Q.V. 50: oranjeappel. |
Oriane II, L.M. 135: A. |
os, van den - op den esel in II (titel): A. |
Otter II, O. - E., 11: A. |
oude, de - I, Q. IV, 18: A. |
Outewael I, Ro. I, 58: A. |
oven, de - is heet I, Q. VI, 21: A. |
overschiets I, Q. V, 39: onverwachts, plotseling. |
overvliegher II, W. en Sch. 106: opsnijder. |
Ovidius II, J. 3, 11; L.M. 172: A. |
| |
P
Pael II, V.P. 91: streek, gewest. |
paep passim: priester. |
paes-bort II, L.M. 93: A. |
pacht I, Q. II, 56: A. |
palen II, V.P. 23: zetten. |
pack, int - gesteken I, Q. III, 19: getogen, opgevoed. |
Packebier I, Q. VI, 34: A. |
pan II, J. 4, 58: A. |
pant, te - stellen I, Q. VII, 40: prijs geven; te - laten II, J. 7, 31: A. |
Papau I, Q IV, 7: A. |
papegay, - s tonghen II, V.P. 89: A. |
paren I, Q. VI, 11: in 't huwelijk vereenigen. |
| |
| |
partuur II, T. 9, 9: partij, eig. genoot. |
pas, wel te - I, Q. IV, 34: gezond. |
passemede II, L.M. 191: A. |
Pater Noster I, Ro. I, 15; II, O. - E., 43: A. |
Patriot I, Q. VII, 19: A. |
peen I, Q. IV, 5: straf. |
peer, verrotte - en I, Q. IV, 18: A. |
Pelops II, L.M. 145: A. |
peris II, Bl. Sch. 76: A. |
peuluwsoet II, J. 6, 45: A. |
peuselaer I, Q. I, 61: een gering soort bier; - ist II, O. - E., 25: bierdrinker (spottend). |
pijnlijck, - evreucht II, T. 7, 6: A. |
pis(be)kijcker I, Q. III, 37; II, W. en Sch. 94: A. |
Pitter, de - II, O. - E., 3: A. |
plat, - vallen I, Q. VI, 12: zich gewonnen geven? in 't - II, V.P. 3: duidelijk. |
pleyn II, W. en Sch. 247: duidelijk (als mnl.). |
pleyt II, O. - E., 45: A; - sac W. en Sch. 93: A. |
poffe bier I, Ro. I, 59: A. |
pocken I, Q. VI, 47: syphilis. |
Polixena II, J. 7, 51: A. |
pollen I, Q. II, 6: A. |
pont, een - groot I.Q. III, 34: ca. f 6. - |
pos II, V.P. 47: post (als vischnaam). |
posset I, Ro. 1, 58: ? |
pothuys I, Q. V, 18: A. |
Pottaert, de - II, O. - E., 12: A. |
potten II, O. - E., 2: sparen. |
Pouwels, d'onbekeerde Sint - I, Q. VI, 10; II, O. - E., 48: A. |
Pover I, Q. V, 30: A. |
pracher II, W. en Sch. 107: bedelaar. |
praet, een - geven I, Q. II, 44: aanspreken. |
pracktiseren I, Q. V, 11: overleggen. |
pramelijc II, J. 6, 10: kwellende. |
prangen I, Q. VI, 14: prijken, pronken. |
pret I, Q. 1, 29: A. |
Priapus I, Q. I, 50; II, J. 6, 36: A. |
proef II, T. 1, 13: proefstuk (bij een gilde). |
Prometheus II, T. 7, 4: A. |
proncken I, Q. VI, 21: pruilen (Ned. Wbk. III, 1525: bronken). |
P(roosten), Griet - I, Q.V. 50: A. |
proper passim: keurig, net. |
| |
| |
propijs II, J. 1, 29: gunstig. |
propoost II, J. 5, 26: meening. |
Pruyler II, L.M. 110: A. |
Pruyssen I, Q. III, 16: A. |
puystigh II, W. en Sch. 101: A. |
