|
| |
Tweede Handelingh.
Cloris in een Herders kleet, sijn Hoofsche kleedingh by hem hebbende.
O Min! die my de Eer van 't Hof verwisselen doet,
De Wapens, Helm, en Swaert, die ruyl ick aen het soet,
En rustich leven, 't geen men hier te lant mach leyden,
Daer ick met Philida de Lammertjes wil weyden,
Hier door 't geboomt, en bosch, ach! schoone Herderin,
Ick segh het Hof adieu, en voech my tot de Min,
Verandert van gewaedt (de Hoofse pracht verlaten,)
Kies ick u kleenicheydt, voor Konincklijcke staten,
| |
| |
Voor 'tHoofs het herders kleet: daer leyt het trotse swaerd,
't Geen ick voor desen hieldt, mijn glory op de Aerd,
Daer al de oorloghs eer, de pronck, de hoverdye:
De opgeblasen trots: die Werelts Monarchye,
Ghestelt hebt in haer stant, leght daer al t'samen neer,
Ick acht u glory niet, maer 't soete Minnen meer.
| |
Philida, Singht op de wyse,
Ghy Lodderlijcke Nimphje soet.
AL is het Konincks Hof vol lust,
De Herdertjes hebben meerder rust,
Alst Koninckrijck ken geven.
De sorgen maecken Koninck slaef,
Al heeft hy over-vloet van haef:
VVat kent hem anders geven,
Ick ruylde noo mijn Herders Staedt,
Mijn stroyen hoet, mijn slecht gewaedt,
De wellust (door gewoonte) geeft
Geen Koninck lust, door dien hy heeft,
In als sijn wensch voor spoedigh,
Door wellust over-vloedich.
Maer dingen die men selden siet,
Ja selden, ofte niet geniet,
Gewoont maeckt wellust plagen.
| |
| |
't Shijnt d'Echo door het Bosch, u lieve stem nae bootste,
En uwe soete sangh uytgallemde op 't grootste,
En 't soetste dat sy kost; soo dat de nachte-gael,
Sijn held're stem verheft: 't gevogelt altemael,
Dat in 't beboomde wout op dicht betackte linde,
By 't ruyschen vande blaen, en 't soet ghedruys der Winde,
Queelt, schatert, tiereliert, en lieve deuntjes singht,
Dat my het hert in 't lijf van vreughde danst en springht:
Ha! Philida; hoe soet en lieflijk ist om wesen,
Daer Vyolet, en roos met bloemtjes uytghelesen,
Op 't cierlijcxt cieren dese groen begraesde paen?
Die vol van soet ghewas, en keurige kruytjes staen:
Daer 't Kristalyne nat met silverige stroompjes
Wt enge-beeckjes vliet, verquickende de boompjes,
Diens telgjens dichte blaen by 't vlieten vande bron
Een dichte hut verstreckt, voor 't steecke vande Son:
Lucksal'ge Herderin, hoe luckich ist te leven,
In sulck een Staedt als ghy: gheen Vorst hoe hoogh verheven,
Geen Konincks Monarchy, noch hoogh verheven huys,
En overtreffen u geruste Herders kluys:
't Is waer: men eert een Vorst, men acht hem door 't ghebiede:
Nochtans, soo luckigh niet, als kleyn geachte liede,
Acht ick zijn groot geluck, sijn Staet, sijn Rijck sijn Eer,
't Schijnt weelde, 't schijnt vermaeck, maer u vermaeck is meer.
Hoe Hovelingh; wats dit? waerom in Herders schijn.
| |
| |
Om dat my meer behaecht op 't lant als 't Hof te sijn:
'K verfoey de woeste krijgh, en dien de Godt der Minne,
En word' een Herder, om u schoone Herderinne.
't Schijnt dat ghy boert met my! mijn aenschijn krijght een bloos.
