Lezen doet je goed. Leerjaar 6b

[p. 44]

Les 11 Eerlijk duurt het langst

Een rijke handelaar had pas een lucratieve deal afgesloten. Een klant had een aantal van zijn duurste apparaten besteld en hem, vanwege de korting die hij ervoor gaf, contant betaald. Hij stopte het geld zorgvuldig in een envelop, vouwde die goed dicht en draaide er twee elastiekjes omheen. Hij stopte het geld in de kluis van zijn hotel, want hij had nog enkele zaken af te handelen voor hij terug naar huis ging. Hij had het erg druk. Er was veel belangstelling voor de nieuwe producten die hij te koop aanbood. Toen hij eindelijk klaar was met zijn zaken, besloot hij toch nog dezelfde avond terug te rijden naar de stad waar hij woonde.

Hij moest terug naar zijn loodsen om de bestellingen van zijn nieuwe klanten af te handelen. Hij pakte het pakketje met geld uit de kluis, het paste niet in zijn beurs, dus stopte hij het in een tas met reisspulletjes.

Toen hij naar de parkeerplaats liep, waar zijn auto stond geparkeerd, begon het te regenen. Hij pakte de paraplu, die opgerold in de tas zat.

Op dat moment moet het pakketje met geld uit de tas zijn gevallen. Hij merkte het niet. De wind waaide hard. Hij had moeite met het openen van de paraplu.

Toen het eindelijk lukte, rende hij naar de auto, stapte in en reed weg.

Pas de volgende ochtend dacht hij weer aan het geld. Hij pakte de reistas om het geld in zijn kluis op te bergen. De envelop was verdwenen. Hij had geen idee, waar het zou kunnen zijn. Hij draaide alles wat in zijn reistas had gezeten nog eens om en om. Maar de envelop kwam niet tevoorschijn. Hij keek onder en tussen de stoelen in zijn auto. Ook daar was het geld niet. Hij kon niets anders bedenken dan dat het ergens uit de tas moest zijn gevallen. Het ging om een flinke som geld. Hij wilde die graag terug hebben. Anders zou de lucratieve deal veranderen in een verlieslatende bestelling. Misschien had iemand het pakketje gevonden. Er waren vast nog eerlijke mensen die het geld terug zouden willen geven. Hij besloot een oproep te plaatsen in de krant van de stad waar hij was geweest.

[p. 45]

Volgens een goede gewoonte, zou de vinder beloond worden. In de oproep werd niet vermeld hoe groot het verloren bedrag was. Ook niet wat de vinder zou krijgen.

Alleen dat het om een groot bedrag ging.

Een dag nadat de oproep in de krant was verschenen, meldde zich een vinder. ‘Ik heb uw geld gevonden. Het lag op de parkeerplaats bij het hotel.’

De handelaar slaakte een zucht van verlichting. Hij sprak af dat hij het geld bij de vinder zou ophalen. Hiervoor zou hij helemaal terug moeten rijden naar de stad. Dat was een beetje lastig. Maar hij moest er iets voor over hebben om het geld terug te krijgen.

[p. 46]

De vinder bleek een eenvoudige, vriendelijke man te zijn. Hij woonde met zijn vrouw en kind in een eenvoudig huis. Hij had een open en eerlijk gezicht.

‘Hier is uw geld’, zei hij. Hij overhandigde de envelop aan de handelaar.

De handelaar zette een vrolijk gezicht. Hij had zijn geld terug. Intussen dacht hij erover na hoe hij de vinder zijn beloning kon onthouden.

Een vindersloon was tussen de vijf en tien procent van het gevonden bedrag. Dat was het gewoonterecht. Achteraf gezien vond de handelaar het bedrag te gemakkelijk verdiend. De man had niets anders gedaan dan een envelop opgeraapt.

De vinder bood hem wat te drinken aan. Terwijl de vinder de drankjes klaarmaakte, maakte de handelaar de elastiekjes los. Hij telde het geld.

Opzettelijk telde hij het geld een paar malen.

‘Is er iets niet in orde?’, vroeg de vinder.

Met een bedenkelijk gezicht wendde de handelaar zich tot hem.

‘Goede vriend’, zei hij, ‘er moesten eigenlijk honderd biljetten van vijfhonderd in de envelop zijn. Ik tel er echter maar negentig. Je hebt zeker je beloning al genomen. Daar heb je goed aan gedaan. Dank je wel.’

Hij stond op en wilde naar de deur lopen. De eerlijke vinder verslikte zich bijna in zijn drankje.

‘Hoho’, riep hij boos. ‘Ik heb u de envelop precies zo gegeven als ik het heb gevonden. Als ik er wat uit wilde nemen, had ik net zo goed het geld kunnen houden. Dan had u niets van uw geld teruggezien.’

‘Waar zijn de ontbrekende biljetten dan?’, vroeg de handelaar. Hij wilde het liefst zo snel mogelijk weggaan.

‘Dat weet ik niet’, zei de vinder geërgerd. ‘Ik eigen me geen zaken toe die niet van mij zijn. Daar rust geen geluk op.’

De handelaar bleef volhouden dat niet al het geld er was.

‘Ik denk dat u gewoon een hebzuchtige en gierige man bent’, zei de vinder. ‘Maar ik zal mijn goede naam niet door u laten bederven. Ik sta bekend als een goudeerlijk mens.’

[p. 47]

Hij eiste dat het geld in bewaring werd gegeven bij de rechtbank, tot een rechter een uitspraak had gedaan in deze zaak. Na enige tijd stonden ze dus voor de rechter. Ieder hield zich bij zijn bewering. De handelaar zei dat er meer geld in de envelop had gezeten.

De vinder zei dat hij de envelop niet had opengemaakt en er niets uit had genomen.

De rechter hoorde beiden aan. Er was geen enkel bewijs waarmee aangetoond kon worden wie de waarheid sprak. De rechter was een wijs man. Hij voelde aan wat er aan de hand was. Hij kwam tot de volgende uitspraak.

‘Eén van u heeft een envelop verloren waarin volgens hem honderd biljetten van vijfhonderd zaten. De ander heeft een envelop gevonden waarin negentig biljetten van honderd zaten. Ik acht het bewezen dat dit pakje niet aan de eerste toebehoort. Hij heeft er dus geen recht op. Dus, eerlijke vinder, neem het geld dat u heeft gevonden gerust mee naar huis. Bewaar het tot de man komt die negentig biljetten van vijfhonderd heeft verloren. En voor u, die honderd biljetten van vijfhonderd heeft verloren, zit er niets anders op.

U moet geduldig wachten tot degene komt opdagen die uw pakketje heeft gevonden.’

Zo sprak de rechter, en daar bleef het bij.