|
| |
Het goede kruyd dat werd verdrukt,
Zoo 't quade niet word uyt geplukt.
NU voeg ik my tot u, tot u verliefde maegden;
Ik zag eens op het land een zaek die my behaegden,
Ik zag een jonge maegd gelegen in het groen,
Met naerstigheyd en vlijt een noodig dinge doen;
Ik stond en overdacht, waer toe dit kruyd te wieden?
Het is om dat het goed door 't quaed geen hinder schiede;
Ik heb met enkel lust de penne aengetast,
Dit voor een Zinne-beeld de maegden toe gepast.
Gy, die het onkruyd ziet verwellikt neder leggen,
Leer, jonge maegden! leer, wat dat dit is te zeggen;
Leer, jonge maegden! leer, wat hier uyt word verstaen,
Leer, wat 'er in de min voor vrijsters diend gedaen.
Wanneer een geyle boef op uwe schoot mocht passen,
Wanneer een slimme zucht hem in het hert mocht wassen,
Wanneer hy u verzoekt tot zijn geliefde vrouw,
Bezegeld zijne min met eeden van de trouw;
Wanneer hy voor de trouw de minne zoekt te blussen,
Met dertel oogs gelonk, in geyle minne kussen,
U tedere gemoed te buygen na zijn zin,
Zoo denkt, ô jonge maegd! dit 's onkruyd in de min;
| |
| |
Gy diend op deze maegd, die 't koren wied, te letten,
En houden in de min het wieden voor uw wetten;
't Is onkruyd dat 'er groeyd, 'tis onkruyd dat 'er wast,
En geenzins in u hof, ô teere maegden! past;
Geveynsde vleyery, en lusten die u smeeken,
Zijn scherpe doorens die een eerbaer hertje steeken;
Vergunde min voor trouw is als vergiftig kruyd,
Dat alle groente dort, dooft frisse bloemen uyt.
Gy moet in dit geval, ô jonge maegd! aen 't wieden,
Wanneer een minnaer u zijn lusten aen komt bieden;
Ay! schikt dat gy in 't eerst geen onkruyd groeyen laet,
Het goede word verdrukt, zoo 't quaed te lange staet.
Gedenkt hoe menig maegd in bitterheyd beweende,
De zoetigheyd die haer onechte min verleende;
Mins lust is zoo van aerd, wanneer zy is geboet,
Schopt zy d' onteerde maegd onwaerdig met de voet;
Hy, die te smeken placht, en acht niet op uw klagen,
Gy zelfs bent ongezien by vrunden en by magen;
Gy die eerst waerdig waerd ge-eerd, en aengebeên,
Werd van de minste mensch dan met de voet getreên.
Gedenkt het droevig leet en al te bitter weenen,
Geschiet aen de Princes Diana van Athenen,
Ey, denk wat haer de min gegeven heeft tot straf,
Als zy een Griekzen Prins haar maegdom over gaf;
Als zy (op zijn beloft, en dieren eed van trouwen)
Haer maegdelijke schoot niet zuyver heeft gehouwen;
Als zy pluym-strijkery te haestig heeft geloofd,
Is d' onbesloten hof haer eêlste blom beroofd;
De Prins (na mins genot, aen hare zijd gelegen)
Is in de nacht gereyst op onbekende wegen;
Tot ik en weet niet waer, op onbekende strand,
Gevallen in een schip, gesteken van het land.
Diana, die ontwaekt, in 't krieken van den dage;
Waer zijt gy, lieve Prins, mijn eygen wel behagen?
Zy mist hem van haer zijd, zy roept; waer zijd gy lief?
Eylaes! zy roept, eylaes! de Prins een eere dief;
Hoe! acht gy eer, nocht eed, die gy my zwoerd op trouwe,
Soo lang daer sterren aen den Hemel wezen zouwen;
Eylaes! de plaetze leeg, de rover is gevlucht,
En loond mijn min, eylaes! met tranen en gezucht;
Zy wringd haer handen t'zaem, de tranen in de oogen,
Mijn kuysheyd is geschend, de min heeft my bedrogen;
Zy geeft haer op de strand aen d' oever van de zee;
Voerd gy mijn maegdom weg? waerom mijn lijf niet meê?
| |
| |
Waerom verlaet gy my, die trouwheyd hebt gezworen?
