|
| |
De derde Handelinghe. 1. VVtkomste.
Iesabel Koningin, Amon Landtvoocht, Sinnen, Ioas, Micha.
DE Nacht, de nare Nacht, die d'Horizon bedeckt,
En met syn vleugels swert de schoone Son bestreckt,
Vervult myn wijde Koets, zo vaec myn léen gesloten
Bekuylde 'tzachte Bed, met sware slaep begoten,
Myn sinnen waren al int grondeloos bedellef
Van Lethes grauwe Vloet; zoo dat ick van myn zellef
Niet wist, dan van een Droom: o Droom! wat mach't beduyden?
My droomde dat ick sach Samaria ten Zuyden,
Het over-rompelt Heir, verslaghen doots verschrickt,
Siet, als een Iupijns Handt met Blixem heeft gheblickt,
En donderde vergramt, zoo dat 'tHeir is verstoven,
Ghelijck den lichten Windt: o Hemel! 'ksach van boven
Een Strael, een wreede Strael, die swierde na myn Man
Ghezeten in syn Koets; myn Báál riep, 'ken kan
O Vrou, hem niet behoen, de licht-bevlamde Wolcken
Behinderen myn kracht, om u 'tvervolgh te tolcken
Van dees gheschiedenis, tzij blijdschap ofte rou.
Vaeck wierd' ick na ghwaer een al te droeve Vrou,
Int rouwich swert ghekleedt, die my bedroeft ghewaeghde,
'Wat slaepty Iesabel? of Godt den Achab plaeghde?
Of hy syn boosheyt zocht? zorght niet; want na syn doot
Rust Israëls verderf in mynen woesten Schoot.'
O snoode Vrou, sprack ick, wat lasterdy myn Heere,
Die myn Ziel zoo bemint: packt u van hier, ick sweere,
De Goo'n die plaghen my, zoo waerlick als ick leef,
Zoo ick u na u verdienst gheen rechte straf en gheef,
Zoo de Fatael Goddin u levens draedt verschoone,
Zoo breeckt myn rechten Erm, en 'tHooft zij zonder Kroone.
Midts my dit woordt ontviel, en ick myn reden brack,
Hoord' ick een groot gherucht, zoo dat 'tGhewulft en Dack
Des Hemels scheurt en kraeckt, de breeede Nachts Gordijnen
| |
| |
Verrollen als een Kleedt, de Mane liet haer schijnen,
De Sterren flickren staeghs van Noord, Zuyd, Oost en West,
Zoo dat ick niet en wist waer blijven op het lest.
Ick sach de grijse Godt in syn te soute baren
Met breyneloose grim hemzelven nau bedaren,
'kLaet staen syn brinstich Jacht, dat teugheloos door't Meir
Met schuym bebraeckte d'Aerd', die zoo beeft datter 'tHeir
Snel vlucht, ghelijc d'Hebreen voor d'Hels verswelgen vluchten,
Siet, als de swerte Aerd' verslindt 'tsnoo Rot met zuchten.
Ach Droom my al te wreedt! ach Droom my al te straf!
Myn trillend' Zieles Hut wenscht heur ghedeckt int Graf.
Saturni wreede Ster regeerde Achabs Waghen,
Die eyndelick dit Wijf werdt inde Schoot ghedraghen:
Een Arent snel ghewieckt, te groot en sterck gheveirt,
Was't die mynen Man droegh, die hem (o Doot!) niet weirt,
Dan zoo my schem'rich docht, hy roerde noch syn Lippen,
Als my dit swaer ghesicht int droomen ghingh ontslippen,
Myn Koets die schudd' met my, myn Spon die heeft ghekraeckt:
Als (Princen) mynen Gheest van droomen is ontwaeckt.
Ras Báál zendt u Bood', dat hy 'tgheheym ontschroeve,
Ick roock op u Altaer; wat zal myn Heir bedroeven?
Als ghy't my niet en doet, 'ken schroom gheen Donder-Godt:
Ick weet dat hy my mint, ghelijck als Astaroth,
Ick eer de gulde Son, voor Dagons Beeldt ick kerme:
Of plaeght my tSpooc-ghedrocht die m'inde Nacht siet swerme?
Of heb ick Droomen-Godt niet graegh ghenoech gheviert?
Bedaert u wat Princes; een die't noch al bestiert,
En u is onbewust, wil u hier mé onstellen.
Droom is gheraes, Me-vrou, zoumen hem daer in quellen,
M'had zeker werck ghenoech; een Syrach elck vermant,
Droomen, zeght hy, die zijn gh'lijck Schaduwen aen een Want,
Een Roock, een Bobbel, Windt oft ydel fanthasijen.
