|
| |
L.
| L. zie U. |
| L. De herhaling van woorden met dezen Letter, na een anderen medeklinker, beginnende onaangenaam. I. 361. (159.) |
| L. Verwisselt dikwils in r, in de Verba Frequentativa. II. 471. (412.) |
| L en U worden dikwils verwisseld. I. 281. 282. (125.) |
| Laaken, Laakte, Gelaakt. I. 164. (66.) |
| Laatdunkend. zie Dunken. |
| Laatdunkendheid. zie Dunken. |
| Lacedemoner. Waarom de Lacedemoners in het purper, en met kranssen of kroonen op 't hoofd ten stryde trokken. II. 246. en 247. (310. en 311.) |
| Lachen heeft loeg, gelachen en lachte, gelacht. Loeg, meest by de Ouden, gelacht, meest om 't rijm gebruikt. I. 375-380. (166-168.) ald. Aant. |
| Lachen rijmt op Prachen. II. 110. (256.) ook op Schachen. 114. Aant. |
| Lachteren (nu Lasteren) hier van komt Lak, Laster. I. 163. (66.) |
| Laden en Laten. I. 86. 87. (33.) |
| Laf. IJsl. en Laf of Lafe, Ora Vestis, of Liv of Lev, in Liverei of Leverei daarvan kome. II. 262. 263. (319. 320.) Dat ons Lap van 't IJsl. Laf kome, heeft eenigen schijn. 263. (320.) Dat Lap 't zelfde zy als 't A.S. Laf, en getwyfeld ald. |
| Lafe. A.S. zie Laf. |
| Lag, Gelegen. zie Liggen. |
| Lag voor Leide, kwalijk. III. 143. 144. en verv. (505. 506.) |
| Lak, Laster, komt niet. van La- |
| |
| |
| ken, maar van Lachteren: doch van Lak, waarvoor men ook Lake en verkeerderlijk Lakke vindt, komt Laken, I. 163. (66.) |
| Lak. Hier van komt Lakken, Toelakken, Verlakken. I. 163. (66.) |
| Lake. zie Lak, Laster. I. 163. (66.) |
| Laken. Verb. komt van Lak, Laster. I. 163. (66.) |
| Lakke. zie Lak, Laster. |
| Lakken. zie Lak. |
| Lalagé. zie E. |
| Lam. Gy lam van leden niet goed, ɯoest zijn Gy lamme. I. 183. (74.) |
| Land. zie Verwandelen. |
| Land. (Nabatheesch) zie Nabatheesch. |
| Landgeweste. (het gewenschte) Herhaling van eenerlei klank. I. 362. (160.) |
| Landlooper. zie Verschoojen. |
| Land winnen. zie Winnen. |
| Lang. zie Verwandelen. |
| Lang. (dus) Kwalijk voor tot nog gebruikt. I. 269. (119.) |
| Lang. (eer iet) zie Eerlang. |
| Lang. Langer ongeruster voor hoe langer hoe ongeruster, niet goed, beter langs hoe ongeruster. Dus ook langs hoe meer, oudtijds soe lanc so meer, si lang soe meer, hoe langhs so meer, hoe langhs, hoe ongeruster, langs om min, langs om bei, hoe langer, hoe meerder. II. 210. (290.) |
| Langleefbaar. zie Reisbaar. |
| Langs. zie Lang. |
| Langue. Fr. Plat de la langue. zie Blad. |
| Lap. zie Laf. |
| Laschwoord. zie Koppel- of Laschwoord. |
| Last. Een last trouwen. zie Trouwen. |
| Lastbaar. zie Baar. |
| Laten. III. 285. (559.) |
| Laten. Hulpwoord der Geb. wyze, moet altijd in den tweeden persoon Laat worden gebruikt, met een Accusativus van den persoon by zich. II. 513. en 514. Aant. Waarom men voorheen onderscheid heeft gemaakt, tusschen laten voor toelaten, permittere, en laten als een Hulpw. gebruikt. 515. Aant. |
| Laten Kwijt. zie Kwijt. |
| Laten zich dunken. zie Voorstaan. |
| |
| |
| Laten, zich laten dunken. zie Dunken. |
| Latijn. zie Taal (Latijnsche.) |
| Latynen en Nederduitschers hebben verscheiden woorden uit dezelfde bron. II. 467. (410.) |
| Latinismus. zie Ablat. Abs. |
| Latone, niet Diane, herschiep de boeren van Licie in kikvorschen. II. 139. (266.) 171. (278.) |
