Nederlants treur-spel

(1616)–Jan Sijwertsz Kolm– rechtenstatus


Vijfde Handeling. M. Elck Een vertreckt in't heymlijck. Nu leyde schrick verhuyst 't is haest ghenoech gheproeft De uytgheputte gheest waer langher nae vertoeft. De Sent vloet is op't hoogst 't schoon Brabant overslonden, Den wreeden Nicanor Jerusalem ghesonden Wraecks tocht vliet voor de bal de bout is u op't hooft, Eer ghy u selfs versint, niet meer van staet ghelooft De Olyphanten heyr comt uyt der poorten nader Een Phrotlomeus vooght gheleecken of veel quader Ay liefdeloos gheslacht beweeght u moet int slot Gheen arm verdruckte bandt soo claghen wy aen Godt,
[Folio G iij r]
Die d'Hemelen beweeght 't recht dus te helpen stichten Des opghesonden knel der swaerheden verlichten Vant slaefs bestreden volck in een te swaren strijt, Doch 't comt hier alles om met dees ellenden tijdt, Vaert wel dan prats verwaent, bloetgierich Hof vol tranen Gheoffert, nae soo veel bloetschanden om bestaen. Den Hemel diet als weet wil ons den weghe banen G'elijck die oyt zijn gheleyt deurt drooghe der Jordaen, Vaert wel lief Vaderlandt vol rijck-bewoonde steden Ghescheurt, ghetercht, bestrickt in doodelicke haet, O Vader alles doens, stuert op den padt der vreden Voort arm en vreemt gheslacht 't gheent al om u verlaet Vaert wegh mijn bloetverwant gheteelt uyt soo veel braven Verlaten, elcx onciert ghebroocken vrienden bant Ws opghesteghen quaets, die deurt eersuchtich draven Nu kiest met Babel eens, O sondigh misverstant! Haest suldy als het caf voort goede saet verdwijnen, Dat inden grooten dagh des oordeels wert verleyt Wanneer 't geloovigh volck sal als de sterren schijnen Aen s'Hemels firmament staen in meer heerlijckheyt: Vaert wel ick laet de buyt de vaste erven varen Met Gode in ghedult dees Tyranny ontvlien. Ick treck met vrou en kint al heymlick op de baren Onlijdlijck mijns ghemoets dijn gruwlen meer t'aensien, En kus d'ontspronghen aert, met jamren vol medooghen Onschuldigh overheert O vruchtbaer voester milt Die laet voor goet en quaet gheen volle borst verdrooghen, Als deur des Hemels stuer, dats als ghy Gode wilt d'Hoogh heylich teughel vant aensichtigh reyn ghestart Verwaent, misbruyckt verkeert opt voorborght dijner hart Ghy onversade ziels 't vyer voor u eyghen rijcken Wel dien by tijdts gheluck, gheluckigh van u wijcken. D. D'alba. met al den Spaenschen Staet, stellende in eenen nieuwen Bloet-Raet. ISt mog'lijck als men seght ent blijckt by claer bescheyt? Dats Criminel en roof van s'Conincks heerlijckheyt, Best liet ick deur dees stadt ontbieden diet beduchte En roep op lijf en goet weer binnen dees ghevluchte. Saechhaftich E'eldom hoe maeckt dit u vayle borst Reyn van 't verwoede pant, u Siel soo eedloos torst Dies nacht by nae deurt vars van diep ghevoede reden Heeft nae vereyscht ontsagh te weynich rust gheleden Haest steegh ick vant ghepluymt, en sachte sluym gheschaeckt, O Nederlandt u dient een hart, dat onvervaeckt Gheport tot enckel wraeck set alle liefd ter sijden,
[Folio G iij v]
