|
| |
[Tvoorgaende oudtste Privilegie]
Tvoorgaende oudtste Privilegie was, volghende d'afdeelinghen hier voren, van veertich reghelen, gheschreven op een stuck franchijns, lang eene voet, vijf duymen, drie greynen: hooch eene voet, drie duymen, anderhalve greyn, mit een ploye van eene duym, ende een half greyn. Ende was uyt-hanghende bezeghelt aen roden zijden drom, of gaerne, door den anderen ghevlochten, mit een bleyc groen wasschen zeghel, hooch in zijn dwers-linie een duym: daer in af gedruct stont een vlieghenden eenhoofdighen Aernt, de borst verwapent mit een schilt, bezet mit eenen climmenden Leeu, ende in den ommeloop de volgende letteren, van oudt Franxsche letteren.
S. GVILL: COMI: HAYN: HOLL: ZELANDIE AC DN̄I: FRIZIE.
Mer t'jongste Privilegie bestaet van drie ende veertich reghelen, mede volgende de afdeelinge hier voren, was geschreven op een stuc franchijns, lang eene voet, drie duymen, zes greynen: hooch eene voet, drie duymen, vier greynen stijf: ende bezegelt mit eenen groot groen wasschen zeghel, hooch in zijn dwerslinie twee duymen, vijftalve greynen, daer inne af gedruct stont een ghewapent Man, mit een zwaert (aen een ketenken hangende) in de handt, zittende op een lopende gebardeert paert: verwapent op de borst in eenen schilt, aen t'hooft in eenen viercante oorlap, ende in tbardeersel van tpaert, al mit
| |
| |
vier climmende Leeuwen: ende in tvorder verchiert opten ghesloten helm: mitsgaders opt paerts-hooft mit eenen enckel-hoofdigen vliegenden Aernt, hebbende tzelve zegel in zijnen ommeloop de volgende letteren, van oudt maecsel, als voren.
S: GVILL'I: DEI: GRA: COMITIS: HAYNN: HOLL: ZELANDIE: AC: DÑI: FRISIE.
In gheen van beyde de voorgaende Privilegien en werden de Burchgraven van Leyden niet bekent als Heeren van Wassenaer, gelijck oock niet in eenige vande ghene hier voren geroert. Dat meer is, en zijn de Heeren van Wassenaer niet ghenoemt, noch bekent in zeeckere twee brieven ghegeven, d'eene by Grave Willem van Henegouwen, &c. in den jare 1345. in de tente voor Wtrecht, ende d'ander by Hertoghe Willem van Beyeren, inden jare 1351. de welcke ick ter eeren van de outheyt, om de geschiedenissen in gheheughen te houden, ende te dienen tot onderrechtinghe der gener die de Historie van dier tijden zal willen beschrijven, alhier van woorde te woorde by ghevoucht hebbe.
ALlen den ghenen die dezen brieff sullen sien, of horen lezen: Willaem Graue van Hyenn: van Holl. van Zeell. ende here van Vrieslant, Saluyt, mit kennissen der wairheit, cont si allen luyden] vvant onse lieue ende ghetrouwe, Rechtere, Burghermesters, Scepene, Rait, ende alle die Ghemeente ghemeenelike van onsen steden, van Dordrecht, van Ziericsee, van Myddelburch, van Delf, van Leyden,] ende van Hairlaem, vercoft hebben op
| |
| |
onse Steden voirscreuen, drie hondert pont ouder groter torneyse siairs lijfrenten, goede ende gaue vander rechter munten des Coninx van Vrancriken] alse den gulden florijn van Florense goit ende gherecht voir twalef penninghe groter torneyse, of den florijn gulden diemen hiet den reail voir, vijftien penninghe groter torneyse, of den flo]rijn gulden diemen hiet mitten scilde, goet ende gherecht voir zestien penninghe ende een hallinc, ouder groter torneyse gherekent. Ende al die voirscreuen gout van gherechten loye, ende van] gherechten ghewichte, of de vvairde dair of in anderen goeden rechten paymente, alsulken personen, ende toit alsulcken terminen te betalen, ende mit sulken voirwairden alse die letteren houden,] die vvi ende onse Steden voirnoemt dair of beseghelt hebben, ende over ghegheven sijn toit ieghelijx liue durende, van den personen die de voirseide lijfrenten ghecoft hebben, om ene somme van] gelde die vvj ghehelic ende al ontfaen hebben, ende ghekeert in onsen openbaren ende nutscap, om ons oirloichs vvillen dat vvj op hebben tjheghens die stat van Vtrecht, ende jheghens den Oistvriesen:] Voir vvilke drie hondert pont groter torneyse siaers lijfrenten