De Middelnederlandse boerden

[p. 58]

X Van Lacarise den katijf die een ander sach bruden sijn wijf⁺aant.

⁺ Een auontuere in corten wort
salics v tellen, warics ghehort,^2.
ende ghijs mi woudt weten danc.
Hets .x. jaer ofte alsoe lanc
dat te Lokere op de Scelt
woende een wijf ende hiet Machtelt;
haer man hiet Lacarijs,
⁺ hi was aelwerech ende onwijs.^8.
Die vrouwe minde heimeliic enen pape,
dien si eens met enen knape^10.
ontboet, dat hise quame spreken,
want si was sere ontsteken^12.
ende met siere minnen beuaen.
Den knape dadense vte gaen.^14.
Die pape ginc bider vrouwen sitten,
die wel sere began te verhitten;
si sach op hem ende hi op hare,
soe langhe datse werden gheware
comende ter seluer vren
Lacarise van sinen ghebueren.
Sine riepen niet, des haddi nijt,
nochtan waest op detentijt.
Lacarijs was sot ende onghier.^23.
Ver Machtelt, seiti, wat sitti hier?
Wael op ende wilt ghereiden deten!^25.

+ Opschrift: een ander staat onder een doorgehaald woord (een pape?) - 9. pape in het hs. doorgehaald en vervangen door ghilde. 10. naast knape toegevoegd stille. 15. pape als bij 9.
Opschrift katijf sukkel; bruden beslapen.

+ 164a

2. warics ghehort wilde men naar mij luisteren.

+ 164b

8. aelwerech simpel, onnozel.

10. met door middel van.

12. ontsteken van liefde gloeiende.

14. vte buiten de kamer.

23. onghier weerzinwekkend.

25. Wael op komaan, vooruit!

[p. 59]

 

Waer omme wildi mijns vergheten?

 

Doen sprac die vrouwe met erren sinnen:^27.

 

Lacarijs, lieue minne,

 

welc duuel brachte v hier?

30

ende hoe leelec sijn v de lier!^30.

 

Ghi sijt valu ende bleec;

 

mi dunct dat hi v gheleec

 

de man die men gisteren leide in baren.

 

Met rechte magic mi vervaren!^34.

35

mijn man es doot, al en weetijs niet!

 

Siet pape, hoe die katijf siet^36.

 

ende hoe onghedaen hi sit!^37.

 

Die pape seide: bi mire wit,^38.38.

 

en holpe niet al dademen lauen;^39.

40

morghen salicken gherne grauen.

 

Lacarijs sprac: dits wonder groot!

 

ic hore ende ghi maect mi doot,^42.

 

ende ic sie met minen oeghen.

 

Ver Machtelt sprrac: wildijt ghedoghen,^44.

45

ghi sijt doot, dat wetic wel.

 

Ay lieue vrouwe, sone doet niet el

 

dan ghi mi dect metten baer cleede,

 

oftic vander [erden] schede^48.

 

ende doet die liede comen te like,^49.

50

beide aerme ende rike.

 

Nochtan eest scande dat men mi sal

 

grauen ende ic soe lettel qual.^52.

 

Ver Machtelt sprac: daer leit niet an.

 

⁺ Mettien si reiken began

55

een baer cleet ende gincken decken

 

ende Lacarijs ginc hem strecken

 

Onder dbaercleet op den vloer.

27. erren boze.

30. lier wangen; sijn l. wellicht sien.

34. mi vervaren verschrikken.

36. pape in het hs. veranderd in vrient.

37. onghedaen bleek ziekelijk.

38. pape in het hs. veranderd in gilde.

38. wit, wet, d.i. geloof.

39. en holpe niet het zou niet helpen; lauen lafenis, te drinken geven.

42. ik kan horen en volgens jullie ben ik dood.

44. wildijt ghedoghen wil je je wel eens kalm houden.

48. offic zoals wanneer ik.

49. comen te like op rouwbeklag komen.

52. soe lettel qual zo weinig geleden heb.

+ 164c

[p. 60]

 

Doen loech dat hare thouet swoer^58.

 

die vrouwe entie pape mede,^{59. en 67.}

60

om dat hi strecte sine lede.

 

Die dach was scoene ende oppenbaer^61.

 

entie sonne sceen al claer

 

op dbaer cleet ter seluer vren

 

ende Lacarijs sacher duere.

65

Ver Machtelt hadde die been

 

op gheleit ende al in een^66.

 

lach die pape ende sloech

 

daer op ende Machtelt loech.

 

Lacarijs sprac: bi mire wet,

70

pape, ghy gonct int bordeel bet.^70.

 

Es v die duuel in v lijf

 

ende hoe ghebaerdi op mijn wijf?^72.

 

Ghi doet onwet ende onsede.

 

Leefdic als ic gisteren dede,

75

ghi soudt ontgelden dit rabat.^75.

 

Die pape sprac na dat

 

totten ouden sot mettien:

 

Lacarijs, ghine sout niet sien,^78.

 

luct v oghen al in een^79.79.

80

ende lict stille als een molensteen;

 

si pleghens die liggen in baren.^81.

 

Ghi mocht ons lieden vervaren.^82.

 

Doen hem die pape dus sprac toe,

 

Lacarijs sprac: pape, ic doe.^84.

85

Des hadde die pape goeden ghile^85.

 

dat die kertijf op die wile

 

waende hebben gheweest doot,

 

als men sijn wijf dreef in den scoet.^88.

58. swoer pijn deed.

59. en 67. pape in het hs. gewijzigd in gilde (evenzo vs. 76, 83 en 85).

61. oppenbaer helder.

66. op gheleit opgetild.

70. pape veranderd in vrient; gonct onduidelijk; Leendertz meent dat er spronct kan staan, maar m.i. toch eer gonct; bordeel over een ander woord heen geschreven, wsch. cloester.

72. hoe ghebaerdi wat voer je uit.

75. dit rabat deze uitspatting.

78. ghine sout je behoort niet.

79. bi mire wet vlg. 38.

79. luct luik, sluit.

81. si pleghens dat doen mensen.

82. je zou ons aan het schrikken maken.

84. pape veranderd in vrient.

85. ghile plezier.

88. dreef drong; of dreef in pregnante zin (de pin of bout indrijven).

[p. 61]

 

Die man was dul ende ongheleert;

90

nv eest tfolc anders bekeert;^90.

 

men vint nv luttel lieden soe dul.^91.

 

Wiue sijn alder quaetheit vul,

 

maer ic en segghe niet van hoofschen vrouwen,

 

dier men al doget mach betrouwen,

95

want goede vrouwen sijn al eren waert;

 

wie anders seit die es een musaert.^96.

 

Een quaet wijf moet pleghen haer nature,^97.

 

al waerse besloten in enen muere.

 

Maer ic en weet hoe Lacarijs voer

100

⁺ die daer bleef liggende op den vloer;

 

ofte hi iet was laten gaen^101.

 

ofte en was, hebbic niet verstaen.

 

Dits die vite van Lacarijse;^103.

 

God bringhe ons ten eweghen paradise.

amen c. iiij verse

90. anders bekeert veranderd.

91. dul dwaas.

96. musaert ellendeling.

97. pleghen volgen, doen naar.

+ 164d

101. iet wellicht.

103. vite levensgeschiedenis.