Eerlycke tytkorting
(1634)–Jan Harmensz. Krul–
Auteursrechtvrij
[pagina 51]
| |
Floriaen, Cecilia.ALs ick Hemel, ende Aerdt
Ongelijck van lof en waerdt,
Elck na waerdy aenschou,
Denck ick om mijn waerde Vrou.
Princes die mijn Ziel gebiet,
d'Aerde heeft soo waerdigh niet,
Dat ick Koninckrijck of Croon
Ruylden, als aen u persoon.
Had ick Keyserlijcke macht,
Waerdich u uytheemsche pracht,
Niemant (als mijn schoone Vrou,)
Kroon, Rijck, Scepter hebben sou.
Maer eylacy, schoone maeght,
Soo u hoogheyt wel behaeght,
Eersucht, pracht, gebied en staet:
Koom ick aen u veel te quaet.
Schoon maget trots van leen,
En van lichaem braef besneen,
Niet voor een gemeene bloet,
Maer voor Princen op gevoet.
Cecilia.
De liefd en heeft gheen Wet, maer kiest na liefd's vermogen,
Soo dat liefd' niet op 't goet, maer op de keur moet ooghen,
Die door genegentheyt van liefden wert gevoet,
| |
[pagina 52]
| |
Dats rechte liefdens aert, soo ghy bekennen moet.
Floriaen.
Princes; het is alsoo ick hebber gantsch niet tegen,
De rijckdom waer niet waert, ten waer door het gheneghen,
Genegentheyt die maeckt waerdy, daer men haer voet,
Soo dat mijn oordeels niet rijckdom bestaet in 't goet:
Maer oock in kleynicheydt daer men toe is genegen,
En sich vernoegh'lijck hout wanneer het is verkregen,
Groot goet gheen rijckdom maeckt mijns oordeels houd' ick wis,
Dat het vernoegen d'alderbeste rijckdom is;
Princes, na dat ick heb u trouwe Brief door-lesen,
Heb ick mijn hoop gevoet met hondert duysent vresen,
En kniel eerbiedelijck voor uwe hoogheyt neer,
Of is 't tot proef Mevrou, of ernstich u begeer.
Cecilia.
Kost ick met hert en Ziel, het selfde getuygen,
Ick soud' gedienstelijck ter aerden neder buygen,
En offeren u op mijn hert, mijn Ziel, 't gemoet,
Dat u mijn tweede Ziel soo seer beminne doet.
Floriaen.
Godin, 't is mijn genoech de oorsaeck van mijn vresen,
Sal d'oorsaeck (soo mijn dunckt) oock van mijn sterven wesen,
Ten aensien het gebiedt, en Konincklijcke macht,
V vaders heerschappy, u Princelijck geslacht:
V vrunden rijck van haef, als machtigh van vermogen,
Sullen Princesse Vrou, in geenderwijs gedogen,
Dat een onedel hert, de heusheyt ongewent,
V hoogh gebooren vrou en u geslachte schent;
Dat ghy verlaten soud' u wel geveynste leven,
En om een Herders staet het Koninckrijck sout geven,
| |
[pagina 53]
| |
Te groot is u waerdy, u voeght, geen haef'ren stock,
Een slechte Herders Py, of Herderinne rock:
Ick hebbe niet Princes het geen mijn magh verschoonen,
En op 't duysenste deel u trouwe deughde loonen;
Een arrem Herders soon, bot, plomp, en slecht van staet,
Die met een kleen getal, van Schaepjes omme gaet:
Een vreemt verschovelingh die nietigh is van machten,
Niet waerdigh datmen hem soo waerdigh soude achten;
Wtmuntende Princes, ick hebbe macht noch goet,
Maer ben in soberheyt (by d'Herders) opgevoet,
Ick bid u waerde Vrou verstandige Godin,
Let wichtigh op de zaeck, en siet het verder in;
Laet wyse achterdocht met sorge overwegen,
Wat swaricheden in dit stuck al zijn gelegen,
Misschien dat u Me-vrou de reden soo veel leert,
Dat uwe hoocheyt licht haer gunsten van my keert.
Cecilia.