| Laveie (ter) gaan. zie Laveien. |
| Laveien, leeg loopen. Met Laveren verward. I. 279. (124.) Ter laveie gaan, Jagers woord van 't Wild. Laveien, F. viander. Ald. (124.) Aant. |
| Laveren en Loeveren. Overdwars heen en weêr zeilen, by tegenwind. Oudtijds Loveren, Gheloveren. Voor Laveien gebruikt; ook fraai van dronke lieden en schaatsryders gezegd; in ly laveren, hoe van loef afgeleid. I. 278-280. (124. 125.) |
| Lebende en Toda. F.D. met nadruk gebruikt. III. 316. (571.) |
| Led is Lid. I. 158. (63.) |
| Ledekant. Van 't Fr. Lit de camp, eigenlijk Lidekant, om de welluidenheid Ledekant, en kwalijk Ledikant. II. 180. 181. Aant. |
| Leden. zie Voorleden. |
| Leden. (geblutste) zie Geblutst. |
| Leder en Vel, beide door Corium uitgedrukt. I. 285. (126.) |
| Ledertouwen. Waarschijnlijk van 't Gotth. Toujan, Eng. Taw, N.D. Touwen, bereiden. I. 214. Aant. 285. 286. (126. 127.) |
| Ledikant. zie Ledekant. |
| Leed. zie Voorleden. |
| Leefzaam. zie Zaam. |
| Leefzaam. zie Reisbaar. |
| Leenen. zie Lende. |
| Leenen. zie Lenen. |
| Leenstoel. zie Lenen. |
| Leerdet. I. 467. (208.) |
| Leeren. I. 189. (77.) |
| Leeren Vergeten. II. 56. (237.) |
| Leertouwen. zie Ledertouwen. |
| Leerzaam. zie Zaam. |
| Leeuw. Den kop eens Leeuws by Agamemnon in zijn schild gevoerd. II. 238. (316.) |
| |
| |
| Leeuwenhoofd. Niet Leeuwehoofd, koppelw. samengesteld uit Leeuwen. Gen. van Leeuw en Hoofd. II. 332. (348.) |
| Leeve-dagen. zie Leeven. |
| Leeven, d.i. beweegen, gelijk dit woord meermaalen in die beteekenis voorkomt. Zo zegt men van iemand die noit stilftaat: 't leeft al wat 'er aan is, en hier van leevendig, een leevendige stad, civitas populosa, d.i. een volkryke stad. II. 170. (278.) Kwalijk gebruiken onze Schryvers leevendig en leevend zonder onderscheid, in tegenstelling van dood of gestorven. III. 310. (569.) Eene slaafachtige werksaamheid is niet begreepen in de beteekenis van leevendigheid. 311. (570.) |
| Leeven. Een gestadige mommery. I. 478. (211.) |
| Leeven dat niet sterven kan voor dat de dood komt. Niets beduidende uitdrukking. II. 450. (401.) |
| Leeven. (voor zijn) Beteekent het overige toekomende gedeelte van iemands leeven, van zijn leeven, 't gedeelte dat reeds voorby is, in al zijn leeven dagen, en leeven in de zelfde beteekenis samen gevoegd, in de dagen mijns leevens en alle mijn leeve-dagen, 't laatste verkeerdelijk voor een verbastering gehouden. III. 296-298. (564. 565.) 297. Aant. |
| Leevend. Dood die iemand leevend verslindt. Belachelyke uitdrukking. II. 450. (401.) |
| Leevend. (varen ten langen) zie Ziel. |
| Leevend van Leevendig onderscheiden, 't laatste niet die leeft, maar in wien het leeven werksaam is, als Handig, Hoofdig, Mondig, Lyvig, niet die handen heeft, maar die met zijn handen meer doen kan dan de gemeene man. Hoofdig, iemand die onverzettelijk waanwijs is. Lyvig, die wat dikker van lijf is dan de gemeene man. Leevendig en Leevende verschillen, als haastig en haastende, vraatig en vreetende, slaaperig en slaapende, scheutig en schietende, yverig en yverende, willig en willende, overspeelig en overspel doende, keurig en kiezende, twistig en twistende. III.
