Eerlycke tytkorting
(1634)–Jan Harmensz. Krul–
Auteursrechtvrij
[pagina 67]
| |
Floriaeninde gevanckenis.
VVIe hindert haet, wie schaet de logen?
Die, die door nijt minnedicht lieght,
Den mensch, wert van den mensch bedrogen,
Maer ach! geen mensch, die Godt bedrieght.
In u (ô Heer) staet mijn vertrouwen,
Ick vrees noch straffe, pijn, noch doot,
Ick sal mijn hoop versekert houwen,
Dat ghy, Heer, niemant laet in noot.
Met boeyens swaer om mijne handen,
Gelijck misdadich niet misdaen;
O Godt verlicht mijn sware banden,
Laet my van u genae ontfaen.
Ist dat ick moet onschuldich lyen
De straf, die 'k niet en heb verdient,
Magh maer mijn Ziel met Godt verblyen
Tot straffe my de doodt verlient.
Salige Zieltjes die hier boven
In vrede rusten, vrolijck zijt,
Daer ick hier noch veracht, verschoven,
Haeck na de aengename tijt.
| |
Ceciliagekluystert, komt met eenen des Konincx Dienaers voor de gevanckenis.
Rechtveerde Goden, ken u Goddelijck vermogen,
Dit ongelijck (eylaes!) verdragen, en gedogen?
| |
[pagina 68]
| |
 De oorsaeck van dit feyt ben ick die u aenbit,
Verlost my tweede Ziel die hier gevangen sit,
Onschuldigh, swaer belast, met onverdiende plagen,
Volmaeckter Iongelingh mijn ooghen noyt en sagen,
V lijden is u troost, u hoop staet in den Heer,
Die inde noot verlaet de zijne nimmermeer:
Ghy quaemt daertoe door mijn, dies wil ick voor u boeten,
Als schuldigh aen de straf my werpen voor u voeten,
| |
[pagina 69]
| |
Geknielt eylaes! ter neer leyt u bedroefde Bruyt,
Ach Floriaen! mijn lief, steeckt doch u hooft eens uyt;
Siet wie hier voor u leyt met knien neer geboogen,
Met d'armen opgerecht, en tranen in de oogen:
De handen t'saem gevoecht, en uytgereckt tot dy,
Alsoo ick schuldich ben (mijn lief) vergeeft het my.
Floriaen.
Staet op, mijn lief staet op, ghy hebt my niet misdreven,
Het knielen staet aen my, aen u lief het vergeven,
Dat ghy om mijnent wil, ô loffelijcke Maecht,
Dees ysere boeyens om u ted're handen draecht;
Drooght af Cecilia u nat betraende wangen,
't Geen my beswaren doet, hier swarelijck gevangen:
Ey! staeckt u naer gesucht, de wangen nat betraent,
Het wont mijn hert noch meer, 't onçiert u schoon ghedaent,
Ick bid u, ach! mijn lief, hier met besloote banden,
Laet doch dit schreyen, en het wringen vande handen,
Want yder traentjen lief, dat uyt dijn ooghjes parst
Benaut my 't herte so, dat het van droefheyt barst;
De suchten die ghy braeckt, en uyt u hartje swellen,
Doen mijn benaude Ziel noch meer, en meer ontstellen,
Soo dat ick door u rou gevoel, (eylaes!) een smert
Die als een ballast leyt, op mijn benaude hert.
Cecilia.
Ach! Lief, waert dat ick mocht u van dit pack bevryen,
De onverdiende doodt soud' ick gewilligh lyen,
De traentjes die ick ween, en biggelend' neder giet,
Zijn niet om mijn ellent, maer (laes!) om u verdriet:
V lyden valt mijn swaer, u droefheyt knelt mijn hert,
| |
[pagina 70]
| |
Om dat ick (leyder!) ben de oorsaeck van u smert,
O Goon! als ick bedenck dat ick u heb gegeven
Een oorsaeck, datmen u sal straffen aen het leven:
Hoe ist my mogelijck; ach! dat sonder schreyen ick,
Gheduuren ken de tijt, de tijt eens oogenblick;
't Is al, 't is al vergeefs, dit hert geparst door rouwe,
En ken de oogen (laes!) geen watervloet onthouwen,
't Lijf is de Ziel te nau, de werelt my te bangh,
Soo ick ach goede Goon! mijn vonnis niet ontfangh,
Om met mijn waerde lief hier door de doodt te scheyden,
Waer onse Zieltjens ach! de Goden selfs verbeyden.