Wiens schoonheydt schaemt ghetuyght, beschaemt de schoonste roos,
Oyt die Provens geteelt heeft op haer lieve blade,
O soetheyt ongemeen, die naulijcx kunt versade
Mijn Zieltje voelt ontroerte.
V naem is Cloris, doetse niet.
V soete veynsery, gaen mijn bedenckingh na,
Hoe ghy te weten komt, dat ick heet Philida.
Dat heb ick door de Min hier laestmael ingenomen,
Doen ghy al singhende sijt in dit Bosch gekomen,
Alwaer ick sulcken wond' in dit mijn hert ontfingh,
Soo dat ick altijt blijf by dees veranderingh:
Ick kies voor 't Hof het velt, de Schaepjes voor de schat,
Die d'alder grootste Prins, oft Koninck oyt besat;
Geen soeter soetheyt, als het soet, jae soetste leven,
Als in een Herders staet dit groene bosch ken geven.
't Schijnt Cloris, dat het landt, en 't aenghename groen,
V lusten nauwelijcx ten vollen kunnen doen:
Ghy hebt ten Hoof geleyt een ruym en weelich leven,
En nu van Hovelingh tot Herder u begeven,
Ey seght wat oordeelt ghy voor u te zijn het best.
| |
| |
Mijn antwoort is gereet: ick geef het eerst om 't lest,
't Hofs wellust is verdriet, bekleet met wellust schijn,
't Hof is soo weligh niet, alst menich waent te sijn:
't Hof heeft zijn Hoofs verdriet, 'tsy Princen, Vorsten, Graven,
Sy zijn dickmaels ten Hoof niet meer als arme slaven:
Ia 't groots ghemoedt is steedts soo aen de sorgh gevest:
Dat lust vergaet door lust, tot het gemeene best:
De sorgh, begeert, de Eer tot hooger eer te komen
Die hebben met gewelt het Hof soo ingenomen,
Dat men ten Hove nau een Prins, oft Koninck siet,
Die niet gebonden is aen staet suchts strengh gebiet:
De slechte hutjens van de Herders (hoe verschoven)
Ver overtreffen 't hoogh gebou der Princen Hoven.
Heeft Alexander den vermaerden Philosooph,
Niet achtien Iaren langh by Crassium ten Hoof,
Sijn trouwe dienst getoont? en daer nae sich begeven
Van 't Hof, en op het landt geleydt een rustich leven.
Oock Cato den Romeyn (soo ons Plutarchus schrijft)
Verlaet het Roomsche Hof, en langer niet en blijft
Ten hove: daer hy 't Hof soo wel heeft leeren kenne,
Dat door 't landt leven, hy 't Hofs leven woudt ontwenne,
Wat Vorsten sijnder al niet uyt het Hof gegaen,
Ia selfs dien grooten Vorst, Keyser Deocletiaen,
Met noch veel and'ren meer: die ons hier meed' bewysen,
Dat boven 't Hofs wellust 't landts leven is te prysen.
'k Heb Cloris, door u soet en aenghename praet,
Mijn tijdt by na vergist, de Son al onder gaet,
| |
| |
En treckt sijn glansich hooft na d'onder aertse kimme.
Al waer hy in het Oost sal morgen vroegh op klimme;
't Is tijdt dat ick vertreck.
Indien u lust te scheyden,
Gundt my de Eer, dat ick u (Philida) geleyde,
Ach! Cloris, wat een kal,
Wie soud' mijn Lammertjes dan drijven na de stal?
Laet dat op Cloris staen: ick sal te Boschwaert treen,
V Lammertjens alt'saem vergaderen by een.
Neen Cloris: dat en sal ick nimmermeer gedogen,
Maer u geboden dienst beloonen na vermogen,
Waer dat ick kan oft mach, ach! Cloris, ach! wat ist?
Ick draegh yets in mijn hert, ick wilde dat ghy 't wist,
Ick wenste dat ick u mijn wensch mocht openbare.
Ick bidt u Philida, wilt mijn u wensch verklare.
O neen; neen Cloris: 'k geckermee.