puntich I, Q. VI, 23; II. T. 10, 5: precies. |
| |
Q
Quader II, Bl. Sch. 192: iets kwaders. |
quaet, - mijns I, Q. V, 1: A. |
quant passim: kameraad, makker. |
quee I, Q.V. 50: kweeappel. |
queen II, O.-E.: oud wijf. |
quijt, - worden I, Ra. 13: verliezen. |
quick I passim: puntdicht; II, W. en Sch. 76: spreuk. |
quick, - te vryen I, Q. VI, 36: A. |
quincken II, J. 6, 28: zich snel bewegen; op en neer gaan. |
quinckernel I, Q. VI, 54: vijfjarig uitstel van schuld (uit Lat. quinquennalis (dilatio)). |
| |
R
Rabbaut II, J. 4, 67: schurk, deugniet. |
rabbauw I, Q. V, 50: grauwe renet. |
raet II, J. 2, 14: voornemen, beschikking; de Raedt I, Q. III, 56: (wseh.) de vroedschap. |
rack I, Q.I. 34: A. |
ramen II, J. 1, 53: ontwerpen. |
ranck I, Ro. I, 54: gril. |
rasen II, L.v.R. 81: in vervoering zijn (Gri. μαίνομαι). |
raveltuyt II, T. 10, 7: praatziek. |
rechten I, Q. VI, 41: A. |
rechtevoort II, T. 2, 14: terstond. |
reden, een - praten I, Q. I, 47 (vgl. Q. VI, 36): zijn woord doen; los van - II, T. 11, 1: niet beheerscht door het verstand; in - stellen II, Bl. Sch. 23: tot reden brengen. |
refereyn I, Q. III, 7: A. |
Reguliershof, 't - I, Q. I, 36: A. |
reys-broeder I, Q. VI, 15: reisgenoot. |
rellen I, Q. II, 47: babbelen. |
retrograde I, Q. V, 11: A. |
reuckeloos I, Ro. I, 38: roekeloos. |
ridder I, Q. IV, 18: A. |
rijden, soo het rijt en zeylt I, Q. VI, 52: A. |
| |
| |
rynen I, Q. V, 39: aanraken. |
Rijsel, Colijn van - II. J. 3, 12: A. |
ris I, Ro. I, 55; II, J. 5, 35: snel, spoedig. |
Ritshert I, Q. IV, 44: A. |
Rochestert II, V.P. 25: Rochus? |
roder, - mont I, Ro. I, 58: A. |
Roesus II, J. 7, 31: A. |
roffiaen passim: koppelaar. |
rocken I, Q. II, 25: A. |
Romenyse, - vellen I, Q II, 33: ? |
Rommelsoo I, bl. 176: A. |
rondeel I, Q. III, 7: A. |
roof I, Q. VII, 18: streng garen of wol (Boekenoogen 854). |
roock I, Q. VII, 22: reuk, reukwerk; - maker II, W. en Sch. 106 druktemaker (eig.: schoorsteenveger). |
roose crans I, Ro. I. 29: A. |
rosbaer I, Q. I, 29: draagstoel. |
rosegaert, mijns hertsen - I, Q. V, 39: A. |
rotsen II, L.v.R. 27: voortdraven. |
ruymen I, Q. VI, 52: ontruimen. |
ruyterlijck I, Q. IV, 58: onbeschaamd. |
rustich passim: flink, kloek. |
| |
S; Z
Sacht I, Q. VII, 44: week, krachteloos; - en II, T. 9, 14; T. 17, 10: verzachten. |
saeck, al ist - dat I, Q. VI, 20: A. |
saen I, Q. I, 57: spoedig. |
Sappho I, Q. VI, 55: A. |
sausier II, J. 6, 26: A. |
schaeck, 't - I, Q. V, 41: A; den - brengen Q. IV, 18; den - boeten ib.: A. |
schaerwake II, J. 7, 37: rondgaande stadswacht (vooral bij nacht). |
schamelheyt II, J. 6, 13: eerbaarheid. |
schamelijck II, J. 6, 12: beschroomd. |
