Uit Roemer Visscher's Brabbeling. Deel 1

[p. 29]

Het derde schock van de quicken.

1.aant.

Soo haest als Joris uyt den bedt is opghestaen,
En zijn cleederen propelijck heeft aen ghedaen,
Ghewasschen, ghekemt, en ghepronckt is in als,
Spoet hem tot het schappra en snijt een stick,
Al te met wel drie of vier vingheren dick,
Dat wringht hy sonder drincken door zijn hals,
Dan gaet hy in de Kerck swieren met veel ghebrals,
soect plaetse daer hy mocht op zijn lief minioot, loncken:
hoe soumen anders seggen, dan Joris is broot, droncken.

2.aant.

Deur de dooren comt te Bremen alle wijsheyt in,
Deur de dooren comt al haer welvaert en ghewin,
De dooren houden den vyant daer buyten,
De dooren scheyden en versamelen twee goe lieven,
De dooren bewaren al haer zeghels en brieven,
De dooren den wijsen raet besluyten,
De Bremers en ghebreken niet dan tuyten,
Die sich om dese reden storen:
Want de Stadt van Bremen is beset met dooren.

4.aant.

Geurt siet een Koe aen voor een Wint-meulen:
Het dondert, en hy seyt, hoort de wint die ruyst:

[p. 30]

 

Hy siet de Diemer Kerck aen voor den dom te Ceulen:

 

Een Trompet hoorende, seyt, 't is een Mug die suyst:

5

En zijn Vader vraecht noch, is onse Geurt niet gau?

 

Om de waerheydt te segghen: Hij siet scherp, en hoort nau.

5.aant.

Seght my doch Jorden wat ist voor een proncker,
Die met u Wijf daghelijcx comt courteseren?
Hij is ghecleedt al was hy een Joncker,
Met zijn Fluwelen en Zyden cleeren:
De ringhen aen zijn hant doet hy drayen en keeren:
Zijn lubbekens gheset, en ghecrult is zijn haer,
Het schijnt een Advocaet te zijn aen zijn veeren:
Als ick vraech wat hy doet? Soo seght ghy; maer,
Hy doet mijn Wijfs dinghen: ey soete Vaer,
Dat hy u Wijfs dinghen sou doen, dat is een nest:
Maer dat hy u dinghen doet, dat gheloof ick best.

6.aant.

De hoochmoedighe Loeris, die altijt sprack so bout,
dat hy gheens anders schoenen en soude draghen,
Wan van het Wijf dat hy hadde ghetrout,
Een warachtich antwoort, op een heymelijck vragen,
Waerom datse noyt had durven waghen,
Voor de Bruyloft met hem een uurtgen te mallen?
Onwijs (sey sy) zijnse die niet schouwen de plaghen,
En den steen daerse eens over hebben ghevallen.

7.aant.

Fobert, ghy dicht Refereynen, Rondelen,
Daer toe Liedekens, en amoureuse Balladen:
Ghy dicht Batementen, en Tafelspelen:
Ghy dicht van de Wijn, en van 't ghebraden,
U dichten en mach my niet versaden:

[p. 31]

 

Dan wilt ghy met dichten u const bewijsen,

 

Soo dicht het gat van Alit Gysen.

8.aant.

Bouwen Claesz. ghy hebt een quaet slordich Wijf,
Die u met den ellebooch laet gaen deur de mouwen,
Met een gat in u rock, recht achter op 't lijf,
U mantel beclad, vol kreucken en vouwen:
Maer schaemt ghy u niet mijn soete Bouwen,
Ick ben (seght ghy) al bevrijt: maer my dunckt neen:
Zijt ghy bevrijt? ghy hebt het block aen 't been.

10.aant.

Hout maet int verblyen, hout maet int bedroeven,
Hout maet int hopen, hout maet int vreesen.
Hout maet int verteeren, hout maet int behoeven,
Hout maet int schrijven, spreken en lesen,
Hout maet Hendrick in al wat ghy gaet beginnen:
Dan boven maten moet ghy u Lief beminnen.

11.aant.

Jan hiet zijn Wijf Hoer tot elcker keeren,
En seyt ick heb u ghemaeckt een Vrou van eeren:
Maer ghy mocht wel swyghen, seyt sy, goede Jan,
Ick ben dat ick was, maer ick maeckte u een man.

