Vermakelijcke uyren
(1628)–Jan Harmensz. Krul–
Auteursrechtvrij
[pagina 213]
| |
Noodsakelijck Wereld-haten.
| |
[pagina 214]
| |
Wilt ghy met waere pracht van rijckdom sijn beperelt,
En wilt ghy Heyligh sijn, so scheyd u van de Werelt.
Laet u schijn-heyligheyd (ô Menschen) niet verleyen,
En om des Werelds wil met haer beloften peyen,
Ten aensien dat zy in beloften schoon vertoont,
Maer waerlijck in der daed haer Dienaers bitter loont:
Ga naar margenoot+Schoon dat zy alle lust de Menschen stelt voor ooghen,
Het blijckt, diese gebruyct, vind sich in't eynd' bedroghen.
O valsche Tovenaer, die de begeert' versot:
Dat men u meer doet als om de wil van Godt.
Denckt om de korte tijd, die God u heeft gegeven.
Denckt op d'onsekerheyd van't sterffelijcke leven,
Dat dickwils menigh Mensch schoon voor de ooghen staet,
Maer als een bloem op't veld verdort, en haest vergaet.
Te haestigher wanneer de Wereld ons wil dienen,
De gunsten des Fortuyns haer gaven ons verlienen:
Dan lockt de Wereld ons met lieve lusten an,
En 't soet behaghen maeckt daer een gewoonte van.
Ga naar margenoot+En so gewoonte dan niet teghen werd gestreden,
Verandert de gewoont' in lusts-noodsaeck'lijcheden,
Wiens schijn-schoon soetigheyd ontsteelt door valsche lust:
De waere soetigheyd van ons gewenschte rust.
Ons tijd die gaet verby, ons daghen die passeren,
Men leeft wellustelijck met vrolijck triumpheren,
Men drinckt in soetigheyd den overvloed van Wijn:
De tongh moet na den eysch van 't hert ten dienste sijn
De snoode gulsigheyd, in't lecker spijs gebruycken,
Dat onder de begeert selfs de natuur moet duycken.
Ga naar margenoot+ Maer ach! Liefhebbers, die de Werelt dus bemint,
Denckt eens wat vonnis ghy by Iob geschreven vint:
Ghy leeft een korten tijd, een korten tijd van daghen,
In weelden, en in lust gebruyckt u wel-behaghen,
Maer ach! de wellust die verkeert in korter stond,
En doet u arme Ziel daelen na d'Helsche grond.
Noch isser een geslacht (so Moyses seyd) van Menschen
Die om een Werelds-lof, en ydel glory wenschen,
Ga naar margenoot+En seggen: Com laet ons gebruycken onse Schat,
En timmeren (tot Lof) Kasteelen, Kercken, Stadt:
| |
[pagina 215]
| |
Om groote Naem en Faem, so laet ons Toorens maken
Wiens steyle spitsen tot den hooghen Hemel raken:
Tot eer van onse naem, tot pracht van onse glori,
Dat ons nacomelingen streckt tot een memori,
En bouwen tot de Lucht Palleysen veelderhanden.
Op dat de Faem ons Eer verbreyt door alle Landen.
Dit is de Wereld, ach! daer Babel werd gebout;
Maer hy bedrieght sich seer die 't met den Babel hout:
Dees put met waken uyt sijn geest om te bekooren
Het oordeel van den Mensch, om eer en lof te hooren.
't Is een geleerder Man, den ander bid en waeckt,
Op dat hy lofbaer hem (in deught) by Menschen maeckt.
Dees toont sijn naerstigheyd in Godsalighe wercken:
Om dat des Menschen oogh sijn heyligheyd soud' mercken.
Een ander voeght sijn tongh tot pluymstrijckende praet
Alleen (door vleyery) te treen tot hooghe staet.
Dees sal gheen moey'lijckheyd, noch slavernye schromen,
Om Wereldlijcke Eer (door rijckdom te bekomen.
Dees deckt sijn snoode vleysch met overdaedt van pracht,
Om dat hy by den Mensch ontsien werd en geacht;
Maer wie dit doet die bindt sijn ziel aen d'Helsche kabel.
Verwerpen haer van God, en timm'ren 't snoode Babel.
Noodsaeck'lijck Wereld haet, so ghy u het verdriet
Van d'Helsche slaverny wilt onderwerpen niet.
Veel die in schijn van heyl het Heyligh Outaer Eeren,
Dickmaels meer om 't genot als om ziels-heyl begeeren.
Wat staet u boven 't hooft, die selver draeght de schult,
En na Gods Wet (tot deught) and'ren vermanen sult.
'Wat sich in hooghste laet uyt-munten boven allen
Het meeste p'rijckel loopt van d'alder-swaerste vallen
En die Godt (door sijn gheest) de meeste gaven gaf,
Die sal hy (dat gaet vast) het meest oock eysschen af.'
Waer sijn de Meesters van de Babiloonsche Wallen?
En sijn zy niet verstroyt met Babilon vervallen?
Ga naar margenoot+En wie haer volghen na, in Wereldsche begeert,
Die werden al verstroyt, gelijck God selver leert:
De Heer sal door sijn hand te niet doen het vermooghen,
Tot niet vernederen die woonen in de hooghe,
| |
[pagina 216]
| |
Ga naar margenoot+En tot een pulver toe af-trecken onder een,
En de behoeftighen die sullense betreen.
Wilt dit aen-mercken doch ghy Eer-gierighe Menschen,
Die niet als hoogheyd soeckt met u verkeerde wenschen.
Leert den Apostel niet: wat voor den Mensch is hoogh,
Ga naar margenoot+Dat is een walging voor Gods rechtvaerdighe oogh.
Nu isser noch een soort van Menschen, wiens begheeren
Om tijdelijcke Haef den Afgod Mammon Eeren:
Ga naar margenoot+Dat's der Rijckdommen God, die d'Helsche vlam vermengt,
Die selfs daer buyten blijft, alwaer hy and're brengt,
Een onverstandigh volck, die altijd sloven, ploegen,
En roepen: Breng al by, en nimmermeer vernoegen
Als 't al is by gebracht, daer haer de lust toe riet,
So isser dickwils noch het recht vernoeghen niet.
Onredelijck geslacht! doet ghy te recht niet blijcken
't Bloed-suygend-Echel (in begeerte) te gelijcken,
Dat nimmer sich vernoeght; En is van sulcker aert
Hoe't meer sijn lust geniet, hoe't meer begeerte baert.