Den tijdt is overstuur can gheen vertoeven lijden, Noch t'overmacklijck van een cleyn-ghemoede vrou, Welcks slapheyt is de vonck, dats u vervallen rouw Ist van u aen bestelt Romero in te daghen Wiens Rif soo schelms bevreest gheen coude aert cost draghen Huns vry vergunt ghebiet noch eerlijck gheboord Plaets, heerlijckheen, soo comt de vruchten van u woort Op offren heylloos rot, en rechtet voor dees scharen Waer meed ghy meucht volstaen uws ampts van achte jaren Den Coninck veur voldaen, neen hiers u schoon voldient Dien ghy met brief of post te Vyand'lijcke vrient Die Croone tot vertreck soudt smeeckend doen versachten, Hier werdt u inghestelt een raet met volle crachten, Welckx overwoort en wil tot opsicht hoet vergaet Sal heerschen over u en al de gantsche staet Vant reedeloos ghedrocht: Noycarmes cloecke strijder V recht vergelde wraeck maeckt menich stout belijder Te buyghen onder t'spits gheslepen van u stael Alt trouweloose volck t'gheen nae de Spaensche strael Der Sonnen hooghste graet leep-oogich siet verbeten En t'heeft de eenge deuchts bedaerde gunst vergheten, Daer wordt opt voor Hof geblasen. Ghy deed haer in waerdy tot Camerick recht loon Die met een gantsche sterckt afvielen van de Croon: T'sal andersints vergaen wat salt gherucht ons leeren. Egmont en Hoorn uyt. Barlaymont. K'acht dattet eenich zijn van d'opgheroepen Heeren. D. d'Alba. Siet daer den ketter, der rebellen over hooft: Hier is Toledo dien ghy nauwer noot ghelooft, V wit ghebaent t'onken soud nummer binnen spooren Noch langhs de water cust de reyse voor verlooren T'van noot dreef t'woest ghewelt hier opt vergheten rijck Aen d'eer onwaerdich volck tot grooter onghelijck. Egmont kust den Alva d'handen. G. Egmont. Veel heyls beruchte Vorst ick doe my t'eer ghebieden. D. Alba. Ja Egmont t'waer gewenscht so t'nummer anders schieden, Ick kom ick over yl, en schrede op de baen Hiers Ferdinando Duc de Alba, d'Albiaen, Die selfs t'roer monster dier salt spitse voorhooft bieden Daers veel te langh ghetuylt met hier te doen ontrieden Een waerder vooghd tot stant ghescheurde Neerlant: siet By last zijns Majesteyts volcomen dat ghebiet Heeft in ghenaed den staet Toledo als ghegheven, Om straffen naer verdienst die hier meyneedich leven, Niet langher gilt u krop ghebeckte spartel vlucht Hier menghelt doort ghewelt, de aerde tot de lucht:
[Folio G iiij r]
Eer sal de wijde plas der noorder zee ghelaten, Diet Belgi deel omarmt ons drooghe veyle straten Eer dat een spaensch ghemoet van uytghenomen cracht Ghedooghen sal den trots, dien thaerder glorie acht, Daers langh ghenoegh ghedraelt ten leyter meer aen spreecken Den Hartoogh comt en is dees dartelheen te wreecken Op't hooghst dats overleen, braveert gheen opper heyl De Etna van u wensch was veel te glibber steyl Veyl was u vrijheyts slof, tot speeltuygh, soo aenminnigh, Daer veur onheyssche danck, ghy tercht de klauwen vinnich Eens noodigh grim ghemoet, soo denckend' waer te wis Dees roest o Parma door u swackt verresen is Breeckt dant voornemen ist so gruwlijck voorghenomen Ghevreest den blixem daelt en is u overcomen Wien dat zijn over Heer soo schelms in dienst verlaet En voor bewesen gunst sent vruchten van zijn haet. Waer dees Baroenen niet zijns loon de geessel schuldich? Of straf waerom ghy tart en lockt dees onverduldich: Siet van dees daghe dat den Alba heeft betreen Dit langh ghedreychde rijck te brenghen over een Den Coninck tot vergoen de afghestreecken eeren Met vol vernoech betaelt nae t'grootste Spaengien keeren Wiens kroon my heeft ghegrift in volle last dit Landt Van doen en laet, vergheef en wraecke in de handt, Nu sal dees Ziel u selfs