Waerom mijn eer geschend? waer toe u eed verloren?
Zy gaet de guure strand van dag tot dag betreên,
En offerd aen de zee een bitterlijk geween;
Ach winden! voerd hem na mijn zuchten en mijn tranen;
Ay brakke water vloed! wild mijn ellend vermanen;
Ay stroomen van de zee! drijft hem mijn klachten na,
Tuygd, hoe bedroefd dat ik hier op den oever sta.
Neptun! ik bid u, doe zijn schip te rugge drijven,
Die my met eeden zwoer ter dood getrouw te blijven;
O Venus! groote vrouw, Goddinne van de min,
Voer dit geschonden rif ter woester golven in;
Oft laet my hier op strand een cel oft kluysje bouwen,
Waer in ik my een wijl mach opgesloten houwen,
Op dat ik nimmer mensch voor mijne oogen zie,
En alle vreugde derf, en alle weelde vlie;
Als een onteerde maegd, niet waerdig te verkeeren,
By Princelijk geslacht, en Adeldom met eeren;
Ik wil, ô wreede Goôn! in klagen en geween,
Mijn leve dagen lang hier op de strand besteên,
Leer, jonge maegden! leer de minne lusten mijden,
Tot dat getrouwe liefd u gund bequame tijden;
Leer, jonge maegden! leer, mins lusten tegen staen,
Ter tijd toe dat de liefd haer plichten heeft voldaen,
,,Een goede boom zal vrucht op zijne tijden dragen,
,,Dat 's in de lieve tijd van Soete zomer dagen;
,,Men ziet geen jeugdig kruyd in doorre winter groen;
,,Men ziet geen bomen vrucht voor hare tijden voên;
,,Men ziet dat bloem nocht kruyd, nocht granen, nochte zaden,
,,Als in de zomer tijd met vruchten staen beladen;
,,Men ziet dat niet een boom haer vruchten dragen mach,
,,Als op gezette tijd, en op bequame dag.
Leer, jonge maegden! leer, leer ô verliefde zinnen!
Leer, teere spruytjes! leer, eerst lieven en dan minnen;
Verwacht een zomer dach die uwe liefde voed,
Wacht met de min zoo lang als trouw liefds wet voldoet.
Ik hebbe op een tijd eens deze les gelezen,
Ey! laetze jonge maegd, u ook tot leering wezen;
't Geschiede dat een Vorst van Koninglijke stam,
De liefde tot een maegd in zijne herte nam;
De maegd van lager staet, als hy wel was geboren,
Doch niet te min heeft hy haer tot zijn lief verkoren;
Hy van een hooge stam, en Koninglijk gemoed;
Zy van geringe macht, in slechtheyd opgevoed,
| |
| |
Is deugdzaem, wonder schoon, in frisse jeugd van jaren,
In alle wetenschap en geestigheyd ervaren;
Faustina was haer naem, een slechte Herderin,
Die met haer gaven trok het Konings hert tot min;
Sy, van zijn liefd gediend, heeft haer alzoo gedragen,
Dat zy den Koning wist in liefde te behagen;
Na lange vryigheyd te zamen dus gepleegd,
Voeld zich het Konings hert tot minne lust beweegd;
Verzoekt zijn minne graegt aen hare schoot te boeten,
Verzoekt door hare min zijn smerten te verzoeten,
Als dat hy hare schoot, haer maegdelijke leên
Mach strelen na zijn lust, en stellen min te vreên;
In 't kort, hy zocht met list, met smeken, en met vleyen,
Faustina tot de lust van minne aen te leyen,
Hy zocht een geyle hand te drukken op haer borst,
Wiens zuyverheyd noyt was met zulk een vuyl bemorst;
Hy kost (wat dat hy deed) niet tot zijn wil geraken,
Nocht door gevleyery haer kuysche schoot genaken.
