Lezen doet je goed. Leerjaar 6b

[p. 8]

Les 2 Elk huisje heeft zijn kruisje

Rita is negen jaar en het jongste kind in het gezin. Ze is een nakomertje.

Haar broers en zussen zijn het huis al uit. Rita woont dus alleen met haar vader en moeder. Naast hun huis staat een ouderwets, houten huisje.

Het is wit met groene, houten jaloezieën en een rood dak. Daar woont tante Nettie, een aardige, oudere vrouw die door velen ook wel Nènè genoemd wordt. Rita noemt haar toch het liefst tante Nettie. Als tante Nettie uitgaat, draagt ze altijd een mooie koto en een angisa. Dat is de traditionele klederdracht van de Creolen, die in Suriname is ontstaan tijdens de slavernij.

De koto is de jurk.

De angisa is het hoofddeksel dat gevouwen wordt van een grote doek, die gesteven is met gomma. Een kotomisi is een dame die gekleed gaat in deze klederdracht. Misi betekent dame in sranantongo. Rita vindt het altijd prachtig als tante Nettie haar koto en angisa draagt.

Vandaag mag Rita bij tante Nettie op bezoek, omdat haar ouders naar een vergadering gaan. Ze vindt het fijn in het houten huisje van tante Nettie.

Meestal zitten ze in de keuken. Maar vandaag gaan ze naar de woonkamer. Tante Nettie is bezig stof af te nemen. Rita mag haar helpen.

Aan de wand en op het dressoir staan veel foto's. Tante Nettie stoft die één voor één voorzichtig af.

Een foto van een goed uitziende, lachende jongeman houdt ze wat langer vast. ‘Wie is dat?’, vraagt Rita.

Tante Nettie zucht zachtjes. ‘Mijn zoon Stefan. Hij is omgekomen bij een auto-ongeluk.’ Ze staart weer naar het lachende gezicht. ‘Het was toch zo'n vrolijke jongen. Hij had net zijn middelbareschooldiploma gehaald.

Hij zou naar de universiteit gaan.’

Rita blijft stil. Ze wist niet dat een zoon van tante Nettie zo jong was overleden. Mama heeft eens verteld dat tante Nettie kinderen en kleinkinderen in het buitenland heeft. Eens had ze bezoek van een dochter met haar gezin.

Ze kwamen uit Holland. Ze had nog gespeeld met Ine, de kleindochter van tante Nettie. Ze hadden rondgerend in de tuin. Toen was tante Nettie heel blij.

[p. 9]

Over deze zoon praat ze nooit.

Zijn dood moet haar veel verdriet hebben gedaan.

Tante Nettie is klaar met de foto's. Ze gaan door naar de koperen bekkens, kandelaren en vazen. Tante Nettie geeft haar een bekken. Er is bijna geen stof op. Tante Nettie poetst ze regelmatig, zodat ze mooi blijven glimmen.

Als ze klaar zijn, gaat Rita zitten op de houten bank bij de achterdeur.

Haar blikken glijden over de kleurrijke bloementuin en dan naar de zwarte waterkraan op het erf.

[p. 10]

Ze ziet drie letters op de ijzeren kraan: SWM.

‘Tante Nettie’, vraagt ze, ‘Wat betekent SWM op de erfkraan?’ Tante Nettie, die bezig is in de botrali, kijkt uit het kookraam naar buiten.

‘Oh’, antwoordt ze, ‘SWM staat voor Surinaamse Waterleiding Maatschappij. Dat bedrijf zorgt ervoor dat we water bij ons huis krijgen.’

Rita zegt dat ze de erfkraan mooi vindt. Tante Nettie legt uit dat het een ouderwetse erfkraan is, waarvan er niet veel meer over zijn. Antiek heet dat, voegt ze eraan toe.

Rita loopt naar de woonkamer en kijkt door de houten jaloezieën van het raam. ‘Heb je zin in een stuk fiadu en een glas zuurwater, Rita?’, vraagt Tante Nettie. ‘Oja, graag, tante Nettie’, antwoordt Rita.

