Warenar

(1978)–P.C. Hooft– rechtenstatus




[pagina 78]
Derde bedriif. Ga naar voetnoot+ Eerste toonneel. Teeus Ick bin by gort de leste, het is al op de bien. Ga naar voetnoot573 Heefter niemant miester Casper oft mijn jonghen e sien? 575[regelnummer] Segtme doch vrome Burghers, wat zijnse op e slaghen? Ga naar voetnoot575 Gans doot datwe ons allegaer van ien ouwe man voor laten jagen, Ga naar voetnoot576 Ick bin bloedich en blaeuw, soo sat hyer op mit de stock, Ten bate niet of ick riep, hou op, ick bin de kock, Ick seg hy heeft ien quae dronckenschap, indien hy buys,,was. Ga naar voetnoot579 580[regelnummer] Somma 'tgaet redelijck toe, nae datter gien hout in huys,,was, Ga naar voetnoot580 Hy heeft ons an hout gheholpen iens voor al. Ga naar voetnoot581
Tvveede toonneel. Warnar. Teevves. Vvarnar Komt mijn herwaert ghy rabaut, ick segje hout stal. Ga naar voetnoot582 Teeus Wel gecx-kap, hier stae ick nou, wat hebje te vraghen?
[pagina 79]
Vvarnar Wat hebjeme daer sucken opsteecker te draghen, Ga naar voetnoot584 585[regelnummer] Weetje wel wat datje my dreyghde daer mee? Teeus Waren mijn mijn sonden soo leet, als dat ick dat niet en dee, Het soumen opmen sterf-dach wel dapper vromen. Ga naar voetnoot587 Vvarnar Ick seg datter gien argher schelm as jy uyt en mach komen, Ga naar voetnoot588 En dat ick op niemant ben ghebeten soo fel. Teeus 590[regelnummer] Dat en liegje niet (fijn man) al kenjet wel, Ga naar voetnoot590 De saeck is blijckelijck, ghy hoefter gien tuygh of te belegghen: Ga naar voetnoot591 Maer jy ouwe Susannes-boef, wat hebje op ons te segghen, Ga naar voetnoot592 Datje dus et regement stelt sonder eenighe reen? Ga naar voetnoot593 Vvarnar Vraeghje dat stucke diefs? binje daer niet mee te vreen, 595[regelnummer] Soo berouwtme dat icker niet bet op sat mit beucken. Ga naar voetnoot595 Teeus Ick sweertje, ick selje die kop weer iens soo murruw meucken. Ga naar voetnoot596 Dat sy d'ierste maent het niet vergheten en sal
[pagina 80]
Vvarnar Moghelijck is misselijck, by provisie hebjet al. Ga naar voetnoot598 Wat hebje in men huys te doen as ick bin buyten? Teeuwes 600[regelnummer] Wel, selmen t'avont tot jou gien hylijck sluyten, Ga naar voetnoot600 Ick en den Hofmeester quamen bereyen 'tmael aldaer? Vvarnar Wat roert jou wat ick eten wil, 'tsy raeuw of gaer, Ick segje dat het veel is, ghy zijt mijn voocht, jae trouwen. Ga naar voetnoot603 Teeus Ick vraegh jou ofje t'avont gien gastebot selt houwen? Ga naar voetnoot604 Vvarnar 605[regelnummer] Ick vraegh jou of ick gien sorgh magh draghen voor mijn huys? Teeus Ick vraegh jou wie jou soo veel verkort as een gruys? Ga naar voetnoot606 Segme waerom wy de maeltijt niet bereyen en moeten? Vvarnar Vraechje dat stucke schelms? wat hebje te wroeten De kamer, de binnen-haert, en 'thiele huys deur? Ga naar voetnoot609 610[regelnummer] Men selje verlieren, dat hebjer veur. Ga naar voetnoot610 Waer't datje jou allien e moeyt hadt mit de koocken, Ich hadje mit de kneppel de kop niet e broocken. Ga naar voetnoot612 Staet of, seg ickje, en komme de drumpel niet te nae, Ga naar voetnoot613 Of wilje dat ickje voort de poot in slae. Ga naar voetnoot614
[pagina 81]
615[regelnummer] Gaet niet deur, blijft daer staen, ter plaetse voorschreven. Ga naar voetnoot615 Teeus Ick segje datje past mijn mantel weer te gheven, Ga naar voetnoot616 En mijn eene kock-mes met silv'ren beslach, Ga naar voetnoot617 Of ick gae van hier niet, vanden hielen dach. Gans lyden hoe gatet een mensch uyt zijn mienen, Ga naar voetnoot619 620[regelnummer] Ick docht gelt ande hoederen, en de Barbier selt an my verdienen. Ga naar voetnoot620
