|
| |
| |
| |
Rosemondt en Raniclis,
Bly-eyndend-Spel.
Eerste Handelingh.
Eerste uytkomste.
Cipriaen, Celestina.
WAerom hebt ghy, mijn Lief, van mijn Liefd' mistrouwe?
Wt vreese dat ghy u belofte niet sult houwe.
Wat oorsaeck heeft u vrees, dat sulcks soud' gheschien?
Maer door d'ervarentheyt, ghelijck wy daechlijcx sien.
V vrees in ongegront, en buyten wet van rede.
Gelijck mijn Lief daer seyt, so seyden dickwils mede
Die geen, die minnens lust volbrachten, maer soo dra
De lust geboet was, ach! dan most op haer gena
De Dochter leven, neen, ick laet u toe te vryen
In alle eerbaerheyt, maer stelt de Min ter zyen:
Denckt om de lust niet eer, voor d'eere dat toe laet;
't Gebruyck van Min, eylaes! een teere Maget schaet:
Al wat de Liefd' vereyst, in d'eer, dat moocht ghy kryghen.
Mijn Liefd' wil minnens lust.
Ick bid mijn Lief wilt swyghen,
Soo ghy, mijn trouw'lijck Liefd', so thoont u Liefd' getrou,
| |
| |
Houdt lust soo langh in dwangh, tot dat ick ben u Vrou,
Bedwinght u Passy doch, tot dat bequame tijden
De Lenten onses jeuchts, in lust sullen verblijden.
Ick die soo menich dach, ick die verscheyde jaren
getracht heb, met mijn lieve Celestyn te paren:
Ick die door trouheyts pant u swoer soo menich eedt,
Dat ick u trouwen soud' so ghy mijn wille deedt:
Ghy hebt van dach, tot dach, ghevoedt mijn mins vertrouwen,
En my tot noch de lust, ach! Celestyn onthouwen:
Waerom ey! seght my doch u minne niet verleent,
Indien ghy Cypriaen uyt recht Liefde meent?
Ghy vraeght het gheen ghy weet, daer zijn verscheyde wetten
Die 't minnen wel ghebien, maer minnens lust beletten:
Men siet, wanneer een Maecht een Iongman so veel geeft,
Dat hy zijn minnens lust van haer verkregen heeft:
Sijn vryen is ghedaen, wat volghter? ach! ellende,
Een knagingh in 't ghemoedt, die Maechden kuysheydt schende;
Men laet de arme Maecht beweenen hare rou,
En die haer had ghevrijt, die soeckt een ander Vrou.
Wat seeckerheydt hebt ghy, dat Cypriaen soud' haten
Sijn Celestyn, na sy de Min hadt toegelaten
De lusten sijnes wensch: veel eer vertrou ick dat,
Als lust genooten is, men meerder oorsaeck hadt:
Om in de Liefd' stant-vast sijn lief getrou te blijven.
Wat soud' men menich boec van desen handel schrijven?
Wat hadmen menich dagh van noode, eermen sou
Bewijsen het vervolch, van mins plicht voor de trou?
| |
| |
Soo veel ken Cypriaen niet sweeren, noch beloven,
Of 't is wel eer gheschiet, datmen onwaert verschoven
Een eerbaer Dochter liet, 't mocht oock so gaen met mijn,
Daerom en salt van my doch noyt gheleden zijn:
Hoe wel 't is waer ghy my vaeck hebt belooft te trouwen,
Soo ghy u Ziele mint moet ghy beloften houwen:
En 't zy dat ghy de min al na u lust volbracht,
Ghy hielt u trouwe niet, soo ghyse nu niet acht.
'k Heb Celestina, u mijn Liefdens trou geswooren,
't Is waer, 'k heb u voor mijn Ziels afgodin verkooren;
Ick draegh u in mijn hert, ick min u in mijn Ziel,
Gelijck mijn af-godin, voor wien ick dagelijcx kniel:
Soo ick met mijn versoeck, mijn Engel heb misdreven,
Aey! wilt uyt Liefde dat u Cypriaen vergeven,
't Is maer versocht, en soo 't versoecken u mishaecht,
Ist billick dat u slaef sich naer u wille draecht.