Floriaen.
Godin; noch eens Godin, Godinne voor altijt,
Soo bid ick u mijn lief, dat ghy gedachtich zijt
Dees reden: daer ick soeck mijn Engel mee te peyen,
Wat Godt te samen voeght, en sal de mensch niet scheyen,
Ist dat de doodt mijn Ziel (Godin) voert vander aert,
Troost u, en denckt mijn lief, ick ben u liefd' niet waert,
Troost u met Godes wil, die niet en is te ontvlieden,
Wat Godes wille wil, mijn lief, dat moet geschieden.
Cecilia.
Mocht tot verlichtenis u onverdiende pijn,
(Mijn hertsen lief) met u in een gesmolten zijn,
Dat ick u dese last en onverdiende plagen
Na mijn vermoghen, mocht ghetrouw'lijck helpen draghen,
Soo waer mijn lyden dan ten deele wat verlicht.
Floriaen.
Mijn lief u medely getuyght mijn u gesicht,
Aensiend' u trouwicheyt, u trouheyt boven maten,
Die ghy tot noch toe hebt aen mywaerts blijcken laten,
Veroorsaeckt my mijn lief, dat ick met hert en Ziel,
| |
[pagina 71]
| |
Voor u met danckbaerheyt ter aerden neder kniel,
En bid, soo veel ick ken, dat ghy dit treuren staeckt,
Godt salt wel voegen, dat de saeck, ten besten raeckt;
Mijn lief.
Cecilia.
Mijn tweede Ziel.
Floriaen.
Wat baet het bitter schreyen?
Cecilia.
Het valt mijn Ziel te swaer van d'uwe af te scheyen.
Floriaen.
Het is der Goden wil, dies stelt u lief te vreen.
Cecilia.
Ick heb de straf verdient, die ghy lief hebt geleen;
Dies bid ick u, versoeckt het leven te verwerven,
Laet my (die oorsaeck ben) voor u mijn Herder sterven;
Ghy hebt na u verdienst de straffen al voldaen,
Dies wil ick voor het swaert nu nederknielen gaen.
Floriaen.
Mijn Enghel, staeckt die reen, ick sal mijn gaen bereyen
Om mijn getrouwe Ziel van 't lichaem te doen scheyen
Na d'Hemelen, wiens vreucht ick boven 't aertsch verkies.
Cecilia.
Daer sal gheen vreuchde zijn, door rou van mijn verlies.
Floriaen.
Princesse staeckt u rou, u treuren en u weenen,
Het lichaem blijft u by, de Ziel wil Godt verleenen
Een plaets in 't Hemels Hof: vermogen Goon ick kniel,
En offer willich u mijn onbesmette Ziel,
Mijn ziel geef ick de Goon, en 't lichaem u Godinne,
Om dat ick sterven moet door dien ick u beminne.
Als ick ben doodt, door liefde groot,
Laet op mijn graf met letters houwen,
Een Herder socht, maer niet volbrocht,
Een Konincx kint (als bruyt) te trouwen.
| |
[pagina 72]
| |
Cecilia.
Als ghy verscheyt, en mijn verbeyt
In d'Hemel, by Godts uytverkoren;
Sal ick mijn hert, in bittere smert
Oock soecken te versmoren.
Dat ick u drae, magh volghen nae
Mijn lief, door liefd' getrouwe,
'k Sal na u doodt, mijn suyvere schoot,
Lief, soo langh suyver houwen.
| |
Koninck met al 't Hof-gesin.Gaet brenght haer voort van hier, en d'Herder voor het recht.
Cecilia.
Beweeght u Vader, ach!
Koninck.
'k Wil niet dat ghy yets seght.
Cecilia wert binnen ghebracht.
| |
Floriaen voort recht.Koninck.
Ten aensien u misbruyck, in vuyl en snode feyten
Roep ick ter vierschaer u, alsoo men naer het pleyten
Wt wysende het recht, bevonden u verdient
Te hebben 's swaert des doodts.