Ga naar margenoot+Te recht seydt een Poët: Nademael dat de Dieren
Met haer gesicht om laegh steeds na der Aerden swieren,
Heeft Godt des Menschen mond geschapen na om hoogh,
Geboon: den Hemel aen te schouwen met sijn oogh,
En dat gewis alleen om anders gheene saecken
Als ondersoeckingh tot het Hemelsche te maecken,
En soecken die alleen die eeuwigh blijven staen
Als d'Aerdsche dinghen hier verdwijnen, en vergaen,
Vermids zy ydel sijn, en waere rijckdom rooven,
Dat's onser saligheyd, die zy ons vaeck belooven,
Maer keunen't geven niet. O Aerdsche lust verdoemt!
Te recht de wijsheyd u heel loghenachtigh noemt.
Ga naar margenoot+O Menschen Kinderen! hoe lange suldy wesen
Met swaerder herten, en vol angst-vallighe vreesen?
Waerom volght ghy de lust, die u begeert' bereyd?
Waerom, eylaes! Waerom bemint ghy ydelheyd?
Waerom, eylaes! waerom staet ghy ten dienst de zonden?
Waerom sijt ghy met Liefd' van't tijdelijck verbonden?
Verblinde herten, segt, die aldusdanigh sijt
Dat ghy u ziel verkoopt om tijdelijck profijt,
| |
[pagina 217]
| |
Ga naar margenoot+Die open ooghen hebt om't Werelds aen te schouwen,
Keunt tot het eeuwigh ghy die toe-geslooten houwen?
Hebt ghy ter Wereld meer als't naeckt lichaem gebracht?
Gedenckt dees reden wel (ô sterffelijck geslacht!)
Zijt ghy niet naeckt en bloot ter Wereld voort-gecomen?
Sult ghy niet naeckt en bloot daer werden wt genomen?
Waer toe vergadert ghy dan so een hoope slijck?
Het Wereld-haten is te recht noodsaeckelijck.
Waer toe acht ghy het Goud en Silver hoogh van waerde?
Dat u niet meer verstreckt als geel en witte Aerde.
Ghy dan, die Heylighlijck soeckt Gode te behaghen,
Genoodsaeckt sijt al dees verr' van u af te jaghen.
'Wie met begeerlijckheyd sijn hert tot rijckdom zet,
En stelt hem daer in veur sijn wille tot een Wet;
En die met eyghen wil in rijckdoms pracht wil brallen
Die sal (seyd de Schriftuur) in Duyvels laghen vallen,
In veel begeerlijckheyd, waer wt het eeuwigh quaet
Van de verdoemenis, en selfs de dood ontstaet.'
Leert dan (o Mensch!) u selfs van desen af te trecken,
En 't hert tot matigheyds vernoeging op te wecken.
Bind niet u ziel aen't Aerds wellustigh leven snood,
En overvloed van Schat, wiens strick de ziele dood.
Wilt u tot matigheyd, niet d'overvloed begeven,
Want vlughtigh vliedt de tijd van't sterffelijcke leven;
Ga naar margenoot+Ia als een Wevers-spoel vlught haestigh tot een end.
O wereld! die u dan eerst maeckt te recht bekend.
O wereld! die alsdan 't gemoed eerst doet beproeven:
Hoe dat u soetigheyd verandert in bedroeven.
O wereld! die alsdan de Mensch beklaghen doet
Dat hy in't vuyle slijck der zonden heeft gewroet.
O wereld! die alsdan doet bracke traenen schreyen
Wanneer dat men de Ziel gevoelt van hier te scheyen.
O wereld! die alsdan 't gemoed te bitter plaeght,
En als een Kancker 't hert (door de gewisse) knaeght.
Wat can de overvloet dan onrechtvaerdigh baten?
En moet men't dan niet al wat dat men heeft verlaten?
Hy denckt vaeck niet, eylaes! wat dat het hem al baet
Die hem in't cleyn vernoeght, en d'overvloed verlaet.
| |
[pagina 218]
| |
Verlaten moet hy (ach!) die rijckelijck wil leven
De Wereld, end' Rijckdom des Werelds eerst begeven.
Wat dat de Wereld is, Ionnes claerlijck seyd
Ga naar margenoot+In dryen te bestaen 's werelds bedriegh'lijckheyd:
Ten eersten (so wy by Ioannem leeren moghen)
De wereld (seyd hy) is begeerlijckheyd der ooghen.
Ten tweeden, hy verclaert, na der Schriftuuren eys,
Hoe dat de wereld is begeerlijckheyd des vleys.
Ten derden, heeft hy ons wt-druck'lijck voor-geschreven
Hoe dat de wereld is Hovaerdigheyd des leven.
Ga naar margenoot+Hierom die saligh soect te leven, die betracht
Gheen wereldlijcke Eer, maer Goddelijcke macht.
Wilt ghy ten Hemel niet u zielen houden buyten,
So wilt u ooghen dan voor't Aerds behaghen sluyten,
Dat door de poorten vaeck van onse ooghen sluypt,
En in het diepste van ons Herten-kamer kruypt;
Wiens ingang tot het hert wy lichtelijck gehenghen;
Wiens snood' bedrogh daer is weer qualijck wt te brenghen.
Lieft (om de Liefd' van God) u Schepper en u Heer,
Tot uwer saligheyd, ontslaet u 't quaed begeer,
Dat u tot Hoogheyd treckt, en ydel wel-behaghen,
Om op u hovaerdy een trotse moed te draghen.
Gedenckt (ô Mens!) gedenct hoe God de Heer haer dreyght
Al die tot hovaerdy en hoogheyd sijn geneyght.
Ga naar margenoot+Ken u Gods waere straf (aen Lucifer bewesen)
Niet voor Laet-dunckentheyd en hovaerdy doen vreesen?
Ga naar margenoot+Beklaeghelijcke saeck, 't geloof te veel vertrout,
Waer door ghy deughds-vermaen voor spot en fabels hout.
Ick sorgh die haer te seer aen Gods genade binden
Die sullen haer in't eynd' deerlijck bedrogen vinden.
Hierom wie dat sich selfs in-beeld, of waent, of meent
Dat hy de goeden die hem sijn van god verleent
Mach bruycken na sijn lust, en daer niet van wil scheyden,
Die sal hem self in't net van sijn verderrif leyden;
Maer wie hem van al dees voorgaende dingen scheyd,
En treckt sijn herte af des werelds sterff'lijcheyd,
En na het eewigh stelt sijn ziele met verlangen,
Op dat hy God sijn Heer alleenigh mach aenhangen,
| |
[pagina 219]
| |
Die sal voldoen het geen hem 't Godd'lijck Woord gebiet:
Ghy sult my Heyligh sijn, en minnen't werelds niet,
Ga naar margenoot+Gelijck ons blijcken doen de oude wijse Vaders,
Hoe sy op Aerden sijn geweest wereld-versmaders.