13.aant.

Die een gherijffelijcke Vrou wil noemen Hoer,
Een Lansknecht Beul, een Lantman Boer,
Die de Kay leutert geck, een Bedelaer Guyt,
Een Hopman Brantschatter, een Vrybuyter Rover,
Een verclicker verspier, een aenbrengher stover,
En segghen mijn Nichte datse heeft een gheele huyt,
Die moet met de waerheyt ter deuren uyt.

[p. 32]

14.aant.

Noemt een Bootsman Schipper, een Moninck Pater,
Een Dienstmaecht Vryster, een Nonne Mater,
Een Pagien Joncker, als hy rijt op 's Meesters Paert,
Een Lansknecht Hopman, Meester groet den knecht,
Een Hoere Juffrou, uwe wijsheyt Simon slecht,
Soo sult ghy over al zijn Lief ende Waert:
Want de loghen heeft de beste stee by den haert.

16.aant.

Die in Pruyssen het Meters Ambacht aenvaet,
Moet bij eet bevestighen voor den eerbaren Raet,
Altijt des Burghers besten te weten,
Dat is sweeren, niemant recht te meten.

17.aant.

Kibbelen wient aen de hooger hant te gaen, best past,
Later comen alst hoort, ghenoot zijnde te gast,
Niet willen sitten daert de Waert sal bevelen,
Het Tafelbort hem ghegheven een ander voorlegghen,
Om 't derde woordt uwer liefden of wijsheyt segghen,
Wie eerst door een nauwe deur sal gaen crackelen,
Onder 't gheselschap, dat teghen den ander vrij,, is,
Dunct mij niet dattet beleeftheyt, maer courtosy,, is.

18.aant.

De mutse heb ick verwurpen nu draech ick een hoet,
Een alleen heeft wel duysent Cuyckens ghebroet,
't Hert is stormender hant zijn plaets comen winnen,
Die vreese die ick hadt is gheworden warachtich,
De stercke hope is doot of ten minsten onmachtich,
Ick ben ghenesen van de sieckte van minnen,
Drinckende het droncxken van wel versinnen.

[p. 33]

19.aant.

Souken Freecx hout haer in als seer net,
Op d' Amsterdamse maniere, jae sy in trouwen,
Haer cap is op d' Amsterdamse wijse gheset,
Op Amsterdams is ghemaeckt haer rock en bouwen,
Haer halsdoeck, haer klet, haer morten en mouwen:
Dan soo haest als sy begint te spreken
Hoort men wel datse t' Enchuysen is int pack gesteken.

21.aant.

Een Schriftgheleerde zijnde goet Christen,
Taelman hebbende ghelt om te verquisten
Met rechten, en Doctoor nuttighende Medecynen,
Sult ghy selden of qualijck connen vynen.

22.aant.

Een Noorder Boer was in de May getrocken uyt,
Nae Parijs, om de Franse spraeck te leeren,
Daer gafmen hem te eten Sla en groen Cruyt,
's Middaechs en 's avonts, meer dan zijn begheeren:
Soo dacht hy, ick wil weder t' huyswaert keeren:
Want daermen in de Somer eet gras, parmafoy,
Daer moetmen in de Winter oock eten hoy.

24.aant.

Ick badt Venus en Cupido even stijf,
dat sy my wilden toghen of schicken aent lijf
dat Venusgen dat tot mijn Vrou is gheboren:
Venus seyde neen, maer die met soet bedrijf
Ghy lestmael ginght soenen, die sal u Wijf
Wel zijn, soo ghy 't haer ernstelijck hout te voren:
Och, ic mocht haer niet soenen dan achter haer ooren,
En dan moest het noch te pas comen in de dans.

[p. 34]

 

Al wort ghy gheweygert, wilt u dies niet stooren,

10

Al aerselt sy wat, sy doetet nochtans.

25.aant.

