Logo DBNL
Dagh-werck (1973)

Dagh-werck

(1973)–Constantijn Huygens–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Naeniae (Lijkklachten)

Naeniae ἐπίμικται in morte uxoris dilectissimae.

 
Inuenere viam longo suspiria nisu,
 
Inuenere sinu verba reuulsa viam.
 
Deficiunt lachrymae, sicci sumus imbre perenni,
 
Aret aquae rivus, caetera ventus erunt.
5
Ventus erunt imo gemitus pulmone petiti,
 
Ventus erit planctus longa procella mei,
 
Ventus erunt sine principio, sine fine querelae:
 
Tempestate meâ vectus in astra ferar,
 
Astra, quibus comitem sese clarissima coeli
10
Stellarum, Soli proxima Stella, dedit.
 
Non erit in mundi spatiis quae proximus Aether
 
Circuit, ut nunc est, intemerata quies;
 
Turbarum dabitur queîs non assueuit Olympus,
 
Turbine, quo nolint, astra mouere paro.
15
Concutiat terram terreno saucius igne,
 
Concutiat, terrae proxima regna, fretum.
 
Celsius ardenti fas est non repere: coelum
 
Raptus et inuidiâ, et luctu, et amore peto.
 
Missum me facito tellus, ignoscite Coeli,
20
Inuidiâ Stellae, et luctu, et amore meae.
 
Audite stellae, audite grandaevae faces,
 
Audite saecli lampades, lychni Deûm
 
Audite, non est Stella par Stellae meae.
 
Circuli, perenne carmen, omnis aeui Musice.
25
Panda moles annulorum, concinentes orbitae,
 
Siue Solem bajulatis, seu minora siderum,
 
State, fornices canori, vanus est rotae labor,
 
Vana luminarium ter mille conuolutio,
 
Praestat Vna mille stellis, quâ coram se pallidae,
30
Vel pudore subrubentes, vel stupore saxeae,
 
Cunctae inutiles fatentur aut minorum gentium.
 
Fulgete vero, lucida siderum,
 
Fulgete; non est inuidiae satis
 
Immensa vestri congeries meae,
35
Non estis omnes fulmine singulo,
 
Non estis omni fulmine singulae.
 
Fortior oppositis insurget Stella maniplis,
 
Clarius ardebit collatis aduena signis,
 
Et faciet vicina fidem, quam turbine justo
40
Hic animi desertus agar, desertus ab illo
 
Lumine quo coeli caret omni lumine lumen.
 
Coelo receptum Sidus, immenso sinu
 
Aeternitatis, intuentis te Dei
 
Beata ciuis; inquilina gloriae,
45
Securitatis sempiternae, gaudij,
 
Pacis, bonorum, quae nec auris audijt
 
Humana, nec vis luminum nec ingenj
 
Terrena cepit; siue contemplor tuae
 
Felicitatis nesciam noctis diem;
50
Crudele votum, quo superne, si queas,
 
In has paludes retrahare, in hanc Stijgem,1
 
Crudele duco: nec voco te, lux mea;
 
Adire malim; Siue me, et noctis meae
 
Umbras perennes nec diei conscias
55
Post te tenebras pensitante fit coram
 
Districtus in me numinis vindex furor
 
Non immerentem, cum truci diuortio
 
Erepta saeclo, sponte non tuâ, mihi
 
Me sustulisti, mel meum, turtur mea;
60
Non insto fatis, non paro, non molior,
 
Quibus remissa deseras polum preces.
 
Ignosce, fixum sidus, omnium decus
 
Pudorque siderum, places toto magis
 
Diuisa coelo, rapta rellicto places,
65
Orbo beata: nec chelijn, si sit meae
 
Fabella sortis, mouerim, Orpheiam chelijn,
 
Quo lapsa coelo illuceas terrae noua
 
Mihique Stella, forsan ocijus nouo
 
Plangenda luctu, forsitan tardo, tamen
70
Plangenda rursum, forsitan nullo, meis
 
Superstes, ut conuenerat, fatis, tamen
 
Sic possidenda, ut, invidente coelitum
 
Amore, Crijstallus manu tremulâ leui
 
Frangenda lapsu. Tam breui confinio
75
Iactura distant et metus, tam sunt idem:
 
Perijsse certe finis et metus et mali est.
 
