|
| |
| |
| |
[Indient een goede oude Loffelicke ende Christelicke ghewoonte is]
Indient een goede oude Loffelicke ende Christelicke ghewoonte is, in tbegin van allen zaecken, des Heeren naem ghedachtich te zijn, op dat onze doen ende handelinghen alleenlicken strecken ende gedyen moghen ter eeren Gods, ende tot grootmaeckinge van zijnen heylighen naem, ghelijck zulx niet alleenlick van God gheboden, maer oock van onze Voor-vaderen van oudts is ghedaen, als ten deele te bewijzen is uyt den Euangelien-bouck van het leven Christi, twelck voor omtrent zeven hondert jaren, in out Francschen, dat is Tiotschen ofte Duytschen Rijme door den Eerwaerdigen Vader Otsridum, Monic tot sint Gallen in Zwitserlant, is beschreven, die zijnen aenvanc neemt met twoort Wola, twelc hy ooc in ghelijcken verstande tot verscheyden plaetsen aldaer verhaelt ende ghebruyct: ende by onzen naer hem gecomen Voor-ouderen wat naerder ende claerder is uyt ghesproken, met twoort God wouts, daer mede zy alle haer wercken der Voor-ouderen goede voetstappen dare inne sporende, ende naertredende, mijn begin hier ooc neme mit eenen Lofsang tot de Alderhoochste, ghemaect, opte wonderbaerlicke ende wijt-vermaerde verlossinge dezer stadt Leyden, onder tgebiet van den Doorluchtighen ende Hooch-geboren Forst ende Heere Wilhem by der genaden Gods Prince van Oraengen, Grave van Nassau, ende door den Edelen, Eerntfesten, ende Gestrengen Loys van Boysot Chrijchs-overste, opten derden Octobris des jaers vijftien-hondert vierentzeventich, geluckelicken geschiet ende gedaen: daer van ic de handelingen ende geschiedenissen, de welcke geduyrende beyden den belegeringhen, binnen, ende omtrent den belosten muyren, gedaen ende gepasseert zijn, meest al mit mijn kennisse, ende ten overstaen (als die alom ten opsichte mijns aenbevolen ampts, de penne gevoert hebbe) gaerne by geschrifte zoude stellen, indien ic vande lastige bezwaernissen mijns diensts, eenige verlichtinge ende aemverhalinge becomen mochte, ende dat my de almogende Heer den loop mijner jaren noch wat geliefde te verlangen? Ende of wel yemant (momiserende) zulx mit eenige, of wettige, of schijnbare redenen mocht berispen, zo hebbe ick doch liever (Gode, alst behoort, de eere gevende) zodanich berispen te verdraghen, ende verzwelghen, dan naer te laten my in den Heere mijnen God te verheugen, ende mijn begin alhier te maken mitten volgenden Lofsang.
| |
| |
| |
Opt ontset van Leyden
Lofsang.
Gy, vviens gelijc niet vvezen zal,
Niet is, niet vvas: Ghy die het al
Van niet tot vvezen hebt geschapen:
Gy goede Harder van u schapen
Leyden uvven naem mit recht
Tot den hogen Hemel drecht:
Tot den Sterren moet verheffen,
Jae veel hoger overtreffen,
Die van v handt haer zijn geschiet:
Als sy noch onder het gebiet
Des Prinche en Forsten van Oraengnyen
(De schric en ijsing van heel Spaengnyen)
Staende vvas: in vvelcker hart
Men de Burricht ziet van vart,
Wt de claver-rijcke velden,
Die Gods handt rontsomme haer stelden,
Hooch omringt van t'Oofsche steynen,
Werc der strijtbarer Romeynen.
V hooge muyren doen gevvaer
Gevverden zijn dat hem quam naer
Tbehulp der Goddelicker machten,
Wanneer v borgeren versmachten
Deur den honger gants verneert
Moeloos, bloeloos uyt geteert:
| |
| |
Als den moet heel vvas verloren
Door tgebrec van tspijsbaer coren:
Als door tvvoeden vander pesten,
Weerloos vvaren uvve vesten.
Dier tijden als de tvveede mael
Des Conincx van Escuriael
Veel duyzent knechten v omringen,
En mit veel starcten vast bedvvingen.
Als den Nembrot van Madril
Nam tbroot uyt v mont, en hil
Wt u drooge en dorre kaecken:
Als gy niet dan laster-spraecken
Hoorde van de Spaensche fielen,
Die v zochten te vernielen.
Wat manlic is, en zo bejaert
Die op zijn dgie cost gorden tzvvaert,
Men dreycht mit killen, hangen, branden:
En naer tschoffieren en tot schanden
Vrouvven, Maechden, Dochters teer
Sterven aen tBisschaeys gevveer,
Vallen in tspits der rapieren
Van Valencen: zonder vieren
Of medogentheyt te buygen
Niet den kinderen die zuygen.
Hoe menich, ach, onnosel vvicht
In smoeders vvambe, die tclaer licht
Noch niet gezien had, vvaer genomen
(Tgedencken, las, maect ijslic schromen)
Wreedich uyt den buyc gesneen,
En verplet, of doot getreen,
| |
| |
Aen de vvant den cop geslagen
Voor tbeginsel van haer dagen.