Gheen dingh is waerder dan datmen begeert,
En hoemen 't min crijght, hoemen meer is blakende:
Alsmen 't niet mach crijghen het herte verteert,
Soo vermeert altijt 't begeeren hakende:
Alsmen sich laet duncken dat troost is nakende
door de hope, soo ist wel half verpacht:
Maer soomen door 't gheluck dan is gherakende
Tot vernoegingh van datmen heeft verwacht,
dat selve ghebruyckende met begeerte vurich,
Soo wast de lust, en de Liefde blijft ghedurich.

28.aant.

Laurus is bekent by Princen en Heeren,
Hy is bekent by Edelluy ende Boeren,
Hy is bekent met de Vryers die domineren,
Hy is bekent met Roffianen en Hoeren,
Hy is bekent met al die den ellebooch roeren,
Met al de eele Geesten die nimmer 't ghelt bedelven,, siet:
Maer dat alderslechtste is, hy can hem selven,, niet.

29.aant.

Marcus die telt de Boomen in 't Reguliers Hof,
Hy telt de Soon op den dijck, de steenen op straet,
Hy telt al de Mannen die daer zijn int Vrouwen Lof,
Hy telt al de Beesten diemen jaerlijcx slaet,
Hy telt hoe veel volcx dat ter Kercken gaet,
Hy telt hoe veel sproeten datter zijn int Verckens cot,
Hy telt al de woorden die Elsgen praet,
Hy telt al de Gorten die daer gaen in de pot,
Hy reeckent wat hy sou coopen, creech hy 't hoochste lot:

[p. 35]

10

Want op tellen en reeckenen hy zijn sin gestelt,, heeft:

 

Wat soud' hy anders tellen, als hy gheen ghelt,, heeft?

32.aant.

De Vrysters prijsen den Nachtegael int Wout,
Om dat hy in liefde leeft sonder bedwanck:
Sy prijsen diemen in de Kou ghevanghen hout
Om de lieflijcke melody van zijnen sanck:
Maer de Nachtegael diese prijsen boven alle dingh,
Dat is de Nachtegael die Katrijnken vingh.

33.aant.

Het cussen daer de Grysaert veel af seyt,
Is daer hy mackelijck op sit of sacht op leyt:
Maer 't cussen dat de Jongman, met liefde ghewont
Prijst: ist cussen van Liefs roder mont.

34.aant.

Eva boodt my den Appel van Liefs begheeren:
Anna deuchtsaem const my wel hopen leeren:
Margriete gingh my met sorch beswaren,, mal:
Elizabeth leerde lijden mijn bedaechde sinnen:
Magdalena wracht berou van onbedachtich minnen:
Nu soeck ick Maria die 't kindeken baren,, sal.

36.aant.

O edel jeucht, o bloem van achthien Jaren,
Vijf punten vinde ick in liefden perfeckt,
't Eerste is, het sien dat d' ooghen doet verclaren:
Daer nae, het couten dat liefde verweckt,
Hier volcht een kusken, daer 't hert toe treckt,
Het vierde, het lieflijck handen douwen,
En tot het vijfde zijn al dees vier ghestreckt,
Dan wat het sy, wil ick u niet ontfouwen:

[p. 36]

 

Maer comt op mijn Camer, o Vrou der Vrouwen,

10

Ick stel mijn int wambas, voorwaer gheseyt,

 

Of maeck mijn heel naeckt, om u te doen bescheyt.

37.aant.

De Pis-bekijckers seggen, dat niet lang sal dueren
Mijn leven, Hendrick: Maer wat acht ick dat,
Wy moeten doch allegaer de doot besueren,
En vroech of laet treden het bebaende pat:
Comt helpt my dan uytdrincken een vol vat,
Dewijlmen te voet niet derwaerts mach trecken,
Soo sal 't ons, alst uyt is, een schuyt verstrecken.

38.aant.

Nel met haer Moeder, en haer Vryer mede,
Zijn t' samen teghen de Mey ghetrocken uyt,
Om haer Lant te sien, oft noch lach op zijn stede,
Comende daer ontrent soo stolpte de schuyt:
Moer ving een snoeck, sy een hinckert, hy een aelpuyt,
Elck greep nae 't vlot-gras dat hy mocht aen de cant,, sien:
Sy mochten haer leven niet beter nae 't Lant,, sien.

39.aant.