Ey soete Phillida, gund' Cloris doch een bee,
En seght my wat ghy wenscht.
Neen Cloris 't mocht me rouwe.
Hoe kunt ghy soo beveynst u doch voor Cloris houwe?
Ach Cloris soud' ick niet? het veynsen is een deucht.
Ick weet niet Philida; wat ghy al praten meucht,
Waer toe is veynsen nut, een voetsel van bedriegen,
Wie veynst, genootsaeckt is in sijn gemoedt te liegen,
Den veynsaert niemant (als die veynst) bedriegen mach,
Want wat men veynst het moet, en 't komt oock aenden dach,
| |
| |
Dies bid ick, Philida, ontslaet u 't schadelijck veynsen,
En melt aen Cloris eens 't verborgen uw's gepeynsen:
Hoe na ist Thirsus Liefd' die u om 't herte slaet?
Ey; Cloris, wat een praet,
Soudt Thirsus na mijn sien? neen, die Vrijdt sijns ghelijcke,
Men seyt, en 't voeght oock best, de Rijcken by de Rijcken,
Ick ben voor Thirsus niet, noch Thirsus niet voor mijn,
Indien ick Minden, het most al een ander sijn,
De tijdt eyst mijn vertreck, wel Cloris, sijt gegroet.
Ach! Cloris: ach! ick moet,
Sacht Philida, ick wil, wat doch? 't geheym mijns sinne.
Niet adieu, adieu mijn Philida.
Ick wil, en ken niet gaen.
Een kusjen schorter aen, en daer meed' sal ick scheyde.
O ongeveynsde Min! wat is u soetheyt soet.
| |
| |
O soetheyt aengenaem, die 't soetst met soetheyt voet.
O voedtsel ongemeen: ô soetheydt sonder mate.
Sult ghy mijn dan hier alleenich late?
Seght ghy ja! soo blijft dan noch wat staen.
'k Sal mijn gesicht wat op u schoonheyt slaen,
En drucken in mijn Ziel, u Zieltjen op getogen,
| |
| |
Dat uyt u lichaem schijnt; al by het mijn gevlogen:
Gunt my, ach! Philida, dat mijn ghesicht wat speelt
Op d'alder schoonste pronck, van de natuer ghetelt:
Vergunt my Philida; u schoonheydt aen te schouwen,
Op dat mijn Ziel van u gedachtenis mach houwen:
Mijn ooghen drucken in mijn hert u beeltenis,
Soo dat mijn hert alleen u beeltens wooningh is.
Ist dat ghy nu vertreckt, en laet mijn eenich blijven,
Soo sal, ach Philida! 't ghedacht de sinne drijven
Op 't Pronck cieraet dat mijn gesicht in 't herte toogh,
En speelen met u beelt door het gedacht so hoogh,
Dat my d'inbeeldingh van u schoonheydt sal verstrecken,
Soo veel, dat ick de tijt uw's af sijns sal doen recken,
Tot tijts geluck aen my u by zijn weer verleen,
En missend' Philida, met haer mijn tijdt besteen.
Ach! wel bestierde tongh, die al seght wat u lust.
Vaert wel voor 't alderlaest.
En noch niet eens ghekust?
Hout, Cloris, wat te goedt.
'k Sal houden wat te goed', en nochtans oock volbrengen.
Wel Cloris; dat comt goet, en was 't niet al te stout.
Te stout; ach neen! ick bidt my dat ten goeden hout.
Binnen.
| |
Lerinde, Thirsvs.
ACh Thirsus! waerde Lief, hoe kundy mijn vertrouwen,
Dat ick Philander Min! En dat ick niet soudt houwen,
| |
| |
De Eeden dien ick heb geswooren u alleen.
Te houden voor mijn Lief, en dat niet sonder reen:
Wat waent ghy dat ick soo lichtvaerdigh ben van sinne,
Dat ick my d'eene verloof, en d'ander soud' beminne?