Tis een nietighe waen, Princes, ons Heer zal strijen
Met kracht van't dobbel Heir, en winnen Stadt en strijt,
Den Droom stelt wt u sin, en dit vrij zeker zijt,
'tZal alles na Godts Woordt ten besten ons ghelucken.
Alst quaet komt, Me-vrou, ist tijt ghenoech te drucken,
Neen, by loo neen, 'ten zal alzoo niet gaen.
Denckter niet om, zoo kan't u niet verslaen,
Of haelt u Papen hier, die moghent ons verklaren;
Sy zijn in wichelerij zoo fix en wel ervaren,
Dat uwen Báál wijs niet hoogher is gheleert.
Neen, myn Priesters niet, maer Micha die beweert
Dat Godt een quaedt hem schickt, moet ick hier op eens hooren:
| |
[Folio Eiijr]
[fol. Eiijr]
| |
Gaet haelt hem my ras hier. O Hemel! wilt u tooren
Sinnen binnen.
Niet storten over my en Achab mynen Man,
Zal een verwonnen Prins onrechtich roemen dan
Moeten; om dat het Wiel van't onvast gh'luck hem wende:
Dat liever tscherpe Stael veel duysent Zielen zonde
Na 'tsmoockich Plutós Rijck, en dat een Achab keert.
Neen Me-vrou, gheensins niet, 'kweet dat ons dit niet deert:
Israëls Heir is sterck zestichmael duysent Zielen.
Damasco ziddert vast, en Adat wendt syn Hielen
Tot een schandighe vlucht, na ons Propheten woort.
Princes weest niet verbaest, den Droom verstaet nu voort
Niet op ons; want ghewis een Benhadad zal treffen
De Pijl van't snel verderf: want wee die hem verheffen
Wilt teghen Godes Volck, en d'wtverkoren Ioo'n,
Zoo wie Iuda ontloopt, zal Israëls Handt doon'n,
Het groen beloovert Woudt, vol harde Eycke-struycken,
Behindert Siriers vlucht, om Boogh of Swaerdt te bruycken,
Terwijlen dat ons Heir vermeerdert kracht op kracht.
V reden is wel waer, maer ick schroom Godes macht,
En myn bedroeft ghewis kan my niet goedts ghetuyghen,
My dunckt dat 'thoochste Goedt my 'tharde hert wil buyghen
Tot kennis van my zelfs, om myn bedreven sond'.
O al-bestierend' Al, die tschoon ghemaeckte Rond
Tzij by u oft Natuer voor d'eerste eeuw bestierde,
Al eer het grootste Licht Saturni Vaders cierde,
Al eer de Werelt scheen gheleghen in een Droom,
En d'oude Zee-god graegh verslindt syn eyghen Stroom:
Komt, laet 'tgeheym myns Drooms u Dienaers eenmael weten,
Dewijl ghy hunnen Mondt verwitticht u secreten,
En openbaert u doen hun Ooren t'allen stondt
Daer is Micha: Man Godts zeght my wt 'sHeeren Mondt,
Of Godt my oock vergunt, dat myn Heer zal volvoeren
Desen begonnen tocht: Siet, wanneer 'sdaeghs rumoeren
Bedaren inde nacht, en dat tgheraes hem stilt,
Zoo droomde ick een Droom, daer noch myn Gheest van trilt:
Ick sach, zoo my wel docht, al de vier Elementen,
Als Water, Vyer, Aerd, Locht, beweghen 'sHemels Tenten,
Ja dat de hoochste Godt vergramt met Blixem-vyer
Verstroyd' ons machtich Heir, en met een wreedt gheswyer,
Siet, sach ick dat een Strael myn Man Achab verbaesde,
Daer vaeck flocx metter ijl 'tonsinnich Volck om raesde,
De Rossen van syn Koets schoor-voetend' staechs van rou,
Weygheren haren Last. O druckich sach een Vrou,
Een Vrou int swert ghekleedt, Ghy Man Godts maect my vroeder,
| |
[Folio Eiijv]
[fol. Eiijv]
| |
Die d'Aerd' scheen zelfs te zijn in Ops der Goden Moeder:
Sy voeght har by myn Bed, en sprack dat my verdroot:
Zorght niet (zeyd' sy) u Man rust in myn wijde Schoot:
Maer mits dat ick myn réen tot 'tsnoodt Wijf ghingh wenden,
Hoord' ick en zulck gherucht, ghekrijsch aen alle enden,
Dat ick niet twijffelick waen, maer zeker vast gheloof,
Dit Wijf was Spokerij, die schielick van my stoof:
En zoo myn flau ghesicht kon eenichsins beooghen,
Quam eenen Arent sterck na Achabs Koets ghevloghen,
Die hem greep scherp gheklaut, en droegh hem doots verschrict,
Na dese Tooveres, die zoo groot was ghedickt,
Zoo breedt, zoo hoogh, zoo langh, dat Neptún haer beschuymde,
Doe met de Koets, Paert, Man, Droom van myn ooge ruymde:
En ick vind' my ontwaeckt, beroert ontstelt van Gheest,
Als had' ick inde Hel by Zielen-Godt gheweest,
Dul, vloeck ick desen Droom, die my bedroeft doet treuren:
'kWeet niet wie hem verstout myn dunne slaep te steuren?