Derde toonneel. Warnar. Teevves. Vvarnar Neen by gort, soo lang as het daer leyt en heb ick gien vree: Ga naar voetnoot621 Waer ick gae, waer ick stae, het kats-hooft moet mee, Ofmen dat ghespuys daer eens ging inde aerde,,wroeten: Ga naar voetnoot623 Men loerd'me soo niet, het moest uyt de paerde,,voeten. Ga naar voetnoot624 625[regelnummer] Raecktenser after het was voorseecker hor. Ga naar voetnoot625 Loopt nou binnen, wilje kock, mit al jou ghesnor, Ga naar voetnoot626
[pagina 82]
Ick gheefje oorlof, en denck dat je blijt toe,,sint. Ga naar voetnoot627 Koockt en smoockt, klad en knoeydt nou so lang totje moe,,bint: Ga naar voetnoot628 Loopt in kamer en koocken, en waerje begeert. Teeus 630[regelnummer] Schoon bescheyt, nouje ongs soo schendich of hebt e smeert, Ga naar voetnoot630 't Hooft doet my soo seer dat ickme niet weet te laten. Ga naar voetnoot631 Vvarnar Iy sint e huert om te koocken, en niet om te praten, Wiljet niet doen, gaet deur, ick passer niet veel op. Ga naar voetnoot633 Teeus Ie selt het miester-loon betalen van mijn gheblutste kop. Ga naar voetnoot634 Vvarnar 635[regelnummer] Ick segje niet veul, maer ick raedje te swyghen. Teeus Fijn-man, ick bin e huert om te koken, en niet om slagen te krygen, Verstaeje dat? Ga naar voetnoot637 Vvarnar Wilje wat hebben roeptme veur recht, Ga naar voetnoot638 Of loopt en haelt jou maets, en weest een goet knecht.
[pagina 83]

Vierde toonneel. Warnar. Vvarnar Hy gaet deur, wat sou hy rechten, zijn bewijs heeft gien klaerheyt: Ga naar voetnoot639 640[regelnummer] Maer blommerhelten wat steect hem een arm man in swaerheyt, Ga naar voetnoot640 Die mit een rijck man anspant, men is voor-seecker inde ly, Ga naar voetnoot641 Ofjer an hylickt, of zijn compeer wort, of maetschappy Ga naar voetnoot642 Van eenighe komenschap me soeckt te maken, Ga naar voetnoot643 Ie selt voor-seecker in't onderspit raken. 645[regelnummer] Dat blijckt an dese Rijckert, die staet as kacx nae de mayt, Maer hy heeftet'er voor-seecker op toe e leyt Om me de Pot behendich t'ontmorssen. Ga naar voetnoot647 Ick wed' hy dit volck, 'twelck hem verstaet op lorssen, Ga naar voetnoot648 Expres e huurt had, en opghespeurt met vlijt, 650[regelnummer] Om datseme de buyt souden maken quijt. Ga naar voetnoot650 'tWas quansuys om mijn swager te worden: ay lieve hoe druych,,maet: Ga naar voetnoot651
[pagina 84]
Maer Warnar is soo slecht niet, as hem 'thooft wel ruych,,staet: Ga naar voetnoot652 Hy is dicht op s'en penninghen, dat meuchje verstaen; Ga naar voetnoot653 Daer heb ick noch een bataelje ghehadt met onse haen, Ga naar voetnoot654 655[regelnummer] Die leydt ter doodt ghewont, ghesteecken en ghekurven; Ga naar voetnoot655 O! die schelm hadd' my oock ten naesten by bedurven, Ga naar voetnoot656 Maer de kop worde me kroes, in ick gaf hem sucken lap, Ga naar voetnoot657 Hy was daer inde vloer doende met zijn klaeuwen, schrap, schrap, Daer de Pot stondt begraven, by gans eleweecken, Ga naar voetnoot659 660[regelnummer] Ick loof niet of de kocks haddent hem inne steecken. Ga naar voetnoot660 Gans lyden ick was soo op men peertjen: ick was soo quaet. Ga naar voetnoot661 Souw ick niet? daer een dief te vynen op hieter daet? Ga naar voetnoot662 Terwijl dat hy int breecken was, ick lietme van de noot,raen, Ga naar voetnoot663 Die een dief in zijn huys vijnt, mach hem sonder ommesien doot,slaen. Ga naar voetnoot664
[pagina 85]
665[regelnummer] Maer holla, daer komt mijn toekomende Swagher aen, Dat ick hem soo sonder spreecken verby souw gaen, Waer in dese gheleghentheyt een saeck die niet en dienden.
