Latijnse gedichten 1607-1620

55 XX 08 1609 Ged., dl. 1 p. 16

Toelichting

Een bewerking van Horatius' ode 2,16:

Otium divos rogat in patenti
prensus Aegaeo, simul atra nubes
condidit lunam neque certa fulgent

sidera nautis,

otium bello furiosa Thrace,
otium Medi pharetra decori,
Grosphe, non gemmis neque purpura venale

nec auro.

non enim gazae neque consularis
submovet lictor miseros tumultus
mentis et curas laqueata circum

tecta volantis.

vivitur parvo bene, cui paternum
splendet in mensa tenui salinum
nec levis somnos timor aut cupido

sordidus aufert.

quid brevi fortes iaculamur aevo
multa? quid terras alio calentis
sole mutamus? patriae quis exsul

se quoque fugit?

scandit aeratas vitiosa navis
Cura nec turmas equitum relinquit,
ocior cervis et agente nimbos

ocior Euro.

[p. 262]

25

laetus in praesens animus quod ultra est

 

oderit curare et amara lento

 

temperet risu: nihil est ab omni

 

parte beatum.

 

 

 

abstulit clarum cita mors Achillem,

30

longa Tithonum minuit senectus:

 

et mihi forsan, tibi quod negarit,

 

porriget hora.

 

 

 

te greges centum Siculaeque circum

 

mugiunt vaccae, tibi tollit hinnitum

35

apta quadrigis equa, te bis Afro

 

murice tinctae

 

 

 

vestiunt lanae: mihi parva rura et

 

spiritum Graiae tenuem Camenae

 

Parca non mendax dedit et malignum

40

spernere volgus.

Huygens' bewerking is onvoltooid gebleven; van Horatius' laatste strofe zijn alleen de eerste twee woorden weergegeven.

Metrum

Dactylische hexameter.

Datering

Augustus 1609.

Overlevering

H	K.A. XLIIIa-1, 1609/6r.
	De nummering per vijf versregels ook in het handschrift.

Commentaar

2	fluctu nimbosus Orion: Verg. Aen. 1,534-536: hic cursus fuit, / cum subito adsurgens fluctu nimbosus Orion / in uada caeca tulit .... Conington-Nettleship: ‘Elsewhere storms are connected with the setting of Orion ([Verg. Aen.] 7.719, Hor. 1 Od. 28.21, 3.27.17, Epod. 10.10), as here with the rising’.
6	fasces-: roedenbundel met bijl die de lictoren vóór hoogwaardigheidsbekleders uit droegen als symbool van de macht van de overheid.
6	fascesque superbi: Hor. Carm. 1,12,34-35: ... superbos / Tarquini fasces ...
12-13	atque - quaerimus: Verg. Georg. 2,512: atque alio patriam quaerunt sub sole iacentem.
19	Aeacidem - bello: Ov. Met. 12,612-614: Iam timor ille Phrygum, decus et tutela Pelasgi / nominis, Aeacides, caput insuperabile bello, / arserat ...
19	Aeacidem: Achilles, kleinzoon van Aeacus, gedood in de strijd om Troje.

[p. 263]

20	Tithonum: tegenover de held Achilles die ondanks zijn kracht kort leeft, staat Tithonus, de zwakke grijsaard die eeuwig leven heeft. Dit voorrecht is hem door de goden geschonken op verzoek van zijn echtgenote, Aurora, die evenwel verzuimde ook om eeuwige jeugd te vragen.
22	armenta gregesque: Ov. Met. 1,513.
23	hinnitum ... acutum: Verg. Georg. 3,93-94: ... et altum / Pelion hinnitu fugiens impleuit acuto.
24	tinctae Tyrio bis murice: Ov. Fast. 2,107: induerat Tyrio bis tinctam murice pallam. De stad Tyrus in Phoenicië was bekend om haar purper.