Mijn onverkeerlijck hert onmogelijck te verkeeren,
Blijft Floriaen stantvast by 't eerlijck begeeren:
Kent ghy recht Liefdens aert, soo weet ick wel dat ghy
Niet sonder reden sult hier in verschonen my,
Mits ick lichtveerdich niet, maer met voordachte sinnen,
En rypelick beraed dit selfde gae beginnen:
Soo weet dat ick mijn oogh sloegh op u kleene staet,
En u vernoegingh die het Hof te boven gaet,
Wiens overvloedigheen, haer geen genoegingh dele,
Maer door begheert tot meer vernoegingh haer ontstele:
Ten anderen so heeft my neffens dien behaeght
V deught-lievende Ziel, die ghy in 't lichaem draeght:
V trouwe nedericheyt my teelden boven allen,
Een gunstich hert tot u, dat met een wel gevallen,
| |
[pagina 54]
| |
Van 't Herders leven in vermaeck en kleene lust,
Socht een met u te zijn, in aengename rust;
Ick kies voor 't Hof het velt, soo ick gerust mijn leven
Mach onbekommert in een Herders dienst begeven:
Het staet mijn Vader vry ('t is waer) my te gebien,
En na gehoorsaemheyt so moet zijn wil geschien.
Maer 'k ben in Liefde vry
Van al zijn Heerschappy;
Liefd' wil na liefd's behagen
't Gebieden zijn ontslagen,
En acht meer als het goet,
De rijckdom van 't gemoet,
Dats willigh na te treden
De keur der sinnelijckheden:
En soo mijn Vaders wet
Het selfde nu belet,
Wil ick door Bergh en Heyde,
Met u de Schaepjes weyde.
Veel liever als met dwanck
Te trouwen tegens danck:
Dies Floriaen laet varen
V sorgen vol beswaren;
En maeckt u selver Heer
Van my; door mijn begeer,
Die 'k naer u wil sal voegen
En met u staet genoegen.
Floriaen.
Godin; ick segh Godin, ghy dwinght my ô Godinne
Met hert en ziel Me-vrou, tot u beleefde minne:
Dan 't alder meest dat my in dese saeck beswaert,
Dat ick u trouwe deucht na haer verdienst end' waert
| |
[pagina 55]
| |
Gheensins beloonen kan: doch soo ick ken betreffen
Mijn voorgaende geluck, sal u mijn staet verheffen
Verr' boven eenich Vorst: of eenich Konincx kint.
Door trouwe liefde daer u slaef u mee bemint.
Cecilia.
V trouwicheyt die ist, waer op mijn Ziel vertrout.
Floriaen.
Door u getrouwicheyt mijn trou verseeckert hout.
Cecilia.
Wat ken den Hemel aen de menschen meer verleenen,
Als dat twee Zielen trou, door trouwicheyt vereenen?
Wat aengename vreucht te minne na begeert.
Floriaen.
't Ist aengenaemste dat natuer den mensch vereert,
't Is rechte liefdens aert, te volgen liefdens wetten.
Cecilia.
't Is rechte liefd', de sin, daer 't keur gebiet te setten,
Ach! daer men soo ver-eent voorcomtmen twist en haet.
Floriaen.
Door dien oprechte min het al te boven gaet,
De liefd' vermach het al, dies min ick sonder schromen.
Cecilia.
De liefd' versoet het al, wat yemant op magh komen:
Mijn dunckt geraden lief, dat wy dit laten steken,
En dat ghy mijn bewijst met eenich seecker teken,
Dat mijn oprechte liefd' in trouheyt u behaeght.
Floriaen.
Princes aensiet u slaef, die in zijn handen draeght
Een dorre haef're stock, en slechte hoet by dese,
Niet met ghesteente braef, noch Perlen uytghelesen
Omcinghelt en verçiert: geen gaven meer by my,
Dit lichaem overdeckt met dese slechte py:
Draeght yets dat ick u tot verseeckeringh wil jonnen,
Ist saeck dat ick daer mee u sal vernoeghen konnen;
Al hoe wel dat het is mijn alderwaerste pant,
Te thoonen u mijn trou, soo reyckt mijn toe u hant:
Princes het is mijn Ziel tot uwen dienst gebooren,
| |
[pagina 56]
| |
En soo 'k u niet bemin, soo ga die selfs verlooren,
Princes het is mijn Ziel, mijn leven die in noodt,
Sullen zijn tot een pant ghetrou tot inder doodt:
Princes, voor wien ick kniel, ootmoedigh nederbuyge,
Laet ick het met een kus u lieve lipjes tuyghe,
En u bedoude mont druckt weder aen de mijn,
En laet dit het verbondt van onse trouwe sijn.