schansen I, Q. VI, 4; Ro. I, 29: schansen opwerpen. |
schappra I, Q. III, 1; Q. VI, 26: provisiekast. |
scharbier I, Q. V, 34: een gering soort bier. |
schatten, - en scheeren I, Ro. I, 39: door zware schatting uitzuigen. |
scheel I, Q. I, 38: verschll. |
schenden II, J. 3, 7: A. |
schennisse II, W. en Sch. 194: schande. |
| |
| |
scherp I, Q. III, 4: nauwkeurig, ook: nauwelijks; Q, VII, 22: A. |
schietgen I, Q. VI, 51: schippersboom? (mnl. schietbout?) |
schyf I, Q. VI, 14: katrolschijf. |
schijn II, L.v.R. 80: vorm. |
schicken I, Q. III, 24: zenden. |
schil II, W. en Sch. 78: bast. |
schimmeren II, W. en Sch. 16: schitteren. |
schoen, eens anders - en draghen I, Q. III, 6: A. |
schommel-kock I, Q. VI, 51: A. |
schonen I. Q, VI, 49: sparen, ontzien. |
schoorstien-veger, een - sonder leere I, Q. VI, 51: A. |
schorten, - op I, Q. III, 59: mankeeren aan. |
schouwen I, Q. III, 6; Q. V, 31: schuwen. |
schrift, om de - II, O.-E., 35: A. |
schryveyn I, Q. VI, 14: (scheeps)schrijver. |
schuyf II, V.P. 25: kleinigheid. |
schuylen (trans.) I, Q. III, 40: verbergen. |
zeebarich I, Q. IV, 56: ingetogen, zedig. |
secreet I, Q. V, 54: A. |
zennip I, Q. VI, 14: mosterd. |
serren II, J. 6, 51: prikkelen. |
Zieuwert II, V.P. 1: A. |
syen, langh van - I, Q. II, 13: slank. |
sincken II, T. 3, 12: doen zinken, doen dalen (Mnl. Wbk. VII, 1154). |
sinnelijck II, Bl. Sch. 45: zindelijk. |
sinnelijckheydt I, Q. IV, 31: genegenheid, lust. |
sinnen I, Q. I, 30; Q. IV, 35: bedenken, begrijpen. |
S(j)ouken I, Q. III, 19: A. |
slach I, Q. IV, 36: kans, gelegenheid. |
slaen I, Q. II, 34; Q. III, 29: slachten. |
Slecht, Simon - I, Q. III, 14: A. |
sleter I, Q. IV, 15: lap. |
slippen II, T. 19, 1: afsnijden, scheuren. |
slob II, J. 7, 17: modder. |
slordigh I, Q. VI, 21: dartel, schuin? |
slot I, Ro. I, 39: besluit. |
smaelijck II, Bl, Sch. 131: smadelijk, kwetsend. |
smal II, T. 13, 5: A. |
smeecken, - met I, Q. IV, 52: eig: mooi praten bij (tegen) iem. |
smijten I, Q. I, 48; II, L.v.R. 100: slaan. |
smoren I Q. III, 56: stoven. |
snaphaen I, Q. IV, 5: struikroover, vrijbuiter. |
snar II, J. 6, 16; Bl. Sch. 48, 50: bits. |
| |
| |
snave (= snavel) I, Q. VI, 6: mond. |
snoeck, een - vangen I, Q. III, 38: A. |
snof II, O.-E., 56: A. |
Sober, Sint - I, Q. VI, 51: A. |
soenen, - achter de ooren I, Q. III, 24: A. |
soetelijck I, Q. V, 22: vriendelijk. |
soet sapich I, Q. VII, 44: A. |
solaes passim: genot, plezier; solacelijck II, L.v.R. 189: genoeglijk. |
sollen I, Q. II, 6: A. |
sonnen I, Q. VI, 26: in de zon leggen, luchten. |
sonst, om - I, Q. VII, 48: tevergeefs. |
soo II, W. en Sch. 174, 227: daar, dewijl. |