Geensins, dat ghy my flus hier met Philander saeght,
En dat soo schots verwijt, weet vry dat my mishaecht,
Dat u de jalousy soo seer heeft ingenomen,
Dat niemandt meer als ghy, soudt mogen by my komen,
Dat waer te trotsen dwang, neen Thirsus hout voor wis,
Dat sulck een wet te wreedt voor u Lerinde is.
Mijn Engeltje, mijn Lief, heb ick u yets misdreven?
Het is mijn Liefdens schult, ey wilt het doch vergeven
De Liefd' is soo van aert, dat als men is verlooft,
De Liefd' vermoede doet een ander t' hare rooft.
De Liefde waerde Lief, en mach geen lievers lyen.
Dat mijn Philander sprack, en was niet om te Vryen,
Dat ick my minsaem thoon, en vriend'lijck aen Philander,
Aen hem alleenich niet, maer oock wel met een ander:
Geschiet alleen (mijn Lief) om daer door te verhoen,
Dat niemandt soudt van ons verloofde Liefd' vermoen.
Noyt heb ick (waerde Lief) so veer niet kunnen dencken,
Dat dit geschieden om het quaet vermoen te krencken,
't Is wel, en recht gedaen, mijn hertjen is gerust.
Mijn Zieltjen uyt het u, schept al haer hooghste lust.
Mijn soetert wou die tijt dat ick noch wat mocht blyven.
| |
| |
Philanderuyt: luystert na haer segghen.
Wel waerom mooght ghy niet?
Ick moet mijn schaepjes drijven,
Aen 't Suyd' eynt van het Bosch, dewijl 't mijn Vader seyt,
En datter soeter gras tierige Lammers weyt:
Een soentjen eer ick gae.
Nou Thirsus niet te grof.
Lerinde, noch al eens, je raeckter soo niet of.
Sacht Thirsus niet te stout.
Ick hebje Steedts niet veur,
Kus ick je wat te veul, dat moeter soo me deur;
Vaert wel, en blijft noch wat hier onder dese linde,
Want tegen t'avondt ick u hier sal komen vinde.
Binnen.
| |
Philander.
LErinde, hoe, wats dit? mijn Mint ghy inde schijn,
Maer inder daet soo salt alleenich Thirsus sijn,
Wat baet my doch de gonst, en al het welbehagen,
Dat ghy uyt Liefde my dus langh hebt toegedragen,
Ten aensien ick in 't minst noch niet bespeuren ken,
Dat ick verseeckert van een goede uytkomst ben,
Dewijl ick u dan heb gelieft als mijn beminde,
Versocht dat ghy u door beloften sout verbinde,
Met my te tre'en in d'Echt, (maer laes!) tot noch ontseyt
Doch soo dat ick het hieldt, voor dochters eerbaerheyt:
| |
| |
Hadt ghy in erenst my, mijn Liefdts versoeck verboden
Ick hadt u niet gelieft, dat sweer ick by de Goden:
Hadt ghy op mijn versoeck, my soo niet aengehaelt,
Ick hadt mijn leven na Lerinde niet getaelt;
Dan doch: voor u onthael, en vruntschap my gebleken
Sal noyt vergeldinge van danckbaerheyt ontbreken,
Lerinde, u verdienst te loonen nae waerdy,
Sult ghy (soo langh ick leef) willich bevinden my:
Voor dees tijdt ben ick dan geperst van u te scheyde,
Nae lange vryery, gepleeght tusschen ons beyde;
Adieu met dese kus, adieu dan voor het laest,
V beeltenis blijft in mijn Ziel eeuwich geplaest;
Den Hemel gundt mijn Lief Lerinde wel te varen.
Ick wensch Philander, dat ick my met u mocht paren.
Lerinde, dits alweer, alweer u oude vondt
Waer door dat ghy mijn hert quest met een nieuwe wondt.