Cecilia.
Nu dunckt het my genoegh, wy dienen te beraen
Hoe wy met stil beleyt best trecken hier van daen;
Daer dient wel opghelet, en sonder langh te wachten.
Floriaen.
Mijn alderwaerste lief, daer comt in mijn gedachten
En middel, dien ick hou bequaem tot ons beleyt.
Cecilia.
Wat middel ach! mijn lief?
Floriaen.
Maer datmen u bereyt,
Een Herderinne kleet: waer me ghy u sult klede,
En tegen morgen vroegh, na 't eycken Bosch toe trede:
Aen geen zijt vande beeck dicht by een Kluysenaers Cel,
Alwaer ick u mijn lief dan volgen sal.
Cecilia.
't Is wel;
Ick gae en maeck mijn reedt, om na mijn welbehagen
Te wandelen na 't Bosch, voor 't kriecken vanden dagen,
En op bestemde plaets ick u verbeyden sal.
Floriaen.
De Goon verhoeden u mijn lief voor ongeval.
Binnen.
| |
Florentivs.NU dat den Koninck haer te vangen heeft belast
Dient my wel naerstelijck op dese saeck gepast:
Ha! Plompert 't gene ghy hebt listigh voorgenomen,
Daer sweer ick sult ghy nu, noch nimmermeer toe komen:
De tijt eyst geen vertreck, men heeft ten hoof verstaen,
| |
[pagina 57]
| |
Als dat sy beyde sijn bestemt om deur te gaen:
Allerdus uyt.
Daer comt Allerdus aen; die ick dese secreten
Als een getrouwe vrient, sal heymelijck doen weten:
Mijn vrient seer wel te pas, de tijt van u af-sijn
Die scheen mijn duysent jaer; door oorsaeck dat ick mijn
In nare eensaemheyt, heb langhe tijt begheven,
En acht mijn sonder u (mijn vrient) als sonder leven.
Also ick van u deucht en trou versekert ben;
Soo isser niet dat ick voor u verborgen ken:
Dies wilt aendachtelijck wel letten op mijn woorden,
Ick weet u leven ghy noyt vreemder dingh en hoorden,
Als 't geen ick selver hier vande Princesse sach,
Dat sy in geyle lust met den Schaep-herder lach:
Op een verborge plaets in dichste van 't Boschagie
In vuyl oneerbaerheyt, en dertele boelagie:
Dit dreeft my voor 't naet hof, ick gaft den Koninck aen,
Die voort belasten datmen haer soud' vangen gaen:
Dies bid ick Allerd' u dat in de noorder hoecken,
Ghy spoedich vluchten wilt om hem, en haer te soecken:
Ick sal door 't Eycken Bosch gaen rennen met der vaert,
En sorgen dat met wacht de wech wel wort bewaert;
'k Sal alle passen doen met stercke wacht besetten,
En op het vluchten van haer beyde neerstich letten:
Ick gae, en doet ghy 't oock, op dat geen tijt en spilt,
Ick bid u spoedich doch.
Allerdus.
Ick gae door Bergh, en Bosch, door lommer, en door linden
Ghy sult mijn waerde Prins, u trouwe vrunt bevinden.
Page.
Genadich Prins, en Heer, het hof is vol ghesucht,
Den Herder heden is met de Princes gevlucht:
| |
[pagina 58]
| |
Al 't Hof is vol erroers, zijn Majesteyt och! hermen,
Doet niet dan weenen met een overdroevich kermen:
Prins; zijn Genaden heeft op 't spoedighst my belast,
Om u Genaden aen te seggen, dat ghy vast
En stercke wachten stelt, om 't vluchten voor te komen.
Florent.
Gaet Page, seght de saeck is by der hant genomen.
Allerdus.
Den Prins en ick te saem op 't spoedichst henen gaen,
Op dat in dese saeck wert alle vlijt gedaen.