V heusheyt (waerde lief) ken duystmael meer verdienen
Als mijn eerbiedingh weet u heusheyt te verlienen,
Mijn lievert, ach! 't is tijt dat ick vertrecken moet,
En zyt met dese kus van Celestyn gegroet.
Vaerd wel, mijn Lief, vaerd wel.
Eylaes! mijn Lief, hoe dus.
En geeft ghy my niet eens?
Verschoont my Lief, ick wensch indient u lust te scheyde,
Dat u de goede Goon met dese kus gheleyde.
Celestyn Binnen.
| |
| |
Gaet Celestina, gaet, de kus dien ick u gaf,
Daer me sal ick van u mijn Liefde trecken af.
Ick minden Celestyn wel eer,
Maer nu Min ick een ander weer:
O Min! ô soete Min! u krachten
Die speelen steedts in mijn gedachten:
O Min! u schicht heeft my gewondt
Met Liefd', tot Iuffrou Rosemondt:
Ick gae, en voegh my by haer deur,
Daer ick uyt soete Minne treur.
Ach! Rosemont, ghy die met soete droom, uyt minne
De lieve slape voedt: uytmuntende Godinne,
Die niet u Cipriaen, wiens hert met Min gewondt,
Wt Liefde lieven wilt, wreedt, wrede Rosemondt.
Die Raniclis alleen u gunsten schijnt te thoonen,
En mijn getrouwe dienst onwaerdich te beloonen:
Ach! wrede Venus, ach! hoe pynicht my u brandt,
Daer leyt mijn roem, ick sla de Wapens vander handt:
En sal in plaets van dien, als ick my placht te wreecken,
Niet meer dien strengen Mars, maer u, ô Venus smeecken:
In plaetse van dit Swaert, dat d'alderwreetste dwongh,
Sal ick, ach! Cipria gebruycken nu mijn tongh;
Om met gevley, gesmeeck, u hertje, Lief te trecken
Ter plaets, daer ick het mach mijns hertens wont ontdecken:
Op hoop, dat u genaed', ach! Waerde Rosemondt
Genesingh thoonen sal, aen mijn verliefde wondt;
Ey! flucxse Beenen, mijn gheboeyde hert wilt dragen
Ter plaets, daer Rosemondt, mijn tongh mach hooren klagen:
| |
| |
Van al de droeve ramp, van al het wreedt verdriet,
Dat my om harent wil, (leyder!) alleen geschiet:
Ach min! ach soete min!ach minne! drijft my heene
Voor 't venster van mijn Nimph, op dat mijn droevich weene
Mach raecken haer gehoor, en dalen in haer hert,
Op dat sy eens gevoelt, mijn nieu ontsteken smert:
Mijn Lief, mijn Rosemondt, wiens hertje leyt gedoocken
In sachte pluymen, met u ooghjes toe geloocken:
Ick roep, ick roep noch eens, mijn Lief, mijn Rosemondt,
Mijn Lief, mijn lieve Lief, aenschout de soete Wondt,
Die my de minne (Godt) heeft in het hert gedrongen.
| |
Rosemont
uyt het Venster.
Godin, ick ben ghedwongen
Dat ick hier inde nacht, met moedeloos getreur,
Kom doolen over straet, en kermen voor u deur:
Aensiet u slaef, Princes, die leeft als sonder leve,
Soo ick u yets misdoe, wilt het mijn Lief vergeve:
Noemt ghy my Lief? dats vreemt, 'k heb u noyt Liefd' ghethoont.
Ist wat te vry? ick bid mijn vryigheyt verschoont.
Te vry, en oock te stout.
Mijn Engel moet vertrouwen
Dat waer de Liefde heerst, geen reden maet ken houwen
Wie buyten redens maet liefd's lusten volgen wil,
Die volcht geen Liefde, maer een reddeloose gril:
Op Vrundtschap ick versoeck, vertreckt u Cipriaen,
| |
| |
Vermits ick niemant wil by nacht te sprake staen.
Raniclis uyt.