Vijfde toonneel. Rijckert. Warnar. Rijckert Somma daer heb ick e sproken mit al de Vrienden, Ga naar voetnoot668 Zy prysen de Vryster, sy prysen de Vaer, 670[regelnummer] Me dunckt oock dattet wel dapper orber waer, Ga naar voetnoot670 Dat de rijcke Vryers altemet een arme Dochter gingen trouwen, 'tSou dienen om de Stadt in beteren eendracht te houwen. Ga naar voetnoot672 Voorseecker wy souwen min ghequelt zijn vande nijdt, En als zy hoopte van Rijckeluy kinderen te worden ghevrijt, 675[regelnummer] Sy zouden haer dan zoo lichtelijck niet begheven, Als zy nu wel doen tot een oneerlijck leven, Ga naar voetnoot676 Wy souwent oock met de kostelijckheyt niet maken so bondt. Ga naar voetnoot677 Vvarnar Wat een Swager sel ick daer krygen, hoe wel is hy ter mondt, Ga naar voetnoot678 Hoe kan hy vande suynicheyt kallen, wat frayer reden. Ga naar voetnoot679
[pagina 86]
Rijckert 680[regelnummer] Dat men al de Dochters sonder goedt ten huw'lijck besteden, Ga naar voetnoot680 Zoo zouden zy altesamen daer na moeten legghen an, Om mit haer goe manieren te raecken an een Man. Dan waer uyt het gheen men nu daghelijcks hoort snappen, Ga naar voetnoot683 Waerom souw ick niet, 'tzijn mijn schyven die'er klappen, Ga naar voetnoot684 685[regelnummer] Ick hebber so veel in-ghebrocht, of mier as jy, 'kWil sondaechs int Tamast gaen, en 'swerckedaechs in Armozy. Ga naar voetnoot686 'kBegeer een kettingh as mijn nicht, je meuchter jou lijf na setten, Ga naar voetnoot687 Ons ghebuerken het een nieuw fatsoen van Braseletten, Die weghen ontrent hondert daelders an gout; 690[regelnummer] Ick heb stoelen laten maecken van ebben-hout, Het stuc kost slechs vijf pont-groot, ic en geeffer niet meer,,veur. Ga naar voetnoot691 Vvarnar Gans lichters hy kan de rijcke wyven deur en weer,, deur, Ga naar voetnoot692 Men mocht hem wel maecken toesiender daer op. Ga naar voetnoot693 Rijckert Een heelen dach hebje an de deur sulcken gheklop, 695[regelnummer] Oft altijt stater volck int voorhuys te tranten, Ga naar voetnoot695
[pagina 87]
Dan isser de Neyster mit dundoeck en kanten, Ga naar voetnoot696 Ten baet niet, al sitter staech een op de vloer. Ga naar voetnoot697 Dan isser de Bontwercker met sabelen voer; Ga naar voetnoot698 Schuersters en schoonmaecksters, schijnt datter schier woonen. 700[regelnummer] Dan isser de Borduerwercker met al zijn patroonen, Dits een nieuw werckjen, ick hebt eerst met houtkool ghemorst, Ga naar voetnoot701 Dat aer heeft Grietje Goossens af, het is haer Bruydts Borst, Ga naar voetnoot702 'tBloemtjen sal binnen gout wesen, en men sal om de rant,groenen. Ga naar voetnoot703 Dat Patroon heeft jou Truytje Nicht aen een paer hantschoenen. 705[regelnummer] Als die een wijl gheteemt heeft, en noch niet hiel uyt, Ga naar voetnoot705 So komter een Pot Aerd'beyen uyt de Leytse schuyt, Ga naar voetnoot706 Die heeftse daer al op voordeel laten koopen. Ga naar voetnoot707 Dan komt de Goutsmits knecht uyt zijn naem gheloopen, Ga naar voetnoot708
[pagina 88]