Floriaen.
In dien ghy 't dan soo mient
Grootmogent Majesteyt, soo sal ick naer u wetten,
(Alst doch soo wesen moet) ghehoorsaem'lijck my setten,
Ick die moet lijden als misdadigh niet misdaen,
Onnosel als een Lam sal ick ter slachbanck gaen,
Ter liefden van mijn lief, sal ick ghewilligh sterven,
| |
[pagina 73]
| |
Adieu mijn waerde lief, mijn Engel moet ick derven
De wel gewenschte vreucht, uw's liefden hier op aert;
Adieu tot dat u Ziel met my in d'Hemel paert,
Alsoo mijn levens tijt ten eynde is geloopen,
En datter geen genaed' voor my en staet te hoopen
Bereyd' ick my ter doodt, en kniel ter aerden neer,
Op dat zijn Majesteyt mach boeten zijn begeer:
Adieu mijn lief voort laest, met Godt geselschapt weest,
In uwe handen Heer beveel ick mijne geest.
FLORIAEN knielt voort swaert.
| |
Diana comt in Herders gewaet.Hout op scherp-rechter; hout, ick die als Ambassade
Eerst wat te seggen heb, zijn hoogheyt, en genade:
Naest heusche groetenis, aen zijne Majesteyt,
En al het Hof-ghesin, soo wert u aengheseyt,
Ha! Griecxsche Vorst, en Prins, dees gifte te aenveerde.
Florent.
Hoe Herder, wat is dit?
Diana.
Mijn Heer de groote waerde
Van dit Iuweel, of schat, te wege brengen sal,
Dat ghy beklagen sult u eygen ongeval:
Ghy die hier voor het recht de misdaet straf verlient,
Treet eens in u gemoet, die selver straf verdient;
Ghy die misdadich zijt, schoon machtich in vermogen,
Door 't snoot bedrogh, daer ghy een vrou mee hebt bedrogen,
Opent dees spiegel eens, u selven daer besiet
Ghy die misdadich zijt, veroordeelt anderen niet,
Florent.
Sacht Herder; niet te hoog, oft mocht u licht berouwen,
| |
[pagina 74]
| |
Diana.
Het geen ick segh, (mijn Heer) dat sal ick staende houwen,
Aenschout 't geen ick u brocht, ghy sult in u gemoet
Bevinden de misdaet, die u veroordelen doet.
FLORENTIVS ontdeckt het doots-hooft.
Florent.
Ach! Hemel, wat is dit? O Goon! ick ben vol vresen,
Met sorge in 't gemoet, wat sal dit Herder wesen?
Diana.
Een aenspraeck tot de Ziel, hoe 't met de Mensch verkeert,
Ey! Prins, ick bid hier aen u eygen selver leert;
En denckt wanneer de doodt u desgelijck sal maken,
Hoe 't met de Ziel sal staen, door u vervloeckte saken:
Dat ghy u Eedt en Trou, en waerde lief verliet,
Die my tot u te gaen van harent wegen riet:
Om een bedroefde klacht u hoogheyt voor te houwen,
Of u ontrouwicheyt u niet en is berouwen;
Dies wegen sy, ach Prins! dit doots-hooft u verthoont,
Om zien of in 't ghemoedt gantsch gheen bewegingh woont.
Florent.
Ick stae gelijck versuft, en in 't gemoet verslagen,
Niet waerdich op mijn zy dit staele punt te dragen:
Legh daer onwaerdigh neer, 't is niet ghebruyckt als 't hoort,
Mits het tyrannelijck heeft menich Ziel vermoort:
Berou, hoe schielijck komt ghy my 't ghemoedt omroeren,
Ick ben niet waert de naem, de naem eens Prins te voeren,
| |
[pagina 75]
| |
De sonden die en had my soo veer niet ghebrocht,
Had ick het sterven (laes!) wat beter overdocht,
Ach! dat den Hemel gaf, of thoonden my een teecken,
Dat ick noch eenmael mocht met mijn Diana spreecken,
Eerbiedich viel ick haer met nedricheyt te voet,
Tot een getuygenis van 't leedtwesent gemoet:
Waer spraeckt ghy Herder haer, en is sy noch in 't leven?
Diana.