Perijsse conducit; juuat non esse quo
 
Lapsi labemus; tutior quam stantis est
 
Status jacentis; post ruinam nesciunt
80
Casum ruinae: pulvis esse, nil potest
 
Dejectius omni celsior metu miser.
 
Et ecce puluis omnium vilissimus
 
Miserrimusque, sancta, gloriosa, te,
 
Te diua ad-oro, ne loquentes lachrimas,
85
Flentes loquelas oris olim cogniti,
 
Et, addo, chari, et, glorior, solum tui,
 
Ne sperne prostrati pares atro nigras
 
Luto querelas; (puluis et lachrimae lutum est)
 
Hac itur ad te proximo sursum gradu.
90
Cum venerit, venturus optanti luto,
 
Qui de luto me pulverem faciet dies;
 
Perimet peremptum, conteret luctâ leui
 
Non obloquentem, non peribo nescius
 
Tiro pereundi, deseram quod est cinis
95
Libens volensque, desinam qua desij,
 
Pridem diuque, flatus, hem, flatus, vapor
 
Dissoluet hunc aut puluerem, aut lutum, aut nihil.
 
At ille quo, si quid fui, solo fui,
 
Expers ruinae aeternitati cum tuo
100
Reddendus hospes, illud aetherium mei,
 
Quod esse gnarus, quid sit ipse nescio,
 
Imaginem scio creatoris Dei
 
Deo offerendam, sed redemptori Deo,
 
De carceris moerore, lamento, situ,
105
Carie, solutis pene nunc repagulis
 
Exibit ales, evolabit ocijus
 
Flatu retento, bulla si crepans perit.
 
Et scandet ultro qua viam Via, Veritas
 
Et Vita fecit, qua praeisti, tu pia,
110
Tu gnara vitae, veritatis et viae.
 
Nec obuiam prodire, quo poteris gradu,
 
Marita sponso differes rursum tuo,
 
Nec deeris amplexui, nec osculo
 
Quali coïre Pax et Aequitas solent.
115
Coibitur quali solent argenteae
 
Calore guttae, sordium obnitentium
 
Vinclis remotis, inuidique pulueris
 
Cedente massâ, confluent quae diuidi
 
Aegre tulerunt una-mens-mentes-duae.
120
Mox si peracti relliqua est vel umbra, vel
 
Imago vitae, si quid est curae super
 
Mortalis aeui, edisseram quantis miser
 
Post te tenebris haesitauerim pater,
 
Quam sole nigro traxerim duros dies,
125
Orbasque noctes: pignorum sexus tui
 
Meique sexus, quinque nostri partium,
 
Quam sedulo matremque gesserim et patrem
 
Narrabo longis curiosae ambagibus,
 
Sermone longo: quam viros, quo tramite
130
Virtutis et scientiae locauerim
 
Dulcis quadrigae amabilissimas rotas,
 
Tetrastyli columnulas meo-tui,
 
Iam nunc columnas, explicantem si feras,
 
Orientis astri, Stellvlae, cui tuam
135
Sic tradidisse ut lampadem visa es facem
 
Faci subortae, Stellulae primos dies
 
Prouectulosque, forsan et primae facis
 
Crudos amores, forsan et puerperae
 
Ramique ramum, auique mel nepotulum
140
Recensituro non grauem Patri atque Auo
 
Praebebis aurem, et quam perenni posteris
 
Defuncta dures posterum propagine
 
Nescire noles. Forsan. Ohe, somnij
 
Satis superque est: non vacabis scilicet
145
Ineptienti; tota despicatui
 
Natura vivae, tota erit mortalitas:
 
Narrabo surdae fabulam et ludibria
 
Tot vanitatum; nec profanari feres
 
Coelestis aurae sordibus sacrum meis.
150
Graui, decente, blandulo silentium
 
Nutu imperabis; sed silentium loquax,
 
Coeleste murmur, congruos loco, pares
 
Deo susurros. Sermo cogitantium
 
Futurus ille est; sermo sanctus, intimi
155
Deoque voti spiritus commercium.
 
Quod si profari fas sit, et motis labra
 
Ciere linguis, gestiet fonti suo
 
Mens diua mergi, tendet unde originem
 
Bene nata traxit. Irin ingentis throni
160
Quaterque sena tot Senum sedilia
 
Albasque vestes et coronas aureas
 
Adire festinabimus prono genu,
 
Ceruice pronâ; Sancte, Sancte, Sancte, ter,
 
Ter centies, ter millies cantu nouo
165
Nouoque semper accinemus impetu
 
Agno-Leoni, cuius aeternus manu
 
Meruit recludier unice dignâ Liber.
 
