Geur van geestelijcke specerijen, uytgebreyt in eenige stichtelijcke rym-wercken, over verscheyde stoffe
(ca. 1690)–Frans Hoefnagel, Barent Pietersz. Kompas–
AuteursrechtvrijStemme: De thien Geboden: of, Staet op mijn Bruydt, &c.
Bruydegom.
1. ICk ben bedroeft, ick moet hert klagen,
U, o mijn herts beminde Bruydt!
| |
[pagina 18]
| |
Ick moet na die grond oorsaeck vragen,
Wat of dogh dese saeck beduydt?
2. Daer ick soo langh, ja seer veel Iaren,
Naer u soo ernstigh heb gevrijt:
Ia u gulhertigh ginck verklaren,
Mijn hert en ziels genegentheydt.
3. Hoe dat ick in 't naer, eensaem Leven,
Geen rust, noch lust: maer onlust vondt.
Waer door ick sterck wierdt aengedreven
Te soecken, of ick t' een'ger stondt
4. Een weer-pertuur sou mogen vinden,
Die haer met my in Echt en Trouw,
Soo onverbreeck'lijck wou verbinden:
Als ick met haer wel willen souw.
5. Maer och! nu alles scheen gevonden:
Een tweede ziel, een Bruydt, een Vrouw,
Ia, nu wy Echt'lijck zijn verbonden:
Nu krijght mijn Bruyt, mijn Vrouw, berouw.
6. Ia, nu 't gemest al is geslagen;
En nu de Bruyloft is bereydt,
Nu schijnt het haer niet te behagen;
Nu toont sy onvernoeg'lijckheydt.
7. Dies moet ick schier van droefheydt sterven:
Naer dien sy haer voor mijn versteeckt,
Sy wil, en ick moet, eensaem swerven.
Waer door sy mijn weeck hert schier breeckt.
8. Dies bid ick, komt my weer te vooren,
ô Bruydt! en opent hert, en mondt,
Ick moet u weyger-reden hooren,
Of die op reden zijn gegrondt.
Bruydt.
9. Ach! ach! de noot breeckt wil en wetten,
Natuur, gaet veeltijdts boven leer,
Die veeltijdts plicht en deught beletten,
Die maeckt dat ick van u begeer:
10. Of ick doch magh voldoen met swijgen;
En leven in mijn eensaemheydt:
Ia of ick mocht een Scheyt-brief krijgen,
Ick schrick voor u, o Majesteyt!
| |
[pagina 19]
| |
Bruydegom.
11. O liefste Bruydt! wat mooght ghy wenschen?
Verschrickt ghy voor het salighst lodt?
Is d'eensaemheyt niet goet voor Menschen:
Soo is 't rampsalighst sonder Godt.
12. Ghy meught my immers niet verlaten,
Die openbaerlijck zijn getrouwdt.
Wie 't Houwlijck breeckt, dien blijft Godt haten,
Om dat die zijn verbondt niet houdt.
13. Hebt ghy mijn eenigh quaedt sien plegen?
Of eenigh feyl aen mijn gehadt?
Of zijt ghy ergens in verlegen?
Soo bid ick u, dogh, toont my dat.
Bruydt.
14. Ick ben niet waert, met u te spreecken;
Mijn oogen voor u op te slaen:
Veel minder, kan ick qua gebreecken
Van u met waerheydt wijsen aen.
15. De oorsaeck van mijn anghst en smerte,
Die is niet een, maer veelderley:
Daer leydt my als een pack op 't herte,
Waer van ick noyt kan werde vry.
16. 't Gemoet beswaert sich boven maten,
Ick blijf altijdt in swaren strijdt,
Mijn plichten kom ick naer te laten,
Ick twijffel aen mijn zaligheydt.
17. 't Geloof is swack, ja schier verstorven,
De hoop is t'eenemael als doodt;
Ick ben door sonden gansch verdorven,
Want die zijn onuytspreeck'lijck groot.
Bruydegom.
18. Uw' hoopeloosheydt, doet mijn hoopen.
Uw' sucht, uw' strijdt, maeckt klaer bekent:
(Schoon u, de tijdt wat schijnt t'ontloopen)
Dat ghy niet sorgeloos en bent.
19. Uw' worstelingh, uw' wil, uw' pogen,
Gans zonneklaer te kennen geeft,
Schoon ghy wat kleyn schijnt van vermogen,
Geensins niet doodt zijt, maer noch leeft.
| |
[pagina 20]
| |
20. Och! och! hoe wens'lijck waer't, dat veelen
U in dien strijdt oock volghde naer,
Die nu dickmaels in geenen deelen,
Noch lijdt, noch strijdt, werden gewaer.