Sie, teere maegden! zie, wat dat een kuysch gemoed
Niet om de waerdigheyd van hare kuysheyd doet;
Sy schroomd een Koning niet van hare schoot te weeren;
Hier uyt de maegden staet een nutte les te leeren;
Dat zy in haer gevry de lusten moeten vlien,
En noyt een edel hert oft Prince zelfs ontzien.
Al is u minnaer rijk, en machtig van vermogen,
Gy zult des evenwel zijn ranken niet gedogen;
Gy moet dies niet te min zijn lusten tegen staen,
Gelijk Faustina heeft, aen dezen Prins gedaen.
Is 't, Edel Vorst, zeyd zy, dat gy my liefd ter eeren,
Soo moet gy aen de lust ontzeggen mins begeeren;
Is 't dat gy my bemind, ô Vorst! gelijk gy zegt,
Soo bid ik, dat gy my geen min te vooren legt;
Is 't Edel Vorst en Heer, dat gy my zoekt te trouwen,
Soo laet my doch zoo lang mijn zuyverheyd behouwen;
Is 't dat gy my bemind voor u geliefde vrouw,
Gund my mijn maegdom doch, tot dat ik met u trouw;
Ik bid u, toomd de lust en dwingt de min door reden,
Tot my de tijd gebied te gunnen u mijn leden,
Tot dat de rechte tijd vergunnen zal dien dag,
Dat ik in eerbaerheyd mijn maegdom geven mach;
Ik bid u, wild de min zoo lang ter zijden stellen,
En om dit vuylbejag mijn kuysch gemoed niet quellen;
Bezadig uwe lust en tochten van het hert,
Tot dat door wet van liefd uw min verzadigd werd;
| |
| |
Verwacht bequame tijd, verwacht bequame dagen,
Dat ik mijn zuyverheyd u mach ten offer dragen;
Bedwing zoo lang de lust van uw ontsteken brand,
Tot echte liefde my op offerd aen u hand;
Eer zal de minne lust op my doch niet vermogen;
Eer zal ik uwe min die vryheyd niet gedoogen;
Geen woorden neem ik an, geen eeden ik vertrouw;
Geen man geniet mijn min, voor dat ik ben zijn vrouw.
De Prince noch een mael die leyd het op een smeken,
Faustina noyt beweegd, begint hem aen te spreken;
Geen Prins (hoe groot hy zy) is my zoo lieven vriend,
Dat hy mijn min verkrijgt ten zy die is verdiend.
De Prince sweld van spijt, en met ontsteken zinnen;
Verlaet zijn eerbaer lief, en gaet een ander minnen.
Faustina dit bespeurd, bedenkt een loozen vond,
Uyt een oprechte liefd en ongevalschte grond;
Faustina die bedekt de maegdelijke leden,
Op ongewoone wijs, met mannelijke kleden,
Zy komt in deze schijn voor haren Prince treên,
Zy gaet uyt liefden haer in 's Princen dienst besteên;
Zoo haest zy by de Prins ten Hove is gekomen,
Heeft hy Faustina voor zijn dienaer aengenomen;
Haer op een zeker tijd gezonden met een brief,
Aen zekere Princes, verkoren voor zijn lief.
Faustina heeft den brief aen de Princes gedragen,
En op Faustina heeft de Princes 't oog geslagen;
En zeyd, ô jongeling! geloof vry 't geen ik zweer,
Ik heb de Prins wel lief, maer lief u noch veel meer;
De min, die de Princes het herte had ontsteken,
Deed haet op deze wijs dus aen Faustina spreken;
Zie, dienaer van de Prins! zie hier een groote vrouw,
Die garen aen u min haer lusten boeten zouw;
Sie hier, ô jongeling! zie hier Princes haer minne;
Sie hier een edel hert, zie hier verliefde zinnen;
Sie hier een rijpe vrucht op haer gezette tijd,
Die zelver met gemak u in de handenglijd.