|
| |
| |
|
312-315. (571.) De onderscheiding tusschen Leevende en Leevendig goedgekeurd. Echter 't eerste voor 't laatste niet zonder voorbeeld der Ouden gevolgd. 315. 316. (572.) Deze onderscheiding slechts een fraaie verkiezing. 313. en 314. Aant. zie voorts op de Terminatie, en dig Terminatie. |
| Leevende verschilt van Leevendig. zie Leevendig. |
| Leevendig wordt genomen voor Leevende. II. 150. (271.) is eigenl. dat vol beweging is, dat het leeven naarbootst. ald. |
| Leevendig, eigenl. Leevenig van Leeven. N.W.I. 266. (118.) |
| Leevendig. zie Leeven. |
| Leevendmakende. zie Leevenwekker. |
| Leeven raad, 't zelfde als raad plegen. III. 215. (532.) en Aant. wordt by geen ander dan Vond. gevonden; van leeven geen andere spreekwyze van dien aart voor handen: gevraagd of zy goed en welke hare oorsprong zy, ald. |
| Leevenwekker. Naam van den Westenwind, by onze Dichters ook Wekleeven, Wekker van 't leeven, Leevendmakende en 't Wekleevenwindetje. II. 537. (443. 444.) is als een vertaling van Zephyrus en Favonius. Gr. en Lat. namen van dien wind, welks inademing geacht wordt sommige dieren bevrucht te maken, en inderdaad 't gras enz. doet uitschieten. 538. (444.) Deze eigenschap poëtisch beschreven, ald. |
| Leevenwekster. De Min dus genoemd. I. 215. (92.) |
| Leffrea. zie Leverei. |
| Leggen, ponere, praet. Leide. Niet lag, eigenl. praet. van Liggen, jacebat. III. 143. 144. (505.) Lei echter voor lag gebruikt. Zo ook Lag voor Lei of Leide, en beide afgekeurd. 144. 145. (505. 506.) leggen, onz. jacêre, eigenl. Liggen, ook Leggen in die beteekenis gevonden. 146. (506.) Tegenw. T. ik lig, gy ligt, hy ligt of legt, niet Leit; vroeger had de i hier altijd plaats, 146. (507.) Hier licht begraven, kwalijk hier legt of hier leit begraven. 147. (507.) onvolm. Tijd van liggen,
|
| |
| |
|
lag. ald. in een M.S. van 1493. altijd lag, jacebat, hoewel daar liggen en leggen, jacêre, verwisselen. 148. (507.) voor jacêre gebruikt het in paesenti altijd leghet; in participio praesenti, 't liggende jacens noit leggende. Het D.W. van liggen, gelegen. ald. Ponere, altijd leggen met een e. Hier van ik lig, gy legt, hy legt. Imperf. lei, of leide. 149. en Aant. (508.) D.W. geleid. 150. (508.) Vraag of leide, geleid, eertijds geweest zy legde, gelegd. 150. 151. (509.) ik legde hem toe voor ik leide hem toe. 151. (509.) Imperf. en Praeteritum, van leggen, ponere, oudtijds legde, gelegde, by M. St. volstandig leide, geleid. De twede g behoort niet tot de Wortelletters, de onvolmaakte Tijd van legen, (leggen) en zegen, (zeggen) legede, zegede, hiervan leechde, zeechde, by uitlating lechde, zechde, by intrekking van zegede, legede, zeechde, leechde, by samentrekking zeide, leide, by verkorting zie, lei. Gelijk van regenen, reinen, van pegel, peil, van dwegel, dweil, van hegel, heil, van hegen, ook Hegenen, nu heinen opruimen, schoonmaken, versieren. hegen, in de onv. voorl. Tijd Hoech. 151. Aant. dat men van ouds in 't N.D. Leide gezegd hebbe, uit F.D. Schryvers by redenkaveling besloten. 152. 153. (509.) Gelegen liggen iemand aan, by Hooft niet gevonden, die zegt altijd, daar is hem aangelegen, nog ook M. Stoke. 154. Aant. |
| Leggen voor Liggen, jacêre. II. 439 (396.) |
| Leggen dwars voor den boeg. zie Zog. |
| Leggen, ponere. Imperf. Lei niet lag. II. 439. (396.) |
| Leggen. (te week) zie Week. |
| Leggen dwars in 't vaarwater. zie Zog. |
| Leggen op een Spring of Sprong. zie Springen. |
| Legioen. Werd verdeeld in tien Cohortes. II. 244. (309.) |
| Legioen der Romeinen bestond uit 30 Manipuli. I. 443. (199.) |
| Lehnen Germ. zie. Lenen. |
| Leiden. (ten dans) zie Dans. |
| |
| |
| Leiden, iemand om den tuin. I. 112. Aant. |
| Leiden by den neus. (kwispelen en) zie Kwispelstaarten. |
| Leyne. zie Lenen. |
| Leynen. zie Lenen. |