sorghen passim: vreezen. |
souten I, Q. V, 23: A. |
spaseren (Fr.-v.W. spanseeren) I, Ro. I, 58: wandelen. |
spelden (spellen) I, Q. II, 31; Q. III, 47: zeggen. |
spelen, - rijden I, Q. I, 29: voor plezier uit rijden gaan. |
spieghel II, L.v.R. 181: A. |
spier, de - en van het hoen, I, Q. V, 28: het witte (lekkerste) vleesch. |
spytigh I, Q. I, 52: weerbarstig. |
spoedicheyt, des tijts - II, T, 9, 6: de wegvliedende tijd. |
spooren passim: trachten. |
sport I, Q. III, 29: lat, tusschenschot? |
spout (imper.), - niet het woort I, Ro. I, 44: A. |
spreen I, Q. IV, 31: spreien. |
sprongh, den - kiesen I, Q. VII, 7: A. |
staen I, Ro. I, 63: bestaan, aandurven? |
staet, derde - II, W. en Sch. 39: derde stand. |
stantachtigh passim: standvastig. |
stellen, hem - II, T. 14, 11: zich schikken (tot). |
stert veer I, Q. VII. 22: A. |
stijf I, Q. VI, 21: hevig, erg (bijw.); stijver maken I, Q. IV, 24: schragen, bevestigen. |
stick I, Q. III, 1: A; II, W, en Sch. 76: kleedingstuk. |
stofferen I, Q. I, 50: versieren. |
stolpen I, Q. III, 38: omslaan. |
stoop I, Ro. I, 59: drinkschaal, bokaal. |
storen, sich - I, Q. III, 2; Q. VI, 46: zich boosmaken. |
stormen I, Q. V, 16: stoeien. |
stoter II, O.-E., 27: 12½ cent. |
stover I, Q. III, 13: vleier. |
stremmelis I, Ro. I, 58: stremsel. |
| |
| |
stroyen, het pat - II, L.M. 52: den weg banen. |
stuwen I, Q. VI, 31: optassen, opstapelen. |
Suermuyl II, L.M. 110: A. |
suf II, W. en Sch. 209: suffer. |
suycken I, Q. I, 1: A. |
Suycker-bosjen I, Q. II, 16: A. |
sus I, Q. II, 53: stilzwijgen (Kil. silentium, quies, tranquillitas). |
sus, om - I, Q. I, 52; II, L.M. 87: voor niets. |
swaerheyt, ten is gheen - I, Q. VI, 46: hij trekt het zich niet aan. |
swans I, Q. V, 28: staart. |
swick I, Q. VI, 53: houten pin in een vat (Fr. - v.W. 838/9). |
swike, enen - slaen I, Q. VI, 19: iem. in den steek laten. |
swinck I, Q. II, 53: oogwenk, lonk. |
| |
T
Taeling I, Q. V, 28: een soort eend. |
taey I, Q. VI, 5: traag. |
taelman I, Q. III, 21; II, L.v.R. 114: advocaat. |
tafelrecht I, Ro. I, 44: tafelwetten. |
tafelspel I, Q. III, 7: A. |
tafereel I, Q. IV, 31: schilderij. |
tant, leckere - I, Q. V, 44: kieskeurigheid. |
tapissen I, Q. IV, 31; Q. VI, 26: tapijten. |
tas I, Q. VI, 36: vrouwspersoon. |
Teerlingh, - er zant I, Q. IV, 15: A. |
tepel-wercken II boven L.v.R: knutselwerk (vgl. Fri. tiepelen). |
ticchelaer I, Q. V, 30: maker van een pannen dak. |
tier, zijn - hebben I, Q. III, 43: in zijn schik zijn. |
Tiet, I, Q. I, 28: A. |
tytel II, W. en Sch. 260: opschrift. |
toeladen I, Q. VI, 52: volladen. |
toeten I, Q. I, 17: klinken, geluid maken. |
