|
| |
| |
| |
Eerste handeling.
CYPRIAEN. CELESTINA.
MYn Lief! waerom hebt gy, van mijne liefd mistrouwen?
Uyt vreeze dat gy uw belofte niet zult houwen,
Wat oorzaek heeft uw vrees, dat zulliks zoud geschien?
Maer door d' ervarentheyd, gelijk wy daeglijks zien.
Uw vrees is ongegrond, en buyten wet van rede.
Gelijk mijn Lief daer zeyd, zoo zeyden dikwils mede
Die geen, die Minnens lust volbrachten, maer zoo dra
Die lust geboet was, ach! dan most op haer genâ
De Dochter leven; neen! ik laet u toe te vryen
In alle eerbaerheyd, maer steld de Min ter zyen;
Denkt om de lust niet eer, voor d' eere dat toe laet;
't Gebruyk van Min, eylaes! een teere Maget schaed;
Al wat de Liefd vereyst, in d' eer, dat moogt gy krijgen.
Mijn Liefd wil Minnens lust.
Ik bid mijn Lief wil swijgen,
Soo gy mijn trouwlijk liefd, zoo toond uw Liefd getrouw,
Houd lust zoo lang in dwang, tot dat ik ben uw Vrouw,
Bedwingd uw lusten doch, tot dat bequamer tijden
Die vreugde tusschen u en my, Lief, zullen lijden.
Ik die zoo meenig dag, ik die verscheyde jaren
Getracht heb, met mijn lieve Celestyn te paren;
Ik die door trouwheyds pand u swoer zoo menig eed,
Dat ik u trouwen zoud zoo gy mijn wille deed,
Gy hebt van dag tot dag, gevoed mijn Mins vertrouwen,
En my tot noch de lust, ach! Celestyn onthouwen;
Waerom ey! zegt my doch, uw Minne niet verleend,
Indien gy Cypriaen uyt rechte Liefde meend?
Gy vraegt het geen gy weet, daer zijn verscheyde wetten
Die 't minnen wel gebien, maer minnens lust beletten;
Men ziet, wanneer een Maegd een Iongman zoo veel geeft,
Dat hy zijn minnens lust van haer verkreegen heeft,
Sijn vryen is gedaen, wat volgt 'er? ach! ellende,
Een knaging in 't gemoed, die Maegden kuysheyd schende;
Men laet de arme Maegd beweenen hare rouw,
En die haer had gevrijd, die zoekt een ander Vrouw,
Wat zeekerheyd hebt gy, dat Cypriaen zoud haten
Sijn Celestyn, na zy de min had toe gelaten
| |
| |
De lusten zijnes wensch; veel eer vertrouw ik dat,
Als lust genoten is, men meerder oorzaek had,
Om in de Liefd stantvast zijn Lief getrouw te blijven.
Wat zoud men menig boek van dezen handel schrijven?
Wat had men menig dag van noode, eer men zouw
Bewijzen het vervolg, van mins plicht voor de trouw;
Soo veel kan Cypriaen niet sweeren, nocht beloven,
Of 't is wel eer geschied, dat men onwaerd verschoven
Een eerbaer Dochter liet; 't mocht oock zoo gaen met mijn,
Daerom en zal 't van my doch noyt geleden zijn;
Hoe wel, 't is waer, gy my vaek hebt belooft te trouwen,
Soo gy uw Siele mind moet gy beloften houwen;
En 't zy dat gy de min al na uw lust volbracht,
Gy hield uw trouwe niet, zoo gyze nu niet acht.
'k Heb Celestina, u mijn Liefdens trouw gesworen,
't Is waer, 'k heb u voor mijn Siels afgodin verkoren;
Ik draeg u in mijn hert, ik min uw in mijn Ziel,
Gelijk mijn afgodin, voor wien ik daeglijks kniel,
Soo ik met mijn verzoek, mijn Engel heb misdreven,
Ay! wild uyt Liefde dat uw Cypriaen vergeven,
't Is maer verzocht, en zoo 't verzoeken u mishaegd,
Is 't billik dat uw slaef zich na uw wille draegd.