Faustina staet verbaest, en kan nauw antwoord geven,
Wel hoe! zeyd de Princes, waer is uw moed gebleven?
Soo gy een mannen hert in uwe boezem draegd,
Betoon het, zeyd zy, dan, betoon het aen een maegd;
Een maegd, van staet en stam, in 't eêlste van haer jaren,
Een maegd, gelijk gy ziet, geneygd met u te paren,
Een maegd, een edel vrouw, ten hove op gevoed,
Een maegd, die van uw min haer wellust hebben moet.
| |
| |
Faustina, die begint op deze wijs te spreken,
Faustina leyd het aen, om de Princes te smeken,
Faustina zeyd tot haer, ach! wel geboren vrouw,
Uw slaef te zijn ik my geheel onwaerdig houw;
Bedenk eens by u zelfs, en overweeg met reden;
Hoe gy in dit geval vind duyzend zwarigheden;
Bedenk eens by u zelfs, waer 't niet een zotterny?
Waer 't niet een dwaes bestaen, Princesse vrouw, dat gy
Het koper voor het goud, voor zilver, lood woud kiezen?
Waer 't niet een zinloos werk, uw eere te verliezen?
Wat gaet u aen Princes! dat gy een slave vleyd
Om zotte minne, vol ellend, en zwarigheyd?
Wat gaet u aen Princes! een slaef om min te smeken?
Denk eens, met welk een wraek zoud dit mijn Prince wreken;
Denk eens, indien dat ik dit misbruyk dorst bestaen,
Hoe bitter, en hoe wreed zou 't, leyder, my vergaen!
Uw edelheyd zoud gy haer hoogste roem onttrekken,
Uw zuyverheyd, Princes! met lelijk vuyl bevlekken,
Bemorzelen uw eer, uw edelheyd tot schand,
En dat door snode lust van geyle minne brand;
Uw edelheyd zoud gy tot een slavinne maken,
En ik in ongenaed by mijnen Vorst geraken,
Gy met de voet getreên, van uwe eer ontbloot,
Ik als een snode guyt verwezen tot 'er dood.
Vreest gy in ongena by uwen Vorst te komen?
Wel aen (zeyd zy) zoo heb ik dan voor my genomen,
(Indien dat gy de lust mijns minne niet vervuld)
Te maken dat gy ook onschuldig lyen zult.
Ik zal aen uwen Vorst met zuchten en met klagen,
Ik zal hem even wel de misdaed voor gaen dragen,
Ik zal u evenwel beklagen voor uw Heer,
Als dat gy hebt geschend mijn zuyverheyd en eer;
Ontzegt gy my mijn wil, zoo zal u straf genaken,
Schoon gy onschuldig zijt, ik zal u schuldig maken;
Ik zal met droef gelaet ook voor de Rechters treên,
(Met klagen en gezucht, met tranen en geween)
En eysschen wraek voorsmaed, door 't weyg'ren my bewezen.
Faustina zeyd, wel aen, ik zal geen pijnen vreezen,
Ik zal uw valsche wrack, Princesse, niet ontzien,
Begeerd gy mijne dood? ik kanze niet ontvlien;
Zoo gy in pijnen tracht mijn lichaem te doen lijden,
Mijn ziele zal hier door in haren God verblijden;
Zoo gy een strenge straf op uwe slaef uyt stort,
Ik weet hoe dat de ziel hier door vervrolijkt word;
| |
| |
Soo wraek onschuldig my als eereloos doet sterven,
Ik weet de ziele zal een Hemels loon verwerven;
Soo my uw booze lust, onschuldig lyen doet,
Ik weet hoe God den Heer dat aen de ziel verzoet;
Soo gy mijn lichaem drukt met overlast van plagen,
Ik weet dat God mijn ziel die last zal helpen dragen;
Soo gy voor 't werelds recht uyt booze lusten treed,
Om pijnigen mijn vleesch met alles wat gy weet,
Hoop ik een Hemels vreugd t' ontfangen voor die pijnen,
Wanneer de ziele zal voor haren God verschijnen;
Daer zal een aerdsche dood het eeewig leven voên,
Een leven, 't welk noyt zal de ziele sterven doen;
Ik zal door mijn geloof, Princes, hier op vertrouwen,
En van de vuyle zond mijn ziele zuyver houwen.