Dit u versoecken sal ach! Rosemondt geschiede,
V onderdaen, en slaef volbrenght u heus gebiede;
Vaerd wel, ha! Ziels vooghdes, schoon dat ick van u gae,
Ick draegh u beelt'nis mee, ick oogh u ooghjes nae.
Binnen.
DIts meer als ick oyt sach, dits buyten de gewoondt,
Dat yemant inde nacht sich voor u deur verthoondt:
Mijn Lief, mijn Rosemondt, dit oorsaeckt my veel vrese,
Dat onder onse Liefd' een valsch bedrogh moet wese:
Wil ick gaen kloppen aen, en spreken eens met haer?
Hy klopt
Ick doe 't; dat hoort sy licht.
| |
Rosemondt
uyt het Venster.
VVEl Liefste zijt ghy daer?
Ia Rosemondt, wilt ghy dat ick my sal vertrecken?
So moet mijn sonnens glans met nevels damp bedecken,
Neen Lief; ick Koom beneen:
Ach! Raniclis mijn waerde.
Ick achten u wel eer mijn glory op der Aerden,
Dat ghy my niet ontfanght met een gewoone kus?
Waer in misdeed' ick Lief?
Die vraecht het geen hy weedt,
| |
| |
Onnodich datmen die beleefden antwoort deedt,
Hoe, ist u errenst, of sal ick het spotswijs houwe?
Doet soo 't u best ghevalt.
Ey! doet my doch verstaen,
Waer in dat ick u heb, mijn eygen hert misdaen:
Ey! secht doch is van my u eenich leedt geschiet?
O neen; oft alsoo waer dat acht ghy immers niet.
't Schijn Lief ghy boert met mijn.
't Is waer, ghy raet te degen,
'k acht Rosemondt is om mijn boertery verlegen:
Ghy noemt my uwe lief, ha! Hemel ken het sijn?
Hoe Lief dat ick u ben, bethoont ghy wel aen mijn.
Mijn hertjen, ach! wat ist?
Noemt hem so, die in 't hert van u geliefkoost wert.
Dat doen ick, want ick Lief geen liever als die geen
Die voor mijn ooghen staet, en steelt mijn 't hert alleen:
Mijn Raniclis, mijn Lief.
Ha! licht verkeerde Vrou,
V flincke floyery, ick voor beveynstheyt hou,
Ha! wispelturige die met u losse sinne,
Speelt yder uur op uur, in nieu ontsteken minne;
De eerste die ghy mint, is die ghy 't laeste siet,
Het oogh dat voedt u min, maer 't hert dat gevoeltse niet;
Onluckiger als ick, en leefter wrede Goden,
Ick die mijn dienst, mijn Ziel, mijn leven aengeboden,
| |
| |
Wt gulle Liefden heb, haer, die uyt liefde mijn,
Haer liefde thoonde, maer 't was Liefde inde schijn:
Ha! Rosemond is dit 'tgheen ghy mijn swoert te houwen?
Van waer, ach! Raniclis comt u dit valsch mistrouwen?
Van waer, ach! Rosemondt, comt u die sotte sin
Dat ghy lichtvaerdich dus verwisselt in u Min?
O Goon! wat moet ick hooren;
Wat laster komt my tot mijn onschult hier te vooren?
Wat dulle raserny heeft Raniclis ontmant?
Wat Ialousy heeft hem berooft van zijn verstant?
Ghy weet het, ach! helaes, dat mijn verliefde sinne,
Noyt yemant meerder gunst betoonden in het minne,
Als u, die nu mijn gunst, mijn Liefde, en mijn trou,
Voor soo lichtvaerdich schelt, ach! dat den Hemel wou,
Dat ick de Min soo niet ter herten hadt ghenomen.
Ach! dat den Hemel wou dat ick noyt waer gekomen
Ter plaets, daer my de min eerstmael het Hart ontstack,
En u beveynsde tongh, van 't veynsend' minne sprack:
Ick haet den dach, het uur, dat wy (ô Goden) 'tsamen,
Voor d'alder eerste mael, van Min te spreken quamen,
Ick haet die Sotte lust, en wensch op my een straf,
In plaets ick Rosemondt, het eerste Kusje gaf,
O kus! ô valsche mondt! ô oorsaeck mijnes minne,
Ontroofster mijnes vreuchd', ô Dief-egh mijnes sinne,
O kus! 'k verfoey de kus, die eerstmael 't vuyr in 't Hert
Ontsteken heeft, en nu bethoont haer brandt, en smert.