| Leijonker. Wie, en wat zijn plicht. II. 182. 183. (183. 184.) |
| Leijuffer. Wie, en wat haar plicht. Kan niet wel in 't Lat. pronuba werden genoemd. II. 182. 183. (283. 284.) |
| Lein. H.D. Uitgang der Verkleinwoorden, N.D. lijn. I. 38. (13.) |
| Leist. zie Leizeel. |
| Leizeel. Het touw, waaraan men de honden vasthoudt. I. 456. (203.) anders Leits, door Letterverzetting nu Leist. 457. (204.) |
| Leli. zie Lelie. |
| Lelie. Niet Leli of Lely te schryven. zie I. |
| Lely. zie Lelie. |
| Lelijkheid. Onbekeeken schoonheid zo goed als lelijkheid. II. 34. (228.) |
| Lende. Lumbus, niet Lenden, 't Meervoudige Lendenen, niet Lenden. 't Schijnt te komen van lenen, of leunen. II. 107-109. (255.) |
| Lenden. zie Lende. |
| Lenden, van Lenen. zie Lenen. |
| Lene. zie Leun en Lenen. |
| Lenen, Leunen, Leenen, Lienen. Deze woorden, in beide hunne beteekenissen, zo voor inniti, als voor mutuo dare, verschillen niet van malkander, en zijn allen even goed; in de Noordhollandsche uitspraak wordt de zachte e in eu, de harde of dubbelde ee in ie veranderd, speulen voor spelen, stien voor steen, twie voor twee, ien voor een, mienen voor meenen, bien voor been. Men vindt ook gien voor geen, Leynen F.D. voor Lenen, reclinare, Leyne voor Lene, fulcrum, Lene-stoel, ook Len-stoel, Leen-stoel, en eindelijk Leun-stoel, solium genoemd. Loenen voor Lenen ook gevonden. Fr. D. Linen, Germ. Lehnen, voor Lenen komt Lenden, Lenen of Leunen aan en op, verlienen voor verliezen. III. 271-276. (554-556.) en Aant. 271. 274. 275. 276. |
| |
| |
| Lenen voor Leunen. zie Leunen. |
| Lenen. zie Lende. |
| Lenen. zie Sneven. |
| Lene-stoel. zie Lenen. |
| Lengen. zie Verwandelen. |
| Lengen. Goth. zie Leveren. |
| Lenig. zie Lenigen. |
| Lenigen. Vermurwen, verzachten, zachtmaken, geen woord van duitschen oorsprong. Gemaakt van 't Lat. Lenire, by geen Ouden te vinden. III. 190. (521.) echter niet te verwerpen, ald. (522.) by onze beste Dichters gevonden. ald. ook 't Byv. lenig, 't elpenbeen fraai lenig genoemd, ook Lenigster. 191. (522.) |
| Lenigster. zie Lenigen. |
| Lenire. Lat. zie Lenigen. |
| Len-stoel. zie Lenen. |
| Lesschen dorst. II. 311. (338.) |
| Letten is vertoeven. II. 373. Aant. (p.) |
| Letter. (vliegende) Wat zy, en deszelfs gebruik. III. 389. (603. 604.) |
| Letteren van Beleefdheid. zie Beleefd. |
| Lettergreep, een flaauwe, als uit, hos, en, in, op, aan, is enz. neemt de rust uit een vers. I. 407. (182.) De 6de greep in een vers moet van nadruk zijn. 414. (186.) |
| Lettergreep. Herhaling eener zelfde terstond na elkander te myden. I. 244. (107.) Vermijd. 269. (119.) |
| Letters. Meer klanken dan Letters, of de Letters somtijds zachter, somtijds harder uitgesproken. I. 457. 458. (204. 205.) |
| Letters, die verdubbeld moeten worden, somtijds verkeerdelijk met een enkelden geschreven, als Heiloos voor Heilloos, Zieloos voor Zielloos, Breideloos voor Breidelloos, zo ook Moordadig voor Moorddadig. II. 147. 148. (269.) |
| Letterspeling wordt by goede en slechte Dichters gevonden; de eersten hebben er weinig, de laatsten veel meê op. I. 104. (40.) Voorbeelden, daar de speling is tusschen een Zelfstandig en een Werkwoord. I. 104-106. (40.) |
| Letterspeling. De gemeenste is, als de steenen steenen. II. 485. 486. (418.) |
| |
| |
| Letterverzetting, van Re voor Er. II. 104. (253.) van Or in Ro, van Ar in Ra. 112. (256.) |
| Letterverzetting, vooral omtrent de r en o zeer gemeen in 't N.D. b.v. Ros voor Ors, Tros voor Tors van Torssen, Vorst voor Vrost van Vriezen, Bron en Born, Borsten voor Brusten by de Ouden. III. 159. (512.) |
| Letterzetters bederven de spelling om de fraaiheid des druks. I. 287. (128.) |
| Letterzetters doen somtijds 't geen den Dichter mishaagt. III. 376. (598.) |
| Leun is lening of balie, ook lene genoemd. III. 271. Aant. zie ook Lenen. |
| Leunen. zie Lenen. |
