Briefwisseling. Deel 4: 1644-1649

4135. A. Cnoffelius¹⁾. (R.A.)aant.

Sperabam fore, ut coram hac septimanâ Suae Celsitudini mea obsequia humilima constarent; jussi enim eramus transire Seelandiam vestram, postmodum cum universo legationis nostrae Poloniae²⁾ in Gallias comitatu navigare Caletum. Sed praevertit clementissimum Suae Alt.^is mandatum tempestuosa autumni huius constitutio, et mora, praeter morem Suae Alt.ⁱ gerendum, itineris nostri protracta adeo, ut Ultraiecti inopinato, singulorum in legatione consensu impetrato, prius salvo conductu jam iter nobis per Brabantiam maturandum sit; ego vero, qui propediem Ambsterodamum ad castra vestra praegressurus iter nostrum nudius tertius veneram, heri fuerim huc speciali nobili ob id misso revocatus Ultraiectum; solus enim transire Brabantiam non potui, sed in comitatu legationis mihi necessario abeundum est. Literas enim, quas S[ua] Regia Maj.³⁾ mihi primarijs Galliae magnatibus perferendas dedit, solus mari et locis hisce non satis tutis concredere nolui, quare hac vice legationem deserere nec debui. Velis Suae Celsitudini has meas rationes significare et, ne solito more aegrius meam absentiam ferre velit, meo nomine humilime implorare; spes bona habet, futuros nos reduces post mensem in Hollandiam, ubi vobiscum commoraturus aliquantisper, rerum et curationis meae, hic usque sincera fide, dexteritate non minori amanuensis mei, circa personam Suae Celsitudinis, habitae [rationem] reddere potero, et ipse coram, quid in melius vel deterius hactenus iverit circa sanitatem Suae Celsitudinis, quid sperandum, quid non, quid mihi ulterius agendum, quid non, ingenue aperiam. Hoc biennio quod iter meum praepeditum fuerit, et quomodo, ipsi vos dubio procul nostis, nec mihi licuit esse tam beatus tali et tantâ classe ire, redire Oresundum, quali nuper vestri Batavi venerint; extra hoc, mare ego nunquam a juvene lubens sum ingressus, nec ingrediar facile, ubi interstitium mortis et vitae duo tantum sunt asseres. Scio etiam, me pluribus inservire natum et educatum - vere et citra ambitionem scribo. Pro ulteriori eaque suffecturâ necessitate manu meâ parata pro usibus Suae Celsitudinis tuli ipse meo curru medicamina, quae D. Hermanno Hagam Comitis transmissa sunt, quibus si uti, frui voluerit Sua Celsitudo, peto, ut paucis lineis rescire possim; interest enim, fideliter scribo, et valetudini et vitae S.C., defatigatae e laboribus et molestiis castrensibus hisce mensibus dubio procul, ob indicatas⁴⁾ rationes, quae, omni exceptione medici, maiores sunt recidivas novas facturae, quarum periodum, e sedulâ eaque continuata per hoc biennium observatione S[uae] C[elsitudinis], absentem me tam bene et fideliter habere, quam vestros

1) Zie III, blz. 320.

2) Nl. voor het huwelijk van den Koning van Polen met Marie de Gonzague, hertogin van Nevers en van Mantua.

3) De afkorting is niet duidelijk. Bedoeld is de Koning van Polen.

4) Er staat: indigitatas

[p. 218]

medicos ad unum omnes consignatam, gloriari possum. Annus etiam iam currit aetatis 63 criticus ille magnus; vosque praeter solitum diutius cum milite in vestris uliginosis castris, ut video, haeretis; labor noster, tot sumptibus, futurus esset frustaneus; nec est, quod primis hisce annis subiecto jam aetatis depontanae, non vulgari eaque gratiâ reverentius tractando, omnem eam absolutam curationem, quae tot annis errore vel medicantium desperata est, exigatis a medico, naturae ministro saltem, non domino. Quartus jam annus est, ubi in vegeto, athletico, et florido corporis habitu Suae Regiae Maj.^is eam Dei gratia sanitatis perfectionem obtinuimus continuatis hucusque medicamentis et laboribus, nihilominus statis vel .....¹⁾ periodis observationem ordinariam medicamentorum continuant. Exin facile magnitudinem huius morbi articularis jam tot seculis desperati, medicique dexteritatem et pertinacem in laboribus et molestijs sustinendis patientiam colligere quilibet poterit, nisi quam

Candida de nigris et de candentibus atra²⁾.

Haec sunt quae volitanti et circa maturandum nostrum in Gallias iter vestram magnificentiam rescire volui, reliqua privatis colloquiis brevi Deo volente coram Hagae Comitis futuris reservanti, et vestram magnificentiam Deo tutori nostro commendanti, volitanti calamo. Ultrajecti, 30 Septembr. A. o 1645.

1) Onleesbaar.

2) Ovid., Metam., XI, vs. 314.