Sy sal op dese vraegh u selver antwoort geven,
Besiet my Prins te recht, en of ghy my niet kent.
Florent.
Diana, hoe; zijt ghy 't?
Diana.
Florentius ick bent,
Siet hier Diana selfs, die dese Boere kleden
Aen hare lichaem trock, door de genegentheden
Die sy tot uwaerts draeght, Florenti u gewis,
(Soo ghy dat weten wilt) is de getuygenis
Dat ghy my hebt getrout, getrout met sware Eeden,
En na 't genot uw's mins beloften overtreden;
Gedenckt u niet den tijt, Florenty dat u tongh,
Met schoone woorden my, tot u begeerte dwongh?
Gedenckt u niet den tijt dat ghy swoert trou te houwen,
Soo langh daer sterren aen den Hemel wesen souwen?
Gedenckt u niet den tijt van de versekerheyt,
Die om der eeren wil, nu niet en dient geseyt?
Wat wreetheyt port u wraeck te boeten aen een Herder?
Treedt maer in u gemoet, ô Prins en loopt niet verder
In stricken van de sond', het is genoch aen mijn,
Ghedenckt te sterven, en ghy sult te vreden zijn.
Florent.
Vermogend' Majesteyt, mijn misdaet wilt verschoonen
Gelijck ick bid, dat my gelieve te bethoonen
Den Herder zijn ghenaed', die niet en heeft misdaen,
| |
[pagina 76]
| |
Maer ick, die van u soeck genade te ontfaen.
Ha! Hemel, wat ick sie, ô Godtlijck vermogen,
Kunt ghy dit ongelijck aenschouwen, en gedogen,
Gedogen aen de Mensch, ick schricke van de daet,
Verdoolt soo is den mensch, die op den mensch verlaet;
Ghy vromen Herder, die in 't minst niet hebt misdreven,
'k Wil den verrader aen den Rechter overgeven,
Op dat men na verdienst hem straffe mach verlienen,
Ghy sult voortaen zijn staet in 't Koninckrijck bedienen.
Floriaen.
Grootmogend' Majesteyt 't staet u my te gebien,
En na gehoorsaemheyt so moet u wil geschien,
In al wat ick vermach, ten dienst van u begeeren,
Maer niet in het gebien, laet my mijn schaepjes heeren,
In vryheyt na mijn wensch, soo 't u believen sy,
Is mijn versoecken, stelt den Prins voor ditmael vry.
Koninck.
O Spiegel aller deucht, ten aensien u begeeren,
Sal ick al wat ghy eyst toestaen, en concenteren?
't Berout my dat ick u heb dit verdriet gedaen,
Ick was verleyt, den Prins hadder my toe geraen;
Verhaelt my u gheslacht, en waer ghy zijt gheboren.
Floriaen.
In Vranckrijck, daer ick laest mijn Ouders heb verloren,
Mijn Vader van geslacht uyt Konincklijcke stam,
Doch (ongunst) door de krijgh ons dat geluck benam;
Soo dat ick nu door noot dool als een Schapen Hoeder:
Cyrus mijn Vader was, en Isabel mijn Moeder;
Dit draegh ick tot ghetuygh, mijn Vader in zijn leven
Heeft tot gedachtenis, my desen Rinck gegeven,
Diana.
Die namen, en die Rinck, zijn mijn oock wel bekent,
't Waren mijn Ouders mee, dies ghy mijn Broeder bent,
| |
[pagina 77]
| |
Mijn broeder Floriaen, wat wonder brenght den tijt?
Floriaen.
Ha Hemel! wat ick sie, dat ghy Diana zijt,
Mijn suster wie sal u getrouwe trouheyt prijsen,
'k Moet broederlijcke liefd' met dese kus bewijsen.
Florent.
O Goden groot van macht wat laet ghy niet al toe?
Wat isser in my daer ick u mee voldoe,
Deught-rijcke Koningen, lofwaerde Floriaen,
Niet waerdigh mijn gesicht tot uwaerts op te slaen,
Mijn misdaet is soo groot, dat ick niet kan bethoonen
Eenighe diensten, die mijn vuyligheyt verschoonen;
Dus offer ick my op in u genaed' en macht,
Straft my niet na verdienst, maer na u goetheyt acht
Mijn daden waerdich zijn, ick heb te veel misdreven,
De misdaet grooter is, als ghy my kent vergeven.