Philander, ach! ick sweert indien ick anders meene,
Sult ghy veel eerder sien de spraeckelose Steene
Opspringen uyt der Aerdt, en stijgen naer om hoogh,
De Goden klagen, dat Philander ick bedroogh,
Die ick nochtans bemin, en hou voor mijn beminde.
ick achtent waer te zijn, so ghy u wout verbinde,
Oft my toeseggingh doen, van wettelijcke trou.
Den Hemel weet het ach! hoe garen dat ick sou,
Maer dat ick niet en ken, door al te strickte wetten,
Doch wilt ghy u op hoop een wijl te vrede setten,
Om sien, of ons de tijdt gelegenthede brocht,
Waer door dat ick mijn Liefd' aen u verbinden mocht:
Ick sweert ick trachten sal met u mijn Lief te trouwe
Philander u, die ick voor mijn beminde houwe.
| |
| |
Genomen ick verbeyd' op hoop van tijts toeval,
Kunt ghy verseeckeren my, de tijt soo lopen sal,
Dat ongetwijffelt ick 't gewenste sal genieten,
Ick ben te vreden: en soo niet, salt my verdrieten,
Dat ick een ure wacht, ick laet de Iaren staen,
Dat ick vertrouwen soudt op sulck een ydelen waen,
O neen, 't is langh genoegh my daer me op gehouwen,
Ten sy dat ghy my doet beloftenis van trouwen,
Ick sal na dese uyr, noyt dencken om de Min,
Maer van u trecken af, mijn trou verliefde sin,
Philander sout ghy dan Lerinde soo vergeten?
Lerinde, 'k heb mijn tijdt te vruchteloos versleten,
In sulcke schijn Liefd' als ghy aen Philander thoont,
Waer door ghy my ghebracht hebt in een quae ghewoont:
Dit is de laeste mael, dat ick het u sal vragen
Of ghy verloven wilt, u Liefd', u welbehagen,
Te thoonen niemant als Philander, die geen meer
V Min versoecken sal, na dese reys ick sweer;
Nu seght my hoe ghy wilt, nu seght my of, oft an,
Op dat ick weet waer na dat ick my voegen kan.
Philander, 't schijnt ick sal met Thirsus moeten trouwe,
Waerom (Lerinde) my dan dus langh opgehouwe?
Waerom Philander dan soo vele gunst verleent,
Indien (Lerinde) ghy Philander niet en meent?
Waerom soo menichmael met my alleen geseten?
Waerom mijn schoone tijt soo vruchteloos versleten?
Waerom mijn aengehaelt, gehouden menich nacht?
Tot dat Aurora ons de blonde morgen bracht:
| |
| |
Waerom soo gunstich my geoffert uwe leeden?
Waerom (segh ick) waerom soo vele vryicheeden?
Die ick van u genoot, en ghy genieten liet,
Daer ghy u Thirsus Mint, en meent Philander niet?
Heb ick niet menichmael Liefd's wetten overtreden?
Hebt ghy die vryigheyt niet willichlijck geleden?
Heb ick u Maeghden schoot (Lerinde) niet genaeckt,
En buyten Liefdens wet u lichaem aengeraeckt?
Al wat de soete Min, mijn grage lust gebiede,
Dat liet Lerinde ghy, als slapende gheschiede,
Treedt eens in u gemoedt, siet watter is gedaen,
En of u d'eer gebiedt Philander af te gaen,
Doch 't is mijn wil, dewijl ick twijffel in het weten,
Hoe ghy Lerinde, u met and'ren hebt gequeten;
Ick eyndich mijn verhael, het is u wel bekent,
Indien ick hadt gewilt, u eere waer geschent;
Fy my, ick haet de uur, dat u lichtvaerde treecken,
Tot sulcken eynden dan Philander sijn gebleecken.