Uw heusheyd (waerde Lief) kan onglijk meer verdienen,
Als mijn eerbieding weet uw beusheyd te verlienen;
Mijn lievert, ach! 't is tijd dat ik vertrekken moet,
En zijt met deze kus van Celestyn gegroet.
Vaer wel, mijn Lief, vaer wel.
Eylaes! mijn Lief, hoe dus?
En geeft gy my niet eens?
Verschoond my Lief, ik wensch, indien 't uw lust te scheyden,
Celestyn Binnen
Dat uw de goede Goôn met deze kus geleyden.
Gaet Celestina, gaet, de kus dien ik uw gaf,
Daer meê zal ik van u mijn Liefde trekken af.
Ik minden Celestyn wel eer,
Maer nu min ik een ander weêr;
O min! ô zoete min! uw krachten
Die speelen steeds in mijn gedachten;
O min! uw schicht heeft my gewond
Met Liefd, tot Iufvrouw Rozemond;
Ik ga, en voeg my by haer deur,
Daer ik uyt zoete minne treur.
Ach! Rozemond, gy die met zoete droom, uyt minne,
De lieve slaep nu voed; uytmuntende Godinne,
Die niet uw Cypriaen (wiens hert met min gewond)
Uyt Liefde lieven wild, wreed, wreede Rozemond;
| |
| |
Die Raniclis alleen uw gunsten schijnt te toonen,
En mijn getrouwe dienst onwaerdig te beloonen;
Ach! wreede Venus, ach! hoe pijnigt my uw brand,
Daer leyd mijn roem, ik slade wapens van der hand;
En zal in plaets van dien, als ik my placht te wreken,
Niet meer dien strengen Mars, maer u, ô Venus! smeeken;
In plaetze van dit Swaerd, dat d' alderwreetste dwong,
Sal ik, ach! Cypria, gebruyken nu mijn tong;
Om met gevley, gesmeek, uw hertje Lief te trekken
Ter plaets, daer ik het mach mijn hertens wond ontdekken;
Op hoop, dat uw genaed, ach! waerde Rozemond,
Genezing toonen zal, aen mijn verliefde wond;
Ey! flucxze beenen, mijn geboeyde hert wil dragen
Ter plaets, daer Rozemond mijn tong mach hooren klagen,
Van al de droeve ramp, van al het wreed verdriet,
Dat my om harent wil, (leyder!) alleen geschied;
Ach min! ach zoete min! ach minne! drijft my heenen
Voor 't Venster van mijn Nimph, op dat mijn droevig weenen
Mach raeken haer gehoor, en dalen in haer hert,
Op dat zy eens gevoeld, mijn nieuw ontsteken smert;
Mijn Lief, mijn Rozemond, wiens hertje leyd gedooken
In zachte pluymen, met uw oogjes toe gelooken;
Ik roep, ik roep noch eens, mijn Lief, mijn Rozemond,
Mijn Lief, mijn lieve Lief, aenschouwt de zoete wond,
Die my de minne (God) heeft in het hert gedrongen.
ROZEMOND, uyt 't venster.
God in, ik ben gedwongen,
Dat ik hier in de nacht, met moedeloos getreur,
Kom doolen over straet, en kermen voor uw deur;
Aenziet uw slaef, Princes, die leefd als zonder leven,
Soo ik u yets misdoe, wilt het, mijn Lief, vergeven.
Noemt gy my Lief? dat 's vreemd; 'k heb u noyt Liefd getoont.
Is 't wat te vry? ik bid mijn vryigheyd verschoont.
mijn Engel moet vertrouwen
Dat waer de Liefde heerst, geen reden maet kan houwen.
Wie buyten redens maet Liefd 's lusten volgen wil,
Die volgd geen Liefde, maer een redelooze gril;
Raniclis uyt.
Op vrundschap ik verzoek, vertrek u Cypriaen,
Vermits ik niemand wil by nacht te sprake staen.
Binnen.