Serena Lux, amoene concentus, dies
 
Diuina, quam diu cessas meam
170
Fugare noctem, quam diu non emicas,
 
Nec inuocanti? pro Dei atque hominum fidem,
 
Quis membra mortis exuet misero mihi,
 
Quis tam misertus addet huic alas luto,
 
Queis monte sacro, sarcinae potens meae,
175
Sistar beatus, quo quietis ultimae
 
Potiar tuique, Stella, quo nequeam Deo
 
Carere nec te? Pro noui Coeli, noua
 
Tellus et almae pura Iustitiae domus,
 
Qua, quando vos adire, qua dabitur frui?
180
Sic saeua primi flagra perpessus mali,
 
Crudo dolore major, et luctus noui
 
Recente plagâ, Thijrsis avios vago
 
Colles meatu, et aridos magni maris
 
Muros pererrans, aridos, nisi quod mari
185
Flendo rigarat saepe calcatos suo,
 
Sic se domabat, sic sibi fortes manus
 
Nunc inferebat, nunc recrudescentium
 
Horrore torminum dabat victas manus,
 
Vices propinqui, siccus aut humens, freti
190
Utrimque adumbrans: sic super coelos sibi1
 
Ereptus, aegre visus est coelis rapi
 
Terrisque reddi: Cum rotatus ultimi
 
Labore fessum gurgiti involuens caput
 
Fax prona coeli mille succedentium
195
Produxit agmen: mille moesto Thijrsidi
 
Nulla fuerunt. Cessit, et prono quoque
 
Vultu, Valete, dixit, agmen aureum,
 
Ignes stupendi, languidae mihi faces
 
Valete, non est stella par Stellae meae.

9. Decemb.

Vertaling:
Lijkklachten, variometricè, op den dood van mijn welbeminde vrouw.

 
Uitweg vond in zijn hoge gespannenheid eindlijk mijn zuchten;
 
Uitweg vond nu het woord, los uit mijn boezem gewoeld.
 
't Vloeien der tranen laat af; de gestadige stroom is gaan drogen,
 
Dorstend naar water de beek; resten zal louter de wind.
5
Wind zullen zijn mijn klagen, diep uit de longen getogen,
 
Wind ook de slepend' orkaan van mijn misbaar in mijn rouw.
 
Wind zal eens zijn, zonder aanvang en ook zonder eind', al mijn stenen:
 
Opgevoerd uit mijn tempeest vaar ik ten starrentrans heen,
 
Starren, om wie te verzellen, die nu aan den hemel het helderst
10
Stralende flonkert, verrees: sterre de naaste der Zon.
 
Straks zal niet meer in het ruim van 't heelal, dat naastbij de Aether
 
Insluit, er zijn als nu nimmer bezoedelde rust.
 
Opschudding zal er ontstaan, waaraan niet gewend is de Koepel;
 
Schudden 't gestarnt met orkaan, dien het niet wil, is mijn plan.
15
Schokk' echter d'aard, dien eenmaal zengde het minvuur op aarde,
 
Schokk' hij het rijk aan deez' aard' 't naaste, de branding der zee,
 
Hoger mag hij in zijn mingloed niet kruipen. Nu, mij is de hemel,
 
Én door mijn afgunst vervoerd én rouw én liefde, het wit.
 
Los moet mij laten deez' aard straks waarom? Vergeeft het mij, Heemlen:
20
Afgunst is't om mijn sterr', afgunst en liefde en rouw.
 
Hoort toe, gij sterren; hoort, gij fakkels hoogbejaard;
 
Hoort toe, der wereld toortsen, luchters van de goôn,
 
Hoort toe: er is geen ster gelijk der sterre mijn.
 
Kringen, die bestendig zingen, aller eeuwen sfeermuziek,
25
Welvend stelsel cirkelbogen, banenlied vol harmonie,
 
't Zij de zon ge torsend voortzeult of een sterbeeld meer gering,
 
Halt! welluidende verwulfsels, ijdel is uw radgezwoeg,
 
IJdel van uw hemellicht drie duizendvoud de wenteling.
 