21. En daerom dienter meer verklaringh
Van u te komen aen den dagh;
Meer kracht van reden tot beswaringh,
Eer ick u recht beklagen magh.
Bruydt.
22. Och! dorst ick maer, mijn reden stellen?
Waer in die zijn gelegen al.
Ick souder haest seer veel op tellen,
Een groot register in getal.
23. Soo uyt mijn, als uw' sware reden,
Die ghy doet, mijn Bloedt-Bruydegom.
Waer door ick niet voor u durf treden,
Ick schaem my, dat ick u soo nom.
Bruydegom.
24. Ey! ey! mijn Bruydt bedwingh u tonge,
Weeght, en bedenckt u woorden recht.
Wat heeft u daer toe aengedrongen,
Om dat te seggen, dat ghy seght?
25 Wat reden zijnder om te schroomen?
En u te schamen voor mijn naem?
O 't zijn van u maer swaer droomen!
Ia puer verciersels o onbequaem.
Bruydt,
26. Nu ick mijn stant ga overwegen;
En insie wat ick heb gedaen,
Nu werdt ick hertelijck verlegen:
Mijn ziel komt anghst en beven aen.
27. Want, siet, ick vuyl katijf der sonden,
Heb my verbonden aen een Man:
En heb my dwaes'lijck onderwonden,
Het geen ick niet volbrenghen kan.
Bruydegom.
28. Wilt doch soo haestigh niet uytvaren,
Ghy loopt het spoor der waerheydt mis:
Ick wil mijn Huysvrouw nooyt beswaren,
Met iets dat haer onmoog'lijck is.
29. Ick wil 't gekroockte riedt niet breecken;
| |
[pagina 21]
| |
Noch 't roockent vlas niet blusschen uyt:
Maer tot behulp, mijn handt uytsteecken,
Als ick maer hoor mijn Bruydts geluyt.
30. Gelijck ick openbaer, veel toone
Voor u, en allemans gesicht:
Dat ick het swacke wil verschoone;
Mijn jock is soet, mijn last is licht.
31. Mijn Goetheyt, soud 't niet konnen lijden;
Mijn Liefde, soud 't niet mogen sien.
't Souw tegens mijn nature strijden:
Onmoog'lijck heeden te gebien.
Bruydt.
32. Hoe Bruydegom! zijn dan u woorden
Van tweederley natuur en kracht?
Dat ick noch onlanghs van u hoorde,
Dat leyt noch vers in mijn gedacht.
33. Hoe ghy het oordeel komt te drijgen:
Ia selfs op yder onnut woordt.
Wie sal geen schrick der zielen krijgen,
Die het met aendacht leest of hoort!
34. U Booden komen my wel nooden
Ter Bruyloft, als met bly geschal.
Ghy noemd het 't Feest der soeter Brooden:
Maer ach! de saus is Eeck en Gal.
35. Want, wie onwaerdigh komt te eten,
Die eet en drinckt het oordeel in.
Dat kan ick nimmermeer vergeten,
Maer 't leydt my altijdt in den sin.
36. Dit, doet my voor u tafel schricken;
En vreesen, of ick onverhoedt
Mijn ziele licht'lijck mocht verstricken;
En schuldigh maecken, aen u bloedt.
37. Dies wil ick liever my verbergen;
Ia mijn onthouden, van u dis;
Als dat ick u soud mogen tergen;
Of eeten mijn verdoemenis.
Bruydegom.
38. O teer gemoedt! o dwaes'lijck oordeel!
Die 't nuttighst eynde niet verstaet:
| |
[pagina 22]
| |
Maer selfs u aldergrootst, ziels-voordeel,
Versmaet ghy, boven 't quaetste quaedt.
39. Och! och! de alderswaerste dingen
Die weeght ghy licht, de lichte swaer,
Ghy schrickt, en vliedt voor zegeningen:
Ghy loopt met vreught in ziels-gevaer.
40. Ick soeck u maer te onderwijsen,
Dat ghy met aendacht eeten moet,
Dat dan de geest en kracht der spijse,
Eerst recht terdeegh de zielen voedt.
41. Ick soeck uw' ziele te verquicken,
Door 't geestelijck nutten van de spijs:
Maer ghy schijnt anghst'lijck te verschricken,
Voor 't Godlijck, heylsaem onderwijs.
