Mijn leven

[p. 130]

Tweede bedrijf.

Dezelfde kamer, avond, Elize komt binnen, als Sultane favorite gekleed en valt weenend in een fauteuil. Marie, als Koningin, volgt haar triomfantelijk, beide handen vol bouquetten Zij werpt de bloemen op tafel, gaat tegenover Elize staan en ziet haar lachend aan.

Marie.

Talent! Och arm! Moest je dáárvoor zóó hard werken! Ik wist 't wel, ik voelde wel dat 't zóó zou gaan! Heusch, de menschen houden niet van talent alléén, dat is te droog en te vervelend!

Elize.

Ik begrijp niet meer... ik heb toch goed gespeeld?...

Marie.

Prachtig!

Elize.

Of hèb ik geen talent?... Maar 't publiek luisterde toch, volgde me, hing aan mijn lippen, applaudisseerde...

Marie.

En floot je uit!

Elize.

Ik begrijp niet... ik vat niet... Waarom hebben ze mij juist uitgefloten? mij! Waarom? Mijn God, ik word krankzinnig!

(Zij verbergt het hoofd in de handen. Marie haalt een briefje uit een bouquet te voorschijn en leest het ter zijde

.

Marie, lezende.

‘Liefste Engel! Ik wacht je, één uur, half twee, hoek van de straat, rijtuig met twee paarden, wachtwoord Triumf’

(Zij ziet op de pendule.)

Nog een kwartier.

(schouderophalend)

Arme Lize!

Elize.

Ik begrijp niet... Het was bij 't binnenkomen in 't tweede-bedrijf... ik had nog geen pas gedaan... nog niets gezegd, toen ik op eens werd uitgejouwd... Waarom?... Door wie?...

[p. 131]

Ik weet 't niet! daarop meende ik een fluitje te hooren... ik meende 't slechts... ik was er niet zeker van, maar terstond volgde, als een antwoord op een uitdaging, een oorverdoovend gefluit uit alle hoeken van de zaal... ik hoorde applaudisseeren ook! Een schreeuwen, gillen, lachen!... Toen hoorde ik niets meer... Ach, zeg 't me?... Waarom?... Waarom?

Marie.

Toen ben je flauw gevallen en we hebben langer dan een kwartier 't scherm neer moeten laten eer we voort konden spelen. - Flauw vallen is ook geen goede manier om een publiek tot kalmte te brengen!... Je hebt later immers getoond dat je de kunst van flauwvallen verstond? Dat je 't doen kon op commando? Het publiek gelooft niet dat een tooneelspeelster gevoelt, voor zich zelve alleen; ‘dat doet ze enkel slechts voor geld!’ zeggen de menschen, en zóó moest 't zijn ook!

(met haar bouquet spelende.)

Wat prachtige bloemen!

Elize.

En weggezonden door den Directeur! Wat nu gedaan? Mijn God!... Wat nu!

Marie, ter zijde.

Eén uur!... hij wacht. - Zeg, Lize! blijf je nog op?

Elize.

Hè?... Of. ik. nog. op. blijf? Denk je dan dat 'k nu zou kunnen slapen? Nu! O, alles kookt en bruischt in mijn hoofd!... Maar, Marie, beste, liefste Marie

(opstaande)

Vergeef me, zuster... ik ben wreed, niet waar? Koud en ongevoelig... maar ik kan 't niet helpen, ik ben zoo diep rampzalig dat ik geen kracht heb om in de vreugde van een ander te deelen... ik kàn 't niet! Geloof me dat 't me gelukkig heeft gemaakt jou zoo met bloemen overladen te zien... maar ik ben zoo verdrietig over mijn eigen lot, dat ik nog aan niets anders denken kan... Och, vergeef me, Marie, vergeef me!

Marie.

Kom, kind, wees nu toch niet zoo ontmoedigd! Van daag heb ik succès gehad, morgen is de beurt aan jou! Tollens had gelijk toen hij het leven ‘een dobbelspel’ noemde, er nog bijvoegende ‘en de gekken trekken de kaart!’ Ik heb van avond de kaart getrokken, maar dit is een bewijs van gekheid misschien, morgen zal men ernst verlangen en dan is de kaart voor jou! - Kom, droog nu je tranen af en ga naar bed en denk niet meer aan de geheele zaak vóór morgen, als je uitgerust zult zijn.

Elize.

Och, ik kan niet slapen, Marie! Maar dit is geen reden voor

[p. 132]

jou om op te blijven... jij hebt rust noodig, na de ontroering die je gehad hebt; en ik wil wel alleen blijven... ja, graag... dan zal mijn arm hoofd misschien wat tot rust komen... Het is nu alles zoo verward...

Marie, haar omhelzende.

Maar zal je dan niet te laat opblijven? Kom je straks?

Elize.

Ja, straks. Nacht Marie, slaap wel, zus, en denk niet aan mij!

Marie.

Nacht Lize! Arm zusje!

(naar de pendule ziende.)

Bij half twee!

(Zij neemt haar mantel over den arm en gaat heen, bij de deur werpt zij het briefje op een stoel.)

II.

Elize, alleen.

Slaap maar, kind!... Gelukkige Marie! Wat voelt ze weinig!... O menschen! Je hadt niet gelachen, als je geweten hadt hoe veel die lach zou doen lijden! Geen toekomst meer!... Neen, Publiek, je wist niet wat je deed, niet waar?... Daar was er onder u allen niet één die honger en kou geleden had, als ik, voor een boek of een les, niet waar? - Niet één die gewerkt had als ik jaren lang... of wist gij wat ge deedt? Was daar iemand onder u die wist... en die vóórging misschien?... Eéns is er gefloten geworden, eens slechts... en toen werd alles chaos... Vloek over dien éénen dan!... Neen... Vergeef hem, o God!... Hij wist!... Wat moet die man ongelukkig zijn! Ongelukkiger dan ik?... hm! neen, mijn leven is gebroken, ik heb geen toekomst meer!...

O Marianne! Nu begrijp ik ze pas, die snijdende woorden: ‘De honger leert wel dalen!’

Vergeef me Marianne!...

Ha, Marianne! Ja, zij kan me helpen misschien! Zij heeft zoo veel geleden, en zij is toch goed gebleven! - Groote, edele Marianne! Ja, ik zal haar schrijven, om raad vragen...

(Zij is al sprekende den stoel genaderd en ziet het briefje dat ze opraapt.)

Wat... is... dat... Aan Marie?... En niet onderteekend?... Wat... is... dat?...

(Zij leest.)

‘Liefste Engel! Ik wacht je, één uur, half twee, hoek van de straat, rijtuig met twee paarden, wachtwoord Triumf.’

Marie?... Ja, aan Marie... Zij slaapt... O God! Marie, Marie!

(Zij gaat roepend de deur uit, en komt een oogenblik later weer terug.)

Weg!... Nergens!... Verlaat alles me dan?... Alleen!... O God, heb meelij met me!

(Zij valt weenend op een stoel.)