Philander ick en hadt u heusheyt noyt vertrout
Dat ghy mijn op het vuylst, en 't snootst verwyten sout
Dat ick mijn lacy, in mijn eer soo heb vergeten:
De Bosch goon hier in 't Wout die kennen ons secreten,
Die wetent, hadt ghy my tot sulcx niet gebracht,
Ick sweert Philander, ick en hadt het noyt gedacht,
Hadt ick u niet besint, ick hadt het niet geleden.
Lerinde 't geen ghy seght strijdt teghens uwe reden
Hadt ghy my wel besint, waerom my dan ontrooft,
Het geen mijn Minne socht, aen anderen belooft?
Hadt ghy mijn wel-bemint, gelijck ick vast vertroude
Waerom geen trou belooft? ach! dat de Goden woude,
| |
| |
Dat ick Lerinde noyt mijn leven hadt gekent,
Soo hadt ick niet u Eer, noch oock de mijn geschent.
Vertreckt, vertreckt van my Philander, uyt mijn ooghen,
Mijn schaemte langer ken u aenschijn niet gedogen,
Vertreck, of ick vertreck, gaet wech, laet my alleen,
Dat ick (soo achterhaelt) mijn droeve ramp beween.
Ick ken soo niet bedaren,
Eylaes! wat spoockery, komt voor mijn oogen waren,
Sie daer Philander, daer geseten op een stier,
En drijft Lerinde wegh, wegh spokery van hier:
Wegh met u nare schrick, wegh met u boose grille,
Daer Thirsus! daer wat mach den schelm hebben wille?
Gaet wegh ick wil u niet, ô neen; ick wilder van,
Wech Thirsus, Thirsus wech, Philander is mijn man:
Philander? ja, ô neen! ô neen; 'k moet Thirsus trouwen,
'K heb my aen hem verlooft, 'k moet mijn beloften houwen.
Philander, hoe sout wesen,
Mijn hertjen is belast met angst, met sorgh, en vreese,
Philander, ach! het schijnt my 't hert aen stucken barst,
Philander 't schijnt de Ziel my uyt het lichaem parst,
Philander, 't schijnt de Doodt my Doodt met duysent plagen,
Philander, 't rout my dat ick mijn soo heb gedragen,
Philander, 't rout my dat ick heb mijn Liefd' verseyt,
Al eer ick u oyt sach, of kreegh genegentheyt,
De Goon sijn mijn getuygh, hoe wel ick u mach lijden
| |
| |
Waer door inwendich ick ghevoel een bitter strijden,
't Is al een wijl geleen, dat Thirsus mijn versocht
Tot Mins beloften, die ick aen hem heb volbrocht:
Soo dat ick buyten weet mijn Vaders my verloofde,
t Gheen, door een langh vertreck, allengskens weer verdoofde,
En ondertusschen viel mijn sinnelijckheyt op dy,
Op hoop dat Thirsus mijn soud' weder stellen vry:
En wijl ick niet en ben van sijn beloft ontslaghen,
En u (sonder verlooft) mijn Liefde heb gedragen,
Bid ick (Philander) ach! dat ghy mijn doch verschoont,
Dat ick (buyten mijn plicht) mijn heb te vry gethoont:
Der halven bidt ick u met uytgestorte tranen,
Dat ghy ons vryigheyt aen niemant wilt vermanen,
Maer dat ghy my vergeeft al wat ick u misdeet.
't Geen ick u heb misdaen, is my van herten leet,
Philander nimmer sal soo reed'loos sijn bevonden,
Dat hy ( die d'oorsaeck socht) soud' melden anders sonden:
Lerinde, wilt ghy noyt van welvaert zijn berooft,
Trout niemant als die ghy u trouwe hebt belooft,
Geluck, en 't geluck wil u den Hemel gunnen,
Dat ick (Lerinde) soud' op aerdt bedencken kunnen:
Leeft soo met uwe Lief, u lieve Thirsus bly,
Dat het de Goden selfs een wel gevallen sy:
Vaert wel met dese kus, hier mee sal alles rusten,
'k Wensch u met dese kus, de wensch van al u lusten.
Binnen.
|
|
Auteursrechtvrij