Sprack God tot Abram niet: Gaet en verlaet het al,
Comt in een Land, dat ick, dat ick u wijsen sal;
En hy is wt-gegaen (in Genesi wy lesen)
Ga naar margenoot+En heeft gehoorsaemheyd aen God den Heer bewesen,
Niet wetend' waer hy ging, met een oprecht gemoedt,
Vrywilligh onghebonden aen eenigh vleys oft bloedt,
Dat is dat hy bevond' veel grooter sijn behaghen
Aen Gods geselschap, als aen vrienden, of aen maghen,
Heeft willigh aen Gods wil sijn goede wil getoont,
En is gegaen daer hy in arme Hutjens woont.
Waerom? Om dat ons God Almachtigh soude toonen
Als vreemde gasten op gheen vaste plaets te woonen,
't Geen Abraham bewijst, volbrengende Gods woord:
Ga naar margenoot+Hoe hier gheen vaste plaets de vreemde toe-behoord,
Maer 't is een ander plaets, een ander Vaderland,
Dat kunstigh is gebout met Godes heyl'ghe hand:
Het is een plaets waer sijn sal een oprecht verblijden
Voor die, die willigh hier om Godes wille lijden.
Wel dan verblind geslacht, wilt met een wijs op-merck
Gaen stellen u verstand eens wijselijck te werck;
Niet op mijn slecht vermaen, maer op de waere daet
Die Gode aen sijn volck rechtvaerdigh blijcken laet.
Wat is doch Godes volck? Die haer van't onreyn scheyen,
Haer leven na Gods wil, niet na de wereld leyen;
't Sijn niet die nacht en dagh ( met groote slaverny)
Ga naar margenoot+Betrachten 's werelds goed, tot lust van d'hovaerdy.
't Sijn niet die met bedrogh, en listigheyd betrachten
De valsche rijckdom, tot een staet van hooghe prachten.
Niet die om woecker-winst haer ziel draghen te koop,
En haelen Schat van Goud en Silver over hoop.
't Sijn niet die van het goed gebruycken haer behagen,
In leckerheyd van spijs, in lust van goede dagen.
| |
[pagina 220]
| |
'tEn is niet die (ô neen!) die overdadigh eet,
Sijn overvloed gebruyct, en d'Armen heel vergeet.
't En sijn niet die so sijn met gierigheyd om-vanghen
Dat zy aen't tijd'lijck goed haer hert en zielen hanghen.
't En sijn niet die (ô neen) die Heyligh in een schijn
Voor d'ooghen van den Mensch valsch in der herten sijn.
't En sijn niet die op haer schijnheyligheyd selfs steunen.
Ga naar margenoot+'t En sijn niet die (o neen) die op haer rijckdom leunen.
't En is niet die (o neen) niet die sijn Naesten haet
Om een'ghe auten, die hy selver meest begaet.
't En is niet die (o neen) die na sijn lust ken leven,
En dat een snoode schijn van groot gelijck te geven.
Dit is Godes volck niet. Maer wie dees vlied, toont wis
Dat hy van Godes volck, en selfs God-heyligh is.
Dit sijn sy die haer door de Wereld doen verleyen.
Dit sijn sy daer ons God wil hebben van gescheyen,
En wil dat men van alle dese gheen vertrout,
Alleen om dat ghy Mensch God toe-behooren sout.
Ey! laet u niet vergeefs, o Menschen! dese reden
Hier werden voor-gestelt, tot smeeckende gebeden;
Laet tot u saligheyd (om Gods wil, niet om mijn)
U herten van dit quaed' verr' af-gescheyden sijn.
Wilt om dit Aerdsche goed het Hemelsche niet gheven.
Verkiest de eeuw'ghe dood niet om dit beetje leven.
Ga naar margenoot+Aen de Propheten leert, die door der geesten kracht
De wellust, werelds-eer, rijckdom hebben veracht,
Ga naar margenoot+Hoe-wel als zotten haer bespotten en verstieten
Het vleeschelijck volck: de boose Israliten.
Sy achten't min als niet dat sy werden bespot.
Sy leeden't al wt Liefd', en om de wil van Godt.
O Menschen! laet u oogh altijd na deughden doelen,
En van u selven hebt altijd een kleyn gevoelen;
Doet niet gelijck wel eer den Phariseus deed, Ga naar margenoot+
Maer met den Publicaen toont uwer zonden leed.
| |
[pagina 221]
| |
Wilt niet laet-dunckend' op u goede deughden wesen,
Want door laet-dunckentheyd werd alle deughd' mispresen,
Alsoo't gebleecken is aen desen Pharisee,
Die in sijn leven veel deughd en goed' wercken dee;
Hy roemde van sijn heyl, ons Heyland tot mishagen:
'k Heb in goed wercken, Heer, besteed mijn's levens dagen;
Ten vollen ik u Lof (Heer) niet bewijsen ken
Dat ick gelijck als veele Menschen niet en ben:
Als onrechtvaerdigh, of gelijck als Moorders, Steelders,
Of als dees Publicaen, en and're quade Heelders;
Ick vaste twee-mael's weecks, 'k geef thiende van mijn goet
Dat uwe miltheyd my (o Heer) verleenen doet.
Liet hier den Pharisee niet trots hovaerdigh blijcken
Als dat hem nietmand docht ter wereld te gelijcken
In heyligheyd, in deughd, wanneer den Publicaen,
Dat is den zondaer, die sijn ooghen niet dorst slaen
Ten hooghen Hemel op; maer met ootmoedigh kermen
Sloeg voor sijn zond'ge borst: O God! wilt mijn's ontfermen.
Werden van God ontfaen, so de Schriftuure seyd,
En hy is af-gegaen in veel rechtvaerdigheyd.
Geluckigh die hem steld onder sijn Heer als Knecht,
Bid aen sijn Majesteyt: Genade, en gheen Recht;
'k Heb door mijn swackheyd u geboden overtreden
Heer! comt my weer te goed' met u barmhertigheden.
Als so een zondaer klaeght met een oprecht geween:
Ick ben niet waerdigh, Heer, de Aerde te betreen,
Ga naar margenoot+En gaet in sijn gemoed, en doet Revieren springen,
En bracke stroomen wt sijn's ooghens Beecke dringen
Door persing van berouw, en bid in sijn gedacht:
Niet dat hy werelds Lof, maer Gods genaed' betracht;
Gewisselijck wie hem in desen so ken draghen
Hy sal om gheene zond' sijn goede God mishaghen,
Maer aengenamer sijn, so hier gebleecken heeft,
Als die, die hem beroemt, schoon dat hy Heyligh leeft.