Zy heeft op staende voet den Prins by haer ontboôn,
En met een valsch beklag geroepen tot de Goôn;
Zy valt ter aerden ne er met tranen in de oogen,
Zy zeyd, de eerbaerheyd en kan het niet gedogen,
Dat ik, ô Prins! op u, op u mijn oogen sla,
Beween, beween met my, laes! mijn verdriet en schâ,
Beween, eylaes! beween, beween met my de stonden
Dat ik gevallen ben in noyt gewilde zonden;
Ach! Prince, treurd met my, mits gy my treuren ziet,
Om dat ik ben geraekt in 't opperste verdriet,
In 't opperste ellend, waer toe een Maegd mach komen,
Mijn zuyverheyd is my door uwe slaef benomen,
Mijn kuysheyd is geschend, mijn eerbaerheyd bemorst,
Uw slaef, eylaes! uw slaef aen my dit plegen dorst.
Denk hoe het Princen hert in spijt most zijn ontsteken,
Denk wat hy denken mocht om zoo een daed te wreken,
Denk wat voor pijnen hy niet wel en heeft bedocht,
Waer meed hy aen zijn slaef dees boosheyd straffen mocht.
't Geschiede (als de zaek by Rechters op genomen,
d' Onschuldige Faustijn ter vierschaer dede komen,
Alwaer zy van het Recht wierd dapper aengetast)
Dat zy ontschuldigde, daer meê zy wierd belast;
Doch haer ontschuldiging en heeft niet kunnen baten,
Zy most daer voor het Recht de waerheyd varen laten.
,,O droefheyd! daer onschuld als schuldig lyen moet;
,,Geen smert zoo bitter smert als deze smerte doet.
Faustina werd tot wraek van noyt gedane daden,
Een ongemeene straf op haren hals geladen;
Het Recht spreekt vonnis uyt; uw misdaed eyscht tot straf,
Dat men u levendig doe smooren in het graf;
| |
| |
D' onschuldige Faustijn (met boejens en met banden,
Gekluystert en gekneld om armen en om handen)
Komt als misdadig daer voor hare Rechters treên,
Valt knielende ter aerd, en offerd haer gebeên.
O God! genadig God, bescherm Heer van de goeden,
Kan uw langmoedigheyd gedulden de gemoeden,
Van 't Goddelooze volk, dat vrome zielen haet,
En straft als quade die, die noyt en wilden 't quaed?
O God! langmoedig God, kan 't Goddelijk vermogen,
Zoo groot en valsheyd in der boozen hert gedogen;
O God! langmoedig God, ô God! laet gy 't geschien,
Dat men dees boosheyd kan in schijn van waerheyd zien;
Is 't mooglijk, goede God! dat vromen zoo veel lijden;
Is 't mooglijk dat de tijd kan brengen zulke tijden,
Dat ware waerheyd werd door valscheyd zoo verkeerd;
Dat onrecht vromigheyd, als onvroom, overheerd;
Ach! kan de vreeze Gods zoo werden weg genomen,
Kan in het 's menschen hert zoo snoden valsheyd komen;
Had ik nu geen getuyg by 't onrecht dat ik ly,
Hoe ongenadig zoud men handelen met my;
Had ik geen vastigheyd van mijn onschuldig lyen,
Hoe vinnig zou 't bedrog mijn eerbaer hert bestryen;
Had ik nu geen bewijs by 't onrecht, my gedaen,
Hoe jammerlijk zou 't hier met my, eylaes! vergaen;
Kost ik geen zekerheyd van mijn onschuld betoonen,
Hoe deerlijk zoud men my als een godlooze loonen;
Indien dat ik maer waer die gene die ik schijn,
Hoe jammerlijk wou 't nu of loopen hier met mijn.
