Lezen doet je goed. Leerjaar 6b

[p. 64]

Les 16 Recht voor één, recht voor allen

Er leefde heel vroeger eens een man in een plaats dicht bij een Arabische woestijn. Hij heette Moesafier en had tien kamelen. Dat is voor een Arabier niet zo heel veel, maar toch ook niet zo heel weinig.

Het waren gezonde, makke beesten. Hij verhuurde ze aan kooplieden die op reis moesten. De vacht van de dieren groeide goed. Hij schoor ze regelmatig en verkocht het haar aan een man die tapijten maakte. Daar verdiende hij ook redelijk mee. Hij had een aardig huisje gebouwd. Op zijn erf kweekte zijn vrouw woestijnrozen. De kamelen waren trouwens ook handig als hij met zijn vrouw en tien kinderen op bezoek wilde bij familie die ver in de bergen woonde.

Moesafier mocht dus best tevreden zijn met zijn kamelen, maar hij was het niet. Dat kwam door Suleiman. Suleiman had honderd kamelen.

Stel je voor: hónderd kamelen. Suleiman verhuurde zijn kamelen niet.

Hij was koopman. Vroeger reisde hij zelf regelmatig stad en land afmet zijn karavaan kamelen. Nu deed hij dat niet meer zo vaak. Nu stuurde hij zijn kamelendrijvers met zwaarbeladen karavanen door de woestijn naar plaatsen waar mensen veel geld gaven voor zijn koopwaar. Suleiman was rijk. Steenrijk. Hij woonde met zijn familie in een enorm huis waar wel twintig bedienden nodig waren om de boel schoon te houden. Om het huis was een prachtige tuin, waar nog eens vijf tuinmannen regelmatig de plantjes water gaven en het onkruid weg-haalden.

Elke keer als Moesafier de kudde kamelen van Suleiman door de straten zag trekken, werd hij groen van jaloezie.

‘Waar is de rechtvaardigheid’, klaagde hij dan. ‘Waarom heb ik maar tien kamelen en Suleiman honderd? Als het ging zoals het hoorde, moest hij er vijfenvijftig hebben en ik ook vijfenvijftig.’

Dat had Moesafier goed uitgerekend. Hij klaagde over die onrechtvaardigheid tegen zijn vrouw, zijn buren en iedereen die het maar horen wilde.

[p. 65]

Zo kwam het ook de stokoude rechter Ben-Hazi ter ore. Ben-Hazi had zijn leven lang bemiddeld in allerlei zaken waarbij mensen ontevreden waren met hun situatie. In de stad stond hij bekend als een wijze man, die uitstekend raad kon geven. Toen Ben-Hazi hoorde dat iemand vond dat hem geen recht werd gedaan, zei hij tegen zichzelf: ‘Ik ga die man eens opzoeken.’

[p. 66]

Niet lang daarna klopte hij aan bij het huis van Moesafier.

‘Ik heb gehoord dat u groot onrecht is aangedaan’, begon Ben-Hazi.

‘Misschien kan ik u helpen.’

Moesafier voelde zich vereerd met het bezoek van Ben-Hazi. De rechter stond hoog in acht bij de stedelingen. Hij nodigde de rechter binnen en zei:

‘Edelachtbare, ik ben blij dat u er bent. Vindt u ook niet dat recht voor één, recht voor allen moet gelden? Het kan toch niet zo zijn dat de ene mens honderd kamelen heeft en de ander slechts tien.’

‘Inderdaad’, antwoordde Ben-Hazi. ‘Ik ben ook blij een man te ontmoeten die dat inziet.’

Moesafier hamerde nog een tijdje op die honderd kamelen van Suleiman, zijn prachtige huis en die mooie plantentuin. Waarom had hij zoveel? Het kon toch niet dat hij zelf maar tien lastdieren had en een gewoon huis. Op zijn erf groeiden alleen maar wat woestijnrozen.

Suleiman zou zijn kamelen eerlijk met hem moeten delen. Dan pas zou je van rechtvaardigheid op deze wereld kunnen spreken.

‘Ja, ja’, antwoordde Ben-Hazi. ‘Ik merk dat u de rechtvaardigheid liefhebt als het licht van uw ogen.’

Moesafier glom van trots. Hij hoorde de spot niet in de toon van de rechter. ‘Wel dan’, ging Ben Hazi verder. ‘U kent Hamid toch, die net buiten de stad langs het bergpad woont?’

Moesafier knikte. Zeker kende hij Hamid. De man had van weggegooide planken een krot gebouwd, waar hij nauwelijks kon wonen met zijn vrouw en zes kinderen. Op het stukje land bij het krotje wilde niets groeien. De grond was droog en vol stenen. Zijn twee kamelen waren oude, broodmagere dieren.

Ze waren afgedankt door iemand die de dieren niet meer de moeite van het verzorgen waard vond. Ze konden weinig vracht dragen en ze gaven zo weinig haar, dat scheren niets opleverde.

Ben-Hazi ging verder. ‘U vindt het zeker ook onrechtvaardig dat hij zoveel minder heeft dan u. Laten wij straks naar hem toegaan. Dan kunt u vier van uw kamelen aan hem afstaan. Het is niet goed dat Suleiman tienmaal zoveel kamelen heeft als u, maar het is ook niet eerlijk dat u er vijfmaal zoveel heeft als Hamid.’

[p. 67]

Moesafier keek de oude rechter eerst verwonderd aan. Van die kant had hij het nooit bekeken. Toen werd hij boos. Vier kamelen afstaan?

Geen denken aan.

‘U denkt toch niet echt dat ik vier kamelen aan Hamid ga geven?’

‘U zei toch dat recht voor één, recht voor allen moet zijn’, antwoordde Ben-Hazi kalm. ‘Dit is uw kans om een groot onrecht goed te maken.’

Moesafier bleef weigeren. ‘Ik kan mijn mooie dieren niet aan zo'n armoedzaaier geven. Bovendien had ik het niet over Hamid, maar over Suleiman.’

‘Beste vriend’, zei Ben-Hazi, ‘als Suleiman met u moet delen, moet u ook met Hamid delen. Als u begint te delen met Hamid, kunnen we Suleiman misschien overtuigen met u te delen. Kom, laten we naar Hamid gaan.’

‘Nee, nee’, jammerde Moesafier. ‘Mijn lieve kamelen zijn van mij. Die geef ik niet weg.’

Ben-Hazi zuchtte. ‘We hebben ons zeker vergist. U houdt helemaal niet van rechtvaardigheid. U bent gewoon jaloers op Suleiman.

Omdat u weet hoe lelijk het is om jaloers te zijn, vertelt u dat u de rechtvaardigheid liefhebt.’

Moesafier boog beschaamd het hoofd.

‘Mag ik u nog wat vertellen?’, vroeg Ben-Hazi.

Afwachtend keek Moesafier op naar de oude rechter.

‘Tevredenheid gaat boven rijkdom.’

Nooit meer heeft Moesafier tegen iemand geklaagd over de honderd kamelen van Suleiman. Als hij de kudde door de straten zag trekken, bedacht hij hoe gelukkig hij was met zijn tien mooie kamelen.