Mijn leven

Den Heer H. van Offel, Rotterdam.
Brussel, 2 December 1876.

Geachte Heer van Offel!

Wat vind ik veel moois in uw stuk! ik heb het dadelijk geheel gelezen, en dank u, zoowel als uw collaborateur, hartelijk voor de aangename oogenblikken, welke gij mij bezorgd hebt. Ik ben nu reeds jaloursch van de actrice die de rol van Mevrouw Roland zal spelen! Was ik een man, dan zou ik Vergniaud Ducos of den Dokter willen voorstellen, ik vind al die rollen zóó sympathiek en zóó mooi geschreven, dat ze elk waar artiste lust moeten geven om op de planken te vliegen! Maar... waar zult gij, op een nederlandsch tooneel, de prachtige décoraties vinden die gij noodig hebt? En welke directie zal de costumen leveren die daarbij behooren? Lokaalkleur is hier geen weelde, maar hoofdvereischte, en in Nederland laat men zich alleen aan lokaalkleur gelegen liggen, als ze gratis verkregen kan worden. In mijn ‘Echtscheiding’ brandde een petroleumlamp, een dozijn jaren vóór dat ze uitgevonden was, en speelde het orchest de wals

[p. 249]

uit Faust, die toen nog geboren moest worden! enz. enz. enz.¹

Ik heb in Dresden, in de Tannhaüser, eens een Venus met een hoepelrok gezien en in Amsterdam een Saffo van zestig jaar oud!... Beide werden toegejuicht en door Meester Kritiek bewonderd! Had Venus zich een peplumachtig kleedingstuk aangeschaft en Saffo een jonger lichaam, dan waren zij misschien uitgefloten geworden! Zij hadden dus gelijk, in de gegeven omstandigheden geen onnoodige uitgaven te doen en op de laagte van haar rechters te blijven.

Arme Mevrouw Roland!

Ik vrees dat de wijsneuzen van de pers, als echte modemannetjes, haar als muscadin in een rokje zullen steken, met een kachelpijpje op haar hoofd! Om daarna te roepen: ‘Die schrijvers waren uilen! En de tooneelspelers stoffels! De eerste actrice alleen was goed te huis in haar rol en zag er beelderig uit in haar nieuwmodiesch mannenkostuum dat, God zij lof, geen de minste sporen droeg van ouderwetsche pronkzucht!’

Heeft moeder de Vries geen gelijk dat zij (1^ste bedrijf Vorstenschool) in 't rood fluweel het arme volk récipieert? En haar zomer-négligé laat maken naar den smaak van Pietje Rijsewijk of een profeet de Brieder?

Multatuli haalt in zijn Vorstenschool den nacht wel door den dag, en laat de Koningin buiten zitten en room eten, terwijl de Koning de kachel laat aanmaken en op de jacht gaat als de kamperfoelie bloeit en Hanna bloemen in haar arm kamertje heeft!!!! Is 't genoeg? - Ik heb die dag- en nacht- en dag- scène gered door me te verkleeden. Moeder de Vries zal haar hebben willen redden door een rood fluweelen morgenkleed, dat harmonieerde met een zwart fluweelen avondkleed! Lang leve de Nederlandsche lokaal-kleur! En lang leven de heeren Plus-queparfait, die als critici zóó ver boven de waarheid staan, dat zij

1 De onmogelijkheden, welke in die vermoorde Echtscheiding geschitterd hebben, zijn legio geweest! Een van de aardigste was deze: ‘Eerste Bedrijf, eerste tafreel. Het Bal.’ Ik had verzocht de Invitation à la Valse, van Weber, te spelen als ouverture; het scherm zou opgaan midden in die ouverture en 't publiek zou dadelijk een bal voor zich zien in vollen gang. Goed. Ik sta gekleed in de coulisses te praten met eenige heeren en dames-kameraden, in baltoilet als ik, en te wachten op Weber. Op eens hoor ik een verdwaalde melodie in 't orchest, en ik herken Gounod!! ‘Va pour Gounod!’ dacht ik lachend, ‘'t is wel gek dien man, bras dessus bras dessous met zijn ongeboren Faust, naar een bal in Indië te tooveren, maar wat niet weet, deert niet, en Meester Kritiek's (H.v.R.) oortjes begrijpen niets van lokaalkleur!’ Maar 't ergste moest nog komen! Het geheele balpersoneel stond op de scène, de musiek was zoo dansant mogelijk en het scherm ging op.
Niemand bewoog zich.
‘Dansen! Dansen!’ riep ik van uit mijn coulisse, de staanden toe.
Allen zagen elkander aan, maar bleven staan.
‘Danst dan toch! dit verbeeldt een bal! dansen! dansen!’
‘Niet mogelijk!’ fluisterde een stem me in 't oor, ‘deze heeren kunnen niet dansen,.... en de anderen zijn zwart gemaakt voor strakjes!’!!!

[p. 250]

het eenvoudige niet begrijpen en het belachelijke niet opmerken!

Arme Mevrouw Roland!

De beulsknecht zal veel goed maken!

Adieu, ontvang enz.

Mina Krüseman.

P.S. Is er iets in mijn brief dat gij als aanbeveling voor uw stuk zoudt willen gebruiken, ne vous gênez pas, laat het gerust drukken, met mijn naam er onder.