Maer even-wel ick vrees of my de hoochste Godt
My dit te voren beeldt, of dat ick werd' bespot
Van duyster Gheests ghesweren, die myn rust willen knaghen.
Wel hoe, wildy my dit, en niet u Priesters vraghen,
Ghy zijt de Vrouwe doch die Godts Propheten haet.
Ick vraegh u noch een mael, ick ben ten eynden raet
Of my desen Droom van Godt is toeghezonden?
Tot Voor-bood' onser val, en of het quaet zal wonden
Myn Heer? en dat het Volck komt zoo verslaghen thuys?
Myn Ziel is ongherust, my dunckt ick hoor tghedruys
Van't onbeheerde Volck, om my dit quaedt te booden.
Siet, ghy sweert den Propheet Eliam wel te dooden,
Daer hy den reghen noch van Israels Godt verbadt,
En waerschout uwen Man: maer (ach!) 'tverdorven Vat
En voelt Godts straffe niet, tot dattet is te spade;
Voor Godt is hy verkocht te doen 'tverboden quade;
Maer syn gherechticheyt die volght hem op de Hiel.
Den vromen Elia bedroefdy in syn Ziel,
Daer hy als Ballingh moet voor uwen tooren vluchten,
En nu gaet het hem zoo; wat had' ick dan te vruchten,
Die u noyt yet goedts, maer quaedt en heb verkondt?
Me-vrou zoo't u belieft, laet my synen Mondt
Beantwoorden eens, zoo zuldy wonder hooren.
'tSpreken wert u vergunt.
Zeght my of ghy ghezonden en verkoren
Zijt van Godt, in tghene ghy beweert.
Ontwijffelick, hoewel een Scholier.
| |
[Folio Eiiijr]
[fol. Eiiijr]
| |
Ghy doet gheen mirakelen met u propheteren;
Mose Godts trouwe Knecht, die heeft syne leeren
Bevesticht voor Pharao met wonderen groot,
Door een Elias Ghebedt Godt den Hemel stoot
(Hoort) onlanghs drie Jaren en zes Maenden:
En Hiroboam aenden Altaer te Bethel staende,
En van Iadon ghestraft, krijght een dorre Handt:
Maer ghy komt stoutelick, ontsiende niemandt,
Wel bitter wat zegghen, na u Mondts believen.
En hebdyse verloren, zoo stelt ons Borghe.
Hy wort ghenoech bewaert, zonder zorghe,
Lieve Neve, hy zal niet gaen vermeyen.
Ghy zeght, dat Godt in syn raedt heeft bescheyen,
Te vellen Achab, daer hy zellefs sweert,
Ja by syn heyl'ghen Naem, dat hy niet en begheert
Des Sondaers doodt, maer dat hy mach leven:
Nu, dat is syn Woordt; hoe heeft hy dan ghegheven
Een valsche Gheest bevord'rende syn val?
Oordeel zoo verkeert, luyster my eens, ick zal
V wederlegghen en Godes eere vergrooten:
Dit zegghen is onvast, 'kzal my daer aen niet stooten,
Oft ghy my veracht, dat ick gheen wonder doe.
De Jonghelinghen, siet, zijn aemachtich noch moe,
Van Gode werden hun Arents Vederen ghegheven
Die op syn Name hoopt: en siet, tzal hem begheven,
Dat ghy dit wonder zult noch met u ooghen sien,
Achab doodt in syn Koets, en Sedekia zal vlien
Met herten-leedt beschaemt, de vreese zal hem jaghen
Van d'een in d'ander plaets. Ghy die u Man sien draghen
Hebt van eenen Arent wech, zult hem (dus zijt ghestilt)
Niet weer sien komen thuys; want Godt heeft dit ghewilt.