t'weeld Neerlants Paert beschreden Dat aen den Teughel parst een knel van grover leden Alst Vrouwelijck ghebiet, t'ghebit was veel te sacht Op glinstert klaere Son verhuyst ghy swarte nacht Treckt neven d'Horizont den Ocean ter sijden Wanneert deur stralent hooft comt op zijn waghen rijden 't Sacht soet en stil vergeet des sluymer-lusts verteert Deur d'alderclaersten dagh die ons soo hoogh vereert Wt Gode wert belast, in recht, ampt, dienst ghebruycken Aensiend dan groots ghemoed de worm-roof vant ontluycken Een Keyserlicke bloem, verstaen 't recht in ghedult Soo wert de vluchters dan beticht met dese schult Die'ck roep voor 't groote Hof tot Brussels voorste raden V schijn recht onverwacht, soo comt en wilt verdaden En set de voet by't steck, u doen noyt Prince past Laet alles voort gheschien wat datter is belast Hy gheeft Barlemont een winck. 't Verwondert my, waer by lagh u gherechte saecken De reden daer wy noch van heden t'samen spraecken Me Vrou dient by u mont noch eenmael opghehaelt Soo doet dan Barlemont g'lijck als u is vertaelt. Barlaymont. Een meerder heeft 't gebodt soo doent starckt zijn verlanghen Gaveere sult ghy zijn van s'Conincks naem ghevanghen,
[Folio G iiij v]
Romero slaet dan aen den Grave die ghevaen En ghy voorst Admirael moet in ghedulden gaen Vant overheersch ghebodt G. van Hoorn. Verheert soo moetmen lijen. G. van Egmont. Hier stuyt ons op de borst o Prins u prophecijen 't Sijt-gheweer werdt de Graven afgehaeckt. Alba was dit vertreck soo nijdich starck belast Dus int besloten Hof dit Prinslijck bloet aentast Van 's Coninckx naem, wiens croon noyt van dees ziels aenbinden Gheraen sy, 't gheen hier nae noch Spaengen sult bevinden. Ha welt van schant en spijt t'onrecht te volle bee Mijn opghesteghen bloet tot in de wijde Zee! Gavere hiers nu proef vant mannelijck bestrijden Nochtans te onverdient: fy eerelooe tijden! Soo veel met groot verlies van goedren opghewaecht Dit Belgi tot een Croon zijn Majesteyt gheclaecht Tot onderhoudt vant goet Barlaymont u verschenen Cier-star, die u gheboodt dat eer de harde steenen Opbarsten souden t'vast bedolven nae den top, En deurt ghewelde Sant ons vlieghen veurde cop O wijse Raetsman van Nassouwen, waerde Heer. G. van Ho. Dit scharp tweesnijdich swaert, en sult ghy nummermeer Hels onberoerich hart weerwaerdich doen besteden De grootste uyt alt Spaensch, alst oyt dees Zielen deden Welck dijn verwoede crop met anghst en schrick bevaen G'lijck een verrader vast becinghelt meed te gaen Ghesneden van een groots, berucht ghe-edelt leven Doch nummer van der deucht. G. van Eg. Was u te last ghegheven Ghy rechters van de tijdt? met ooghen half vervaeckt Ghy't Prinslijck blancke stael bloets schandelijck onthaeckt Romero, wat ghy doet, bewaert doet vry u heeten, En dit my strijdtbaer Ziel by Gode onvergheten: Ha! Belgi schreyt nu vry, dees rimpel was ons niet Als t'woest onweder t'gheen ghy herwaerts over siet Sal dy der weemoen Pars tijdts sufferingh balstuurich Indrucken vol ghevaers gheteelt en teghen uurich. Weercaetster die uyt diepst der grijsse golven sproot Van swarte rijck de Post, ghesuster van de doodt Hoe vlieght u kille strenght deur Aders ende Leden Ghy nerghens nut bericht o schaeckster van de vrede, Nu met ghedult treedt aen Gavere: Barlaymont Volbrenght u last, ick volgh ghewillich deser stont.