| Leunen. zie Lende. |
| Leunen. zie Sneven. |
| Leunen. Iets aan zich laten leunen, is niet trots zijn op iets; maar dat anderen ons boven verdiensten toeschryven, zich toeëigenen. II. 157. (273.) Verschilt van zich laten dunken of voorstaan. 310. (338.) |
| Leun-stoel. zie Lenen. |
| Leverantie. zie Leveren. |
| Leverbaar. zie Baar. |
| Leverei. Eertijds Liverei, nu Montering genoemd. II. 255. (315.) Belachelyke afleidingen van 't woord Liverei, ald. en 256. (315. 316.) kwalijk uitgelegd, als zijnde een teeken van liefde of genegenheid voor iemand, of voor een party gedragen wordende. Daarom Livery, als zijnde eigenlijk Lievery geschreven, ook naderhand Livery en Livry. 251-259. (316. 317.) Doch Lievery van Lieven, als Minnery van Minnen. 259. (318.) geen voorbeeld by de Ouden, dat men Lievery voor Livrei geschreven hebbe, en dit woord beteekent niet Liefdeteeken, ald. 258. (318.) Verdere redenen, uit welken blijkt, dat Leverei niet het zelfde zy als Lievery. 259. en volgg. (318.) Liverey en Livrey onverschillig geschreven. 260. (318.) Levrey ook voor Livrey geschreven, en van 't IJsl. of A.S. Laf afgeleid. 262. 263. (319. 320.) Beter zou men 't kunnen afleiden van 't Got. Lifnan, of
|
| |
| |
|
Oudd. Belivan. Blyven. 264. (320.) De oudste beteekenis niet die van Lakeienrok, ald. (321.) ook van Levis afgeleid, ald. (322.) van Liv of Live, d.i. Lijf, ook van Lifvara, Cibaria of Lijfware, en van 't A.S. Liffrea, d.i. Lijfheer. 266. (322.) van Lijfreeding, al 't geen men aan 't Lijf draagt. 268. (322.) is een woord van Nederd. oorsprong, komende van Leveren, en beteekenende zo veel als Levery. zie Leveren. |
| Leveren en Levren onverschillig geschreven. II. 260. (318.) |
| Leveren is volkomen het zelfde als 't Goth. Lewjan, 't welk in 't Gr. somtijds wordt overgezet παρέχειν, Lat. praebere, verschaffen, in 't N.T. en 't N.D. bieden of aanbieden, voer deze drie woorden zegt men ook in 't N.D. leveren. III. 208. 209. (529. 530.) Parochi, zekere bedienden in de Posthuizen der Romeinen: naam, mede van παρέχειν komende. 't Woord παραδιδόναι ook N.D. verraden, ook in 't Goth. door Lewjan vertaald, παραδιδόναι ook in 't N.D. overleveren, Galewiths, Goth. overgeleverd, verraden en overleveren in 't N.T. dikwils verwisseld. Παραδοτης, Gr. N.D. verrader, Goth. Galewjands. 209. en 210. (530.) |
| Leveren. Het basterd Lat. liberare, en 't Fr. Livrer beteekenen alle 't zelfde, de twee uitheemsche woorden komen van ons N.D. II. 269. (324.) en volgg. is eigenlijk geven, overgeven, in handen stellen. Exhibere, tradere, in manus dare. H.D. Liffern. 270. (325.) Leveren in handen. 271. (325.) komt van 't Goth. Lewjan. 272. (326.) Van Leveren ons Leverei en Levering, en van 't Fr. Livrer, Livrée en Livraison. 273. 274. (326.) De uitgang van Liverei, een basterd uitgang, het rechte N.D. woord is Levering. Eertijds schreef men meer Liverei dan Livrei. 274. 275. (327.) Leverei, 't zelfde als Levering, en als 't Basterd woord Leverantie, hoe deze
|
| |
| |
|
beteekenis past op ons Liverei voor knechtskleding. 276. (328.) ongeleverd zonder loon. 277. (328.) |
| Leveren in iemands handen. zie Hand. |
| Levery. N.D. zie Leverei. |
| Levering en Levring onverschillig geschreven. II. 260. (318.) |
| Levering. zie Leveren. |
| Levis. Lat. Liverei daarvan afgeleid. II. 264. (321.) |
| Levrei. zie Leverei. |
| Levren. zie Laveren. |
| Levring. zie Levering. |
| Lewjan. Goth. zie Leveren. |
| Lezen (men vindt) onbepaald, of in een dadelyken, dan lydelyken zin te nemen zy. III. 60. Aant. Misschien beter dus, dan lezende, te lezen. Ald. |
| Lezende. (men vindt) zie Lezen. |
| Liben. Fr. D. zie Lieven. |
| Liberata. Lat. zie Leverei. |
| Liberare. B. Lat. geven. II. 268. is 't zelfde als, en komt van, ons leveren. 269. (323.) 272. (326.) |
| Liberatio. Lat. zie Leverei. |