Wel hoe, wildy (o Dwaes) Godt na 'tvernuft bepalen?
Zoo moet'y met David gheen recht oordeel verhalen,
Die Abisai straft, als hy den Semi dreyght
Om syn Godloosen Mondt: siet, hoe dat hy hem neyght,
Ghy Kinderen Seruja, wat wildy my verzoecken,
(Zeght hy) d'Heer heet hem dit, gaet wilt den David vloecken,
't'Is myn bestemde wil, dat hy hem zoo veracht.
Isser yet by gheval ghebeurt ofte volbracht?
Dat Godt niet en wil, bestiert, of gaet regeeren?
Zoo komt, en maeckt my wijs, ick Student wil wel leeren,
Niet vleyschelick vernuft, dat altijt Schrift verkeert;
| |
[Folio Eiiijv]
[fol. Eiiijv]
| |
Maer 'tGoddelick verstandt, dat heylichlick beweert,
Dat Godt het goede doet, en gaet de boosheyt haten,
Hy zoeckt des Sondaers boet, en leven; maer verlaten
Wil hy den Sondaer boos, die hem hier eerst verlaet:
Pharao verhardt hy, Achab beschickt hy tquaet,
Esau verwerpt hy, Saul heeft hy versteken.
Wiens dert'le Mondt (o Mensch) wil teghens syn Godt spreken,
Is daer een ongheluck (spreeckt de Heer) in een Stat
Dat ick niet en doe? Nu zeght, doet de Heer oock wat,
Daer hy tghemeyn verberght vor by syn trou Propheten?
Siet, wanneer de Leeu brult, wie is zoo stout vermeten
Dat hy niet vreest? Nu dan, de Heere Heere spreeckt?
Wie propheteert dan niet, dat hy het quade wreeckt?
Ja wie en dreyght oock niet, als Godt wil straffen tquade?
Of schoon wy Menschen haet met Eli op ons lade
Wiens droeve vlucht bezucht syn leven om de doot;
'tZal even u zoo gaen: Godt (niet d'slibb'righe Kloot
Van voeteloos Fortuyn) zal u dit ongh'luck zenden:
Siet, hy zal syrien haet tot u en u Huys wenden,
Dat hy al 'tMan-gheslacht van Achab roeyet uyt,
Wie van hem sterft in Stadt, zal wesen Honden buyt,
En wie blijft op het Veldt, zullen de Voghelen eten,
De Honden zullen mé, hoe ghy hier zijt ghezeten,
Verscheuren Vrou dit u Vleesch aen Iesreels Muer.
Godt doe my dit en dat, bekommet u niet zuer,
Dat ghy van my u straff' ontgaen zult om dees woorden.
En wast den Eli niet die Israel verstoorden?
Wiens harde prophecij my oock zoo bitter straft.
Me-Vrou 'tis niet te achten.
Stuert hem na tGat dat hy daer wat blaft,
Hy zegh int doncker syn gheheymenis.
Hy is te erch: al wast goedt, zeker en wis,
V dat te zegghen zal hy hem wachten:
Maer 'kzou hem leeren u Hoocheyt verachten.
Al wast quaedt, hy mocht syn Mondt houwen.
En ghy syn ghenadighe Vrouwe,
'kZou hem na 'tKot stouwen, dedy myn sin.
Nu dan Prophete hoort, my dunckt dat ick bevin
In al u woorden niet dan laster, smaedt en schelden;
Ghy zijt stout en te welbespraeckt, dus kanmen zelden
Aen zulcken harden Volck yet winnen, als ghy zijt.
Me-Vrou zoo't u behaeght, my dunckt tis tijt
Dat wy desen Man na syne Wooning brenghen.
De Sinnen gaen met Micha in.
| |
| |
Voert hem wech: ick weet de Goo'n zullen ghehenghen
Niet zulcken quaedt, die'k dagh'licx zoo vyerich eer
Met myn gheknielde dienst, tot dat myn Man komt weer,
Ick offer Báál groot en d'Amoniters Goden,
Den Moloch, Dagon, noch Baál-Sebubs Gheboden
Wt syn Priesteren Mondt te Ekron ick mé vraegh,
Of my oock desen Droom, wiens vreemde verstandt my graegh
Maeckt, om weten tgheheym, my goedt of quaedt mach leeren:
Ick smoock al 'tHemels Heir, op dat sy 'tquade weeren.
Gaet in.
|
|
Auteursrechtvrij