[Folio H i r]
Barl. T'is d'Hartochs starck bevel, uyt Koninckx woord' geboden Ter wil ghevolght, G. van Eg. Soo doet, en denckt u swaerder nooden: Dees Graven zijn ghedweegh in handt zijns Majesteyt, Ghevancklijck ront beset der gaerden meed gheleyt, Ghesloten soo bewaert, noch voor de dienst ghehouwen Mijns Konincx die'ck gheen quaet derhalf en sal vertrouwen. Iuliaen en Romero leyden de Graven ghevanghen. Barlaymont. Haes op! vuyl is de gront, O Egmont gaet vry heen De Vlaemsche Gent opt Slot met sachte sin betreen Voor wijlge daghen lanck, u barsse moet ontladen, Daer is voor u gherecht, t'sacht stil en soet vergeet, Ten hoof voor u gherecht vergeldinx, wreetste wreet De wijser u ghercht, beperckt deur s'Hemels teycken Tot aen Madriel, den staets vergeldingh om't bereycken Dijns hoogher Sonnen vlerck, opt afgheschaduwt waen Der sichteloose coers, daer punt noch teyckens staen, Daer gheen gheley des Jaers vry Heeren konden wissen Daer t'noordlicht eerst verhuyst de seven sullen missen Daer Sol en Luna eerst becrychden d'Oceaen, Omt voorich Monster van der Manen boven gaen Eer dat ghy Voerman hadt u glimmich hooft verstreecken, Of eerment Lover tal van tintel Starren keecken, Verwisselster die met een groot gheley ghepraelt Te boven domineert van wien ghy eerstmael haelt T'licht dijns vermoghen, t'gheen voor Phelegon verdwijnen Verliest de glorie, alst u glans sal overschijnen. Even alsoo ghelijckt dit woelich volck ghewis Wiens schijn vermoghen streckt in wilde duysternis: T'weerstrijdich, soo verkeert, vervreemt der rechte luyster, Den throon des werelts oogh, ghy mist en sweeft int duyster, T'deurstralent morghenlicht is dy door noot ghevaer Eerst letter wijs gheplant, nu dan wy latent daer En sal u volghen na beroemde van Gaveere Spoor sacht met lijdtsaemheen wat ons den tijdt sal leeren. Lantman. WEl daer souder meer als ien me speulen, seg ic noch manne Broeders Salter dus toegaen, schat ick, en sien dat de hoeders Niet min als diet verraen in groote Muytery Werden gheschoncken roof, al aes der Tieranny De Spaengiarts int ghedruys van duysenden of meer Quamen my juyst int pat ontmoeten met den Heer, Die opt Casteel te Gent sal knaghend legghen droomen
[Folio H i v]
'T ontroerich volck in stadt soo by de troep ghecomen Wert sonderlingh ghemort en dapper nae vertelt Nou gaf ick een paertje om Broer Pieter, die doch weynich tijt te velt Dat ick hem hier had, hy mostme dees saecken wat beduyen V. Hippo. Sie ghy wel dat ghy boven u verstant wilt Lantm. Ghy meucht een reys jou Peetje cruyen Wat nou, hey, seght wel hoe, wats u van dees gheschiet? Broer Pieter daer by gort waerje mijn ouwer niet En soojer raet en daet in minst by soeckt te stijven By gut V. Hip. Wat wouje doen? Lantm. jou veurje ooren drijven! 'k Gaffer nu weynich om daers al te bierighen moet ghemaeckt De Graef byget! 't is wel, en dat gyt bloet verwaeckt Des vryheyts reyne gunst. V. Hip. Nou dus niet buyten maten 't Is duyster Heeren schrift, daers met u niet te praten Ist met Heeren, quaet verkeeren // die dicht't net // setten D'rijpste Peeren // eerst begeeren // voor die haer wet // letten. 't Is met u al boeren werck, ghy en weet van dees slaghen niet. Lantm. Loof ghy dat Munnick? 't salder so bijster daghen niet, Ghy liecht, ghy bedriecht. V. Hip. Al hooch ghenoech dus wachtje. Lantm. Geensints, 'k heb over reen, hoort Domine ick achtje Siet dat niet: by gantsch macht ist al de papen buyt? Ist al ten roof ghestelt? het blijckt by klaer beduyt Ist al u, dat is mijn. V. Hip. Wel hoe, het volle vat ontsteecken? Hoe dus, siet watje seght, men mach zijn wil niet spreecken V doen loopt oppet endt, dus mijdt u van't gevaer. Gaet t'huys, stelt daer int werck u veyle beck te waer Dit dolle hooft daer't staet. Lant-M. Vant selve Bier, wat meugje snappen, Daer ghy laest af benevelt waert, dat most icker in lappen, Dats Bierje Babbaert, wilje wel? so laet ick ons eens scheppen, Wilje qualijck? Adieu broer Pieter, maer ghy mosje wat reppen.