Ach! so ootmoedigh heeft Manasses God gebeden,
Waer over hy ontfingh Godes barmhertigheden
Nae al het snoode quaed, hoe veel hy't had gedaen,
God nam hem (door berou) weer in genaden aen.
| |
[pagina 222]
| |
Heeft Esdras van gelijck by Christum niet bevonden
Als hy met groot berou hem schaemden van sijn zonden?
Noch meer de goede God sijn goedtheyd blijcken dee
(Door haer ootmoedigheyd) 't Vroutje van Cananee.
Leert dit niet hoe 't gebed van ootmoedighe Volcken
In Godes ooren vlieght, en dringht tot door de Wolcken?
Ga naar margenoot+De grootheyd van u macht ghy groote God betoont,
Maer blijcken doet dat ghy by d'ootmoedighe woont.
Is David niet van God in Overspel bevonden?
En heeft hy niet beweent (met groot berou) sijn zonden:
Heeft hy ootmoedigh niet getreurt om al sijn doent?
En heeft hem God met hem niet wederom versoent?
Heeft Christus niet ontfaen Maria Magdaleene
(Hoe zondigh datse was) om haer ootmoedigh weene?
Toont God niet naeckt en bloot, en wijst hier mede aen
Het oordeel by den Mensch, dickmaels qualijck gedaen?
Ga naar margenoot+Hoe swaer dat iemand schijnt met zonden opgeladen
Men sal hem om sijn zond verstooten noch versmaden,
Om't uyterlijck dat ghy vaeck aen sijn leven siet;
Wie kent sijn's herten grond, want dat en siet men niet.
Om wederom tot mijn voorgaend' propoost te comen:
Hoe menigh zondaer heeft God weder aengenomen,
Want hy niet wil den dood van die in zond' misgaen.
Maer ach! wat wil hy dan? Den zondaer weer gedaen
Ga naar margenoot+Een af-stand van sijn quaed, berou van 't zondigh leven,
De Wereld te versmaen, de wellust te begeven,
In soberheyd begeert t'ontrecken haeren eys,
De geest als over-Heer te stellen over 't vleys,
Te waecken in gebeen, leedwesen te bewijsen,
Ontrecken smaeck de lust in d'overdaed van spijsen,
En voe'n den Armen mild, een Alomis tot loon
Aen de behoeftighen, gelijck God heeft geboon,
Het Wereldsche gemack met walging te mishaghen,
En Christum volghen na, om 't Kruys te leeren draghen,
Kastijden onse vleesch met waecken en gebeen,
Gelijck om haere zond' de Ninivijten deen.
Quam over Ninive Gods stem niet selfs verschijnen:
Doet poenitenci, of ghy sult al t'saem verdwijnen.
| |
[pagina 223]
| |
Ga naar margenoot+Leert Augustinus niet, dat het gebed niet is
Ten zy men 't vleughels maeckt: Vasten, en Alomis.
Leert dan (ô Mensch!) de lust des Werelds te verlaten,
De Wereld (na Gods Woord) noodsaeckelijck te haten.
Leert dat ghy u in tijds van 's werelds lust af-wend,
Want hy vermoord sijn ziel wie die bruyckt tot het end,
En daer op zondight, en 't gemoed ontslaet van schromen:
Dat met den Moordenaer hy vroegh genoegh sal comen,
Die treed verr' buyten 't spoor. Let op de Medicijn:
'Wat nut of vordeel doet zy voor der krancken pijn
Wanneer versochtheyd hem heeft selver laten weten
Hem eenigh Spijse tot sijn sieckt' qualijck gegeten,
Die hy gheensins en mijd; gebruyct daer lust na treckt
Ga naar margenoot+Boven de Medicijn, een wond' op nieuws verweckt.
Wie dat oock heeft vergif Fenijnigh ingenomen,
Wel wetende den aert, gebruyctse sonder schromen,
Om dat hy die wed'rom verdrijft met eenigh dranck;
Maer ach! 't is hem sijn dood, indien hy wacht te lanck.'
Dus laet u door gheen smaeck van Werelds-lust bekooren;
Wilt na den Medicijn tot uwer zielen hooren;
Gebruyckt gheen boos vergif, dat ghy door hoop verdrijft,
Maer toont terstond berou, eer 't aen u ziel beklijft.
Valt ghy, staet weder op, en houd u aen de zonden
Niet tot het laetste eynd' (ô swacke Mensch!) verbonden.
Ga naar margenoot+Wie hem op't wterste vertrouwt, sijn ziele schaet.
Wie vroegh genoegh oock comt, comt dickwils al te laet.
Denckt aen de Medicijn, genesing onser wonden.
Denckt aen de Medicijn, vergiffenis der zonden.
So wie oprechtelijck (na eys) sich houd daer an,
Ick seg dat die sijn ziels-heyl recht bekomen can.
Dan nu, 'k heb ander stof: Ick bid u om de traenen
Die Christus storten, om Ierusalems vermaenen,
Tot boeting van haer zond, tot af-stand van het quaet,
Dat ghy noodsaeckelijck oock so de wereld haet.
Slaet niet u oogh op mijn, die licht met u ken doolen,
Maer by u selven denckt: De wacht is mijn bevoolen.
Ist dat ick selver dwael in't gheen ick myen leer,
't Is my ten minsten leedt; de misdaed schaed sijn Heer.
| |
[pagina 224]
| |
Doen ick niet so ick hoor, de straffe is mijn eyghen,
En wat my noch ontbreeckt daer wil my God tot neyghen.
Toont weer u gunst aen my, en doet gelijck ick doe;
De kennis van het quaedt die drijft mijn geest hier toe.
Denckt dat wy op der Aerd' gelijck ballinghen sweven
Geduerende den tijd van't sterffelijcke leven.
Vertrouwt de wereld niet, die ons lockt met een schijn,
Denckt dat wy Pelgeroms en vreemdelingen sijn,
Die op een ander moeten stellen haer vertrouwen,
En hier een korten tijd alleen haer woonplaets houwen:
Verwachtende een aer vol vreughd' in't eeuwigh Rijck,
Waer toe het Wereld-haten dient noodsaeckelijck.
Die werdt in Godes Throon met Hemels-Schat bepereld
Hy die rechtvaerdigh leeft, en sober in de Wereld.
Ga naar margenoot+Geeft ons den Philosooph, den wijsen Crates niet
Een goed Exempel, om te schuwen veel verdriet:
'Hoe dat de overvloed van Schatten 't hert beswaren;
Begraeft hy die niet al in't diepste van de baren?'
Waer wt men mercken mach, waer wt men ken verstaen
Dat hy't om voordeel heeft, en niet om schaed' gedaen.