Floriaen.
Florentius staet op en u beloften hout,
't Is u vergeven, overmits ghy hebt getrout
Tot uwe echte vrou, mijn Suster, wiens begeeren
Is, dat ghy echtelijck haer wederom sult eeren.
Florent.
De eer die mijn geschiet komt mijn oneer niet toe
Doch billick ist mijn Heer, dat ick u wil voldoe;
Diana Konincx kint heb ick u yets misdreven,
Ick kniel ootmoedigh neer, ach! wiltet my vergeven:
Ick sal soo langh ick leef, met alle dienstbaerheyt
Beloonen uwe deught, vergeet dit snoode feyt.
Koninck.
Treedt al te saem met my, ghy Floriaen na desen
Alleen sult erfghenaem mijn Rijcks, en Kroone wesen,
Voor u volmaeckte deught, geniet ghy tot een loon
Mijn dochter, en daer toe Rijck, Scepter, en de Kroon.
| |
[pagina 78]
| |
C'hoor.Hoe schielick thoont het blint geluck
Haer troost, na langh geleden druck,
En met haer gaven meest verblijdt,
Die met onschult geduldich lijdt.
O die maer troulijck Godt betrout,
In Godt zijn hoop versekert hout,
In dien hy vast op Godt blijft staen,
Geen nijt, noch logen kan hem schaen.
Wie smaet lijt van zijn even mensch,
Het lijden brenght hem tot zijn wensch,
Hoe seer den smader hem bestrijt,
Trots al de geene die 't benijt.
't Onlijdtsaem hert door vals besluyt,
Soeckt leedt met leedt te drijven uyt;
Verwinningh 't lijdtsaem hert beklijft:
Soo hy in 't lijden willigh blijft.
Den smader lijdt geen meerder smaet,
Dan dat hy 't hart van die hy haet,
Met wrake, als een wreet Tyran,
Niet na zijn lust verwinnen kan.
Maer wie zijn lijden duldich draeght,
Sijn Ziel door 't lijden Godt behaeght,
En maeckt hem vande wraeck een Heer,
Die komt altijt tot zijn begeer.
Door valsch beleyt den boose mensch
Geraeckt hier selden aen zijn wensch,
Maer wie zijn onschult duldigh lijdt
Die wert verwinner van zijn strijdt.
| |
[pagina 79]
| |
De wraeck zijn eyghen Heer bedrieght,
Als hy zijn even mensch beliegt,
De schande wert zijn Over-heer:
En doet hem derven zijn begeer.
De leugen heeft vaeck sulcken schijn
Dat waerheyt heel verdruckt moet zijn,
Maer 't vroom gemoet troost sich daer aen,
Dat sy niet ken gedurich staen.
Hy brenght zijn Ziel in Godes haet,
Die valsch na zijn begeeren staet,
En om 't verkrygen vinnigh strijt,
Gewapent met een valschen nijt.
Hy doet op 't hooghst zijn self te kort,
Wiens wraeck het valsch begeeren port,
Dat goet is snoot te achten dan,
Als lust geen wraeck verkrijgen kan.
Hy heeft een valsch en quaet beleyt,
Die van zijn even mensch yets seyt:
Dat hem in eer en faem geraeckt,
Soo hem de daet niet vuyl en maeckt.
Maer ach! een vuyl met logentael,
Dat sietmen dagelijcx menighmael,
Sal vromen dickwils schand' op laen,
Om soo zijn vuylheyt voor te staen.
Ach! die de deughde meest ontbreeckt
Meest vande deughde roemt, en spreeckt,
Op dat soo door een goede schijn
Zijn snooden daet, bedeckt soud' zijn.
Soo 't naet gemene spreeck-woort gaet,
Het schurfste schaep het luytste blaet,
| |
[pagina 80]
| |
Die 't meeste gort heeft op zijn tongh,
Dickwils de schoonste deuntjes songh.
Florentius den Prins
Dacht gisteren geensins
Dees schande te verwerven:
Dus wilt ghy zijn gerust,
Schept inde deught u lust,
O mensch: Ghedenckt te sterven.
EYNDE. J. H. Krul. |
|