Dit u verzoeken zal, ach! Rozemond geschieden,
Uw onderdaen en slaef volbreng u heus gebieden;
Vaerwel, ha! Ziels vooghdes, schoon dat ik van u ga,
Ik draeg uw beelt' nis meê, ik oog uw oogjes na.
Binnen.
| |
| |
Dit 's meer als ik oyt zag, dit 's buyten de gewoont,
Dat yemand in de nacht zich voor uw deur vertoond;
Mijn Lief, mijn Rozemond, dit oorzaekt my veel vreeze,
Dat onder onze Liefd een valsch bedrog zou wezen;
Wil ik gaen kloppen aen, en spreeken eens met haer?
Hy klopt.
Ik doe 't, dat hoort zy licht.
ROZEMOND, uyt 't venster.
Wel Liefste zijt gy daer?
Ja Rozemond; wilt gy dat ik my zal vertrekken?
Soo zoud mijn Zonnens glans met nevels damp bedekken,
Neen Lief, ik koom beneên; ach! Raniclis mijn waerde.
Ik achten u wel eer mijn glory op der Aerden,
Dat gy my niet ontfangt met een gewoone kus?
Waer in misdeed ik, Lief?
Die vraegd het geen hy weet,
Onnoodig dat men die beleefden antwoord deed;
Hoe, is 't u errenst, oft zal ik het spots-wijs houwen?
Doet zoo 't u best gevalt.
Ey! doet my doch verstaen,
Waer in dat ik u heb, mijn eygen hert, misdaen;
Ey! zegt doch, is van my u eenig leed geschied?
O neen! of 't alzoo waer dat acht gy immers niet.
't Schijnt Lief, gy boert met mijn.
't Is waer, gy raed te degen,
'k Acht Rozemond is om mijn boertery verlegen;
Gy noemt my uwe Lief, ha! Hemel kan het zijn?
Hoe lief dat ik u ben, betoond gy wel aen mijn.
Mijn hertjen, ach! wat is 't?
Noemt hem zoo, die in 't hert van u geliefkoost werd.
Dat doen ik, want ik Lief geen liever als die geen
Die voor mijn oogen staet, en steeld mijn 't hert alleen;
Mijn Raniclis, mijn Lief,
Ha! licht verkeerde Vrouw,
Uw flikke floyery ik voor beveynstheyd houw,
Ha! wispelturige, die met uw losse zinnen,
Speeld yder uur op uur, in nieuw ontsteken minne;
De eerste die gy mind, is die gy 't laetste ziet,
Het oog dat voed uw min, maer 't hert gevoeltze niet;
Onlukkiger als ik en leeft 'er, wreede Goden!
Ik die mijn dienst, mijn Ziel, mijn leven aengeboden,
Uyt gulle Liefden heb, haer, die uyt Liefde mijn,
Haer liefde thoonde, maer 't was Liefde in de schijn;
Ha! Rozemond is dit 't geen gy mijn swoert te houwen?
Van waer, ach! Raniclis, komt u dit valsch mistrouwen?
| |
| |
Van waer, ach! Rozemond komt uw die zotte zin
Dat gy lichtvaerdig dus verwisseld in u min?
O Goôn! wat moet ik niet al hooren;
Wat laster komt my tot mijn onschuld hier te vooren?
Wat dulle razerny heeft Raniclis ontmand?
Wat jalouzy heeft hem berooft van zijn verstand?
Gy weet het, ach! helaes, dat mijn verliefde zinnen,
Noyt yemant meerder gunst betoonden, in het minnen,
Als uw, die nu mijn gunst, mijn Liefde, en mijn trouw,
Voor zoo lichtvaerdig scheld, ach! dat den Hemel wouw,
Dat ik de min zoo niet ter herten had genomen.
Ach! dat den Hemel woud dat ik noyt waer gekomen
Ter plaets, daer my de min eerstmael het hert ontstak,
En uw beveynsde tong, van 't veynzend minnen sprak;
Ik haet den dag, de uur, dat wy (ô Goden) t' zamen,
Voor d' alder eerste mael, van min te spreken quamen;
Ik haet die zotte lust, en wensch op my een straf,
In plaets ik Rozemond, het eerste kusje gaf;
O kus! ô valsche mond! ô oorsaeck mijner Minne!