Leert niet Pythagoras met wercken, en met reden:
Ga naar margenoot+Hoe met een weynighje Natuur wel is te vreden,
En wie dat meer betracht als de Natuur behoeft
Ontsteelt sijn's herten rust, en maeckt sijn Ziel bedroeft.
Wat baet het dat men schoon Exempels stelt voor ooghen
Als zy in het gemoed der Menschen niet vermoghen?
Hoe seer dat men tot Deughd' met goed' vermaning strijt,
Men achtse voor onnut, om 't wereldsche profijt.
Comt ons aen d'eene kant de geest tot deughde raden,
Het vlees aen d'ander kant toont ons veel overdaden
Van Wereldlijcke lust, die het gemoed om-roert,
Waer mede dat zy strijd, en swaere oorlogh voert.
De gheest die raed ons vaeck de wereld te verachten,
Het vlees dat prijst ons aen de wereld te betrachten,
En stelt ons schoontjes veur de wellust die sy geeft:
Hoe hy met vreughde loont die na sijn wetten leeft.
Waer toe de snood' natuur (met sterff'lijck vlees omhanghen)
Stracx de begeerte port sijn gaven te ontfanghen.
| |
[pagina 225]
| |
Verdrijft de goede geest, en geeft het snoode vleys,
Doch niet het vleys alleen, den Duyvel oock sijn eys,
Men maeckt weer goed propoost de Wereld te versaecken;
Men sal een goed opset somtijds in't herte maecken:
Dat men de wil niet meer hier op dit Aerdsche Dal
's Werelds begeerlijckheyd sijn lusten geven sal.
Men voelt somtijds berou van dit of dat bedreven,
't En sal niet meer geschien, Heer! wilt het mijn vergeven.
Doch na een korten tijd so comter weer een gril,
Maeckt tusschen dit propoost dan weer een nieu verschil:
'Waerom soud' ick de Bloem en Lelij van mijn daghen
Niet met een soete lust gebruycken na behaghen?
Waerom soud' ick de Lent, en 't bloeyen van mijn Ieught,
't Vermoghen van mijn Haef, verspillen sonder vreught?
Waerom en soud' ick niet de schoonheyd van mijn Leden
Vercieren met het schoon van kostelijcke Kleeden?
Waerom en soud' ick niet (nu't mijn de macht toe-laet)
So wel als die en die gaen leven na mijn staet?
VVech malle sottigheyd van geestelijcke sinnen,
Mijn Ieught is noch te swack om sullicx te beginnen.
Dat voeght den Ouderdom, en niet het Ieughdigh Lijf,
Dat liever in de Min soeckt soete tijd-verdrijf.
Daer drijft men weder wech de geestelijcke tochten,
En neemt de lusten aen die ons de Wereld brochten,
Als by gelijckenis: Men siet daer iemand gaen,
Men slaet sijn ooghen op, men schouwt het Lichaem aen,
Men werd terstond met lust van Liefde aengestreden
VVanneer men het gesicht slaet op de schoone Leden;
Wiens over-brave Leen; wiens Lichaems schoon gestalt
(Door't uyterlijck gesicht) u zotte sin gevalt.
Men glorieert in't schoon van d'aengename Leden:
Een trotse gang behaeght u zotte sinn'lijckheden;
Men sluyt de poorten op van d'oogen, waer door 't hert
Met overvloed van dees tot lust geterright wert.
Daer komt terstond een toght in uwer herten binnen:
Ick voel, eylaes! ick voel een soete brand der Minnen
Door 't uyterlijck gelaet van uwe schoonheyds kracht,
Noch schoonder op-gepronckt in nettigheyd van pracht,
| |
[pagina 226]
| |
Niet ken mijn teere Ieught met meerder lust vermaecken
Als het gekrulde hair om u gebloosde kaecken.
Niet isser daer ick my voel meerder meed' gewond
Als met het ooghs-gelonck, en rood' corale mond.'
Daer volght men stracx de Wet van sinn'lijcheyds-begeeren:
Men moet Vrou Venus dan na haeren eys gaen Eeren;
De neus moet in de Kroes, de lust moet by de Wijn,
De tong moet door haer kracht los en ontbonden sijn.
De schaemt' moet aen een kant, vrypostigheyt moet woonen
In't herte, dat sijn dienst Vrou Venus soeckt te toonen,
Men doet haer Offerhand met Bachi claere vocht:
Daer werd op't goed succes een Santë om-gebrocht;
Het moeter nu toe staen een volle Kroes te drincken,
Wy willen by den Wijn niet kreupel gaen noch hincken,
Maer leven na de lust, maeckt u de sorghe quijt,
Denckt om gheen swaerigheyd, 't is nu gheen sorghens tijt;
De ziele werd gequetst van d'een of d'ander zond,
Die d'overvloed dan teelt; Want Bachi overdaden
Die sijn gelijck wy sien de wortel aller quaden.
Ga naar margenoot+Doch 't is een kleyne faut, seyd daer het zondigh hert,
Want door de Biecht ons alles weer vergeven wert;
En hier en tusschen staet hy daer veracht, verschoven,
Die't alles toe-behoort op Aerden, en hier boven,
Wiens macht men niet gedenckt die ons het leven gheeft,
En die van alle dingh 't begin ghevonden heeft;
Die onse leden aen malcanderen gebonden
In 's Moeders Lichaem heeft, vertoorent men door zonden,
Waer ghy tot Helsche straf sijn Majesteyt mee port,
Die in u Lichaem heeft des levens geest gestort.
Ick moet (na mijn verstand) verclaeren hier met reden
Waer door wy Gods geboon so dickmaels overtreden:
In't misbruyck van het goed (door groote overdaed)
Dat ons de Heer verleent tot goed, en niet tot quaed:
God geeft sijn gaven ons om matigh van te leven,
En van het overschot de Armen meed' te geven,
| |
[pagina 227]
| |
Want overvloed die schaed, en matigheyd doet goet,
Die ziel in saligheyd, gesond het lichaem, voet.
Ga naar margenoot+Nu so ghy weten wilt van desen eens de reden
Waer door wy Gods geboon en Wetten overtreden.
Ick spreeck het vrylijck wt, u Luyden tot vermaen;
't Geschied: om dat wy niet met aendacht mercken aen
Gods grooe Majesteyt, sijn Goddelijcke wercken,
Die wy (eylaci!) niet aendachtelijck bemercken,
Die ons door sijn genaed' bevrijd van alle nood,
God die een Meester is van't leven en de dood,
Wiens Majesteyt is waerd t'ontsien, en hoogh te Eeren
Als d'alderhoogste Prins, als Coninck, Heer der Heeren;
Wiens Naem dat Heyligh is, en vreeselijck niet min.