Binnen.
| |
Cecilia,
In Herderinne kleedingh.
ADieu verheven throon,
Vaert wel Scepter en Kroon,
Ick laetse, diese minne
Wat isser meer aen vast?
Als moeyten, sorgh en last,
't Is best een Herderinne.
Wie kent my in dit kleet?
Ey vlugge voetjes treet
Eert daeghje neert komt dalen;
Eer yemant my verspiet,
Of door de telghjes siet,
Om my te achterhalen.
Wat neem ick voor een spoor?
Ick gae dit weghjes door
Tot ginder aen het beeckje,
Stapt voetjes, noch wat aen,
Waer toeft ghy Floriaen?
Ey! volght my op dit streeckje.
| |
[pagina 59]
| |
Dit is de beeck, de kluys, alwaer mijn lief my seyde
Dat ick uyt liefden hem, een weynich soud' verbeyde
Om niet verspiet te zijn, soo soud' ick eerst alleen
In Harderinne schijn, voor uyt na 't beeckje treen;
Ick sal soo langh hy komt, met voedende gedachten
Mijn Zielens afgod hier patientelijck verwachten;
Of in dit kluysje, by dees Oude Kluysenaer
Alwaer ick ben bevryt, voor prijckel en gevaer:
Hou sich; waer zijt ghy hier?
Kluysen.
Ick koom; wat 's u begeeren?
Cecilia.
Om yets van u persoon, ach! Kluysenaer te leeren,
Waerom dus eenich ghy de loop uw's levens tijt,
In woeste wildernis dus arrem'lijck verslijt?
Kluysen.
't Is daerom Herderin, dat ick door rouw' van sonden
My tot een eeuw'ge dienst, der Goden heb verbonden;
Om sonts verdiende straf, door boete weer t'ontgaen.
Cecilia.
Waerom dat Vader in de wildernis gedaen?
Kluysen.
Om dat de wildernis my stadich in soud' beelden
De woeste wildernis, van mijn verloopen weelden:
De eensaemheyt om dat sy geen beletsel geeft,
Wanneer de Geest een treck om Godt te dienen heeft,
En dat ick 't dorre kruyt tot spijs gebruycken moet,
En water tot mijn dranck, zijn wetten van 't ghemoet:
Die my de overdaet (wel eer gebruyckt) verwyten,
Om Gods versoeningh moet ick dus mijn leven slyten.
Cecilia.
Daer sien ick Vader yets 't gheen my een oorsaeck geeft,
Dat mijn bedroefde hert in duysent vrese leeft,
Vaert wel ick gae.
Kluysen.
En ick om mijn gety te lesen.
| |
[pagina 60]
| |
ALLERDVS uyt.
Cecilia.
Is dat Allerdus niet? O Goon! wat wil dit wesen,
'k Tre onbeschroomt tot hem, also hy niet en weet,
Dat ick Cecilia ben, door dit verandert kleet,
Om weten wat hy wil, heb ick een groot verlangen:
Wel vrundt hoe dus verbaest, hebt ghy noch niet ghevanghen,
Van Haes of eenich wilt, dier veel zijn in dees hoeck?
Allerdus.
't Zijn Herderinnetje geen Haesen die ick soeck,
Maer hebt ghy hier in 't Bosch twee menschen niet vernomen?
Cecilia.
Wat menschen souden hier in 't woest Boschagie komen?
Allerdus.
't Soud' zijn in Konincx kindt, die met een Herder vlucht,
Cecilia.
Wat yselijck rumoer, wat jammerlijck gerucht,
Hoor ick ô goede Goon.
FLORIAEN Verbaest uyt. FLORENTIVS Met eenige hovelingen volgen hem.
Floriaen.
Ick ben in duysent vresen,
Waer dat mijn waerde lief, en Konincx kint magh wesen:
Waer zijt ghy? ach! Princes, comt my in dese staet,
Met u almogentheyt, Cecilia te baet.
Cecilia.
Hier ben ick, ach! mijn lief, die 'k niet en sal begeven,
Gheduerende de tijt van mijn rampsaligh leven.
Floriaen.
Wat leytmen my te last, waer in heb ick misdaen?
Florent.
Dat sal zijn Majesteyt, wel uyt u brief verstaen.