| Libery. H.D. zie Leverei. |
| Librata. Lat. zie Leverei. |
| Librea. Sp. zie Liverei. |
| ΛΙΒΡΙΑ. Gr. is Levrei. II. 247. (311. 312.) |
| Lichaam (menschelijk) dikwils een schors genaamd. II. 441. 442. (397.) |
| Lichaam van den mensch, een richtsnoer van juiste maat. III. 333. 334. (578-579.) |
| Lichaam, het huis der ziele. III. 265. 266. (552. 553.) |
| Lichaamloos. Lichaamlozen, eigenlijk Geesten. Geesten die te vooren een lichaam hebben gehad. Dus genoemd, Poel der lichaamlozen, lichaamloos gewest, lichaamloos gewoel. III. 175. (514.) |
| Lichtgevig. zie Ig. Terminatie. |
| Licie (boeren van) in kikvorschen veranderd, door Latone, niet door Diane. II. 139. (266.) 171. (278.) |
| Lid. (oul. Led) Meerv. Leden. Hier van 't verb. ontleden. I. 158. (63.) |
| Liden. zie Lieden. |
| Lidwoord voor een Byv. N.W. ontbrekende, verliest dat N.W. de e van achter. I. 431. (191. 192.) |
| |
| |
| Lidwoord niet te plaatsen in de zesde greep van een vers. I. 414. (186.) |
| Lidwoord ontbeert den vijfden Naamval. III. 162. (513.) |
| Lidwoorden. (de bepalende) Het en de van grooten nadruk. I. 173. (69.) Vondel in het gebruik in de Vert. van Ovid. Herscheppingen zeer achteloos. Ibid. (69. 70.) |
| Lieben. Fr. D. zie Lieven. |
| Liedekijn. I. 35. (12.) |
| Lieden, menschen, wezenlijk in klank onderscheiden van Liden, lyden. II. 260. (318.) |
| Liefde Gods, beide de liefde, die God den menschen toedraagt en hem toegedragen wordt, dus dadelijk en lydelijk. III. 61. Aant. |
| Liefde, zijn liefde verliezen. zie Trouwen. |
| Liefde, opschrift van een der kassen, in 't vertrek waardig of waard. van 't Rijm-magazijn. I. 185. (75.) |
| Liëus schreef Vond. I. 268. (179.) |
| Lien. zie Voorleeden. |
| Lienen. zie Lenen. |
| Lieth. zie Voorleden. |
| Lieven. Minnen. Fr. D. Lieben, wezenlijk in klank onderscheiden van Leeven, Lyven. Fr. D. Liben. II. 260. (318.) |
| Lievery. zie Leverei. |
| Lievry. zie Leverei. |
| Liffern. H.D. zie Leveren. |
| Lifnan. Goth. zie Leverei. |
| Lifrei. zie Reide. |
| Lifreide. zie Reide. |
| Lifvara. zie Leverei. |
| Liggen. zie Leggen. |
| Liggen. De Ouden, die aan den disch lagen, somtijds kwalijk zittende afgebeeld. II. 439. (376.) |
| Liggen op zijn verscheiden. zie Verscheiden. |
| Liggen in de kraam. zie Kraam. |
| Liggen aan den disch. zie Disch. |
| Ly. zie Voorleden. |
| Ly- of Lijnwaad. zie Verwandelen. |
| Ly (in) laveren. zie Laveren. |
| Lycurgus (of) uitvinder der Livreien geweest zy. II. 246. (310.) |
| Lijd. zie Voorleden. |
| Lyde. zie Voorleden. |
| Lyden. zie Voorleden. |
| Lyden, voorbygaan, van den tijd
|
| |
| |
|
gezegd, 't verleden jaar, de verleden tijd. III. 64. (473.) en ald. Aant. Aanlyden in dezelfde beteekenis gebruikt ald. en Aant. Het leed zeven jaar en het leden zeven jaaren, d.i. 'er verliepen zo veel jaaren, even goed, 65. (473). en Aant. |
| Lyden. zie Voorleden. |
| Lydende natuur i. de stoffe. I. 19. (7.) |
| Lyen. zie Voorleden. |
| Lyer voor Lier. II. 189. (287.) |
| Lijf (in 't) slaan. zie Slaan. |
| Lijf. zie Liverei. |
| Lijfeigenen. II. 266. (322.) |
| Lijfheer. zie Liverei. |
| Lijfreeding. zie Leverei en Reiden. |
| Lijfwacht met een meervoudig Werkwoord. III. 5. (451.) |
| Lijfware. zie Liverei. |
| Lijk, is en 't doode lichaam, en de uitvaart. Met den lyke gaan, het lijk geleiden, is de uitvaart bywoonen. Hiervan verschilt het lijk nastappen, d.i. 't doode lichaam volgen. Lijkgenoot, die deel aan de uitvaart, niet aan 't lijk of doode lichaam heeft. Funus, dus by de Latynen mede gebruikt. II. 16-18. en Aant. (220.) |
| Lyken. zie Voorleden. |
| Lijkgenoot. zie Lijk. |
| Lijn. N.D. zie Lein. |
| Lijn. Hoedanig van Ry verschille. zie Ry. |
| Lijnwaad. zie Verwandelen. |
| Lyvig. zie Leevend. |
| Lillen, uiterste kracht des Leevens; zich door trekken en beeven openbarende in 't ingewand der zieltogende beesten. III. 369. (593.) |