[Folio H ij r]
V. Hyp. Quaet worden neemt vry aen voor 't heylichst van mijn gheest Weet je wel watje schelt, en benje niet bevreest Segt nesch, wien, oft van waer ist u dus voorghemeten? Ghedenckt de woorden recht. Lantm. Al langh, h spits vergheten Wel kenne wy men caer niet Heeroom, meughe buyre niet wat kallen? V. Hip. Ghy en zijt wel de sneechste niet, dogh, verlaet ons soo te mallen, V naeckten, quaemt eens uyt, veel wonders onvermoet. Lantm. 't Schaet niet, leven en sterven, 't kost ick doet Set ick op met de Graef, roert ghy hem aen te schanden. V. Hyp. Voort heen, na huys te kooy, dees domme misverstanden, En als ghy droncken zijt soo roert my niet meer aen, Godloose schelder die thien dubbelt hebt misdaen, Slecht ruw dorp houder dus in volle sadt behouwen, Vraecht meer als seven wijs gheleerder antwoort souwen Voldoen dijn sot behaegh, wilt ghy u in een saeck Der Landen moeyen wat loopt henen aende kaeck? Ghy eervergheten die te veel hebt laten stroyen Lantm. Harde Vorst schie noot, S. Mathijs salt wel ontdoyen Ande kaec broer Pieter? dat weet ic vast datge mijn noch niet en gunt, Ghy neemt de penningh avereghs, kier om daer is ander munt, Sachtsinnighe Padre H. Vader hoe isset V. Hyp. V 't werdigh noyt vertrout voor anders doen so slisset Dus onder deck van plomp te vinnigh my ghenaeckt Ghy zijt van langh ghemerckt een hart dat onvervaeckt By volle last vermocht sal dy in waen verstoren O dubbel vals, siet toe: Vals Hypo. in. Lantm. Niet al te wel gheschoren, Gantsch lijden! soot my speet te sien der poorten uyt, Veel graven ront beset, dijn godloos spaensch te buyt. Als Lamren heeft meedooght veel ingheset'nen druckich Dan hoe nu best ghekalt, en maeck dat weer gheluckich De eendracht sy in fleur en swijghert hout de kaers, Deur ken van sonden my de schult al gout en waers, Ick volgh hem wel by tijts eer quader wert ons deel, Men can een goet man soms afverghen al te veel Dan Domine en ick zijn twee dat elck verwondert Ghy voorste Heer deurtrapt, zijt een wat gheltet hondert.
[Folio H ij v]
S. van Beyeren. WIe sou gelooven? Ach mijn Heer en Prins, de vloet Der voorghebaende deucht sou uyt de grove baren Opvlieghen teghen roem vant edel groots ghemoet In trouwde, 't recht te waerd, gheoeffent soo veel jaren. De glorie overleen, vertreen jae gantsch ontbloot Vws g'nots, balstuurich, schent, dus met gheslote wanden Den Lamorael, dogh deur toeseggingh alsoo groot Soo levert my in fleur, de man weer inde handen. Mijn lief, mijn waerde voocht uyt Vorstelijcke saet Sabina ongherust deur onvermoede tijdingh Heeft nae te weynich rusts ghevolcht, en op die staet Ghestrickt de teedre borst in duysterleije strijdingh. Belgica, zijnse dit wiens trouw bevrijt de schaen Ghesocht uyt siel-sorgh voort Laurieren van de kroone Sijn Majesteyt ten best hoe dickmael ist gheraen O Egmont rechter dienst sal Spaengien onrecht loonen. Hoe heb ick u mijn Heer ghebeden tot verdragh De hevich hooghmoets ernst te dalen van de ghedachten! Hoe heb ick langh ghevreest voor een te swaren slagh! Godt gheef deur ware troost de woorden als becrachten Dat ghy sult onghemoeyt vry zijn, dogh nu bewaert Tot breeder vande rest, die voor 't ghenoode streven Ach schrickel fantasy beroeren weeck gheaert Vliet henen en verhuyst van hier met angst en beven. Als nae een ydel waens voorsicht, deur schrick beroert Een nacht-ghedreych des drooms dees saeck my deet beweghen In snelle tocht ontwaeckt, werdt voor u wegh ghevoert Lichtaerdich sonder merck Gaveere u versweghen. 't Ghewilde leven lust verselschapt met de prael Des overvooghts ghebiedt ghegheven doen en laten O schant-vleck sonder reen in een te droef verhael Vws trouwe diensts berooft der eer-verachte Staten. De Raden meed-ghevaen: O Parma wat beticht Deur noodeloose last en al te dwaes vermoeden Beschuldight ghy de gheen, wats van u aenghericht Wt enckel vrees wiens Sielsocht Neerlandts lot te hoeden. Maer dus deur storm ghedruys eens weynigh nu ghewelt Verjaecht soo groot ghetal, die met Orangien vloden G'lijckt den Toledo vars ons al in roeren stelt, En tercht des g'rechtheyts Son, die hebt in meerder nooden. Ga naar margenoot+Het kleyne kint soo jonck ghenomen en gherooft Tot Leuven, die ghy schickt nae Spaengien om wat saecken Van Buren jonghe Graef, wat hanght ons over 't hooft, Waer sal de flis drancks sae der uytghespaende kaecken.
