Nationale poëzy

[p. 139]

Lierdicht
op het Voor- en Nadeel van het
Tooneelspel.

De mensch, geneigd tot wetenschappen,
By 't reinste ontwikklen van 't gevoel,
Stapte onvermoeid, met reuzenstappen,
Langs 't pad van zyn bestemmingsdoel.
Gods gunst daelde uit de hemelkooren:
't Tooneelspel werd uit 't brein geboren
Van wysbegeerte en denkenskracht;
Beschaving, 't eêlst genot van 't leven.
Werd als een lichtstrael voortgedreven
Tot op het jongste nageslacht.

Het nachtfloers is van 't oog geschoven;
Verlichting straelt uit hooger sfeer;
De geestbespiegling streeft naer boven,
En 't Hemelschoon daelt op ons neêr.
Wy worden door de gulde lessen
Van 't eêlste puik der zanggodessen
Onz' pligt geleerd door zacht gestreel,
Tooneelkunst juicht met blyde galmen,
Verrykt de deugd met zegepalmen,
En de aerde wordt een lustprieel.

[p. 140]

 

Haer tempelhof is 't koor der wysheid,

 

Waer onze ziel veradeld wordt;

 

't Is de oefenschool voor jeugd en grysheid,

 

Die 't hart tot hooger weetlust port.

 

De klank van hare feesttrompetten

 

Zal zucht tot roem of deugd byzetten,

 

Naermate zy haer reden wendt;

 

't Orakel van haer godlyk pogen

 

Heeft vaek hel weiflend hart bewogen,

 

Waerin reeds ondeugd was geprent.

 

 

 

De glans van hare feestkoralen,

 

Die slechts verduistert door het licht

 

Dat golvende uit de hemelzalen

 

Ons tintelt in het aengezigt,

 

Verhoogt de menschelyke waerde,

 

Die 's Almagts woord in 't schepsel baerde,

 

Daer hy natuer aen kunstschoon bindt;

 

En dartelt met ons hartbehagen,

 

Tot onze ziel, van 't stof ontslagen,

 

By God een' nieuwen hemel vindt.

 

 

 

Moet niet vol kracht in de oogen schittren

 

De neetar dien de wyngaerd schenkt?

 

Doch, 't misbruik zal het zoet verbittren

 

Wyl 't onze geestvermogens krenkt.

[p. 141]

 

Door overdaed van smaek ontheven,

 

Kan hy aen 't hart geen vreugde geven,

 

Maer sleurt ons langs de levensbaen,

 

Al woelende in onrustig zwoegen,

 

In schyn van ongestoord genoegen,

 

Tot wy door zyne kracht vergaen.

 

 

 

Zoo wordt ook 't hart in 't duizlig droomen

 

Misleid, dat steeds 't looneelspel pryst,

 

En daeruit waent al 't heil te ontstroomen,

 

Dat ons der menschen grootheid wyst:

 

Dit heil wordt, by 't verval der zeden.

 

Door 't misbruik al te vaek vertreden,

 

Daer 't in zyn roekelooze vaert

 

Laet vonklen vuer van helsche twisten

 

En leert bedrog en snoode listen,

 

Wyl 't op 't verderf der volken staert.

 

 

 

ô Wee! 'k zie uit den schouwburg ryzen,

 

Een wangedrogt dat deugd verzaekt!

 

Welks aenblik 't angstig hart doel yzen,

 

Daer 't zielverdervend zwadder braekt.

 

'k Zie 't leerstuk om door tooverlonken

 

't Losbandig hart der jeugd te ontvonken;

 

En woedende als eene onweêrswolk,

 

De wuftheid op de deugd zich wreken,

[p. 142]

 

De banden der natuer verbreken,

 

Beguichlen Gods orakeltolk.

 

 

 

ô, Schaemt u! die in 't roekloos zwetsen,

 

't Tooneel bewondert, als den gloed

 

Waermeê men 't redelicht moet schetsen,

 

Die 't hart met wyze schatten voedt;

 

Vuige ontucht heeft uw oog omwonden,

 

Het laetste vonkje deugd verslonden,

 

En 't schoon met klatergoud verbloemd.

 

ô, Mogt elk Christenhart verzaken,

 

Die goddelooze schynvermaken

 

Die Roome met zyn vloekstem doemt!