Binnen.
| |
[pagina 61]
| |
 | |
Koninck, Florentivs met al 't Hof-ghesin: Cecilia ghevanckelijck.'T Rampspoedich ongeluck, dat went na my zijn wielen,
En 't volght my (waer ick gae) gestadigh op de hielen;
Mijn rampspoet, het gedacht nau achterhalen ken,
't Schijnt ick tot ongeluck (eylaes!) gebooren ben:
O Goon! hebt ghy 't versien, u droeve knecht te plagen,
| |
[pagina 62]
| |
En sent my niet meer toe, als ick vermagh te dragen,
Cecilia wats dit? wat heeft u lust bestaen:
Dat ghy u groot geslacht die schant hebt aengedaen?
Cecilia, ghy had behooren u te draghen
Dat het my hadt geweest, een lust, en wel behagen;
Maer nu ghy anders doet, als d'eerbaerheyt gebiet,
Kneust ghy mijn ouderdom met schandelijck verdriet:
Schoon dat ghy zijt mijn kint, soo sal ick vonnis geven,
Na dat de misdaet eyst, die ghy hier hebt bedreven.
Cecilia.
Mijn Vader, en mijn Heer, ist dat ghy 't vint geraen
Met sware straf mijn jeucht u vonnis op te laen,
Soo sal ick aen de Goon op-offeren gebeden,
Dat na mijn doodt werden getuyght d'onschuldicheden
En onrechtvaerde straf, die 'k als misdadigh boet;
En sterve sonder schult, ist dat ick sterven moet,
De doodt sal Vader my, soo swaer niet zijn om dragen;
Als ick uyt liefd' tot u, met rede wel beklagen
Het prijckel uwes Ziel', dat uyt u oordeel rijst
In dien om soo een saeck, ghy my ter doodt verwijst:
Ach! als ghy my dan hebt berooft van 't sterflijck leven,
Soo wensch ick dat de Goon de misdaet u vergeven.
Koninck.
Wie sigh in d'eer misgaet, die acht ick straffe waert.
Cecilia.
Die my daer me belast, segh ick, de waerheyt spaert;
Ha! Prins, waert dat ghy deed als Princen wel betamen,
Ghy sout van dese daedt stilswygende u schamen,
Dat ghy onschuldichlijck, soo wreed'lijck my aentast,
En met oneerbaerheyt mijn vroom gemoet belast,
En steelt mijn eer, en faem, door loghentael; sy schande,
Dat ick onschuldich draegh dees boeyens om mijn hande.
| |
[pagina 63]
| |
Fy Roover van mijn eer
De werelt sal, ick sweer
Eer t'onderst boven keren,
Ia raken gantsch te niet
Eer ick door dit verdriet,
Sal toestaen u begeren.
V dreygen straf en wreet
Die acht ick niet en beet,
Ia, d'alderswaerste plagen,
Die ghy tot straffe meught
Bedencken, voor mijn jeught
Sal ick geduldigh dragen.
Florent.
Fy u Cecilia, dat ghy dit wilt missaken,
En door u logentael mijn waerheyt logen maken:
Siet hier u eygen schrift, dit maeckt u doen bekent,
Dit is 't getuygenis, als dat ghy schuldich bent;
En hebt ghy desen Brief den Herder niet gegeven?
Cecilia.
Maer geen oneerbaerheyt (gelijck ghy seght,) bedreven.
Koninck.
Ick raed' u dat ghy swyght, u woorden die zijn vals,
Brenght de gevangen voort, en straft hem aen den hals:
Leght haer gevangen weer, ick sal mijn recht bethoonen
V met gevanckenis, hem met de doodt beloonen.
Cecilia.
Eer ick vertreck mijn Heer, en Vader laet my toe
Dat ick geknielt voor u, noch eene bede doe,
Gewaerdight my soo veel, te openen u ooren,
Dees mijne redenen aendachtelijck te hooren:
Soo is mijn laetste be, mijn Vader u te raen,
Laet doch u gramschap niet boven de wijsheyt gaen:
Soo seecker als de Son het Aertrijck komt beschijnen,
Soo seecker sult ghy my, hier in onschuldigh vijnen:
| |
[pagina 64]
| |
Soo seecker Vader als ghy hier op aerden leeft,
Soo seecker ist dat Floriaen gheen schult en heeft;
Noch ick in 't minste deel oneerbaerheyt bedreven,
Maer hem mijn weder-min uyt goede gunst gegeven
Beken ick: heb ick hier het sterven me verdient,
Soo sterf ick dan alleen ter liefden van mijn vrient.
