Ellert en Brammert. Een reuzenclaim van een 'Drents' roversverhaal

[p. 27]

Het stiepelteken

In de Drentsche Volksalmanak van 1837 wordt vermeld dat een van de rovers het vluchtende meisje op het allerlaatste moment nog een ‘moordpriem’ of ‘(strijd)bijl’ achterna werpt. Deze blijft dan steken in de ‘deurstijl’. Het verhaalelement is waarschijnlijk verzonnen om het zogenaamde stiepelteken te verklaren, het teken op de stiepel. De stiepel is de rechtopstaande (steun)paal, welke de grote nien- of deeldeur in tweeën deelt. Het verhaaltype SINSAG 0161, Die Entstehung des ‘Stipelzeichens’ komen we vooral veel tegen in oostelijk Nederland, vaak gekoppeld aan verhalen over de witte wieven. Deze spookachtige verschijningen werpen in de verhalen dikwijls een haarspit naar hun slachtoffers, waarna dit in de deur blijft steken. Zo zou dan het gebruik zijn ontstaan om een teken in de stiepel aan te brengen.³⁴

Een wit wief achtervolgt een slachtoffer (Cohen, 1917, p. 205)

34 Koman (2006), p. 94-95.