Gy Rechters! die my hebt gelijk ter dood verwezen,
Als een misdadige mijn vonnis voor gelezen,
(My 't leven op ge-eyscht, als een die heeft misdaen)
Onschuldig doet gy my dit groote onrecht aen;
Dat ik onschuldig ben veroordeeld aen het leven,
Daer zal ik zelver u getuygenis van geven;
Dat ik onschuldig ben zal komen aen den dag,
Soo klaer dat klaerder niet de waerheyd blijken mach;
Al t' zamen vraeg ik u, gy die hier zijt verschenen,
Behoord men niet de straf te leggen op de genen,
Die een onnoozel hert, beschuldigd in het quaed,
En zelver heeft gezocht de zonde met 'er daed?
Komt die geen straffe toe, die 't quaed doen zoekt te plegen,
Om dat men tot het quaed my niet en kost bewegen?
Ik vraeg, of niet die geen strafbaer veroordeeld word,
Die uyt een snode lust der vromen eer verkort?
| |
| |
Gy rechters, en gy Prins! nu zal ik u verklaren,
(Sprak dees bedroefde maegd) hoe dat ik ben gevaren;
Weet dat ik niet en ben die, daer men my voor houd,
Ik ben, eylaes! ik ben die, die gy niet vertroud;
Dat u, in deze schijn, (ô Prince) zou verzoeken,
Ik (die d' onkuysheyd pleeg als godloos te vervloeken)
Heb noyt onkuysche lust aen u Princes getoond,
Door mijn getuyge zal ik werden wel verschoond;
Hoe ik onkuysheyd haet dat hebt gy wel bevonden,
Als ik my heb getoond een vyandin der zonden,
Wanneer ik uwe lust, en geyle minne brand,
Door liefde tot mijn eer, ha Prins! sloeg van der hand;
Ik bid u, maek my los van dees geboeyde banden;
Ik bid u, maek eens los mijn vast besloten handen;
Ik bid u, Prins, gebied dat yemand my ontbind,
Op dat gy, 't geen ik zeg, waerachtiglijk bevind;
Ik bid u, maek my los, op dat ik neder buyge,
En mijn onschuldigheyd aen yeder een getuyge;
Gund my de handen vry, en zoo veel vryheyd, ach!
Dat ik mijn boven kleed van 't lichaem trekken mach;
Gund my die vryigheyd, dat ik u mach betoonen,
Wat hert en ziele onder deze kleeren woonen;
Gund my die vryigheyd, ô Prins! op dat gy ziet,
Wat onrecht en geweld dat hier aen my geschied.
De Prins die staet verbaest en is op 't hoogst verslagen,
De Prince die begint Faustina af te vragen,
Wie dat zy is; en waer dat zy hem heeft gezien?
Faustina zeyd, als gy uw minne my quaemt bien,
Daer mijne eerbaerheyd die niet en kost gedogen,
Hebt gy uw liefd van my onwaerdig afgetogen;
Mijn liefde blijft standvast, hoe wel dat gyze haet,
Ik heb uw minne wel, maer noyt uw liefd versmaed;
Ik ben Faustina, hier in deze schijn gekomen.
De Prins en heeft zoo haest haer name niet vernomen,
Hy valt Faustina daer (uyt liefden) om den hals;
Faustina! dus getrouw? Princesse, gy dus vals?
Faustina werd met vreugd van haren Prins ontfangen,
De Prince kust haer mond, de Prince kust haer wangen,
De Prince knield ter aerd, de Prins valt haer te voet,
Nu zien ik (zeyd de Prins) wat rechte liefde doet.
Leer, jonge maegden! leer, leer geyle lusten myen,
Het zal u t' zijner tijd tot vreugd en eer gedyen;
Leer, jonge maegden! leer, wat vreugde liefde baerd,
Wanneer een jonge maegd haer zuyverheyd bewaerd;
| |
| |
Leer, jonge maegden! leer, leer licht beweegde zinnen,
Hoe gy u dragen moet tegens de lust der minnen;
Gy, jonge maegden, moet in 't alder eerst begin,
Noyt gunnen aen uw hert de lusten van de min.