[Folio H iij r]
Ophouden in volnoech eens Goddeloose lust Min dees versturven eelt, deur schennis als vergheten Ontroer, o strijdigh woest, hart dat te selden rust Verdruckte Vrou Princes waer hebdy ingheseten. De angst beknelt de gheest de kleyne moet verstuyft Egmont waer troost tot baet in mijn versufte sinnen. Wat damp, de leyde tijt beroert opt harte schuyft, En kanckert 't swacke rif der Beyersche Vorstinne. Ach Hemel stuert my raet, de siele is belast, Om u, die opt Casteel tot Gent zijt droef ghevanghen Wat ongheval des Eeuws, my aende zeeren tast Deurvlijmt de banghe borst o lijdeloose dranghen. Grave van Hooghstaten uyt, gelaerst en gespoort. G. van Hooghstraten. Van Beyeren me Vrouw, grootmoghende Princes Liefd-daedster, die u prick noch kille doot vervreesde Min als gelijckt beswaer, zijt hartich trouw vooghdes, Ick com dus metter ijl, wat Hels gherucht vereesde: Schoon Belgicaensche maecht, juyst werdt mijn Heer ghevaen Als ick rechts tot aent Hof op weghe was te gaen, Quam my vant drangich volck de leyde maer bet leeren, So tijt vereyscht om selfs ras buyten weeghs te keeren, k'Vertoefd' de laetste uyr deur hoop van grooter loon, Grijpt moet Ay Vrouwlick licht ontset de sware noon, Liefd dreef my metter haest tot u en zijt te vreden Soo haest 't ghehoorent licht comt prachtigh aenghetreden En dat de swarte nacht haer schuyf behangsel spreet, Soo vlied ick uyttet Lant t'is alles sins ghereet Stilt u weedmoets gheschrey, hoe sou den Coninck haten Die eer soo vroom, hoe wel veel tonghen looghen praten Gaveere zijt te leet, vertroutet nummermeer. Sabyna. God gheeft, en zy u spoet, Hooghstraten Graef en Heer Tot g'luckich wedercomst ons beyder vreuchts beclijven. G. van Hoogh. Een anderheuschten danck, Princes soo wilt verdrijven Dees sorghen ingheaert, t'recht heeft dan Hemels cracht Wiens Al bewaer mijn Vrouw, mijn tijdt dient op gheacht. Hooghstraten in. Sabyna. De Aert die eer verweent trock leven van de eelt Eens Vlaemsch wethouders, vooghd van soo veel eyghen rijcken Spalckt op heur weecke huyt, en voor gheschaeckte weelt Sal eer u Cruyvich hooft, de schraele Oever lijcken. De water Cust deur gaens vol crimmelt by de vaert Soo heerlijck als ghedient de Steden tot behouwen: Verwisselt dorre Bos, deucht is doch van gheen waert V Liefd is overheert, wien sal men meer vertrouwen?