toghen I, Q. III, 24; II, J. 4, 26: toonen. |
touwen I, Q. II, 8; Q. VII, 5: A. |
trachten, - nae I, Q. IV, 58: trachten te verkrijgen. |
tracteren (Fra. traiter) II, J. 3, 24: behandelen. |
trappen, - tellen II, L.v.R. 122: A. |
trecken, daer van - I, Q. I, 28: heengaan. |
tresoor I, Q. VI, 59; Ra. 13: schat; II, T. 9, 8: schatkamer. |
treuren, sonder - I, Q. V, 18: A. |
tril, op ter (ten) - zijn I, Q. VI. 54: op de been zijn; op ter (ten) - houden I, Q. V, 13: heen en weer doen loopen. |
triumpheren I, Q. VI, 35: zich overmoedig gedragen. |
| |
| |
troinge II, W. en Sch. 75: A. |
trompe I, Q VII, 13: trompet. |
troost I, Q. II, 56; II, Bl. Sch. 115: wederliefde. |
trot I, Q. I, 30: A. |
tsaert II, V.P. 63: teeder (ironisch). |
tuchtich II, J. 6, 37: kuisch, eerbaar. |
tuy, op den - houden I, Q. VII, 27: A. |
tuyschen I, Q. VI, 35: dobbelen. |
tuyt I, Q. III, 2: voelhoren? |
tweeback I, Q. II, 37: beschuit. |
| |
U
Ulespiegel I, Q. VI, 51: A. |
Ulisses II, J. 7,30: A. |
us I, Q. VII, 5: onze. |
utghesondert II, W. en Sch. 244: te onderscheiden. |
Utrecht, tusschen hier en - I, Q. III, 59: A. |
uyterlijc II, W. en Sch. 171: schoon, prachtig. |
uytgheleyd I, Q. II, 37: niet meer in staat tot het minnespel. |
uytghesondert I, Ro. I, 12: uitblinkend. |
uytlegghen II, J. 2, 28: ontvouwen. |
uytsmijten I, Totten Leser: A. |
uytveghen I, Q. VI, 34: uitdrinken. |
| |
V
Vaen II, O.-E., 27: kan(bier). |
vaers I, Q. VII, 5: vaars, jonge koe. |
van I, Ro. I, 12: familienaam. |
Vastelavont I, Q.V. 23: A. |
vasten I, Q. VI, 45: A. |
vat, int - hebben II, J. 4, 11: te goed hebben. |
vaten II, J. 6, 2: vatten. |
vatten I, Q. V, 47: in zich opnemen. |
veede, - dragen tegen II, W. en Sch. 1, 2: in vijandschap leven met. |
veer, om - I, Q. VI, 44: (eig.) in de verte. |
vel, het gaern in zijn - hebben I, Q. V, 41: hem graag lusten. |
veld, te - eslaen II, W. en Sch. 67: in 't veld brengen. |
Veneca, Juan - I, Q. II, 54: een berucht Spanjool te Amsterdam? |
ver I, Q. VII, 5: jonge stier. |
verbyten I, Q. I, 17; 24: dooden. |
verbolghen II J. 1, 57: opgezweept? |
verbreden II, L.v.R. 36: vermelden. |
verdienen I, Q. II, 51: verwerven. |
| |
| |
verdouwen I, Q. VII, 22: verteren. |
verdreven (partic.) I, Q. VI, 14: al indrijvende besteed. |
verfreyen I, Q. I, 44; II, T. 12, 4: verheugen. |
vergen II, T. 5, 12: voorstellen, aanbieden. |
verguysen II, J. 4, 70: te schande maken. |
verhalen II, J. 2, 26: terugkrijgen. |
verheven I, Q. IV, 52; Ro. I, 39: verheffen, prijzen. |
verhoogen II, Bl. Sch. 133: verheffen; niet om - II, J. 3, 9: A. |
verjolysen I, Q. IV, 52: vroolijk zijn. |