Koninck.
Brenght haer uyt mijn gesicht, en vordert voort de saeck
Den Herder boeten sal (na zijn verdienst) mijn wraeck.
Cecilia wert binnen ghebracht.
| |
Floriaen voor den Koninck.Floriaen.
Grootmogend' Majesteyt, mijn sterven of mijn leven,
Staet in het boeck alleen van uwe wil geschreven,
En wat van dees zijn Majesteyt my acht verdient,
Genaden, of de doodt, nae dat hy dan verlient
Ick duldich dragen sal, en troosten my door reden,
Ist dat ick sterven moet, de re'en stelt my te vreden;
Niet dat ick na verdienst de doodt my schuldigh acht,
Maer dat getrouwe liefd' my heeft ter doodt gebracht.
Koninck.
V reden my verveelt, u misdaet is bewesen,
Dies wert tot vonnis u sentency voorgelesen,
Als dat ghy u bereyt en totter doodt begeeft:
Brenght hem gevangen weer daer hy geseten heeft.
Koninck met al de anderen binnen.
| |
Floriaen blijft met een des Konincx Dienaers.Ha albesiende Goon! mijn sinnen en gedachten
Vliegen ten Hemel op met geestelijcke krachten:
| |
[pagina 65]
| |
De Werelt loos en boos, de menschen valsch en quaet,
Die schroomen geen bedroch, maer oordeelen uyt haet;
De Vromen dickwils vuyl, en fielen vaeck voor Vromen,
Doch die 't gemoet voldoet, hoeft lasteringh niet te schromen,
Verwesen tot der doodt, Cecilia Godin
Om dat ick eerelijck u heusche Godtheyt min,
En ghy my minne draeght: nu wy vereenicht beyde
Lichamelijcke zijn, moeten de Zielen scheyden:
O scheyden al te wreet; niet wreet door doodes pijn,
Maer wreet, om dat ick moet van u gescheyden zijn:
Cecilia vaert wel, vaert wel mijn uytverkoren,
Ick ben tot u vermaeck mijn Engel niet geboren,
Wanneer mijn Ziel (Godin) uyt 't lichaems wooningh gaet,
Deckt dan u teere leen, lief, met een rou gewaet
Ter eeren van u slaef, wiens trouwicheyt sal blijcken,
En vuyr, noch swaert, noch doodt, noch geen tormenten wijcken,
Ciert u Altaren op, ô Moeder vande Min,
Dat ick gebeden stort, ter eeren mijn Godin:
Godinne wilt om laech van boven komen dalen,
Verselschappen mijn lief, die eenich hier sal dwalen
Verschoven en veracht, als ick hier Zieloos ben,
Van 't leven af gerooft en haer niet troosten ken;
Brenght my van daer ick quam, mijn reden zijn gedaen,
'k Sal mijn ghedacht nu voort, met Godt bekommeren gaen.
Binnen.
| |
[pagina 66]
| |
C'hoor.O Redelijck geslacht,
Met goet vernuft geschapen,
Godts mogentheyt en kracht
In 't Coor van u gedacht,
Sorghvuldighlijck betracht,
Zijn Goddelijcke macht
Ontwaeckt van 't sondigh slapen.
Ey! Maticht u begeer,
Door 't rijckelijck genoegen,
't Genoegen maeckt u Heer,
Dient wellust niet te seer,
Betracht het eeuwigh meer:
V Zielen, wilt tot eer
En dienst der Goden voegen.
Want niemant ken zijn lust
Na zijn begeert verwerven,
Maer lust teelt hem onrust,
Ten sy begeerte blust
Het geen begeerte lust:
Dies laet u zijn bewust,
De sekerheyt van sterven.
Wat baet de overvloet,
In heerschappy van staten?
Wat baet het gelt en goet:
Dat veel ellende voet,
Het lichaem schade doet;
De Ziel wanneer sy moet
Dit lichaem hier verlaten.
Binnen.
|
|