Wanneer men wacht te lang, de brand zal opwaerd stijgen,
Met groot geweld en is de vlam niet neerte krijgen;
Het vonkje niet gedoofd, in tijds niet uyt geblust,
Veroorzaekt groote schâ; zoo gaet het met de lust,
Zoo gaet het met de min, de min gepleegd voor 't trouwen,
Teeld in een eerbaer hert een knaging en berouwen;
Want zoo de minne lust werd voor de trouw voldaen,
Men zal de minnaer zien met uwe maegdom gaen.
Leer, jonge maegden! leer, hoe gy u hebt te dragen,
Wanneer een minnaer u om mins genot komt vragen;
Leer, jonge maegden! leer, hoe gy u dragen moet,
Wanneer een minnaer u tot min verzoeken doet.
Indien een slimme boef zoekt tot zijn wil te raken,
En tracht u dit en dat in 't minnen wijs te maken;
Zoo leer, ô maegden! leer, hoe dat te licht geloofd,
Heeft meenig eerbaer maegd haer eerbaerheyd geroofd.
Leer, jonge maegden! leer, hoe gy in minne daden,
U dragen moet dat min de eere niet kan schaden;
Leer, jonge maegden! leer, wat dat 'er diend gedaen,
Op dat de minnery u eere niet mocht schaên,
Om minnens oeffening behoorelijk te plegen,
Ga, teere maegden, ga op wel gebaende wegen;
Leer middelen waer door gy onderscheyden kend,
Wat min in d' eer bestaet, wat min de eere schend.
Hoor, teere maegden! hoor, 'k zal u met rijmpjes leeren,
Wat minne deugd'lijk is, en welk gaet buyten d' eere;
Op dat gy in u min door kennis onderscheyd,
Wat min dat u tot eer, wat min tot oneer leyd.
Indien gy word verzocht om echtelijk te trouwen,
Indien u (jonge maegd) de liefd word voor gehouwen,
Indien gy in de liefd een trouwe minnaer vind,
Die u uyt liefde liefd, en met 'er herten mind,
Die u in liefde diend, en dat verscheyde dagen,
Die u een zuyver hert in liefden op komt dragen,
Die u uyt liefde liefd, en verder niet en gaet,
Als hem, uyt rechte liefd, de eerbaerheyd toe laet;
Die met 'er herten toond als dat hy is genegen,
Om u, geliefde maegd, tot weêr liefd te bewegen;
Die niet een enkel woord laet komen uyt zijn mond,
Als dat getuyge geeft van een oprechte grond;
| |
| |
Die u alleening bid om echtelijk te trouwen,
En zonder u in 't minst, mins lusten voor te houwen;
Die klacht op klachte doet, met een genegen hert,
Dat hem de liefde pijnd, dat hem de liefde smert;
Die met standvastigheyd de neyging zijner zinnen
Op offerd aen de liefd, en niet en zoekt de minne;
Die geyle ranken mijd, geen minnery betracht,
Maer lieve weder liefd op zijne liefd verwacht.
Noch meerder, jonge maegd, noch meerder minne wetten,
Waer u met aendacht staet zorgvuldig op te letten;
Wanneer gy u ten echt aen yemand wild besteên,
Soo volligd deze wet die ik aen u verleen;
't Is niet genoeg dat gy uw liefd verleend aen dezen,
Daer moet (bedenk het wel) daer moet wat meerder wezen;
't Is niet genoeg, ô neen! 't is niet genoeg dat hy
Oprecht in liefden is, en heusch in zijn gevry;
't Is niet genoeg dat hy bevallig is van reden,
In schoonheyd wel begaefd van lichaem en van leden;
't Is niet genoeg dat hy veel schoone zaken weet;
't Is niet genoeg dat hy een deftig ampt bekleed;
't Is niet genoeg dat hy op alles is bedreven,
In alle geestigheyd kan na de wereld leven;
't Is niet genoeg dat hem 't geluk wel heeft bedeeld,
Oft hier een rijmpje maekt, oft daer een deuntje speeld;
't Is niet genoeg dat hy kan spelen, queelen, zingen,
Zich meesterlijk verstaet op alle deze dingen;
Schoon hy dit alles heeft, ey! zeg my eens, wat is 't,
Soo hem alleenig maer het goed gebruyken mist?