Om noch eens te deech te vraghen na 'tfatsoen vande ringh, 710[regelnummer] Niet anders dan offer de zalicheyt aen hingh. Dan brenghter een 'tLinnen van styven en recken. Dan komter de Schoenmaecker nieuwe schoenen an trecken. Dan brenghter een proefjens van Wijn, of uytheemsch bier. Dan kompter een reeckeningh t'huys van drie vier vel Pampier, 715[regelnummer] By den Snyer gheschreven op lest leden Maendach, Met Itemptje, by Itemtje, so dicht alse gaen,mach, Ga naar voetnoot716 Een Mensch die'taensach kreech de koorts op het lijf. Dan worter garen t'huys ghebrocht van een oudt Wijf. Of dit ghelt kost, 'kwed men't niet om een weldighe somme,koopt. Ga naar voetnoot719 720[regelnummer] Dan heeftse noch zoo veel larysters an haer snoer, datjer 't hooft of omme loopt, Ga naar voetnoot720 Ick weet niet waer zyse al opsteecken uyt de gaet. Ga naar voetnoot721 Se hebben vier Burghermeesters en een hiele Raet, Ga naar voetnoot722 Mit sulcken ordonnancy datjet nimmermeer vol loven,zout, Ga naar voetnoot723
[pagina 89]
Lijs labbekacx is ongder, en haer snaer is boven, Schout. Ga naar voetnoot724 725[regelnummer] Wyb'rich weet wel Pensenaris; wat mienje bylo? Ga naar voetnoot725 Reim'rich kaeckels Procureur, en Niesje neuswijs Steebo. Ga naar voetnoot726 Sy wetent beter as de mans, wy zijn maer een diel knollen, dom. Ga naar voetnoot727 Gans sacker lijsjes daer gaen sucke tollen,,om. Ga naar voetnoot728 Tweemael ter weeck leestmer van bladt tot bladt, 730[regelnummer] De courante nouvellen uyt de vier hoecken van de stadt, Ga naar voetnoot730 Ghetrouwelijck vergadert door Secretaris snap,al, Ga naar voetnoot731 Daer hoorje wie dat broets is, en wie'er inde kap,sal: Ga naar voetnoot732 Waer Harmen bot ghevanghen heeft, waer Goris vrijt. Ga naar voetnoot733
[pagina 90]
Dat Ian onder de pels moet, en dat Krijn zijn Wijf smijt. Ga naar voetnoot734 735[regelnummer] Dat Heymetjen een storting gehadt heeft, en Dibberich swaer,is, Ga naar voetnoot735 Wie dat de wurp sel kryghen, en wie dat de Vaer, is: Ga naar voetnoot736 Daer houdtmen pertinent Register en neemt naerstelijck acht, Ga naar voetnoot737 Hoe veel Banckerottiers dat Granmerchand heeft in zijn gheslacht. Ga naar voetnoot738 Wat snorcker lijt jaerlijcx an zijn schepen, swaer ghelane, ramps, Ga naar voetnoot739 740[regelnummer] Hoe veul bastarden dat groote Broeck heeft, hoe veul pollen Trijn hanecams. Ga naar voetnoot740 Wat elcke Bruyt veur klieren en veur juweelen al heeft. Hoe veul duysenden elck ten hylijck mit zijn kyeren gheeft. Ga naar voetnoot742
[pagina 91]
En sy weten't mit sulcken gracy allemael, en soo kloeck,,te seggen, Ick laet de Hollanders staen, de Brabandtsche Rederijckers moghender heur broeck,,by legghen, Ga naar voetnoot744 745[regelnummer] 'tBeleydt van Lant-saken en vanden Oorlogh wort daer op een prick e schat. Ga naar voetnoot745 Men disputeerter uyt de Schrift, ergo dit, ergo dat. De droeve questien diemen soo seer,,beschreyt, Ga naar voetnoot747 Zijn in dat collegie al lang al neer,,geleyt, Ga naar voetnoot748 Sy konnen resolveren, al is de saeck noch so swaer: Ga naar voetnoot749 750[regelnummer] Sy gaender mee deur of het klock-spijs waer. Ga naar voetnoot750 Komter dan Kock, Hofmiester, bestay of bancket-maker, die moet soo lang bayen, Ga naar voetnoot751 Tot dat de besoingien of is, en den raet e schayen, Ga naar voetnoot752 Somma sommarum daer is soo veul dat icker schier of koock. Ga naar voetnoot753
[pagina 92]
