Der stadt Leyden Dienst-bouc

[p. 9]

[Ego Florencivs Comes Hollandiae]

Ego Florencivs Comes Hollandiae, notum facio omnibus praesentes literas inspecturis, quod dilectos & fideles opidanos meos in Leyden praesencium conseruatores sub mea protectione recipio speciali: Antiquas eorum, ipsis à meis progenitoribus concessas, & renouans & ratificans libertates: Et communicato nobilium ac domesticorum meorum consilio, ipsorum exigentibus meritis, speciales aliquas liberalitate propria vt condecet superaddens.        Hae autem in dultarum ipsis condiciones & formae sunt libertatum, quas subscripta series plenius & planius explanabit.        Opidani in Leyden nullas caligias, tributa, vel exactiones quocunque nomine censeantur michi vel alicui dabunt, nisi caligiam ab anno tercio in tercium, quae vulgò Bottinge dicitur, quae videlicet tres libras & quinque solidos non excedet.        Si vocatus ad Curiam Imperatoris iuero: si ego, filius meus vel frater gladio militiae accincti fuerimus: Si ego filiud meus, vel frater vxorem duxerimus: Si filiam meam vel sororem matrimonio copulauerim: in quouis articulo michi in decem libras Holland. tenebuntur.        Ad bellum & ad expeditionem meam, & vniuersalis terrae, cum ipsa iuerit, cum viginti quinque hominibus proficiscentur, & in proprijs expensis, donec ad me venerint: qui extunc quamdiu bellum durauerit, in meis expensis erunt, circa tentorium meum singulis noctibus vigilantes.        Per totum districtum meum Hollandiae videlicet & Zelandiae in omnibus suis negociationibus absque theloneo eis liceat libere proficisci.        Quicumque requisitus per nuncium Comitis, vel iudicem Castellani aduocatis iuratis treugas dare renuerit, si conuictus fuerit cum duobus de octo iuratis, decem librarum est poena plectendus.        Qui alterum per capillos traxerit, & cum duobus de iuratis conuictus fuerit, decem solidorum poenam incurrit.        Qui alterum claua vel baculo percusserit, duarum librarum poena plectetur, & laeso taliter satisfiet iuxta consilium iuratorum: Et si forte omnes non concordauerint, arbitrio quinque stabitur iuratorum: Si verò inter iuratos tanta dissentio suborta fuerit, quod ad

[p. 10]

concordiam non poterunt reuocari, leso iuxta consilium Comitis satisfiet.         Qui alteri vulnus intulerit, quod Matevvonde vulgariter dicitur, manus amputatione plectetur, si in ipso malefacto fuerit deprehensus: alioquin duarum librarum & duorum solidorum est poena plectendus, & viginti solidis satisfaciet vulnerato, vel se illo modo qui onskoude dicitur, coram iudice legitemè expurgabit: Si verò vulnus maius fuerit, prout iustum fuerit emendabit.        Qui alteri digitum amputauerit, duarum librarum & duorum solidorum est poena plectendus: si verò extraneus fuerit, secundum communem iustitiam emendabit.        Quicumque ex opidanis in opido pugnauerit, extra opidum contra voluntatis suae beneplacitum nusquam ducetur, nec in opido contra voluntatis suae beneplacitum nulquam ducetur, nec in opido contra voluntatem suam ponetur, si in opido habuerit vnde possit satisfacere, vel de satisfaciendo laeso & Comiti fideiussoriam vel aliam sufficientem praestare potuerit cautionem.        Qui alteri manum, pedem, vel brachium amputauerit, vel oculum extraxerit, decem librarum poena plectetur, & ego laeso emendari faciam iustitia mediante.        Si octo qui iurati fuerint, propter iusticiam siue iustè latam contra quemcumque sentenciam, inim icitias quandoque inciderint, ego & Castellanus ipsos tuebimur, in hac parte domino de Teylinghe nos fideliter adiuuante.        Quicum que pacem domus violauerit, domum cuiusquam impugnando, quinque librarum est poena plectendus.        Nemo cuiuscumque condicionis sit, potissimum ad tributa & caligias obligatus, opidum, mansionem in ipso facturus & libertate opidi fruiturus, intrabit, nisi obtento prius meo, vel mei iudicis, necnon & octo iuratorum expresso consensu.        Quicumque [ad] alterum dixerit probrosè, Mentimini, duorum solidorum poenam incurrit, & eï quem sic offendit dnobus solidis emendabit.        Si aliquis opidanorum homicidij, rapine, vel furti, vel cuiuscumque grauis alteriusmodi infamia respersus fuerit, iuxta qualitatem criminis, si a iuratis opidi conuictus fuerit, vel in ipso fainore deprehensus, mortis sententia punietur, alioqui suo innocentiae stabitur, nec ad examen duelli poterit aliquatenus prouocari.        Si quisquam de iuratis

[p. 11]

opido inutilis exstiterit, sine contradictione qualibet amouebitur, & alius magis vtilis ac necessarius loco ipsius substituetur. Quicquid per octo iuratos & iudicem ad vtilitatem & promotionem opidi statutum & ordinatum fuerit, ab omnibus erit approbandum & firmiter obseruandum.        Praetereà, cum ius patronatus Ecclesiae de Leyden ad me pertineat pleno iure, opidanis bona fide polliceor & promitto, quod cedente vel decedente M^gro Gheraerdo iam dictae Ecclesiae rectore, duos presbyteros idoneos successiuè & perpetuò ad dictam Ecclesiam praesentabo, qui, vt veri pastores, prouentus aequaliter diuident, & ad Dei honorem & animarum salutem simul totam parochiam laudabiliter gubernabunt.        Praetereà, cum praedictae libertates per meum haeredem & singulos successores Comitatus debeant renouari, appensio sigilli noui haeredis constabit vas vini integrum opidanis.        Acta sunt haec apud Teylingen, Dominica proxima post Luciae, ex consilio & amicicia nobilium virorum, videlicet Domini Symonis de Herlem, Domini Theoderici de Teylingen, Domini Ghiselberti de Aemstel, praesentibus Waltero de Egmonda, & Wilhelmo de Benthem militibus, Wilhelmo de Egmonda, pro Castellano de Leyden cuius socer est, assensum praestante.        Interfuerunt etiam Dominus Gherardus de Weteringhen, Ailbertus de Velsen, Wilhelmus de Herlem, Walerus frater Wilhelmi de Egmonda, & quamplures alij: Anno Domini M^o cco lx sexto.