Is dit de loon mijns diensts, vergeldinge mijns trouwe?
Ach! Hemel, hoe is mijn, mijn vryicheyt berouwe:
| |
| |
Hier me staeck ick mijn Liefd', hier me ist lieven uyt;
Vaert wel, mint daer 't nu lust, 'k verfoey die Venus guyt.
Meent ghy het gheen ghy seght?
't Sijn liefdens treeckjes lief, die ick uyt liefde thoone,
Mijn waerde Rosemondt, een kusjen.
V kussen? neen, ô neen, 't sal nimmermeer niet sijn.
Mijn Rosemondt, ick ken u doch niet toe vertrouwen,
Dat ghy die wreedtheyt steed's sult in u hertjen houwen,
Vertrout mijn (waerde Lief my) doch niet anders toe,
Als dat ick dit (mijn Lief) uyt rechte liefde doe.
Acht ghy dat liefd'? ick niet, wegh met u sotte treken,
Mijn liefde is gedaen, u laster deedse breken:
Soo lief, lief-koost ghy niet, dat ick in liefd' verval,
Soo verr', dat ick u oyt weer liefde thoone sal.
Ach! Rosemondt, mijn lief, mijn soete vyandinne,
Ick kniel voor u ter aerd', en bid u om de minne
Die ick u heb gethoont, en thoonen sal, dat ghy
V wraeck lust boet aen mijn, met liefdens tyranny:
Ach ziele Voedtsteres, hert boeytster, pronck der aerde,
Mins glory, liefdens roem, is Rosemondt mijn waerde;
Met neer gebogen knien val ick voor u te voet,
En Offer Rosemondt mijn leetwesend' gemoet:
Ick kent ick heb misdaen, maer misdoen sonder weten,
Heeft (buyten kennis) lief, Raniclis doen vergeten:
O min! hoe min ick dus? ô brandt! die my soo brandt,
Dat ick (door liefde) ben als redeloos ontmandt,
Ick bid u Rosemondt, met sprakeloose spraeck,
| |
| |
Wreeckt u op Raniclis met wraeckeloose wraeck:
Doet wat u lust te doen, ghebiedt lief u ghebiede
Sal door berou mijn lief, mijn Rosemondt geschiede.
Noemt my u lief geen meer, mits ick u liefd' versaeck,
En thoon af-keerlijckheydt (als proeve van mijn wraeck.)
Moorderesse, neen, beulin: oock niet, ha! Rosemonde,
Sal in soo lieven hert die wreedtheydt sijn bevonde?
Sal in u sacht gemoedt soo straffe straf-heyt sijn,
Dat ghy my dooden sult? ha! Hemel is op mijn
Der Goden haet soo groot? neen Rosemondt mijn leven,
Vlucht niet, ey! laet ick u eerst noch een kusjen geven
't Sal nimmermeer geschien.
'k Wil Raniclis niet sien.
Binnen.
Vlucht ghy, ha! Moorderin, en wreetste aller Vrouwen?
Nu schu voor Raniclis, wie had oyt sulck vertrouwen?
Ist (Goden!) dus verkeert, heb ick soo veel misdaen,
Dat al de liefden is soo schielijck weer vergaen?
Dan doch; 't schijnt Rosemondt veel meer vermaecken vindt,
In Cypriaen als my: almachtich Venus kindt,
V Goddelijcke macht aenbid ick met eerbiede,
Laet mijn genade van mijn Rosemondt geschiede:
'k Heb Rosemondt misdaen, ick selfs de oorsaeck ben,
Dat ick van Rosemondt geen gunst meer krijghen ken:
Vervloeckte jalousi, door u is dit gekomen,
Ick gae om sien wat best tot hulp, dient voorgenomen.
Binnen.
|
|
Auteursrechtvrij