Lezen doet je goed. Leerjaar 7a

[p. 62]

15 Surinaamse geschiedenis was zijn passie

Heb je je weleens afgevraagd waarom er in Suriname verschillende bevolkingsgroepen leven, elk met hun eigen cultuur? Of weet je hoe die monumentale gebouwen in de binnenstad van Paramaribo er zijn gekomen? En weet je waarom er een straat is genoemd naar een bepaalde meneer of mevrouw? Al deze zaken hebben te maken met onze geschiedenis. Door de geschiedenis te bestuderen, kunnen we de wereld waarin wij nu leven beter begrijpen. Iemand die de geschiedenis bestudeert, noemen we een historicus.

Zo iemand was André Loor. Hij was een nakomeling van de Nederlandse boeren die in 1845 naar Suriname kwamen om zelfstandig aan landbouw te doen. Zij vestigden zich te Voorzorg in Saramacca, tegenover Groningen. De stamvader van André heette Gerrit Jan Loor. Hij kwam uit de Nederlandse provincie Gelderland, uit het plaatsje Doetinchem. Hij was getrouwd met Frederika Dobbenberg en uit dit huwelijk werd de opa van André geboren, Albert Loor. Vervolgens huwde Albert met Stijntje Rijsdijk en uit dat huwelijk werd de vader van André geboren, Hendrijkus Jacob Loor. Die trouwde met Hillegonde van Brussel. Zij kregen vier zonen en vier dochters. Op 17 februari 1931 werd André geboren. Hij was hun derde zoon en vijfde kind.

Ze woonden op Uitvlugt en André ging daar naar de kleuterschool. Vader Hendrijkus was onderwijzer. In die tijd was het normaal dat leerkrachten enkele jaren op een districtsschool gingen werken. Toen André vier jaar oud was, werd zijn vader overgeplaatst naar Nickerie. Hendrijkus werd schoolhoofd op de eerste openbare school in de Corantijnpolder in het district Nickerie. Het gezin verhuisde naar Nickerie. De jaren in het district waren gelukkige jaren. Andre sportte met zijn vriendjes en ging vaak hengelen. Ze woonden tussen Hindostanen en hij leerde Sarnámi praten. André ging daar naar de lagere school. De school vond hij ook fijn. Hij sprak soms Sarnámi in de pauze met zijn Hindostaanse vriendjes.

De geschiedenislessen vond hij heel boeiend. Op een dag sprak de juf over de Hindostaanse en Javaanse Immigratie.

‘Het was heel interessant tijdens de geschiedenisles’, zei André tegen zijn ouders toen hij thuis was.

‘Wat mooi’, zeiden zijn ouders in koor en ze vertelden hem meer over dit

[p. 63]

onderwerp. Zijn vader haalde een boek tevoorschijn over de immigratie. ‘Dit zal ik vanavond zeker lezen’, zei André enthousiast.

Zo werd André's liefde voor geschiedenis gevoed door de mooie vertellingen van zijn ouders, leerkrachten en door de boeken die hij las. In 1940 ging het gezin Loor terug naar Paramaribo. André werd weer ingeschreven op de R.A. Tammengaschool, nu in de 6e klas. Na de lagere school bezocht hij de Hendrikschool, toen een muloschool met acht klassen. In 1947 haalde hij zijn mulodiploma. André koos, net als zijn vader, voor het onderwijs. Hij kon goed met leerlingen omgaan en hield ervan om zijn kennis over te dragen. Hij besloot de onderwijzersakte te halen. In die tijd kreeg je, als je slaagde voor de akte, het diploma van de Landsnormaalschool. Landsnormaalschool is een oude naam voor een school waar onderwijzers worden opgeleid. Deze avondopleiding duurde vier jaar, maar André deed er twee jaar over. Later haalde hij ook de hoofdakte. Tot hij in 1956 naar Nederland ging om geschiedenis te studeren, werkte André op verschillende scholen in het district en in Paramaribo.

[p. 64]

De studie aan de Nederlandse universiteit beviel hem goed. Surinaamse geschiedenis was zijn passie. Voor zijn scripties koos hij meestal een onderwerp uit de Surinaamse historie. In 1962 had hij het eerste deel van zijn studie succesvol afgerond. Hij keerde terug naar Suriname en ging lesgeven op verschillende kweek- en middelbare scholen.

Van 1972 tot 1979 kreeg André Loor de leiding van de afdeling Culturele Zaken van het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling. In die tijd verscheen zijn kinderboek ‘Jairam vertelt’. Het boek, dat ging over een Hindostaanse immigrant, werd veel gelezen op lagere scholen. In deze periode had hij ook de gelegenheid om naar Nederland te gaan om zijn studie aan de universiteit af te ronden.