Laet dit (ô brosse Mensch!) beweeghen hert en sin.
So hy voor ooghen waer, hoe soud't keunen geschieden?
Het gheen men nu bestaet, soud' men alsdan wel vlieden,
En van 't geselschap ons af-scheyden (ick voor't mijn)
Op dat wy Gode al dus Heyligh souden sijn.
Wilt Aerdsche Creatuur met kennis eens bespooren
Hoe dat ons rijcker God in armoed' is gebooren.
Bespeurt aendachtelijck met yver in u gheest
Hoedanigh op der Aerd' sijn leven is geweest:
De plaets van sijn geboort is open, bloot gevonden,
Alwaer hy (als versmaed) in doecxkens is gewonden,
Alwaer hy lijden wou in sijne teere Ieught,
Op dat ghy (Mensch) daer wt Exempel nemen meught:
Dat hy de Wereld heeft versmaed met sijn aencloven
Tot een verwondering des Werelds gaen begeven
Van teere Kinds-been af. Al 't schoon in's Werelds oogh
Dat's rijckdom, wellust, eer, die God den Heer verspoogh.
Na desen heeft den Heer tot sijne dertigh Iaren
Geleeft, eer hy hem liet de Wereld openbaeren;
Daer na so is hy af-gescheyden van sijn Ouders.
Ga naar margenoot+En heeft een swaere last geladen op sijn schouders,
En heeft hem niet ontsien, noch moeyten, arbeyd, pijn,
Maer is geweecken by de Beesten ind' Woestijn,
Alwaer de goede God met waecken, vasten, lijden,
Met lange hongers nood 't onnoosel vlees castijden.
| |
[pagina 228]
| |
Verlaetend' de Woestijn, der Dieren wild gesang
Heeft God ten naesten by gepreeckt drie Iaeren lang,
In honger, kommer, dorst, in waken, vasten, braken:
Om 't Menschelijck geslacht yv'righ in Deughd te maken.
Ga naar margenoot+De Vos die heeft sijn Hol, de Vogeltjens haer Nest,
Maer waer heeft God gerust van 't eerste tot het lest?
Wanneer hy heeft volbracht met Geestelijcke gratie
Het Heyligh werrick van sijn Leer en Predicatie:
Hy heeft hem (wt genaed') voor onse zonden groot
Begeven tot het kruys, ge-offert in den doot:
Een schandelijcke dood heeft Christus willen sterven,
Om onse glory (door sijn schanden) te verwerven;
En heeft van aenbegin tot in het laetste ent
Het Wereld-haten ons noodsaeck'lijck ingeprent,
Laet ons ootmoedigh eens tot God neyghen ons ooren,
Laet ons ootmoedigh eens ons Schepper spreken hooren.
Wat seyd hy doch aen ons, 't gheen niet beweegen ken?
Weest Heyligh, want ick God de Heere Heyligh ben.
't Geen niet beweghen ken (o Menschen!) onse herten,
Die wy door geyle lust so dickmaels laten terten
Tot toghten van het vleesch; het Goddelijck geluyt
Gaet ons het een oor in, en 't ander weder uyt.
Ick heb (seyd God de Heer) rijckdom, wellustigheden
Versmaet. Versmaetse mee, en wiltse oock vertreden.
Verwerpt u herten doch begeerlijckheyd des vleys;
Onkuysheyd, gierigheyd, staet nimmer toe haer eys.
Maer ach! 't is al vergeefs, en waerdigh te betreuren;
Wat siet men daghelijcks onder den Mensch gebeuren!
Van 't gheen ons God verbied, en niet wil dat men doet,
Tot heyl van onse ziel, tot troost van ons gemoet.
Het hert werd tot de lust getrocken van de vlaghen,
Die met een geyle tocht het snoode vleesch behaghen.
Ist niet der Hoeren aert? die met een slimme treck
Vaeck lieven met het oogh, en minnen met de neck;
Haer vriendelijck onthael, de loncken van haer ooghen,
Uytwendigh als oprecht, inwendigh niet en dooghen;
Ga naar margenoot+Haer lippen sijn gelijck een soeten Heunigh-raet;
Diens ziele daelt ter Hel die op haer weghen gaet.
| |
[pagina 229]
| |
Wat is haer loose tong, tot lock-lust wel gehanghen?
Ist anders als een strick' om zielen meed' te vanghen?
Wat is haer gluurend' oogh aers als een valsche Wet
Die zy met geyl gelonck de lust te vooren set?
Haer vriendschap is vergift; So is oock haer onthaelen.
Haer Huys een Helsche wegh, die d'arme ziel doet daelen
Tot in doods-kamer toe. Haer vriendschap is een pil,
Die met haer krachten dood, diese gebruycken wil.
Schoon dat zy met een schijn u vriendschap ken bewijsen,
Schoon dat haer gladde tong de Deughde weet te prijsen,
Schoon dat zy roemt van heyl; Denckt dat het strecken kan
Niet anders als met schijn u lust te locken an.
Gheen Mensch begrijpen ken de list der geyler Vrouwen,
Die zy (in schijn van heyl) verborghen keunen houwen.
Wie kent de dubbelheyd van haer verkeerde mond?
Haer tonghe prijst de Deughd, maer 't hert bemint de zond.
'Een Appel laet sich vaeck van buyten so aenschouwen
Dat men die (na het oogh sal) voor de beste houwen
Die keur oyt picten wt; maer als men binnen siet,
Hoe schoon 't uytwendig scheen, 'tinwendig deughter niet.
Wat baet de smaeck het soet van spijse die men derven?
Wat soetheyd ken de tongh door inbeeldingh verwerven?
Schoon dat men een vergif, bekleed met soete schijn
't Uytwendigh dat bedrieght door 't innerlijck fenijn.'
So gaet het met den Mensch, die met veel slimme treken
Versoeten haer fenijn met deughdelijck te spreken;
Van binnen als een Wolf, van buyten als een Schaep,
En wieghen so haer ziel (God betert) in den slaep.
Veel sullen voor het oogh van die gheen die zy haten
(Door een geveynsd bedrogh) als vrienden haer gelaten.
Veel sullen (als een vriend) ons toonen schoon gelaet,
En wesen met het hert een vyand in der daet.
Veel sullen ons (als vriend in schijn) tot welvaert raden,
Tot welvaert van haer self, ons in der daed tot schade.
Veel weten met de mond ons alles goeds te doen.
Veel sullen haer met vlijt tot onsen voordeel spoen,
Om ons door staet en Eer te brenghen tot gelucken,
Maer soecken in der daed ons heel te onderdrucken.
| |
[pagina 230]
| |
Toont ons Fortuyn haer gunst, en dat men weet niet hoe,
Dees trotst ons dan met roem: 't comt by mijn wijsheyd toe.