[Folio H iij v]
Hier stae ick in een strijdt soo swaerlijck nu alleen O waerde Heer mijn Prins t'sal hoogher hooven tarten Tot recht ghy Gode tuyght t'gheheym en anders gheen Welck oyt verciert t'vermoogh ons menschelijcke harten. Voorsaghen met beken opt alderwijst verhoen Bewarens heylich hof, de Croon van alle Croonen Soo gheeft almachtich Heer, die menschlijck huns voldoen De Crans des waere vreeds, wilt alle smaet verschoonen Des lants gheluckich lot voor tijts gedreychde loonen Eens wreede Alba, diet Godts lasterlijck verteert Int vier zijns dol ghemoet hoovaerdich en verkeert. Ducq Dalba wandelende met d'Heer Barlaymont na buyten, op den dagh so de achthien Edel-lien onthalst werden, waer onder bey de Batenborgers gestelt waren. Ga naar margenoot+HA wroeters! wast u dit? u soone sal erkennen De soete Spaensche aert, en van u afghewennen, Tot onderhout des quaets by d'inghequeecte spijs, Leert daer een hoogher les, die naulijcx letter-wijs Moet van de Vader, die met opgheworpen boeven Soo eerloos dat noch veel derhalven sal bedroeven: Becrijcht en heeft ghevelt, soo ons t'gherucht verbreyt Van Arenbergh een vrient u hooghe Majesteyt, In Vrieslant deurt beleyt Lod'wijck dy bedreven Sal hier noch zijn versoent met veel der Princen leven Sijt ghy opt vlacke Lant verressen tot de slach. Ghenoodicht dijns verderf ick com: doch eer ick mach Vertrecken uyt de Vloer: soo offert voor de schaden Dat den Toledo lust een heete moet te braden, Aen die als heden zijn van 't leven tot de doodt Verwesen, dus ick gae van alle Liefd ontbloot Wijt uyt gheschrey des volckx, t'versoeck is gantsch verloren. Barlaymont. De Jonghe Baenderheers van Batenborch geboren, Heeft dus 't Gemeent bedruckt te sien in doodes last. Doch d'uyr is nu verleen, D. d'Alba. Haer schalckt is overrast, Tot achtien in 'tgetal sal 'tEdel Swaert ontleden, En eens beginnen wraeck, op d'afghschafte eeden Vergeten, huns behaegh: de Velt-tocht sal u smarten Opt ongewaer, comt siet waer u vertroude harten 'tLichaem geoffert wert, voor Brussel tot een smaet Aen een gerechte staeck, dicht langs de buyten straet
[Folio H iiij r]
En wegh der poorten op: Hoe? waer toe wint de schromen Mijn Coninck sy de eer, waer over is gecomen Den Hertogh, die op't Kiel t'Antwerpen heeft begost 'tCasteel met groot getal van werck-lien, dees verlost De vrees der nooden, aen u weyffel lichte volcken, Welckx donder-blas sal ons een breeder Maer vertolcken. Ras dient rontom, gelijck vermeestert 'theerscheloos Om toonen en te zijn gerecht de Vooght altoos. Wilt ghy onwillich volck dijn haper list belegghen Daer voor heeft dan u Prins niet weynich in te segghen. Gheoorloft ist met een t'huys Culenborgh, dat moet Geruwineert te gront sal puynen onder voet Tot een vervloeckt ghedenck daer op ter eeren stichten Een Piramijd des lofs, t'beelt datter sal belichten Dees welbereyde Oost met lettren tot beken Vereyscht dees waerd, dats last, daerom ick herwaerts ben Ghecomen over Zee, den Coninck te vergoeden Dit half vervreemt berooft in meerder overvloeden Treet van den Etna heen die even vierich brant, Ick hoor de koude slach snerckt deur de rechters hant G'lijck den Tarquino velt de hooghste koppen neder Hebt ghij't verbont ghescheurt, t'verbont vernielt u weder Ghy zijt int veynsen soo licht g'loovich volck onteert O Neerlant trouws vergeet onsalich omghekeert Ghedronghen deur den dreygh der vrouwelijcke strijen t'Gheblaes op weghe. Dus meer ghecanckert in Vyantsche muyterijen, V sorgh beteyckens vrees is dan te licht besteet Bloetdorstig gewelt uyt. B. Ghewelt. Haer namen zijn nu voort een tijdeloos vergeet, Treet Brussel uyt de poort, 't bloetoffer vyerich smoocken Veur onghedienden dienst de lieffelijcke roocken, Sijn hoogheyt zy te lof eer langh, besiet de gaerd By dick gheleerder Krijchs-lants-knechten, om bewaerd Ghevolght naet s'Heers bevel. D. d'Alba. De seghel des ghemoets, bedaerde plicht verduldigh Door toegheloofde trouw, ons groote Coninck schuldigh By een vruchtbaer behou, van voorbestemt bestel, Sal by 't voorcomen wraecks verminderen 't ghequel Nu dits voor vroet begin, wel rijpelijck besloten Vyt welck de Laura u ghetrouwe tijtghenooten Met glorie 't hooft omringht, soo sal dan nae verdienst Aentucken 't vierghemoet wanneer u onghesienst 't Licht waenen roem ghebeckt eens tijdeloos ontdringhen Nu met ghewilde ernst, soo sult ghy onderlinghen. Verselschapt met een spaensch ghereet hier voor de poort