| Lillend ingewand. zie Lillen. |
| Linen. Fr. D. zie Lenen. |
| Lippekijn. I. 35. (12.) |
| Lipwandil. Fr. D. zie Verwandelen. |
| Lirioop. (de blaauwe) I. 47. (18.) |
| Listen. Eng. zie Luisteren. |
| Lit de camp. Fr. zie Ledekant. |
| Liv. zie Leverei. |
| Live. zie Leverei. |
| Liven. zie Lieven. |
| Liverei. Een woord byna geheel Europa door bekend. Fr. Livrée, Sp. Librea, Ital. Livrea, Eng. Livery, H.D. Libery, enz. II. 230. (301.) thans de kleeding van Dienstknechten, door byzondere
|
| |
| |
|
kleuren onderscheiden, ald. (302.) by de Dichters allerlei kenteekenen, ald. (302.) Hiervan Rouwliverei, Offerliverei, Bloemliverei, Stroomliverei, Livereirood, Liverei der Engelen, Hemelsche Liverei. 231. (302.) Eigen lijk zulke kenteekenen, die zinspelen op iets. 232. (303.) Dit nog in de Livereirokken te zien, ald. (303.) Liverei, het zelfde als Devise. 233. 234. (304.) en Aant. ook Livrea en Divisa in 't Ital. 235. (304.) Wat Imprése zijn, en het onderscheid tusschen Armie of Integrie, Cimieri, Livrée, Cifre of Zifre, Ieroglifici, Simboli, Emblemi, Roversci delle Medaglie. Waarin besta. ald. en volgg. (304. 305.) Impresa, eigenlijk een groote onderneming, 't zelfde als 't Fr. Entreprise, eertijds Emprise. 237. (305. 306.) by de Italianen 't zelfde als 't Fr. en onze Devise. 238. (306.) Oorsprong der Impresen en Devisen, ald. (306.) Deze de oorsprong der Geslachtwapens, ald. (306.) Byzondere Devisen, ter onderscheiding van byzondere personen van een geslacht. nevens dezelven aangenomen. 239. (307.) Imprese en Devise by de Engelschen mede 't zelfde. 240. (307.) (zie van dit woord verder op Devise) Voorbeeld wat een Liverei zy. 240. (307.) Onderscheide soorten van dezelven, ald. (307.) Derzelver uitvinding aan Alexander den Groeten toegeschreven. 244. en volgg. (309.) Waarin van de Digmata der Romeinen verschilden, ald. (309.) (zie over dezelven ook op Digma) Of Lycurgus de uitvinder derzelven geweest zy. 246. (310.) Reeds in 't ein de der 15de eeuw voor een Livereirok bekend, echter by de Schryvers der 16de eeuw, en by onze Dichters alleen voor Montering gebruikt. 247. Helmteeken, van Kupido een Liverei genoemd. 248. en by de Grieken in de 10de eeuw reeds Αιβρία geheten, ald. en 249. (311.) 't Fr. Livrée heeft een oude en een nieuwe beteekenis. De oudste komt overeen met het Lat. Libera- |
| |
| |
| tio, de laatste met Liberata. Liberatio, al 't geen dat de Bedienden of Huisgenoten voor loon genoten. Livrée, gelijk ook Allowante, in 't Eng. 't zelfde, als ook in 't Fr. Pension, en in 't N.D. Pensioen en Wedde. 250. 251. (312. 313.) Mogelijk 't Fr. Livrée 't zelfde als 't Lat. Liberata of Librata, by ons Liverei of Livrei, Liberatio, 't zelfde als 't Fr. Livraison. Liberatio niet bepaald tot zekere personen; maar gezegd van allen dien men iets betaalde. 251. 252. (313.) Librata, in 't Fr. Livrée, bepaaldelijk van kleederen. 252. (314.) Livrée de la Nopie of de la Mariée. Wat zy 253. (314.) Liberata, d.i. Liverei, 't zelfde als Signum, Teeken, en met dat woord verwisseld, ald. (314.) Liverei, zo bekwaam als eenig woord om de kleeding der Dienstknechten te beteekenen. 254. (314.) Waarom tegenwoordig in meest alle Europische talen bekend, ald. (314) Nu alleen van knechtskleeding gebruikt, om de verachtelijkheid aan deze beteekenis verknocht, ald. (315.) Daarom de kleeding der krijgslieden eertijds Livrei, nu met een b. woord Monteering geheeten wordt, ald. 255. Vrymoedige beöordeeling der byzondere gedachten over den oorsprong van Livrei. 255. 256. 257. (215. 216.) en volgg. zie verder Leverei. |
| Livereirok. zie Liverei. |
| Livereirood. Zie Liverei. |
| Livery. Eng. zie Liverel |
| Livraison. Fr. zie Leveren. |
| Livraison. zie Liverei. |
| Livrea. Ital. zie Liverei. |
| Livrée. zie Liverei. |
| Livrei. zie Liverei. |
