Oeuvres complètes. Tome III. Correspondance 1660-1661

N^o 750.
H. Stevin à Christiaan Huygens.
4 mai 1660.

La lettre se trouve à Leiden, coll. Huygens.
Elle est la réponse au No. 749.

Mijn Heer

VEd: missive vanden lesten April is mij gister wel behandicht: Sijn compliment wegens het boeck ontfang ick, als uijt een overvloedigen schat van beleeftheijt, sonder reproche.

Ick achte hem openbaerlick niet wel bij sijn sinnen, of sonder eenige diepe aan-

[p. 79]

dacht, die niet uijt sake mijns voorstels volcommentlick van een Ewich roersel despereert, sonder redelick bescheijt tot lochening vande 17 tr.¹⁾ bij te brengen. Ick sie dat VEd: inde dwaling angaende der dingen swaerheijts midpunt die mijn Vader over 74 Jaren inde 5 begeerte vant 1 boeck der Weechconst²⁾ ter baen gebracht heeft, noch blijft. Hebbende ick mij, na lang dreijgen, sint lest nieu Jaer, eenige maenden, heel en al, met uijtsluijting van meest alle tijdelicke omstandingen tot resumtie van mijne 5 a 6 jarige gansch geabandonneerde wisconstighe reliquien, begeven; daer ick al vrij wat misconst in vont, ben eijntlick, behalven die op het gedruckte blat staen, tot verscheijden onfeijlbare waerheden gecomen, alles (hoewel bij anderen dergelijcke invallen mochten bevonden werden) meest uijt eijgen oirspronckelicke gronden; waer van sommige tegen algemeen angenome wisconstigheijt strijen: Soo dat VEd: kleijne prouf der balance, volgens sijn meijning, mette waerheijt der sake niet over een en comt; Ende sijn antwoort opt geschil (soo wisconstich die oock schijnt te leggen), verre vande warachtige is: Sijnde die antwoort mijn vorige verstant, daerom ick het Gheschil wonderlick hete; ende om meer dergelijcke wonder, neem ick mijn speculatie int verkeren des spreeckwoorts mijns Vaders³⁾. Dese ijdelheijt wilmen mij ten goede duijden, dat ick mij niet wijder en sal openbaren, voor ick mijn werck⁴⁾ totter persse gereet hebbe. Het voorstel vant swaerheijts midpunt met het geschil, heb ick bij gelegentheijt vant uijtgeven der Lochening, goet gevonden te divulgeren, om daer deur te merken of oock anderen tot mijn of dergelijcke invallen gecomen sijn.

VEd: geestige toeeijgening des slingerwichts aent Vijr werck heeft mij oock tot dat spel getrocken, ende tot eenige aenteijkeningen gebracht, die ick sal durven aen den dach geven, om dat ick vertrou datter ijet merckweerdichs in bevonden sal worden, en VEd: niet mishagen en sal; en mogelick metten eersten. De oirsake waerom ick nu niet goet en vinde particuliere communicatie van eijgen vonden,

1) Stevin désigne par tr. (trap = marche d'escalier), ce que ordinairement on nomme: paragraphe. Le paragraphe en question est ainsi conçu:
En behalven die alle, mitsgaders de uyt bedongen des voorstels, en is geen gewelt; noch eenige beweging der dingen op der aerden voorhanden.

2) C'est l'ouvrage de la note 12 de la Lettre N^o. 5. Le Postulatum cité est le suivant: ende alle hanghende linien voor evenwydighe ghehouden te worden.

3) La devise de Simon Stevin était: ‘Wonder en is geen Wonder.’ Celle de son fils était: ‘Wonder en is geen Wonder, En geen wonder is wonder.’

4)

a)

Wisconstigh Filosofisch Bedrijf, van Hendrik Stevin Heer van Alphen, van Schrevelsrecht, &c. Begrepen in veertien Boeken. Tot Leyden, Gedruckt by Philips de CroY, in 't Jaer 1667. in-4^o.
Les planches de cet ouvrage parurent sous le titre:

b)

Plaetboec. Vervangende de Figuren of Formen, gehorig tot het Wiscontigh [sic] Filosofisch Bedryf van Hendrick Stevin Heer van Alphen, van Schrevelfrecht &c. Begrepen in XIV Boeken met een Aenhang. Gedrukt int Jaer mdclxviii. in folio.

[p. 80]

is om dat die somtijts wel in sodanige ander handen geraken, dieder haer eijgen werck af maken. bovendien dunckt mij den lesers behagelicker te sijn, in een nieu boeck, wat ongehoorts te vinden, als dingen te voren met stucken en brocken gedivulgeert.

Alsoo den Geleerden aen weijnich, veel geseijt is, soo geloof ick dat VEd: sijn misverstant, indien het hem lust daer nader om te dencken, noch selver sal uijt vinden. blijve midlerwijle

Mijn Heer

VEd: dienaer Hendric Stevin.

In Alphen den 4^en Maij 1660.

Mijn Heer Mijn Heer Christiaen Hugens van Sulichem Groot mathematicus inde Hage.

met vrundt