verclaren I, Q. IV, 60: helder maken; Q. II, 8: mededeelen; Q. III, 36: helder worden. |
vercleeden I, Q. V, 30: A. |
verclicken I, Q. I, 34: A. |
vercloecken I, Q. I, 1: kloeker maken. |
vercouwen I, Q. V, 47: koud worden, kouvatten. |
verlacken passim: bedriegen, verschalken. |
verlangen I, Q. I, 50: uitstellen. |
verlasten II, L.v.R. 178: bezwaren. |
verloren, 't blijft niet - I, Q. III, 56: A. |
verluchten I, Q. VI, 26, 44: luchten. |
vermatten I, Q IV, 49: door de mot verteerd worden. |
vermeten I, Q. I, 27: vermetelheid. |
vermind II, Bl. Sch. 95: verliefd. |
vermuft II, Bl. Sch. 153: A. |
vernetten, niet om - I, Q. IV, 31: niet in netheid te overtreffen. |
vernoegingh I, Q. III, 25: voldoening. |
verpachten I, Q. I, 35; tis half verpacht Q. III, 25: A. |
verscheyden, van goeden - II J. 8, 49: van (hun) bezittingen verwijderd. |
verschoren II, L.v.R. 141: verscheuren. |
versmeren I, Q. IV, 58: verknoeien, vermorsen. |
versmoorigh II, J. 8, 39: A. |
versocht passim: ervaren. |
verstaven II, J. 4, 30: A. |
versteecken II, J. 4, 33: verdrijven, van zich doen. |
verstyven II, T. 11, 9: versnellen. |
verstooren, sich - met II, T. 8, 1; V.P. 13: zich bekommeren om. |
verstrecken I, Q. III, 37: zijn tot. |
versuyckereringh I, Q. VI, 52: A. |
versuymen I, Q. VI, 52: door nalatigheid verwaarloozen. |
verswinden II, T. 19, 14: verdwijnen. |
vervormt I, Q. VI, 21: misvormd, of: impotent. |
vervriesen II, T. 4, 13: doodvriezen. |
verwermd I, Q. V, 27: opgewarmd; (fig.) oud. |
| |
| |
verwissen I, Q. VI, 52: verzekeren. |
verwurghen II, L.v.R. 50: A. |
vinnen (vynen) I, Q. III, 21; II, Bl. Sch. 37: vinden. |
vysten I, Q. II, 34: veesten. |
visch-teef II, O.-E., 51: vischwijf. |
visevasery II, T. 11, 8: hersenschimmen. |
vlacken, - uyt I, Q. VI. 51: A. |
vleyshuys I, Q. VI, 53: A. |
vlotel I, Ro. I, 59: vlakke schotel. |
vlotgras, sich aan het - vastgrijpen I, Q. III, 38: A. |
voeghen I, Q. II, 57: gunstig zijn. |
voech, wel te - I, Q. VII, 48: zooals 't behoort; in sulcker voeghen Q. VII, 49: zoodanig. |
voelen I, Totten Leser: bemerken. |
voer II, J. 7, 24: werk, bedrijf. |
voocht II, Bl. Sch. 63: heer en meester. |
voorbeelden, sich - I, Q. II, 51; Q. IV, 34: zich voorstellen. |
voordacht (partic. adi.) II. Bl. Sch. 203: bezonnen. |
voorspraeck I, Q. VII, 40: advocaat. |
voort II, L.v.R. 7: dadelijk. |
voortdoen, sich - I, Ro. I, 40: zich voordoen. |
vorst I, Q. V, 30: A. |
vriendts kap I, Q. I, 54: A. |
vryelijck I, Q. VII, 44: gerust. |
vroet, dat ben ick - I, Q. IV, 18: dat weet ik. |
vroomheyt I, Q. IV, 58; II, T. 14, 14: dapperheid. |
Vrouw, 't - en lof I, Q. III, 29; Q. III, 47: A. |