O valsch laet-duncken, wt verkeerde grond gesprooten,
Waer't naer u wil gegaen, men waer veracht, verstooten,
En gantsch'lijck onder u vertreden, en verdruckt,
Waer't ons (door Godes wil) ten besten niet geluckt.
't Geluck dat comt van God. Dies sijn u zotte praten,
En 't valsch laet-duncken mee noodsaeckelijck te haten.
Ghy sult (verdoolde Mensch) bespeuren metter daet
Dat beyde Lijf en Ziel voor u noch open staet,
Om u tot Werelds-haet noodsaeckelijck te raden,
Op dat ghy niet en soud u Ziel-heyls-recht versmaden.
Laet varen dees die u streckt tot een wreed verniel,
't Geluck des Werelds is een Kancker voor de ziel.
Het is een reyn verbond 't gemoed met God te paeren,
Om 't Hemelsche geluck het Werelds laten vaeren.
Wat isser voor een ziel ter Wereld meerder vreught
Dat men wt liefd' vermaent sijn even-Mensch tot deught?
Maer ken een quaed gemoed sich in de deught vermaken?
En ken een goed gemoed verheughen in quaed' saken?
Ick laet my duncken neen. Waer toe dan mijn vermaen?
Om dat een vroom gemoed in deughd sal blijven staen.
Is dan alleen hier toe den arbeyd van mijn schrijven?
Schoon dat het niet en baet; 't sal aen mijn self's beclijven,
Na dat het is van my met goede wil gedaen,
En na het is gedaen: Laet mijn (o Godt!) ontfaen.
'Wat kender oyt den Mensch ter wereld meer behaghen
Als tochten van het vuyl des werelds te verjaghen?
Wie dat sijn waerde ziel wil houden suyver, vroom,
Die geef sijn dertel vleys niet al te langhen toom. '
Hoe-wel het swackste goedt der redelijcker Dieren
Ons met een slimme treck vaeck door de ooren gieren,
Sy koocken't weeld'righ hert met onbeschofte brand,
En in een quistigh nat, dat bruyst tot voor de tand,
Daer schaemt noch stuyten wil, nog kan; maer vliegt na d'ogen;
Hier vind sich dan de schaemt heel schandelijck bedroghen.
Wat is der Vrouwen aert? Wat is der Hoeren doen?
Dees is een slimme treck, d'ander een geyle soen.
| |
[pagina 231]
| |
Dees achterhaelt ons stracks. d'aer doet de Ziele schade;
Bedachte wijsheyd vind sich dan met mal belade.
Nu coom ick eens tot die, die gaerne haere Ieught
Gebruycken in de lust van Wereldlijcke vreught,
Al waer dat men den buyck gelijck een Afgod eeren,
Met lecker spijs en dranck, wellustigh banqueteeren:
Hier is een Bruylofs-Feest, daer alle kostelheyd
(Tot overdaeds gebruyck) is voor de Ieught bereyd.
Daer klinct het snarenspel, hier toont men schoon voor d'oogen
Der Menschen hooghste lust in't Wereldsche vermogen.
't Bevalligh roode goud blinckt met een gulde glans,
Ga naar margenoot+'t Verkeerde spel lockt ons aen d'averechtse dans.
Daer siet men d'hovaerdy in d'hooghste graed gezeten.
Daer siet men eerst te recht hoe ootmoed werd vergeten,
Trots gaeter meest in swang, en om de meeste Eer
Ga naar margenoot+Pronckt ieder op het schoonst', praelt ieder meer als meer;
't Is zijd' al watter kraeckt, 't is goud al watter blinct,
't Is Eedel datmer eet, 't is Nectar datmer drinct,
't Is Godlijck datmer spreeckt; Men eerter Gods geboden,
Maer (dat men 't recht versta) het sijn verzierde Goden:
Het een, een Bachus is, het ander een Iupijn,
Wiens Sacrifici is een gulde Kop met Wijn,
Die eertmer met gebeen van veel onnutte reden
Wt dertelheyd des vlees; de deught die werd vertreden:
Men leeft na wet, noch re'en, na reghel, recht, noch maet,
Maer ongebonden wulps, in vuyl onnutte praet,
Ga naar margenoot+Heel wuft, vol wangelaet, brootdroncken, overdaedigh,
Laet-duncken, trots van moed, ongodlijck, en lichtvaerdigh.
Ach! dees bedriegend' oogh van de verblinde Ieught,
Die haer behaghen voe'n met haer schijn-soete vreught.
Is hier de Wereld niet met haer gevalschte treecken,
Waer door zy ons belet van Godes woord te spreecken,
Maer blaest de herten in: Wie hier doet deughts-vermaen,
Doet blijcken dat hy gheen bequaemheyd weet te raen;
Want alles heeft sijn tijd; Men moet onderscheyd maecken
Te spreecken op sijn tijd, na eysch van alle saecken.
Het is een viese geck, die dese wijse gril
Gelijck de Roosen voor de Verckens stroyen wil.
| |
[pagina 232]
| |
Ga naar margenoot+O Wereld! en ô Mensch! tot Wereld so geneghen:
Hoe onbedacht strijd ghy u zielens wel-vaert teghen.
't Is waer, de Wijse-man leyd: Alles heeft sijn tijt.
Doch aen wiens brosse band ghy so verbonden sijt:
Dat ghy niet anders tracht als een gewoont' te maken
Na tijds gelegentheyd in vreughd' van werelds saken.
't Behaghen is so seer gebonden aen de wil:
Waer wat te quicken is, men moet stracx op den tril.
Seer wel seyd Augustijn met treffelijcke reden,
Dat de gewoont' ons brengt tot veel noodsaeck'lijcheden.
't Noodsaeckelijck is goed. Noodsaeckelijck is quaet.
Goed ist noodsaeckelijck, wanneer't veroorsaeckt haet;
Haet, om de wellust te beminnen, t'onser schaden.
En ist (ô Aerdsche Mensch!) niet wel beklagens waert
Dat de gewoonte u noodsaeckelijckheyd baert,
Tot werelds-vreughde, die soet toonen met een schijn,
Maer metter daed in't eynd' doen smaken haer fenijn.
''t Gaet heden met de Mensch, gelijck de Kindsche daghen
Boven de soetste lust het Kinder-spel behaghen,
Wanneer de tijd verloopt, en dat een rijp verstant
Ons 't soete Kinderspel voor malligheyd in-plant.'