Meer dan duizend is één sterre, naast wier blinken valigbleek
30
Of van schaamte lichtlijk blozend of versteend en overbluft
 
Allen geen portuur zich biechten, van een adel minder hoog.
 
O, gloeit maar rustig, twinkelend starrenheir;
 
O, gloeit maar; toch wekt niet een bijzondren nijd
 
Van u die onafzienbare macht bij mij:
35
U is niet allen iedere glans bedeeld,
 
U is niet ieder al hare glans bedeeld.
 
Moediger richt zich mijn sterre straks op, als uw vendels zich rijen:
 
Klaarder zal branden de vreemd', als uw melkwegtekens zich meten,
 
En genabuurd staaft zij met bewijs, hoe gerecht mij een stormwind
40
Hier, in mijn hart, verlaten vervolgt, verlaten door zulk een
 
Lichtgloed, waarbij 's hemels lichtgloed verzinkend, ontbeert allen lichtgloed:
 
Ten hemel opgenomen Star, in wijden schoot
 
Der eeuwigdurendheid, van God die op u ziet
 
Gezaligd burgeres, die woont in t' glorierijk,
45
In stadig' onbekommernis en vreugdbedrijf,
 
In vred' en in een goed, waarvan nooit hoorde 't oor
 
Van mensen, dat nooit kracht van ogen vatt' of geest
 
Der aardsen: wat? wat nu? Als ik beschouw van uw
 
Gehemeldheid dien dag, die van geen nacht ooit weet,
50
'k Acht wreed een wens, waardoor van boven g', als dit kon,
 
Naar dit moeras werdt neergehaald, naar dezen poel.
 
'k Acht wreed dien wens, en 'k roep dan ook, mijn licht, u niet;
 
'k Ging liever der. Maar weeg ik af mij, van mijn nacht
 
Het eeuwig donker en, geen daglicht zich bewust,
55
Mijn duister na uw gaan, weeg ik z' en komt mij voor,
 
Streng rechter over mij, Gods gramschap en Gods wraak,
 
Het was niet onverdiend, toen g' in uiteengaan wreed,
 
Ontrukt der wereld en uws ondanks ook aan mij,
 
Mij hebt ontledigd, gij, mijn honingbron, mijn duiv'.
60
'k Benar geen doodsuur; ik heb voor noch onderneem
 
Gebeden, dat ge weergekeerd 't azuur verzaakt.
 
Vergeef, nu vaste ster, aan alle ster tot sier,
 
Beschaming tevens: ge behaagt nog meer, nu heel
 
Een hemelrijk ons scheidt, behaagt, ontschaakt, wie bleef,
65
In't heil den weeuwnaar; en geen lier, beland' ik ooit
 
In mythen, zal ik tokklen gaan, geen Orpheus-lier,
 
Dat, dalend uit het ruim, ge schijnt voor d'aard' en mij
 
Als nieuwe sterre, wellicht dra in nieuwen rouw
 
Betreurlijk, laten rouw wellicht, maar niettemin
70
Betreurlijk weer, of wellicht geen rouw, waar ge mij,
 
Mijn doodsuur, als behoord had, overleeft, maar toch
 
Bezeten, om der hemelingen nijdgen min,
 
Als kristallijn, door hand-die-trilt zo licht in val
 
Te brijzlen broosheid. Zo klein is het niemandsland,
75
Dat scheidt verlies en vrees; zo zijn die twee tot een.
 
Teloorzijn stellig is het eind van vrees en leed.
 
Teloorzijn nut: het baat, is niets er meer, waardoor
 
Wij struiklend wanklen; veilger is dan van wie staat
 
Hun staat, die liggen; na het sterven weten niet
80
Van val, die stortten neer. Nu, stof zijn, lager kan
 
Het nooit voor d'arme, rijzend boven alle vrees.
 
Zie hier zulk stof, 't minstwaardige van al wat is,
 
Mijn armlijk ik, die, heilge! glorierijke! u,
 
Godes! u aanroep. Schat niet de bespraakte traan,
85
De tranentaal van mond u eenmaal welvertrouwd
 
En, voeg ik toe, u lief en, roem ik, d'uw' alleen,
 
Schat niet van wie hier knielt de donkre klacht gering,
 
Aan zwarten leem gelijk (leem vormen traan en stof):
 
Zo voert tot u een trap langs naasten weg omhoog.
90
Breekt eens de dag aan - welkom zal hij zijn dit leem! -,
 
De dag, die mij van leem weer maken zal tot stof,
 
Hij doodt, die eer gedood werd, knakt in lichten kamp
 
Die niet weerspreekt. Neen, 'k sneuvel niet als een recruut,
 
Aan sneuvlen vreemd; ik leg wat enkel as is af
95
Gewillig, graag; houd op, waar 'k opgehouden ben
 
Voorheen sinds lang; een zucht, ach ja, een zucht, een damp
 
Lost eenmaal op dit stof, of, wil men, leem, dit niets.
 