Bruydt.
42. Soo ester voor een sterf'lijck Koninck
Tweemael in onmacht nederviel:
Hoe soud ick dan, voor u vertooningh
Niet schricken, in mijn teere ziel!
43. Ghy zijt de schoonste aller schoonen:
En ick ben van de vuylsten aerdt.
Ghy draeght de Kroone aller Kroone,
Daerom ben ick voor u vervaert.
44. Uw' oordeelen, uw heyligh wesen,
't Herdencken van mijn eygen standt,
Doen my verschricken, en seer vreesen.
En dat is oock geen wonder, want,
45. Al die niet recht zijn wederbooren,
De sulcke die veroordeelt ghy:
Die moeten eeuwigh gaen verlooren,
Wee dan de Wereldt, en wee my!
Bruydegom.
46. Wel hoe mijn Bruydt, waer wilt ghy heene?
Dat ghy my voor soo hart belijdt,
Ghy schemer-ooght, en siet alleene
Op 't punt van mijn rechtvaerdigheydt.
47. Mijn grondeloose goedigheden,
Die siet ghy bott'lijck over 't hooft.
Mijn liefde, trouw, gena en vreede,
| |
[pagina 23]
| |
Daer schijnt dat ghy niet aen gelooft.
48. Soo ick op 't quaet geen straf en dreyghde,
Soo wierdt het quaedt doen, noyt belet,
Ia elck soud' daer zijn hert toe neyge:
Meer doen, als mijn Gebodt en Wet.
49. Dat ick mijn Wet soo nau bepaale,
Is, dat ghy noyt van 't heylsaem goedt,
Niet, sorgeloos'lijck af soud' dwalen:
Dat ghy met ernst betrachten moet.
50. Is 't billijck, dat een Soon sijn Vader,
Een Knecht, sijn Heere vreest en eert?
Soo is 't voor 't Schepsel, noch veel nader
Te doen, al wat zijn Godt begeert.
51. Dus, laet u van de wijsheydt raden,
Doet altijdt liefst, dat Godt gebiet.
Vliet, in sijn armen der genade;
Hoed u voor eeuwigh ziels verdriet.
Bruydt.
52. De geest is wel gewilligh Heere!
Maer, 't Vleesch is swack tot noodigh werck:
Doch, om mijn van u Wet te keeren,
Soo schijnt het onverwinn'lijck sterck.
53. Ick sta gepranght, wat sal ick kiesen?
In saecken soo beswarelijck.
Soeck ick mijn selfs, 'k moet Godt verliesen.
O schrick! dat 's te gevarelijck.
54. Hoe sal ick veylighst tot u komen:
Voor wien de Eng'len staen bevreest?
Ia selfs de aldervroomste vromen,
Die zijn voor u bevreest geweest.
55. Ick ben met Abram, As, en Aerde;
Ick ben met Jacob, al te snoodt,
Om soo in Konincklijcke waerde
Met u te zijn een Disgenoodt.
Bruydegom.
56. Wat practiseert ghy al uytvluchten;
En veel verschoonsels, tot u saeck?
Soo ghy niet walght van 's Hemels vruchten,
Soo komt, en proeft haer soete smaeck.
57. Dat zijn mijn alderwaertste gasten:
| |
[pagina 24]
| |
Die schaem-root komen aen den Dis,
En niet lichtvaerdigh toe en tsten
Daer sulck een reyn geselschap is.
58. O lieve Bruydt! mijn Uytverkooren,
Laet u bewegen, komt tot mijn,
O weygert niet! of ghy moet hooren:
Mijn vonnis recht voor groot en kleyn.
59. Die weygeren, en excuseeren
Met my te houden Avondtmael,
Die sullen naermaels oock ontbeeren
De sit-plaets, in des Hemels Zael.
60. En sit dan, aen mijn Tafel neder,
Eet van mijn Broodt, drinckt van mijn Wijn,
Soo sal ick naermaels met u weder
Eeuwigh volmaeckt'lijck vrolijck zijn.
61. Die haer met reynder witte zijde;
Met kleed'ren der gerechtigheydt,
Inwendigh naer den geest bereyden,
Die zijn dan waer'lijck wel bereydt.
62. Die sullen eeuwigh jubileeren
Met d' Eng'len, in Godts Koninckrijck,
Daer 't Haleluja looft de Heere
Sal wesen, eeuwigh Godt gelijck.
EMANUEL Altijdt. |
|