Wy achten't sotterny, door't Mannelijck bedaeren,
Wanneer 't herdencken ons vernieuwt de Kindse jaeren.
So gaet het toe (ô Mensch!) so lange als men leeft
(Door de begeerlijcheyd) 't hert aen de Wereld kleeft.
Maer ach! wanneer de ziel sich voelt versocht van Gode,
Wiens Godelijcke wil het Lichaem soeckt te doode.
Als dan door een berou 't gemoed met schaemt' beklaeght
Dat ons het Kinderspel ter wereld heeft behaeght.
VVat is het Kinderspel? Eylaes! het sijn de gaven
VVaer onse herten dickmaels legghen in begraven.
Ist niet recht Kinderspel: dat men om 't werelds goet
Met onversade lust hier op der Aerden wroet?
Ist niet recht Kinderspel: in Mannelijcke Iaeren
Met groote slaverny veel Schatten te vergaeren?
Ist niet recht Kinderspel: dat men sijn Naesten haet
Om't wereldse genot, alleen door eyghen baet?
| |
[pagina 233]
| |
Ga naar margenoot+Ist niet een Kinderspel te stellen sijn vertrouwen
Op wereldlijcke Eer, te minnen schoone Vrouwen?
Ist niet recht Kinderspel: dat men door Werelds-pracht
Soect by den Mensch te sijn ge-eert, en hoogh-ge-acht?
En is het niet te recht een Kinderlijck bedrijven
Te scheppen onse lust in't Spel van Goude Schijven?
Het is recht Kinderspel: dat wy om 't Aerdsche goed
So bitter en so wreed pijnighen ons gemoed.
Wanneer wy 't levens-glas gevoelen af te loopen,
Ken dan u heele Schat een uurtje levens koopen?
Ken dat u overvloed u teelen eenigh vrucht
Waerom 't benaud gemoed uyt-braect so menn'gen sucht,
En zieltooght na het eynd'. O Mensch! laet u gedachten
Met een oprechten grond op desen noch eens achten.
Ga naar margenoot+Treed eens in u gemoed, spreeckt daer u selven an.
Ghy sulter licht meer sien als ick u schrijven kan.
Gedenckt (o Mensch!) de dood, een eynd' van al u lust,
Een dief-egh van u vreught, een roof van alle rust,
Laet dit niet min (o Mensch!) u snoode herten raecken,
Ga naar margenoot+Die u vaeck van de nijd veel Logens wijs laet maecken.
Eer ghy de waerheyds grond dickmaels te recht verstaet
Stroyt ghy een boos vergift van onverdiende haet,
Spuw't op u Naesten wt 't vergif van laster-woorden,
Door't steelen van haer Eer, 'tgheen zielen ken vermoorden,
En stroyt u boos fenijn, met kennis noyt door-sist,
En smoort u Naestens faem in vuyle lasters-drift.
'Hy moet tot dievery niet werden ingenomen,
Wiens vreese voor de doot der galgen hem doet schromen.'
Ga naar margenoot+Gheen snooder dievery, als dat men iemands Eer
Steelt met een vuyle klad, door wraeckgierigh begeer.
Gedenckt dat Godes straf rechtvaerdigh sal kastijden
Die sulcke faut begaen, en troosten haer die't lijden
Geduldigh om de Liefd' daer't God om heeft geleen,
Die als een Capiteyn heeft selfs voor aen getreen,
En bad noch voor de gheen die quaed aen hem bedreven.
So doen ick nu: o God! wilt haer misdaed vergeven.
| |
[pagina 234]
| |
Vergeeft haer die mijn oyt misdeden eenigh ding,
Door oorsaeck: niemand leeft die'm noyt te buyten ging.
Wy moeten al te saem vergeven en vergeten,
So wy een Christus Mensch oprechtigh willen heeten.
'k Treed buyten mijn besteck: 'k vermaen u al gelijck
Het Wereld-haten ons te sijn noodsaeckelijck.
Daer werd in onse tijd van dagh tot dagh bevonden
Hoe licht de Menschen nu vervallen in de zonden,
En segghen tot Solaes: David heeft zond' begaen;
Maer weynigh doender nu dat David heeft gedaen.
Ga naar margenoot+Men sal het sachte Bedd' in harde plaets verkeeren,
De kostelijcke zijd' in ruwe hairen kleeren.
Een groote zonde moet alleen niet met getraen,
Maer wercken van berou oock dickmaels sijn voldaen.
Hoort eens hoe God de Heer hier laet door de Propheten
Ga naar margenoot+O Menschelijck geslacht! ons sijn beloten weten:
Ga naar margenoot+'Aen het hovaerdigh volck, die in het schoon gecier
Van't Lichaems pronckery genieten haer playsier,
Die in het ydel schoon een groote glori maecken,
En 't Lichaem haeren God. Beklaghelijcke saecken!
Om dat de Dochteren van Syon sijn geweest
Trots, opgeblasen, door een hovaerdighe gheest,
Met uytgestrecten hals, na hovaerdys vermoghen,
Gingen zy by der straet, met wincken haerder ooghen,
Met kostelheyd van pracht haer schoone hals bekranst,
En met de voeten zy daer hebben als gedanst.
Hierom sal God de Heer (seyd Isaias) raecken
De toppen haeres hooft, en salse kael doen maecken.
God sal oock in dien dagh wech-nemen het cieraet
Dat op sijn prachtighst' aen het vuyle Lichaem staet:
De schoenen schoon geciert, de maenkens, de halsbanden,
Het borst-geciersel, de Iuweelen om de handen,
De gulde snoeren, die de vleghten cieren doen,
In't kort: al het cieraet, waer op men ken vermoen.
Ach! voor een soete reuck, sal vuyle stanck verschijnen,
En voor de reep, een bast, om 't Lichaem meed' te pijnen,
En voor't gekrulde hair, een kael en beenen hooft,
Van't schoone sneeu-wit vel, en kaecken rood berooft.
| |
[pagina 235]
| |
Siet eens hoe God bekent sijn al de pomperyen.
Siet hoe hy heeft getelt 't getal der hovaerdyen.
Siet eens hoe God de Heer sijn straf rechtvaerdigh geeft.
Beschaemt (in arremoed) haer lust verandert heeft.
Veel rijck sijnde van macht, wiens lust, met wil, verschilde.
En door de overvloed niet wisten wat zy wilde,
Die weer tot arremoed' gecomen sijn in rou,
Niet wisten wat men van armoed' beginnen sou.'
Laet u door desen doch (ô Mensch!) ten besten raden.
En leert noodsaeckelijck de hovaerdy versmaden.
Leest eens met aendacht door dit Christelijck vermaen.
Denckt dat het in den dagh des oordeels dus sal gaen.
|
|