Vvarnar Elementen, toekomende swagher, hoe keunje oock. Ga naar voetnoot754 Rijckert 755[regelnummer] Hebjet e hoort? Vvarnar Van stuckjen tot beetjen. Rijckert Wie soud' niet veur sucken last,,grouwen? Vvarnar Ick heb staen lachen dat ick mijn buyck mit bey mijn handen most vast,,houwen, Iae vaer, trouwen je keunt ondieft. Ga naar voetnoot757 Rijckert Noch heb ickje het duysentste deel niet van haer rancken verbrieft. Ga naar voetnoot758 'k Lach liever in vijf en twijntich Veghevieren, dan ick gingh mit een rijck wijf,,brallen. Ga naar voetnoot759 Vvarnar 760[regelnummer] Wat hettet te beduyen, je soud' een mensch een jeught in't lijf,,kallen, Ga naar voetnoot760 Ick heb een welghevallen an jou suynighen aert. Rijckert Hoor hier, evenwel raed'ickje datje de eer opje Dochters Bruyloft bewaert. Zijn jou Bruygooms klieren al of? Ga naar voetnoot763 Vvarnar Of vaer? neense trouwen. 'k Heb daer een grofgrayne kasjack legghen, mit een paer versette mouwen, Ga naar voetnoot764
[pagina 93]
765[regelnummer] Daer sel ick hetje wel mee aftouwen, den eersten en tweeden dach, Ga naar voetnoot765 Een yeghelijck moet het anlegghen nae dat zijn staet vermach. Die niet heeft, mach niet te werck gaen oft rosenobels sou regenen. Ga naar voetnoot767 Rijckert Neen, je hebt noch al wat, en God kent meer seghenen, En maken het kleyntje tot een grootje. Vvarnar Dat woort staetme niet aen. 770[regelnummer] Hy weet vande Pot, de mayt heeftme verraen. Ick wod byget datse mit haer naers op een heeckel,,voer. Ga naar voetnoot771 Rijckert Wel hebje de praet allien? Ga naar voetnoot772 Vvarnar Die verbrantste peeckel,,hoer. Rijckert Op wien hebje te preutelen? hoe hebben wy't nou? Vvarnar Op wien sou ick preutelen aers as op jou? Rijckert 775[regelnummer] Wat heb ick anders ghesocht as jou wel te believen? Ga naar voetnoot775 Vvarnar Dat meuchje wel vraghen, je sondme daer 'thuys vol dieven. Wat had ick daer ien krioel, wat wasser ghewauwels, Een hiele galgh mit Cocks, en drie vier hondert krauwels, Ga naar voetnoot778 Al eerloose schelmen, overgheven en stout, Ga naar voetnoot779 780[regelnummer] Elck mit twie paer handen, nae mijn beste onthout, Ga naar voetnoot780
[pagina 94]
Sy grepen slech toe, niet iens datse om ien pot of pan,,badden. Ga naar voetnoot781 In somma, 'twas al diefachtich tot de klieren toe diese an,,hadden; Die besmeert van kladden en kliecken, waren soo grof, Ga naar voetnoot783 Dat, watter iens anraeckte, dat kreeghjer niet of 785[regelnummer] In de eerste drie weecken, of ten minsten viertien daghen: Al hadjer oock ien dreg of ien ancker ingheslaghen, En spandemer vier paerden an van iender haer. Ga naar voetnoot787 Rijckert Hoe gheefjer wat after. Ga naar voetnoot788 Vvarnar Ick segje 'tis waer. Rijckert Nae dat ick dan hoor soo heb jyse al late,,gaen. Ga naar voetnoot789 Vvarnar 790[regelnummer] Al hadmen 'thiele lijf vol oogen, 'twas heur niet meugelijck gae,,te slaen: Sy waren geduymt en gevingert, as ien raven gebeckt. Ga naar voetnoot791 Rijckert Wat dunckje vande Wijn, heeft de kraen al iens gheleckt, Of wasse, doeje uytgingt, noch niet inghekomen? Vvarnar Dat sel ickje niet segghen, ick heb gien Wijn vernomen, 795[regelnummer] Ick ghever oock niet om, sy komt ien hiel jaer niet tot mynent in huys. Rijckert Evenwel moet ick jou t'avont iens maken buys:
[pagina 95]