[Folio H iiij v]
Nieu regiment, en brenght de Graven ons wiens woort Beriep tot breeder proef, soo laetse 't stuck verdaeden Vrouw Belgi trots gemoet van d'eersucht overlaeden Vervreemt een goet geneych deur al te hooghe weelt Waer by misgaen vermaeckt u doen van cleyner eelt. G. van Megem met eenighe knechten voort Hof. Dat vant gheloovert cleet een vonckjen wert vermindert Dat van een rechte saeck de voortganck wert verhindert, Dat van een goeden boom de tierge weeldt gheschaeckt; Blijft in onloon verdelcht, soo ghy de vruchten laeckt Eens welbedeelden oogst, van 's Hemels milde gaven Soo vruchteloos versuymt en ydel zijn begraven Waer alt onwaerdigh aen de Croone voorgheeert Wiens gulden Scepter 't groot Hispania beheert. Als u int naerst des nachts Gavere wert ghesonden Een onverwacht bescheyt, en u ghedulde monden Besturven bloos corael deurt mercken watter gaens De Hertoogh heeft bereyt u trouwe onderdaens V grootse moet verhuyst van Hoorne sagh verslaghen, Dat een bestemde uyr nu aen den derden daghe Met een benaut adieu treet in een meerder noot En scheyden vande tijdt, deur u ghy kille doot Scheurt dijn verbintenis by stemmen overgheven Wel onbedacht ghemoet int slijten van u leven Weer alle dienst besteet, voor eereloos vergheet Dan hout de sorch bewaeckt ghedachtens roeringh breecken. Mijn dienaer dat ghy gaet den Bisschop selver spreken Van Yper die so strack spoet met u op de ganck Dienaer in. Aen 't huys van Culenborch, vertoeftme niet soo langh, Ick sal inder yl daer op de sael verbeyden. G'lijck een beroerens hert van grootsheen t'onderscheyden Voor al te swaren saeck beweecht ons meerder pijn Dat 't lants ontroerich volck mocht inde stilt zijn En werden nau ghewaer den dagh daer toe beschreven Die d'laeste zijn sal van der Graven beyder leven. V. Hipocrysie. HOe wonder staet de schrick der tijden afghemaelt Waer haestich wert by nacht de Bisschop om ghehaelt, 't Is alles om en om vol vrees dit sal u buyghen De moeden afgheslooft, jae anders doen betuyghen: V huysen siet ghesloopt // die met de Prins verloopt Als ballingh voor u Coninck // en schijnt met veel verschooningh Vergheet u eer gewilt // dat vruchteloos verspilt, Soo dat ghy uyt de clau eens wijse Vorst verwaerde De geessel uw's berucht, hy die u erf beaerde
[Folio I i r]
Deur Vaderlijcke sorgh, ons Kercke tot behouw Ghescheurt soo woest ghy socht, de teyckens vande rouw Op d'gheestlijcken staet de drucken boos en quaet, Valt anders als u winschen // d'Voorst uyt u grootste Princen Die endelingh 't gheween // sal brenghen over een, Het borgher volck verbaest onkenbaer 'teyghen vande 't Strafnoodigh is u Crans, de naeburighe Landen, Te stroyen 't ingheslorpt ghesopen ketter sop, En royen tot verderf veel duysent sielen op O neen: Elck Prins voorsiet te weren van u palen Wiens inghecanckert quaet de moederlijcke salen Noyt saghen met medoogh int myden liefdigh aen Nu best ick voort de wegh cort zijnde overlaen In daghelijckse last ontmoet ick vol bestrijen Der nijdelicke pats, om valsche ketterijen, Hoe langh salt ongheleert volck blijven even steyl, Dat daeghlijcks wert verhart, 't verghelden maeckt de heyl.	margenoot+ De Grave van Buren. margenoot+ Grave van Buyren.

Vorige Volgende

Nederlants treur-spel

Vijfde Handeling.

Over het gehele werk

organisaties

datums