vuyl, met Vrouw - dansen I, Q. IV, 57: A. |
vuyst, voor de - II, J. 3, 74: dadelijk, zonder nader onderzoek. |
Vulcanus II, J. 7, 53: A. |
vullis I, Q VI, 45: vuilnis. |
| |
W
Wa I, Q. III, 61; Q. VII, 18: wel. |
wacht, op de - trecken I, Q. VI, 13; 44: optrekken om de wachtte bekleeden. |
wachten II, J. 4, 48: bewaken; - op I, Q. V, 19: ten dienste staan. |
Wael, Jan (= Jenny? I, Q. III, 56) de - I, Q. IV, 24: A. |
waenseker I, Q. VI, 35: zich zeker (veilig) wanend. |
waerden, Uwer - II, J. 3, 66: A. |
waert I, Q. III, 14; 25: van hooge waarde, geëerd, hooggeacht. |
waghen (znw.) II, T. 14, 5: golven. |
waken II, O.-E., 96: de wacht (op den stadsmuur?) helpen betrekken. |
wambas, hem in 't - stellen I, Q. III, 36: zich gereedmaken om zijn doel te bereiken. |
| |
| |
wancken I, Ro. I, 54: omgaan. |
want I, Q. II, 15; Q. VII, 12 (r. 7): luis (hd. Wanz). |
war I, Ro. I, 42: A. |
Warmoesstraet, de - I, Q. II, 5: A. |
Water, 't - I, Q. II, 5: A. |
web I, Q. VII, 18: weefsel. |
wederstoot I, Q. V, 19: tegenspoed. |
Weeldemal, Joncker van - I, Q. VII, 23: A. |
weerlijck II, W. en Sch. 169: weerbaar. |
wel I, Ro. I, 58: zeer. |
welghedaenheyt I, Q. VII, 48: schoonheid. |
wellust I, Ro. I, 34: lust, genot. |
wennisse II, Bl. Sch. 139; W. en Sch. 193: gewoonte. |
werder II, J. 4, 76: bezit, eig.: pand. (mnl. waerder). |
wesen I, Q. I, 28; Q. III, 40: aard; Q. V, 26; II, T. 17, 5: verschijning, gelaat; één - T. 10, 10: standvastigheid. |
Westfalen I, Q. VII, 20; Westfaelsche slavinnen Q I, 57: A. |
wijncoop II, T. 6, 14: A. |
wijsheyt, Uwe(r) - I, Q. III, 14; 17: een aanspreekvorm. |
wyting I, Q. V, 21: een soort schelvisch. |
wick I, Q. VI, 53: wig. |
wicken II, L.M. 9: overwegen. |
willekeur I, Q. VI, 43: besluit, verordening. |
willens, al - I, Q. VI, 52: met opzet. |
wincken I, Q. II, 27: wenken, lonken. |
wint, inde - hebben II, V.P. 80: tegenwind hebben. |
woed (bnw.) II, V.P. 96: dol (Fr. - v.W. 800). |
woecker I, Q. VI, 41: rente, winst. |
woelen II, Bl. Sch. 109: onrustig, bedrijvig streven. |
Wolfaert, Capeteyn - (‘verckens cot’) I, Q. IV, 16; Q. VI, 13: A. |
wollen, - gaen I, Q. V, 47: in wol gekleed gaan. |
worde passim: werd (V. Helten, V.'s Taal 55). |
Wormer-veer, 't - I, Q. II, 6: A. |
wrack I, Totten Leser: = wak? eig.: breuk (Fr. - v.W. 771, 804). |
wrecken II, W. en Sch. 200: wekken. |
wroeghenc, Q. II, 57: aanklagen. |
wroeten I, Q. I, 41: zich aftobben. |
wuft I, Q. IV, 26: A. |
Wuytiers, Govert Dircksz - I, Ro. I, 42: A. |
wulp II, L.M. 8: jonge kerel. |
wurghen, - an II, J. 8, 8: A. |
|
-
voetnoot1)
- De Aant. bij dit woord in Dl. I is foutief.
|