'tEn past niet met allen datmen ien hylijck so droogh,,sluyt. Ga naar voetnoot797 Vvarnar Ick houwer niet of. Ga naar voetnoot798 Rijckert Ghy moet, of puys waer't oogh,,uyt. Iy moet het welvaeren van't hylijck drincken, binje jou dochters vrunt. Vvarnar 800[regelnummer] Ick houwer mijn geck me: 'kweet waer hy't op het e munt, Hy meenme mit ien abelheyt droncken te maken, Ga naar voetnoot801 Om moytjens en mackelijck after de duyten te raken: Maer lieve Broer jy loerme soo niet, Ga naar voetnoot803 Ick seller ien schot veur schieten, so ick aers Warnar hiet. Ga naar voetnoot804 805[regelnummer] Ick sel't buytens huys erghens, daer't niemant en rooft,, steken, Soo sel zijn Wijn uyt wesen, en hy vergheefs zijn hooft,, breken. Rijckert Wat segjer toe, selje duyts wesen van daech? Ga naar voetnoot807 Vvarnar Alle wesen moet wesen, seyd' de man, en ick moet nae den Haech, Ga naar voetnoot808 Wy sullen jens ompoyen as alle dingh klaer,,is. Ga naar voetnoot809 Rijckert 810[regelnummer] Adieu dan tot t'avont, ick gae om ien Notaris. Ga naar voetnoot810 Vvarnar Wat worden jou laghen e leyt, ó ronde schijf.
[pagina 96]
O Pot! wat gater mennich man op jou lijf. Ga naar voetnoot812 Wel mocht ick het dencken dat dese knecht niet veul ziels,, hadt. Ga naar voetnoot813 Waer schuyl ick de Pot nou best? laet iens sien; in 't kniels,, vat. Ga naar voetnoot814 815[regelnummer] Bay saft, ick moet veurme sien wat ick bedrijf. Ga naar voetnoot815 Lest ging ien Barbier inde Maneschijn wangderen mit zijn wijf, Ga naar voetnoot816 'tKerckhofjen om, tot datset an't groot-school schier brochten: Ga naar voetnoot817 Doe seyd hy, wijfjen ofwe hier ien doots-hooft uytsochten, Dat kars inne vars was, inne gaef inne goedt. Ga naar voetnoot819
[pagina 97]
820[regelnummer] Ien doodts-hooft seydse, ien doots-hooft, wat binje ien nuwelijck bloedt. Ga naar voetnoot820 Iae ien doots-hooft seyd'hy weer, dunckt het jou jen gril,,sot? 'tSou proncken inde winckel as ien becken in't mil,,schot, Ga naar voetnoot822 Iy meucht soo lang wachten: mits klom hyer in. Ga naar voetnoot823 Sy begon te roepen, miester Wybrant was hebje inje sin? Ga naar voetnoot824 825[regelnummer] Komt ras of. Wacht, seyd' hy, dat icker ien sonder mortel, soeck. Ga naar voetnoot825 Doen hy't had, quam hy, daer isser ien, draechtet onger jou schortel-doeck. Ga naar voetnoot826 Doe ginghense 'tgravestraetje deur, de nuwedijck over, soo langh wast te deech. Maer mits asse op het water komen, recht veur de sout-steech, Daer ien diel jongens liepen bochten, komt de wijnt en blaester Ga naar voetnoot829 830[regelnummer] Het schorteldoeck op; daer wast tovenaester, Tovenaester, van roepen en mit goyen in't til. Ga naar voetnoot830-831 Somma se haddet soo quaet ast diende datse 'tlijf behil. Ga naar voetnoot832 Neen, school ickje daer Pot, de droes mochtje moeten. Ga naar voetnoot833
[pagina 98]