Maar hij, dank wien alleen, als ik iets was, ik was,
 
Mijn gast, voor storten vrij, die met uw gast terug
100
Eens moet in d'eeuwigheid, (dat hoogste deel van mij,
 
Waarvan ik weet: het is; zelf, wát het is, niet weet;
 
Het beeld van God die schept en, weet ik ook, aan God
 
Bestemd ten offer, maar dien God, die zondaars lost)
 
Wiekt straks uit kerkers smart, uit jammer en bederf
105
En rotting (gaat de sluitboom binnenkort omhoog)
 
Op vleuglen weg; hij vliegt straks heen in sneller vaart
 
Dan ingetoomde wind, wanneer de luchtbel barst;
 
Stijgt op ter overzij, waar baand' een weg de Weg,
 
De Waarheid en het Leven, waar vroom voorgingt gij,
110
Die kendet 't Leven en de Waarheid en den Weg.
 
Ge zult niet in gemoet te treên, zo snel ge kunt,
 
Opnieuw uw bruigom traag zijn, als mijn jonge ga,
 
Niet laten mij t'omhelzen, kussen met dien kus,
 
Waarmee de Vrede plechtig wordt van 't Recht gegroet.
115
Versmelten gaan w' in gloed, gelijk in zilverkroes
 
De hete droppen, als van het weerstrevend schuim
 
De boei geslaakt, van het jaloerse stof de klomp
 
Is afgesplitst. Dan vloeien, die gescheidenheid
 
Maar nauw verkropten, saam: in één ziel zielen twee.
120
Dan, als na sterven schaduw nog van 't leven rest
 
Of speigelbeeld, nog enig' aandacht over is
 
Voor aardsen tijd, vertel ik, in wat donkerheid
 
Ik na uw gaan bleef zitten, vader vol ellend;
 
Hoe zwart de zon zag, als ik rekte ruwen dag,
125
Verweesden nacht. Hoe bij het pand van uw geslacht
 
En bij mijn manlijk oir, vijf telgen uit ons bloed,
 
Goedrond 'k voor moeder en voor vader heb gespeeld,
 
Verhaal ik mijn nieuwsgierig Aagj' omstandig breed,
 
In langen kout. Hoe flink 't kwartet is, aan wat pad
130
Van daadkracht en geleerdheid ik te plaatsen wist
 
Van 't lieve vierspan het beminlijk wielenstel,
 
De zuiltjes van het tetrastylum, uw en mijn,
 
Nu zuilen, als ge duldt, dat ik u die ontrol;
 
Als van het opgaand sterbeeld asterisk (aan wie,
135
Zo 't schijnt, g' als in een fakkelwedloop gaaft uw toorts,
 
Haar, pasontstoken bloed), van asterisk den vroegst'
 
En meer geklommen dag, wellicht van vroegsten toorts
 
De prille liefde, wellicht van jong moedertj' ook,
 
Ik naga, en van telg den telg, zijn grootvaêrs schat,
140
Ons lieve kleinkind, leent g' aan grootvaêr en aan vaêr
 
Gewillig 't oor; en door hoe blijvend nageslacht
 
Van kroost ge duurt, hoewel door dood van kroost ontheemd,
 
Zult graag ge weten. En wellicht - maar, ach, de droom
 
Heeft uit. Genoeg! Natuurlijk hebt ge nimmer tijd
145
Voor al mijn zotdoen. Tot verachting zal geheel
 
't Heelal zijn u, die leeft, en heel de sterflijkheid.
 
Voor dove praat ik gekkernij, begoocheling
 
Van zoveel ijdels, en 't ontwijden duldt ge niet
 
Van 't heiligdom der hemelluchten door mijn vuil.
150
Met wenk vol ernst, gepast en toch innemend, legt
 
Ge straks mij zwijgen op, maar zwijgen, dat luid spreekt,
 
Een hemels preevlen, een gefluister, bij het oord
 
Goed klinkend, God gelijk. Van denkenden zal zo
 
De spraak eens zijn, een heilge spraak, het taalverkeer
155
Van den inwendigen, aan God gewijden geest.
 