Intussen werd hij steeds bekender als historicus. Op de televisiezenders STVS en ATV verzorgde hij historische programma's. Hij kon boeiend vertellen. De programma's ‘Toen en Nu’ bij de STVS en ‘Historische wandelingen’ bij ATV hadden een trouw kijkerspubliek. Enkele van de afleveringen kan je nog op het internet terugvinden. Ook op de radio was André vaak te beluisteren.

Hij publiceerde talloze artikelen en boeken. Zo schreef hij in veertien nummers van Suralco Magazine over allerlei historische onderwerpen.

Belangrijke bedrijven vroegen hem gedenkboeken te schrijven.

De gedenkboeken van de Centrale Bank van Suriname, de Surinaamsche Bank en de Landbouwbank waren alle van zijn hand. De Surinaamsche Bank was vol lof over hem. De bibliotheek, die in 2011 in het hoofdgebouw van de bank werd geopend, is naar hem vernoemd; dr. André H. Loorbibliotheek.

Zijn laatste boek, ‘André Loor vertelt’, verscheen in 2013. Het is een prachtig boek van 271 pagina's. André Loor vertelt daarin over Suriname tussen 1850 en 1950. Hij koos voor deze honderd jaar omdat de gebeurtenissen in die periode Suriname ingrijpend veranderden.

De slavernij werd afgeschaft. Uit verschillende delen van de wereld kwamen immigranten naar ons land. De leerplicht werd ingevoerd.

Veel meer kinderen gingen naar school. Het onderwijs werd beter.

Huizen in Paramaribo kregen gas en elektriciteit. Dat maakte het dagelijks leven gemakkelijker. De eerste fietsen en auto's reden op de weg.

En er reed zelfs een trein van Paramaribo naar het binnenland.

Er verschenen meer kranten die door veel mensen gelezen konden worden. De radio werd ingevoerd. Het winnen van goud, balata en bauxiet vormden een belangrijke inkomstenbron voor ons geliefd land Suriname. Door de vele foto's in het boek krijgen de lezers een levendige

[p. 65]

indruk van die tijd. Zo vertelt André over Charles Lindbergh. Dat was een wereldberoemde piloot. Hij vloog in 1927 als eerste alleen en non-stop van Amerika naar Europa. Deze meneer Lindbergh landde in 1929 met een watervliegtuig op de Surinamerivier. Heel Paramaribo wilde de man zien.

De Waterkant stond vol mensen. Men wilde het vliegtuig en de beroemde vliegenier zien. In het boek zien we een krantenbericht uit die tijd met een foto van het vliegtuig en de piloot.

Na zijn tijd bij de afdeling Culturele Zaken werd André Loor benoemd tot vaste docent aan het Instituut voor de Opleiding van Leraren. Hier heeft hij veel studenten kunnen inspireren om onderzoek te doen naar de Surinaamse geschiedenis. Hij stimuleerde ze om te luisteren naar verhalen van vroeger, vooral als die verteld werden door mensen die zelf de oude tijden hadden meegemaakt. In 1991 ging hij met pensioen. Toch werkte hij na zijn pensionering nog enkele jaren als parttimer op het instituut.

Al tijdens zijn leven was het duidelijk dat André Loor belangrijk werk deed. Als blijk van waardering werd hij benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau en Grootofficier in de Ere-orde van de Palm. Hij kreeg de Rotary Vocational Excellence Award, de Kwakoe Award en de Visser Neerlandiaprijs van het Algemene Nederlands Verbond.

In 1994 kreeg hij een eredoctoraat van de Universiteit van Suriname.

Iemand die een eredoctoraat krijgt, mag zichzelf doctor noemen. Doctor - afgekort tot dr .- is een universitaire titel. De persoon mag de titel voor zijn naam plaatsen. André Loor mocht zich dus dr. André Loor noemen. Een eredoctoraat wordt gegeven aan personen die een uitzonderlijke prestatie hebben geleverd. Dit gebeurt tijdens een plechtige, feestelijke bijeenkomst. André Loor kreeg zijn eredoctoraat omdat hij zich tijdens zijn leven op een bijzondere manier heeft ingezet om bekendheid te geven aan de Surinaamse geschiedenis.

Op 10 mei 2012 werd op het terrein van het Nationaal Archief een bronzen kopstuk van André Loor onthuld voor zijn vele verdiensten.

Na een kortstondig ziekbed overleed André Loor op 10 december 2013.

Hij bereikte de leeftijd van 82 jaar. Acht dagen later werd hij met staatseer naar zijn laatste rustplaats gedragen.