Uit Roemer Visscher's Brabbeling. Deel 2

[p. 131]

Naschrift.

De voorafgaande bladzijden waren reeds ter perse, toen ik als bij toeval het origineel van Roemers ‘Een Visschers Praetjen’ (zie boven, bl. 51-54; bl. 96) ontdekte. Het is een Latijnsch gedicht van Jacobus Sannazarius (1458-1530) en wel diens 2de Ecloge, getiteld Galatea¹⁾:

Forte Lycon vacuo fessus consederat antro
Piscator qua se scopuli de vertice lato
Ostentat pelago pulcherrima Mergilline.
Dumque alii notosque sinus piscosaque circum
Aequora collustrant flammis aut linea longe
Retia captivosque trahunt ad litora pisces,
Ipse per obscuram meditatur carmina noctem:
‘Immitis Galatea, nihil te munera tandem,
Nil nostrae movere preces? verba irrita ventis
Fudimus et vanas scopulis impegimus undas.
Aspice, cuncta silent, orcas et maxima cete
Somnus habet, tacitae recubant per litora phocae,
Non Zephyri strepit aura, sopor suus umida mulcet
Aequora, sopito conivent sidera caelo;
Solus ego (ei misero) dum tristi pectore questus
Nocte itero, somnum tota de mente fugavi,
Nec tamen ulla meae tangit te cura salutis.
At non Praxinoe me quondam, non Polybotae
Filia despexit, non divitis uxor Amyntae,
Quamvis culta sinu, quamvis foret alba papillis.
Quin etiam Aenaria (si quicquam credis) ab alta
Saepe vocor; solet ipsa meas laudare Camenas
In primis formosa Hyale cui sanguis Iberis
Clarus avis, cui tot terrae, tot litora parent
Quaeque vel in mediis Neptunum torreat undis.
Sed mihi quid prosunt haec omnia, si tibi tantum
(Quis credat, Galatea?) tibi si denique tantum
Displiceo? si tu nostram crudelis avenam

1) Jacobi Sannazarii opera omnia latine scripta, nuper edita, Venetiis MDXXXV; bl. 32/3. Wat spelling en interpunctie betreft volgde ik echter Wilfred P. Mustard, The piscatory eclogues of Jacopo Sannazaro, Baltimore 1914 (ald. bl. 61-63).

[p. 132]

 

Sola fugis, sola et nostros contemnis amores?

30

Ostrea Miseni pendentibus eruta saxis

 

Mille tibi misi, totidem sub gurgite vasto

 

Pausilypus, totidem vitreis Euploea sub undis

 

Servat adhuc; plures Nesis mihi servat echinos

 

Quos nec vere novo foliis lentiscus amaris

35

Inficit aut vacuae tenuant dispendia Lunae.

 

Praeterea mihi sub pelago manus apta legendis

 

Muricibus; dedici Tyrios cognoscere sucos

 

Quoque modo plena durent conchylia testa.

 

Quid refugis? Tingenda tibi iam lana paratur

40

Qua niteas superesque alias, Galatea, puellas,

 

Lana maris spumis quae mollior. Hane mihi pastor

 

Ipse olim dedit, hanc pastor Melisaeus, ab alta

 

Cum me forte senex audisset rupe canentem,

 

Et dixit, ‘Puer, ista tuae sint praemia Musae,

45

Quandoquidem nostra cecinisti primus in acta.’

 

Ex illo in calathis servavi, ut mittere possem.

 

Sed tu (ne qua mihi superet spes, ne qua futuri

 

Condicio, Galatea) manum mihi dura negasti.

 

Hoc est, hoc, miserum quod perdidit. Ite Camenae,

50

Ite procul; sprevit nostras Galatea querelas.

 

Scilicet (exiguae videor quod navita cymbae,

 

Quodque leves hamos nodosaque retia tracto)

 

Despicis. An patrio non hoc quoque litore Glaucus

 

Fecerat, aequoreae Glaucus scrutator harenae?

55

Et nunc ille quidem tumidarum numen aquarum.

 

Sed nec (quae nimium vel me sic falsa fatigat)

 

Fabula te moveat Lydae, licet illa puellis

 

Iactet nescio quas mihi se misisse corollas;

 

Non me Lyda tamen, non impulit, aequora testor

60

Nereidasque omnes. Si fallo, naufragus illas

 

Experiar salsosque bibam sub gurgite fluctus.

 

Heu quid agam? Externas trans pontum quaerere terras

 

Iam pridem est animus, quo numquam navita, numquam

 

Piscator veniat; fors illic nostra licebit

65

Fata queri. Boreae extremo damnata sub axe

 

Stagna petam et rigidis numquam non cana pruinis

 

An Libyae rapidas Austrique tepentis harenas,

 

Et videam nigros populos Solemque propinquum?

 

Quid loquor infelix? an non per saxa, per ignes,

70

Quo me cumque pedes ducent, mens aegra sequetur?

 

Vitantur venti, pluviae vitantur et aestus,

[p. 133]

 

Non vitatur amor; mecum tumuletur oportet.

 

Iam saxo meme ex illo demittere in undas

 

Praecipitem iubet ipse furor. Vos o mihi Nymphae,

75

Vos maris undisoni Nymphae, praestate cadenti

 

Non duros obitus saevasque exstinguite¹⁾ flammas.

 

Scilicet haec olim, veniens seu litore curvo

 

Caietae, seu Cumarum navalibus altis,

 

Dum loca transibit, raucus de puppe magister

80

Hortatus socios ‘Dextrum deflectite’ dicet

 

‘In latus, o socii, dextras deflectite in undas;

 

Vitemus scopulos infames morte Lyconis.’

 

Talia nequiquam surdas iactabat ad auras

 

Infelix piscator et irrita vota fovebat,

85

Cum tandem extremo veniens effulsit ab ortu

 

Lucifer et roseo perfudit lumine pontum.

De gissing van Kalff in Tschr. V (zie boven, bl. 96 en Dl. I. Inl. II) en de aant. bij r. 17 (bl. 96) omtrent Hoofts Chanson à Madame behoeven hiermee niet te vervallen, zooals ik binnenkort nader hoop aan te toonen.

1) ed. MDXXXV heeft: exstinguere.