voirscreuen, vvj bewijst hebben, ende bewisen voir ons, ende voir onse nacomelinghen op draghen, ende in handen setten onsen Ste]den voirscreuen, ende elker Stede bisonder, hem seluen mede te quiten. In den eyrsten in Zuytbeuelant onse tolne toit Jheersickeroirde: onse molenrenten toit Remburswale: onse lant, tiende] ende pacht toit Scaftekijns polre: onse tienden ende renten van Voirtrap: onse gheleyde opte honte: onse tiende die Gillijs van Bairsdorp vvas: onse molen tote Jheersic: onse veer twischen] Bersel ende Beeflant: ende al onse renten die vvi hebben in Noirtbeeflant. Item in Schouden, onsen pacht van nuwe Hughelijns sant: onse molen toit Brouwershauen: onse vdijc van Werijs sant: ] onse deel van den vdijc in Somelse dijc: onse deel van der Mare: onse tijnse, tienden in sente Mairtijns dijc: onse tiende in Mallant: onse tollen te Gheervliet, ende toit Strenemonde. ] Item in Zuydhollant, onsen tiende, erue, tijns, ende alle goit dat vvi hebben binnen den dijc van Zwindrecht. Item alle tiende ende goit dat vvi hebben in Riederwajrt: onse vere tuischen] Dordrecht ende Zwindrecht: onse grute Tordrecht: onse tollen te Niemans vrient, ende toit Ammers. In Noirthollant, onse vijftich pont Holl. stairs, die ons onse stede van Delf sculdich is] jairlijx van onser bede: onse renten van onsen Hofsteden binnen der vriheit van Delf: al onsen pacht van der poirter lande, van Delf: alle onse renten van onser gruten ende hoppe van] Delf: alle onse renten van der vrihede, van Sciedam: alle onse renten van den Ambochte van Maislant: alle onse renten van den hof van Delf: alle onse renten binnen den Ambochte van] Pijnacker: alle onse renten binnen den Ambochte van Berkel. Item al onse Lenten bede, onse bottinghe, ende onse Herftsbede in onser Bailiuscip van Rijnlant: alle onse tienden ende lant] renten die vvj hebben binnen den Ambocht van Haisairtswoude: onse grute binnen Leyden: onse tienden ende renten tote Nuwerveen, twischen Notorp ende Willinxveen. In Kenemairlant] die vischerie van Sparendam: die renten van den hofsteden binnen Hairlem: die vischerye van der sluys toit Alkemair. In Vrieslant, die renten ende die tienden van Gheestmair]ambocht: die tiende van Scaghercogghe: die tienden van Hogedwouder Ambocht: ende die tienden ende vischerien van Drechterlant. Behouden des of onse lieue here ende Vader dair] God die siele of hebben moit, of vvi hier voirtijts op enighe van desen voirscreuen goede yemant ienighe bewisinghe ghedaen hadde, ende al dit voirscreuen goit sel vvezen in] onser Steden handen voirscreuen, also langhe alse dese lijfrenten duren sullen, al, of in dele. In manieren dat onse Rentemesteren in elken lande dit goit, ende dese renten virpachten] sullen, ende die renten ende virvallen dair of opboren toit onsen Steden behoif voirscreuen: ende dair of op onsen cost, ende op onse sorghe
| |
| |
alle die lijfrenten jairlix te betalen toit elken] termine also als si bewijst zijn. ende bezeghelt. buten onser Steden cost ende scade. Ende wair dat enich van onsen Rentemesteren toit enighen termine dese voirscreuen lijfrenten niet] en betailde, also datter onse Steden, of enighe van onsen Steden voirscreuen, of enich poirter van enigher Stede voirscreuen, scade of moynesse dair om leden, so souden onse Steden voirscre-]uen selue hoir hant slaen an allen desen goeden voirscreuen, sonder ondanc dair of van ons, of van onsen nacomelinghen te hebben: ende hoir Boden dair in setten alle goit te virpachten, alle] renten ende virual die van den voirseyden goede virscrenen, vrilic op te boren, hem seluen mede te quiten jairlijx van alre lijfrente voirscreuen, ende van allen cost die si dair om deden.] Ende vvat vam deser voirseider bewisinghe te bouen bleue, bouen der lijfrente diemen jairlijx betalen sal, dair of souden onse Steden voirseit, ons goit besceit doen, of den ghenen die] vvijt beuelen souden. Ende hier bj hebben vvj onsen Steden gheconsentiert ende gheoirloft, dat si malc