Ontroofster mijnes vreugds! ô Dief-eg mijner zinnen!
O kus! 'k verfoey de kus, die eerstmael 't vuur in 't hert
Ontsteeken heeft, en nu betoond haer brand, en smert.
Is dit de loon mijns diensts, vergeldinge mijns trouwe;
Ach! Hemel, hoe is mijn mijn vryigheyd berouwen;
Hier meê staek ik mijn Liefd, hier meê is 't lieven uyt;
Vaer wel, mind daer 't u lust, 'k verfoey die Venus guyt.
Meend gy het geen gy zegt?
't Sijn liefdens treekjes, Lief, die ik uyt liefde toone,
Mjin waerde Rozemond, een kusjen.
Uw kussen? neen, ô neen! 't zal nimmer meer niet zijn.
Mijn Rozemond, ik kan u doch niet toe vertrouwen,
Dat gy die wreedheyd steeds zult in uw hertjen houwen,
Vertrouwt (mijn waerde Lief) my doch niet anders toe
Als dat ik dit (mijn Lief) uyt rechte Liefde doe.
Acht gy dat Liefd? ik niet, weg met uw zotte treken;
Mijn Liefde is gedaen, uw laster deedze breken;
Soo lief lief-koost gy niet, dat ik in Liefd verval,
Soo verr', dat ik u oyt weêr liefde toonen zal.
Ach! Rozemond, mijn Lief, mijn zoete vyandinne,
Ik kniel voor u ter aerd, en bid u om de minne
Die ik u heb getoond, en toonen zal, dat gy
Uw wraek-lust boet aen mijn, met Liefdens tyranny;
Ach! ziele Voedsteres, hert boeyster, pronk der aerde,
Mins glory, Liefdens roem, is Rozemond mijn waerde;
| |
| |
Met neêr gebogen knien val ik voor u te voet,
En offer Rozemond mijn leedwezend gemoed;
Ik ken 't ik heb misdaen, maer misdoen zonder weten,
Heeft (buyten kennis) Lief, Raniclis doen vergeten;
O Min! hoe min ik dus? ô brand! die my zoo brand,
Dat ik (door Liefde) ben als redeloos ontmand;
Ik bid u, Rozemond, met sprakelooze spraek,
Wreckt u op Raniclis met wraekelooze wraek,
Doet wat u lust te doen, gebied Lief, uw gebieden
Zal door berouw, mijn Lief, mijn Rozemond, geschieden.
Noemt my uw Lief geen meer, mits ik uw Liefd verzaek,
En toon af-keerlijkheyd (als proeve van mijn wraek.)
Moorderesse, neen, beulin; ook niet. ha! Rozemonde,
Zal in zoo lieven hert die wreedheyd zijn bevonden?
Sal in uw zacht gemoed zoo straffe strafheyd zijn,
Dat gy my dooden zult? ha! Hemel is op mijn
Der Goden haet zoo groot? neen Rozemond, mijn leven,
Vlucht niet, ey! laet ik uw eerst noch een kusjen geven;
't Sal nimmermeer geschien.
'k Wil Raniclis niet zien.
Binn.
Vlucht g, ha! Moorderin, en wreedste aller Vrouwen?
Nu schuw voor Raniclis, wie had oyt zulk vertrouwen?
Is 't (Goden!) dus verkeert, heb ik zoo veel misdaen,
Dat al de Liefden is zoo schielijk weêr vergaen?
Dan doch; 't schijnt Rozemond veel meer vermaken vind,
In Cypriaen als my; almachtig Venus kind,
Uw Goddelijke macht aenbid ik met eerbieden,
Laet mijn genade van mijn Rozemond geschieden;
'k Heb Rozemond misdaen, ik zelfs de oorzaek ben,
Dat ik van Rozemond geen gunst meer krijgen ken;
Vervloekte jalouzy, door u is dit gekomen,
Ik ga om zien wat best tot hulp diend voorgenomen.
Binnen.
|
|
Auteursrechtvrij