| Livrey. zie Liverei. |
| Livrer. Fr. zie Leveren. |
| Livry. zie Liverei. |
| Lobberen, i. Waden. II. 128. (262.) |
| Loci Communes, aartig by Magazynen vergeleken. I. 184. (75.) hun gebruik voor de schranderen nuttig, doch voor de armen van geest onnuttig. Ibid. (75.) |
| Loddinninge Hoer. II. 372. Aant. (d). |
| Lodderzoet. zie Zoet. |
| |
| |
| Loef. Hiervan Laveren, ook Loeven tegen den Wind inkrimpen. I. 280. (124. 125.) |
| Loenen. zie Lenen. |
| Loeroogen. zie Loeren. |
| Loeren, Loeroogen. Observare, insidiose speculari, Omloeren. I. 186. en 187. (76. en 77.) Loeren bedriegen. 187. Aant. Dit woord zottelijk van 't Lat. Speculari afgelegd. 188. (77.) |
| Loeven. zie Loef. |
| Lof. Opschrift van een der Kassen, in 't vertrek Waardig of Waard, van 't Rijmmagazijn. I. 185. (75.) |
| Lof. Meerv. Loven. Hier van 't verb. Loven. I. 164. (66.) |
| Loop. Manl. op de loop, niet goed, moet zijn op den loop, by de Ouden, in den loop. II. 219. en 220. (295. 296.) |
| Loopen ter Jagt. zie Jagt. |
| Loopen in 't Krijt. zie Krijt. |
| Looper. De achterste poot van een haas. De gantsche haas kan dus worden genoemd. I. 147. (58.) |
| Loos, eene ontbeering beteekenende, komt achter een zelfstandig Naamwoord. I. 17. (6.) een byvoeglijk als zelfstandig gebruikt, en misschien achter 't zakelijk deel van een Werkwoord, ald. Aant. Uitzondering 18. Aant. |
| Loos. De woorden met Loos samengezet, in l eindigende met een dubbelde l te spellen. zie Heilloos. |
| Lot, by verkorting van lote, hiervan te lote gaan, dus Gebod van Gebode, God van Godo, Strot van Strote. Mitten lotte gedeelt voor mitten lote, echter gevonden; als ook Lotten, Werkwoord, ook Lottinge voor Lotinge; getwyfeld of Letten, Gelot, Lotjaar voor Loten, Geloot, Lootjaar, by voorbeeld, wel echt zijn; men moet schryven geloot, niet gelot. III. 248. 249. (148.) en ald. Aant. |
| Lot. En lot voor En 't lot. III. 49. (469.) |
| Lot. Meerv. Loten. Hiervan 't verb. Loten. I. 157. (63.) |
| Lote. zie Lot. |
| Loten, verb. van Loten, Loten, Particip. Geloot, niet Gelot. I. 157. (63.) |
| Lotinge. zie Lot. |
| Lotjaar. zie Jaar. |
| Lotte. zie Lot. |
| |
| |
| Lotten. Werkw. zie Lot. |
| Lottinge. zie Lot. |
| Loven. (waard te) zie Waard. |
| Loven, verb. komt van Lof, Loven. I. 164. (66.) |
| Loveren. zie Laveren. |
| Luchtkegel. zie Kegel. |
| Lucreci. zie Lucretia. |
| Lucretia, best in 't N.D. onveranderd gelaten, deze naam by de Franschen Lucrece gespeld. Hierdoor deze Lucretia met den Dichter Lucretius verward. Lucrece ook genoemd de Dochter, Lucretie de Vader. Lucretia, ook in 't N.D. Lukresi. III. 135. Aant. (501. 502.) |
| Lucretie. zie Lucretia. |
| Lucretius. zie Lucretia. |
| Luister. zie Luisteren. |
| Luisteren in de oogen. II. 297. |
| Luisteren. zie Blikkeren. |
| Luisteren in 't oor, iets kortelijk en zacht zeggen, verschilt van Fluisteren, mompelende spreken; met Mompelen samengevoegd. Luisteren nooit het zelfde als fluisteren; maar wel als Inluisteren; op zichzelf auscultare, van 't A.S. Hlijst, auris, Hlystan, Eng. listen. Luisteren, polire, nitere, nieuwer en van anderen oorsprong. II. 7. en Aant. (215. 216.) |
| Luisteren, nu alleen in gebruik voor zacht tot iemand spreken, en met aandacht waar iets hooren, niet voor blinken of schynen, is echter in dien zin ookgoed. Luister is Licht, glans, by overdracht duidelijkheid. II. 538. 539. (444. 445.) |
| Luitpen. zie Pen. |
| Lukresi. zie Lucretia. |
| Lunderen is marren, sammelen. II. 413. (384.) |
| Lusjen. Om lusjens prachen. zie Prachen. |
| Lust slissen. zie Slissen. |
| Lust platte. zie Plat. |
| Lusten, met betrekking tot spijs of drank, komt in dit werk niet voor; maar voor believen of behagen, dikwils en altijd onpersoonlijk, ik lust niet, van spyze, kwalijk, goed, my lust. III. 218. (534.) |
|
|
Auteursrechtvrij