Zo 'k boudweg spreken nu, de tong bewegen en
 
De lippen roeren mag: straks hunkert, in haar bron
 
Mijn ziel - uit - God te duiken, zoekt het nest, waar hoog
 
Van stam z' uit sproot. De regenboog om hogen troon,
160
De vier en twintig oudsten zittend op hun stoel,
 
In witte kleedren en met kronen op van goud,
 
Tot dezen gaan w' ons reppen, doch geneigd de knie,
 
De hals geneigd; het Heilig, Heilig, Heilig gaan
 
Drie, driemaal honderd, ja drieduizend maal in nieuw
165
Gezang en altijd nieuwen drang wij zingen toe
 
Het Lam, dat Leeuw is, en wiens hand men vond alleen
 
Voor waardig t'openen 't verzegeld, eeuwig Boek.
 
O helder Licht, verruklijk samenklinken, dag
 
Van God, hoe lange draalt ge nog om mijn,
170
Mijn nacht te bannen, toeft g' u te vertonen klaar,
 
Zelfs op mijn roepen? O, bij Gods en mensen-trouw,
 
Ik arme, wie verlost m' uit 't lichaam dezes doods?
 
Ontfermt zich zó, dat hij dit leem de wieken geeft,
 
Dat ik op heilgen berg, mijn lijflijk pak dan baas,
175
Verschijn gezaligd, waar ik dan mijn laatste rust
 
Verwerf en u, mijn sterre, waar 't niet kan, dat God
 
'k Ooit mis noch u. O nieuwe heem'len, nieuwe aard',
 
Puur huis, waar zeegnend woont Gerechtigheid. Wanneer
 
En hoe mag 'k naadren voor uw oog, genieten U?
180
Zo leed eerst harder wreeden knoet van toeslaand kwaad,
 
Dan, verse smart te boven en van jongen rouw
 
De rauwe wond, doorzwierf hij 't afgelegen duin
 
In doelloos dolen, trok langs 't strand, dien aardwal droog
 
Om d'oceaan, ja, droog, begoot niet hij de schans,
185
Zo vaak van d'eigen zee betreên, met tranennat.
 
Zo zocht hij zelfbedwang, zo ging hij soms manhaft
 
Zijn hart te keer, maar leverd', als van 't ingewand
 
Opnieuw de snijding uitbrak, trillend wapens uit,
 
Door vocht en droog oog van nabije zee den vloed
190
En d'eb bei bootsend; zó soms boven 't zwerk zichzelf
 
Ontrukt, liet nauw hij zich ontrukken, zag men, 't zwerk,
 
Naar d'aard terug, - toen plots, van laatste wenteling
 
Het zwoegen moed', één hemeltoorts huld' in den kolk
 
Het neigend hoofd, maar, om haar af te lossen, drom
195
Van duizenden bracht voort. Doch droeven harder niets
 
Die duizend zeiden. Hij ging weg en ook geneigd
 
't Gelaat zei hij: Vaartwel, gij, gouden drom van vuur
 
Dat moet verbluffen, matte pitjes slechts voor mij,
 
Vaartwel, er is geen ster gelijk der sterre mijn.

Vier jaar later is Huygens' smart nog levendig. Op 6 december 1642 schrijft hij het volgende gedicht (W. III, 239)

Aende Vrouwe Drostinne van Muyden met een stuck wilds.
 
Verwijdt mij d'ontrouw niet van 't Willighe beloven,
 
Moederlligh onvoldaan: Beschuldight maer de smert
 
Van mijn te rauwe Zeer, dat rijpen will noch roven.
 
Kom ick te Muyden niet, ik kom' er met mijn Hert.

Het gedeelte in De vita propria II van 1678 (W. VIII, p. 213-214, vs. 360-412) handelend over zijn huwelijk met Suzanna en haar overlijden, voegt geen nieuwe elementen toe aan het tot hiertoe gegeven beeld. Ik laat het dus buiten beschouwing. Men kan de vertaling van A. Loosjes raadplegen in P. Hofman Peerlkamp, Constantini Hugenii De Vita Propria, Haarlem, 1817, blz. 94 vlgg.


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

datums