Dat moye Mannetgen met zijn geele haer,
Wiens lubbekens altijt staen effen int ront,
Met zijn roode wangekens, met zijn oochgens claer,
Dat hippeclinckgen, dat niet een hayr heeft om zijn mont
Troude gister een wijf, dan de Paep maectent te bont:
Seght my goede Mannen, vraechde hy overluyt,
Welck van dese twee is hier nu de Bruyt?

40.aant.

Dat moye Maddaleentgen heeft als Cupido sliep,
Zijn pylen ghestolen dies hy schreyde en riep,

[p. 37]

 

Doe hy ontwaeckte, en heeft grooten rou bedreven:

 

Dan zijn Moeder die seyde, ghy malle geck,

5

Maddaleentgen heeftse gheschuylt, ten is gheen breck,

 

Sy salse u flusgens wel weder gheven.

 

Sy behoeftse niet, sy can daer niet mee leven,

 

Om de Vryers te schieten, die sy wel in haer bedwanck

 

Brengt, met gesicht, wesen, couten, en met haer ganck.

43.aant.

Dat propere Jannetgen, dat eele Dier,
Daer Pieter proper soo dickmael gaet te bier,
Dat fraye Hoertgen, dat haer werck so wel doet,
Daer is Jorden op ontsteecken met der minnen vier,
En sonder haer soo heeft hy nerghens zijn tier,
Noch hy mach niet slapen of hy heeft haer ghegroet,
Is Jorden dan niet besorcht voort ghemeene goet?

46.aant.

Hermen de Backer was in bedroefde noot
Doe niemant woude coopen zijn onderbleven broodt:
Maer sedert hy gheraeckt is aen de aflaets kist,
Soo heeft Heereman al veel beter ghegist.

47.aant.

Wil ick u segghen Mouris wat dattet is,
Waerom men u altijt vint inde Mis?
Om d' een of d' ander deur zijn beurs te vlieghen:
En dat ghy in de Vesper gaet, dat spelt,
Dat in u beurse en is gheen ghelt:
In 't Lof gaet ghy om een Vryster te bedrieghen,
Ist niet waer, soo hiet my lieghen:
Ghy doet soo 't hoort, ghy smeet het Yser laeu,
En vrijt by nacht, soo zijn alle Katten graeu.

[p. 38]

52.aant.

Quaem daer een Meysgen in desen tuyn,
Ick sou niet roepen alluyn, alluyn:
Dan in mijn armen soud ick haer luycken,
En helpen haer de Boonkens pluycken.

53.aant.

Zijt ghy verwondert dat Canjaert is dus milt,
En waer hy comt dat hy daer speelt de gilt:
By zijn Moeders miltheyt mach men de zijn niet nomen:
Want sy gaf alle man, hy isser af ghecomen.

56.aant.

Jennij de Wael neemt nat met een vet Cappoen,
Dat set hy met schijfkens van Orangen te smoren,
Daer gaet hy een pijntgen Wijns toe doen,
Met Suycker en Caneel, 't blijft niet verloren:
Dan Jennij de Wael soud so wel maken,
Dat het sop van een Slijpsteen wel soude smaken.

59.aant.

Tusschen hier en Utrecht, stont Nellen bec noyt stil,
Dan schortent haer op de Burgers, dan op de Boeren,
Dan had de Raedt niet welghedaen nae haer wil,
Hier hadden de Vryers ghecamert haer Hoeren,
Daer gaense drincken, en den ellebooch roeren:
D' een Vryster was te slordich, d' ander te veel befluweelt:
D'een Vrouw was te slecht, d'ander wou te veel staets voeren:
Sulck is een Hoeren-voocht, die dobbelt en speelt:
Ken can niet kallen (sey sy noch) elck heeft zijn lack t'huys:
Soo heeft de Duyvel dan ghespeelt met haer backhuys.

[p. 39]

61.aant.

Maet alleenken Lief, als ick u gheef een soen
Soo seght ghy altijt, dat ick ben wel half grijs,
En ghy stelt u naghels, wel wat wilt ghy doen?
't Graeuw hayr uyttrecken, wa ghy zijt niet wijs,
Een graeuw of swert hayr is even goet van prijs,
Om u te soenen aen u twee roode wanghen,
Als ghy nae 't ander hebt gheen verlanghen.