mit anderen hem virbinden moghen yegheliker Stede der ander te helpe te comen] in deser sake, vvair bj dat hemluyden alle die voirwairden voirscreuen, vaste, ende ghestade ghehouden vvorde van ons, ende van onsen nacomelinghen. Ende hier voren hebben vvj virteghen] ende virtien voir ons, ende voir onse nacomelinghen, alre vveren van ghedinghe, tsi Gheestelic of Wairlic, ende alle ander saken, die ons, of onse nacomelinghen jheghens dese voirscreuen voir]wairden ende gheloifte helpen helpen, of baten mochte, in wat manieren dat dat wair, ende onsen voirseiden Steden, of hemlieden. hem hinderen of deren. Voirt ghelouen vvj voir ons, ende voir onse na-]comelinghe, onsen voirscreuen Steden. ende elker Stede bisonder, dat vvj hem niemeer bidden en sullen, noch ane hem begheren dat si toit onser behoif, ende van onsen vveghen enighe lijfrenten meer] vircopen sullen op onse voirseide Steden, voir die tijt dat si van desen voirscreuen lijfrenten geheel ende al ghevriet ende ghelooft sullen vvesen. Ende om dat vvj vvillen dat alle voirwairden] ende beloiften onsen Steden voirseid, ende elker Stede bisonder, ende alle horen poirteren van ons, ende van onsen nacomelinghen vvel ende ghetrouweliken ghehouden vvorden in allen manieren alse] voirscreuen is, so heb vvi desen brief in kennesse der vvairheit beseghelt mit onsen seghelen, ende om die mere sekerheit ende vestenesse, so hebben vvj gebeden, ende bidden onsen lieuen ende ghetrou]wen heren Jan van Heynegouwen here van Bymont, onsen lieuen Oem, heren Willem van Duuenvoirde here van Oisterhout, onsen ghetrouwen Camerlinc, heren Danyel here van der vvarwede, heren Tielman] den Moilnair, heren Harparen van Riede, heren Jan den Moilnair, in Zeelant, heren Wolfairde van Borsele here van der Vere, heren Florens here van Haemstede, heren Airnoude van Haemstede, here] van Moirmont, onsen lieuen neuen, heren Liclaes Kervinc van Remburswail, heren Rase van Cruninghe, in Noirdhollant, heren Janne van Polanen, here vander Lecke, heren Jan here van Egmonde,] heren Jan Parsijn here van Waterlant, heren Dieric van Brederode, heren Gherairde van Heemskerke, heren Symon van Teilinghe, heren Jan van der Wateringhe, heren Willem van Nailduic, heren Willaem] van Outshoirne, heren Jacob van der Binchurste, heren Airnoide van Duuenvoirde, Heren Dieric van Teilinghe, ende heren Dieric van Suieten, Ridderen, ende begheren, vvillen, ende beuelen hem. dat si ghelouen] onsen Steden, ende elker Stede bisonder, vvair dat sake dat onse Steden voirscreuen, of enighe Stede van hem, enich gebrec, of enighe lette hadde van ons, of van onsen nacomelinghen, jof van] yemende anders van onsen vveghen, dat sise an alle dien goede, ende an allen voirwairden voirscreuen, houden, starken, ende bescermen jheghens ons, jof jheghens onse nacomelinghe, jof jheghens yemant] anders diese dair in hinderen, jof letten vvillen, also dat si alle dier goede ende voir-
| |
| |
wairden voirscreuen vriliken ghebruken moghen, hem seluen mede te quiten van der lijftochte voirscreuen,] ende van cost ende van scade, also langhe als enich van den lijfrenten gheduren sal, in allen manieren alse voirscreuen is, ende dat si desen brief mit ons beseghelen. Ende vvj Jan van Heynegouwen.] here van Bymont, Willaem van Duuenvoirde, here van Oisterhout, Danyel van der Marwede, Tielman de Moilnair, Harparen van Rieden, ende Jan de Moilnair, In Zeelant, Wolfairt] van Borsel, here vander Vere, Florens here van Haemstede, Airnout van Haemstede, here van Moirmont, Clays Kervinc van Remburswale, ende Rase van Cruninghe, in Noirthollant, Jan] van Polanen here van der Lecke, Jan here van Egmonde, Jan Parsijn here van Waterlant, Dieric van Brederode, Gherairt van Heemskerke, Symon van Teylinghe, Jan van der Wateringhen,] Willaem van Nailduic, Willaem van Outshoirne, Jacob van den Binchurste, Airnt van Duuenvoirde, Dieric van Teylinghe, ende Dieric van Suieten, Ridderen, om bede, begheerte, vville ende beuelen] ons liefs