Dies leer, indien gy u ten echte wild begeven,
Indien gy, jonge maegd, tracht echtelijk te leven,
Indien gy, jonge maegd, zoekt wel getroud te zijn,
Soo bid ik u, onthoud een kleyne les van mijn.
Leer, hoe hy (die u vrijd) voor al behoord te wezen,
Geoeffend in de deugd, en God den Heer te vrezen,
Dat is, een die zich recht op zulke winst verstaet,
Die eerelijk gedijd, geen deugd te buyten gaet;
Een die niet is gewend by zulke te verkeeren,
Daer van men dronkenschap en slempery mocht leeren,
Een die zich niet gewend tot snoode tuyschery,
Maer die zijn oeffening in Godes vreeze zy;
Een die zijn naerstigheyd betoond in zulke zaken,
Waer meed hy eerelijk kan door de wereld raken,
Geen onrechtvaerdigheyd in zijnen handel lijd;
Een die de vroome zoekt, de Goddelooze mijd.
| |
| |
Een die zich stadig voegd met vromen te verkeeren,
En garen hoord en spreckt het heylig Woord des Heeren;
Een die de deugde liefd, en quâ begeerte derft,
En liefd meer eygen winst, als 't geen hem is ge-erft.
Wild gy in d' echte staet (ô maegden, zijn behouwen,
Zoekt (zoo 't u mooglijk is) met zulken een te trouwen;
Leer, maegden! leer hoe gy hier toe geraken kund,
Leer middelen waer door dat God u dit vergund.
Wanneer een reyne zucht trekt door u teere leden,
Wanneer gy zijt geneygd om in de echt te treden,
Wanneer gy wenscht te zijn na uwen wensch getroud,
Een ding, een noodig ding, in 't minnen onderhoud,
Bid God op deze wijs, en dat ook alle dagen,
En wild hem dit gebed in uwe ziel op dragen.
O God! Almachtig God, beliefd het u dat ik,
Mijn naer uw lieve wil in liefdens wetten schik?
O God! Genadig God, zoo bid ik stierd mijn zinnen,
Dat ik die naer uw wil gebruyken mach in 't minnen;
O God! niet mijne wil, maer uwe wil geschied,
En wat gy niet en wild, dat wil mijn wille niet;
Beliefd het u dat ik zal echtelijken leven,
Gund dat ik my daer toe ten zaligsten begeve,
Niet uyt een drift van lust tot geyle brosse vreugd,
Maer minne, die door liefd, mach leyden tot de deugd;
Gund my, ô goede God! een innerlijk genegen,
Om in de zoete min te gaen de rechte wegen;
Gund my, ô goede God! een neyging die my trekt,
Alwaer dat my de min tot zalig leven strekt,
Gund my geen lust tot min, als die gy hebt geboden,
En die tot d' echte staet de menschen is van nooden;
Gund my geen ander lust in 't minnen, o mijn Heer!
Als dat ik uwe Wet door echte liefde eer.
Ik wil in deze zaek mijn zorgen u bevelen,
Wild mijn ten zaligsten uw zegen mede deelen,
Wild my (ó Goede God!) vergunnen op mijn tijd,
Een man daer ik in vreugd mijn leven meê verslijt.
Indien gy my beroept dat ik hier op der aerden,
Den houwelijken staet in liefden zal aenvaerden;
Zoo gund my (goede God) daer ook een liefde toe,
Door welke ik mijn plicht, na mijn beroep, voldoe;
En dat ik in 't begin my naerstig mach gewennen,
Om my, en mijn beroep zeer wel te leeren kennen,
Om eer aen hem te bien, dien gy mijn Voogd-heer maekt,
Op dat een goed begin ten goeden eynde raekt.
|
|
Auteursrechtvrij