Deze dreyging most gy hooren
Van tonnosel bloet versmooren,
Mer ziet, o vvonderbaerlic dinc,
Ons God gaf mer een oogen-winc,
Zijn vvraec-hand vvas nau opgeheven
Daer al te saem aen tschudden beven
Thart, bestolp een groote vaer
Even als de vrouvven zvvaer
Die den arbeyt voelen naeren,
En den vveedom naect van baeren,
Sulc verschricken hemluy allen
En verbaestheyt heeft bevallen.
Zy gaven hun strac opte vlucht,
Gelijc bloo honden die tgerucht
Des lichten jagers heesschen hooren
Van verre is tuytende in haer ooren.
Als het hitsich honts geblaf
Thert van thart vveemoech en laf
Makende is, en dvvingt langs d'open
Velden, snellic vvech te loopen:
Vuyrich ellic hem zo stelden
Deur te vvaen de vochte velden.
Zy van malcander zijn verschoyt,
Zy van den ander zijn verstroyt
Recht als de slingerende schepen
Wanneer tgehuyl van cabels, repen
Door tstuyrsch Noordelic geblas
Schielic aenbevochten vvas,
| |
| |
En om tnacht-licht aen te treffen,
Doet de vlact des zees verheffen:
Als van dAmphitrijt de baren
Nu den hoogen Hemel naren.
En zouden vvy dees daden groot,
Die Leyden zijnde in zulcken noot,
Ontfing, van tGoddelic vermogen?
Die vvy mit dic betraenden oogen
Zagen, zittende in de doot,
Die ons al hing over thoot,
Niet mit blijschap groot vertellen?
Zouden vvijt ons enckels neven
Niet mit vreuchd' te kennen geven?
Gevvislic neen, o neen gevvis
De zaec niet om te zvvijgen is,
Mer moet geroemt zijn tgunt die dagen
In deze Stadt onze oogen zagen
Door den honger tlijf zo laf
Werden vvas, den moet gans af,
Zo ontmant, dat opter vvachten
Niemant lust en hadd' te achten.
Mocht de moet hem zo bedelven,
Dat elc minst docht op hem zelven?
Alleen de Goddelicke macht,
De vvaec by daech, de vvaec by nacht
Bevolen vvas, en heeft gehouvven:
Op hem alleen stont al tbetrouvven:
V alleen vvas schorm en schilt
Leyden zijne goetheyt milt
| |
| |
Schaer-vvacht, schilt-vvacht, harnas, vvapen,
Vesting, burrich, bedde om slapen,
Beuckelaer om af te vveeren
Ende al tgeen dat conste deeren.
O hulp des noots, o handt heylsaem
Als vvy versticten in onze aem,
Ende in de tvvijfelicke nooden,
Tot v alleen om bystant vloden:
Baden dat u rechter handt
Wou behouden onzen standt
Als vvy al mit knyen gebogen
V ons bangicheyt vertogen,
Zachmen u barmhertich neygen,
Voelden vvy vast opvvaerts steygen:
Naer uvven hemel hooch tgebet,
Tgebet, ons inde mont gezet
Van v o stuyrman onzer tongen,
Ons hert hebt gy bevveecht, bedvvongen
Om u die ons vvou by staen
In die noot te roupen aen,
Ja hebt die tot v getogen:
Als de naelde die gezogen
Wert, door heymelicke treecken,
Wezende aen d'Aymant gestreecken.
Barmhertich Vader tvvas u vvil
Dat u oor ons gebet bevil,
Geensins om dat vvy in die dagen
Vernedert vvaren en verslagen:
Mer tscheen in u oogen schoon
Door tverdienen van u zoon
| |
| |
Die aen thout des cruys geslagen,
Voor ons heeft den vlouc gedragen:
Als ons hiel de hel veslonnen
Heyl voor ons heel heeft gevvonnen.
Een onverganckelicken rom
Van dijns naems heerlicheyt daerom
Alomme in al des vverelts plecken
In tvvijt en breet hem gaet uytstrecken,
Daer de zon int Oosten licht,
En ons toocht zijn lief gezicht,
Daer zijn glinsterende stralen
Zijnde opt hoochste vveder dalen:
Daer hy vint de Wester oorden,
Ooc in tsteedts behijselt Noorden.
Wanneer Gods handt hier in dit dal
Den Trotsen lasteraer tot val
(Valdees, dees val van sHeeren handen
V overquam tot uvver schanden)
Sprong van vreuchden op u muyr,
Als een callif inder vveyden,
En verblijde' haer mit v Leyden:
Heft haer op, begint te danssen,
Jaecht den vyant uyt zijn schanssen.
Wel aen gy volcken, comt en vveest
Mit ons verheucht in deze feest,
Ons straten, marcten ziet ten besten,
Betreet ons chingelen en vesten,
Schout de hooge Kercken aen,
Daer dit vvonder is gedaen
| |
| |
Door de Heere der heerscharen,
Die den zvvacken can bevvaren,
En verlossing gaet betoonen,
Wilt hem dies mit danc beloonen.
Alzulcke goetheyt voor gemelt,
Aen uvven kinderen vertelt,
Op dat elc tdrie-eenich vvezen
Mach leeren kennen, minnen, vreezen:
Dat by elc een mach zijn gedient
God die tgoet alleen verlient,
God de Heer van sHemels hoven,
Leert hem vastelic geloven,
Dat alleen van zijner machten,
Troost ter noot staet te vervvachten.
FINIS.
|
|
Auteursrechtvrij