heren ende neuen, heren Willaems Graue van Heynn. van Holl. van Zeell. ende here van Vrieslant voirscreuen, ghelouen in goeden trouwen voir ons, ende voir onse nacomelinghen sinen, voirscre]ven steden, ende elke bisonder, dat is te vveten, Dordrecht, Myddelburch, Zerichsee, Delf, Leyden, ende Hairlem, dat vvise in allen desen voirscreuen goeden ende voirwairden, houden, helpen, starken, ende] bescermen sullen na alre onser machten jheghens onsen lieuen here den Graue, ende sine nacomelinghe voirscreuen jheghens alle anderen luyden die hemlieden dair an letten, of deren vvilden] vvair bj dat sijs altois ghebruken moghen vrilic hem seluen mede te quiten van den voirseiden lijfrenten, In allen manieren alse voirscreuen is: ende hebben desen brief in kennessen der vvairheit] mit onsen lieuen here den Graue voirss. beseghelt mit onsen seghelen. Ende vvair dat an desen brieue een seghel ghebrake, of meer, dier sculdich vvair an te hangen, of datter een seghel te] breken vvorde, nochtien soude dese brief hebben alle die craft, ende alle die moghenthede behouden, ghelike of alle die seghele gheheliken, ende onghequets dair an henghen, dier sculdich, vva]ren an te hangen alse voirscreuen is. Dit vvas ghedaen in onse tente voir Vtricht des dinxdaghes voir sente Jans dach Baptist te mydsomer, Int Jair ons Heren Duysent, driehon]dert vijf ende viertich. Ende is geteyckent in vougen als volcht.
| |
[Den voorgaenden brief bestaende, volgende de afdeelinghen hier boven]
Den voorgaenden brief bestaende, volgende de afdeelinghen hier boven, van zevenenvijftich volschreven reghelen, ende omtrent een achtepaert, was gheschreven op een stuck franchijns, lang een voet, drie duymen, drie greynen: hooch een voet, twee duymen, twee greynen: behalven een ploye van omtrent twaelftalve greynen, ende bezegelt mit vijfentwintich verscheyden zeghelen: wezende boven elcke staert (al te samen van franchijn) geschreven, over teerste Comes, ende over alle de andere hun behoorlic getal, van
| |
| |
twee of beginnende, ende eyndende mit vijfentwintich. Vorder bezeghelt aende eerste staert mit een groot groen wasschen zegel, hooch in zijn dwers-linie omtrent twee duymen, vier greynen, afghebeelt mit een gewapent Ritter, zittende op een loopende gebardeert paert: wiens schilt opte borst, mitsgaders tbardeersel, bezet waren mit vier climmende Leeuwen. Van welck zeghel tbovenste, ende ter zijden naer beneden toe loopende, af gebroken, ende wech was: In voughen dat t'overblijfsel noch mocht zijn omtrent drie vierdepaerten. Het tweede zegel was gantsch wech, twelc hooch hadde geweest omtrent een duym. Tvijfde ende tzevende waren elc groot omtrent zeven greynen, ende verwapent mit een schildeken, bezet mit een Molenrat. Tzeventiende was noch in zijn volle ronde, hooch zeven greynen, van voren boven gebroken: maer onder hebbende een volmaect hanghende schildeken, bezet mit een climmenden Leeu. Tachtiende was mede in zijn volcomen ronde, genouch geheel, hooch omtrent zeven greynen: hebbende in tmidden een recht staende schildeken, bezet mit een climmenden Leeu. Tweentwintichste hooch omtrent zes greynen, was onder heel wech: maer was noch te zien dat het int midden hadde een recht staende schildeken, bezet mit een climmende Leeu. Maer belanghende de andere zegelen, als de derde, vierde, zeste, achtste, negende, tiende, elfde, twaelfde, dertiende, veertiende, vijftiende, zestiende, neghentiende, twintichste, eenentwintichste, drientwintichste, vierentwintichste, ende vijfentwintichste, waren meest gantsch wech: doch al te zamen gezegelt gheweest, gelijck te zien was, zo uyt het over gebleven aenhanghende wasch, aen eenighe staerten noch zijnde: doch zulx, dat daer uyt niet zeeckers, of kennelix en const werden gespeurt, als ooc uyt de moeten, ende groenicheyt van twasch aen de staerten zijnde: Wt welcke te speuren was dat de dwers-linien meest geweest waren van omtrent zeven, eenighe van omtrent zes greynen.
|
|
Auteursrechtvrij