Ze weet dat tante Nettie heerlijk gebak en koekjes kan maken. Die levert ze aan de winkel op de hoek. Alle kinderen van de buurt kennen tante Netties gommakoekjes, maizenakoekjes, pindabanketjes, kaaskoekjes en nog vele andere lekkernijen. Daar komt tante Nettie al met het dienblad. Rita neemt snel plaats op de stoel naast de ronde tafel. Tante Nettie komt er ook gezellig bij zitten om samen te genieten van het gebak.

Plotseling ziet Rita een muurdecoratie hangen die haar niet eerder was opgevallen. Het is een beeltenis van een gezin in hun huisje met op de achtergrond de daken van andere huizen. De tekst aan de onderzijde van de beeltenis luidt: Ieder huisje heeft zijn kruisje. Waarom staat er Ieder huisje heeft zijn kruisje, denkt Rita. Geen van de huizen heeft een kruis. Het enige kruis in het huis van tante Nettie is het kruis van de Here Jezus boven de deur.

Vragend kijkt Rita naar Tante Nettie: ‘Ik zie geen kruisjes op de huizen.

Tante Nettie’, merkt ze op. ‘Die tekst klopt niet.’

Tante Nettie moet lachen om de parmantige opmerking van Rita.

‘Je hebt gelijk, Rita’, antwoordt ze. ‘Het is een uitdrukking. Het is figuurlijke taal. Met het huisje wordt een gezin of familie bedoeld. Het kruisje staat voor de problemen of moeilijkheden die elk gezin kan tegenkomen in het leven.’ Tante Nettie legt uit dat in het leven naast goede er ook slechte momenten zijn, zoals ziekte, pijn en verdriet. Soms lijkt het dat mensen gelukkig zijn of het heel goed hebben, maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. In ieder huis zijn er moeilijke momenten, die soms verborgen worden gehouden.

[p. 11]

‘Dat kruis kan soms heel zwaar zijn’, zegt tante Nettie.

‘Bij deze uitdrukking denken we vaak aan het kruis dat Jezus Christus moest dragen op weg naar zijn kruisiging.’ Rita denkt aan de overleden zoon van tante Nettie. Dat kruis moet heel zwaar voor haar zijn geweest.

‘Maar ja.’ Tante Nettie glimlacht. ‘We zullen het kruis moeten dragen.’

‘Jeetje’, zegt Rita. ‘Hoe moet je dat doen?’

‘Je moet sterk zijn’, zegt tante Nettie. ‘En anderen kunnen je helpen.’

Rita kijkt naar tante Nettie. Ze moet een sterke vrouw zijn.

Ondanks haar verdriet is ze aardig gebleven voor iedereen. Ze is gewoon doorgegaan met die heerlijke koekjes bakken. Rita wordt plotseling nieuwsgierig naar de andere kinderen van tante Nettie. Hoe zouden die met het verdriet zijn omgegaan?

‘Tante Nettie’, vraagt ze, ‘wanneer komt Ine weer op vakantie?’ Tante Nettie begint te stralen. ‘O, dat meisje is al zo groot. Net als jij. Ze doet flink haar best op school. Haar moeder heeft gezegd dat ze in de vakantie naar Suriname mag. Als ze over is, tenminste.’

‘Dat is over een paar maanden’, zegt Rita. ‘Ik hoop dat Ine me nog kent.’

‘Zeker wel’, zegt tante Nettie. ‘Ik vertel haar altijd over jou als ze me opbelt. Over mijn lief buurmeisje dat op bezoek komt. Dat vind ik ook altijd fijn.’

Rita wordt een beetje verlegen.

Tante Nettie schuift het bordje met fiadu naar haar toe.

‘Eet maar lekker op’, zegt ze.

Dan begrijpt Rita wat tante Nettie bedoelt met ‘anderen kunnen je helpen’.

Het is niet moeilijk. Je moet gewoon een beetje aardig voor elkaar zijn.