Lezen doet je goed. Leerjaar 6c

[p. 84]

Les 24 Een moeilijke rekensom

Carlos Esteban woonde met zijn vrouw Milagros en hun drie zonen op een boerderij in de hooglanden van Peru. Hij kweekte lama's. Lama's lijken een beetje op schapen, maar ze zijn veel groter en hebben een lange nek. Boer Carlos verdiende aardig met zijn lama's. Hij verkocht de lama's aan mensen die ze gebruikten om zware lasten te dragen over de smalle bergpaden. Hij schoor ook elk jaar de vachten van de lama's. Dan verkocht hij de wol aan mensen die er kleden en kleding meemaakten. De wollen kleren waren lekker warm in de koude, hoge bergstreek. Ook de gedroogde uitwerpselen van de lama's werden nuttig gebruikt. De mensen in het dorp gebruikten ze om vuur te maken en om de lemen vloer van hun hutten mee aan te stampen. Met de lama's kon Carlos genoeg geld verdienen om zijn gezin te verzorgen.

Maar het was hard werken. Gelukkig had hij zijn vrouw Milagros en zijn drie zonen: Diego, Rodrigo en Luis. Allemaal hielpen ze mee op de veeboerderij.

Carlos hield veel van zijn zonen. Naarmate hij ouder werd, piekerde hij steeds meer over zijn eigendommen. Wat zou er gebeuren, als hij er niet meer zou zijn? De zonen verschilden flink in leeftijd. Rodrigo was tien jaar na Diego geboren. Daarna had het weer zes jaar geduurd voor Luis er was.

Toen hij een keer met Diego op de bergweide was, vroeg hij hem:

‘Zoon, ik heb de laatste tijd nare dromen. Het zou zomaar kunnen dat ik er op een dag niet meer ben. De lama's zijn heel wat waard. Hoe moet ik die onder jullie verdelen?’

Diego schrok een beetje. ‘Padre, dat u nog lang moge leven! Hoe u de lama's ook verdeelt, ik vind alles goed.’

Dat stelde Carlos een beetje gerust. Diego had als eerstgeborene ook alles kunnen opeisen. Nu wilde Carlos ook de mening van de andere zonen horen. Hij zocht Rodrigo op. Die was net in gesprek met een aardappelboer die een lama wilde kopen om zijn vrachten te dragen.

Rodrigo was handig in dit soort dingen. Hij kon goed onderhandelen.

[p. 85]

Hij had weleens gezegd dat hij handelaar wilde worden. Daar viel ook een goede boterham mee te verdienen.

De aardappelboer en Rodrigo waren het eens geworden over de prijs. De man betaalde en vertrok met zijn nieuwe aankoop. Rodrigo overhandigde het geld aan zijn vader, die de biljetjes netjes opvouwde en in zijn broekzak stak.

[p. 86]

Toen sprak hij dezelfde woorden die hij eerder tegen Diego had gezegd.

‘Zoon, ik heb de laatste tijd nare dromen. Het zou zomaar kunnen dat ik er op een dag niet meer ben. De lama's zijn heel wat waard. Hoe moet ik die onder jullie verdelen?’

Ook Rodrigo schrok. ‘Bent u ziek, padre?’

‘Nee, nee’, stelde zijn vader hem gerust. ‘Maar ik zou toch graag willen weten hoeveel lama's jij zou willen erven.’

‘Padre’, antwoordde Rodrigo, ‘alles wat u doet is goed, maar ik zou graag een klein kapitaal willen om een handeltje te beginnen.’

Vader Carlos hoefde nu alleen nog van Luis te horen wat hij wilde erven. Hij vond hem in de stallen waar een moederlama haar pasgeboren jong zoogde.

Luis was nog maar een knaap, veertien jaar oud. Carlos vroeg zich af of hij de arme jongen nu al moest lastigvallen met de gedachte aan zijn dood. Hij besloot het wat voorzichtiger aan te pakken.

‘Luis’, zei hij. ‘Stel je voor dat je een aantal lama's op de boerderij voor jezelf mocht uitkiezen. Welke lama's zou je dan kiezen?’

Luis keek vreemd op. Waarom zou zijn vader zo'n vreemde vraag stellen? Maar toch dacht hij erover na.

‘Ik zou graag een vrouwtje en een mannetje willen. Krachtige dieren, nog in de bloei van hun leven, zodat er mooie lammetjes geboren kunnen worden.’

Carlos was tevreden. Hij had alle drie zonen gehoord. Hij wist hoe de lama's verdeeld zouden moeten worden na zijn dood. Hij vertelde het aan zijn vrouw.

‘Stel je voor dat ik eerder doodga dan jij’, zei ze. ‘Misschien is het goed dat je het ook aan je jongere broer vertelt.’

Deze broer heette Victor. Hij woonde twee dagreizen verder en was ook lamakweker. Toen Carlos hem opzocht en vertelde waarvoor hij kwam, beloofde hij erop toe te zien dat de erfenis van Carlos volgens zijn wens zou worden verdeeld.

‘Maar ik hoop dat je nog lang zal leven’, zei hij.

‘Zeker’, zei Carlos, ‘maar ik ben toch blij dat ik dit al geregeld heb. Dan is er geen geruzie na mijn dood.’

[p. 87]

Een aantal jaren gingen voorbij. Carlos werd oud en zwak. Het werk op de boerderij ging hem steeds moeilijker af. Op een dag stierf hij.

Milagros en haar zonen waren erg verdrietig. Maar het leven moest doorgaan. Milagros riep haar zonen bij elkaar om de wens van hun vader te vertellen.

‘Diego krijgt de helft van de lama's, Rodrigo krijgt een derde deel en Luis een negende deel. Luis mag als eerste zijn deel uitzoeken.’

Nu waren er op dat moment zeventien lama's op de boerderij. Rodrigo, die het beste was met getallen, sprak als eerst.

‘Maar mama, zeventien is niet deelbaar door twee, noch door drie en ook niet door negen. Hoe moeten we de lama's nu eerlijk, volgens de wens van onze vader verdelen?’

Ze gingen naar de bergweide, waar de zeventien lama's graasden. Ze lieten de zeventien dieren naast elkaar staan. Nee, zeventien gedeeld door twee ging niet. Dan zouden ze een lama in tweeën moeten verdelen.

Op dat moment kwam hun oom Victor aangereden op een lama.

Hij had gehoord dat zijn broer was overleden. Hij wilde zijn laatste rustplaats bezoeken en de weduwe en haar zonen troosten. Ook herinnerde hij zich de belofte die hij jaren geleden aan Carlos had gedaan.

Hij zag zijn neven en hun moeder vertwijfeld bij de lama's staan.

Zouden ze echt een lama slachten?

‘Wacht’, riep hij. Hij stapte van zijn lama af. ‘Neem deze erbij. Jullie mogen dit dier hebben. Dan zijn er achttien lama's.’

Luis mocht als eerste zijn negende deel uitzoeken. Hij koos twee lama's uit.

‘Nu mag jij de helft van achttien, dat is negen’, zei oom Victor tegen Diego.

‘En ik krijg er zes. Dat is een derde van achttien’, riep Rodrigo verheugd. ‘Als ik die verkoop, heb ik een aardig kapitaaltje om een handelszaak te beginnen.’

Oom Victor klom op de overgebleven lama. ‘Dan neem ik deze terug’, zei hij. ‘Negen plus zes plus twee is zeventien.’

En zo werd de wens van Carlos naar ieders tevredenheid vervuld.