Quamen de Barbieren daer onder de doots-hoofden te wroeten, 835[regelnummer] Sy trapanneerde jou, sy annatomiseerde jou van leen tot leen. Ga naar voetnoot835 Die ong'er heur hangden komt daer is toch al veur e been. Ga naar voetnoot836 Vloochse die wech op, ich sacher noyt veer of vlerck,,of, Ick gaese liever begraven op't ellendighe kerck,,hof, Ga naar voetnoot838 Daer wort niemant begraven as verwesen lien, Ga naar voetnoot839 840[regelnummer] En daer sel tusschen dit en morghen gien Iusticy gheschien. Ga naar voetnoot840	voetnoot+ Derde Bedriif. - Het toneel is nog voor het huis van Warenar; deze heeft ondertussen de koks het huis uitgejaagd. voetnoot573 by gort: basterdvloek: bij God. op de bien: op de benen: in de weer, in rep en roer. voetnoot575 wat zijnse op e slaghen: naar welke kant zijn ze gevlucht. voetnoot576 voor… jagen: voortjagen, verjagen. voetnoot579 quae dronckenschap: boosaardige bui van dronkenschap. buys: dronken, beschonken. voetnoot580 Somma: kortom. 'tgaet redelijck toe: het gaat er tamelijk wel, het gaat zeer goed (iron.) nae dat: naar dat, rekening houdend met het feit. voetnoot581 hout: knuppel(slagen). voetnoot582 rabaut: schelm, schavuit. hout stal: sta stil, blijf staan. voetnoot584 opsteecker: groot, lang mes. voetnoot587 vromen: baten. voetnoot588 uyt… komen: geboren worden, bestaan. voetnoot590 fijn man: brave man, vriendlief. al kenjet wel: al kun je't (= liegen) wel. voetnoot591 is blijckelijk: blijkt, is duidelijk. tuygh of… belegghen: getuigenis ervan bijbrengen. voetnoot592 Susannes-boef: oude geilaard, schelm. voetnoot593 Datje dus et regement stelt: dat je zo tekeergaat. reen: Tekst: reden. voetnoot595 bet: beter, meer. beucken: slaan. voetnoot596 meucken: slaan. voetnoot598 Moghelijck is misselijck: Wat mogelijk is, wat kan gebeuren, is onzeker. by provisie: bij voorbaat. voetnoot600 tot jou: bij je, in je huis. voetnoot603 jae trouwen: wel zeker; vss. 602-3: wat raakt het je wat ik eet? Waarlijk, je gaat ver, je bent waarachtig mijn voogd, zeker! Vgl. Aulul. 430. voetnoot604 gastebot: gastmaal. voetnoot606 verkort: te kort doet. gruys: korrel, zier. voetnoot609 de binnen-haert: de keuken, achterkamer. voetnoot610 selje verlieren: dial. zal het je verleren, afleren. voetnoot612 de kop… e broocken: lett. het hoofd… stukgeslagen; afgeranseld. voetnoot613 Staet of: blijf op (een) afstand! voetnoot614 voort de poot in slae: verder de kop insla (zie vs. 596). voetnoot615 Na dit vs. gaat W. in huis; T. roept hem achterna. Na vs. 620 verschijnt W. terug. voetnoot616 past: ervoor zorgt. voetnoot617 beslach: belegsel. voetnoot619 Gans lyden: basterdvloek: Gods lijden. uyt zijn mienen: anders dan hij bedoeld, verwacht had. voetnoot620 de Barbier: de barbier was ook de heelmeester. Derde Toonneel. Warnar.. - Tekst: Warnat. voetnoot621 ick: Tekst: iek. voetnoot623 Ofmen: Indien me. voetnoot624 loerd': bedroog. uyt de paerdevoeten: uit de voeten. voetnoot625 hor: weg. voetnoot626 ghesnor: gespuis. voetnoot627 dat je blijt toe sint: dat je nog blij zijt. voetnoot628 smoockt: kookt (eig. smoort). voetnoot630 schendich: schandelijk. of… e smeert: afgeranseld. voetnoot631 dat ickme… laten: dat ik niet weet hoe me te gedragen, te houden, dat ik niet weet waar te nlijven (van de pijn dus). voetnoot633 passer… op: geef er… om. voetnoot634 het miester-loon: loon van de heelmeester. gheblutste: gekneusde. voetnoot637 veur recht: voor het gerecht. voetnoot638 een goet knecht: een goede, flinke kerel. voetnoot639 rechten: een rechtsgeding voeren. voetnoot640 blommerhelten: basterdvloek: Gods bloedend hert. voetnoot641 inde ly: de minste, delft het onderspit. voetnoot642 compeer: makker. voetnoot643 komenschap: koopmanschap. voetnoot647 ontmorssen: ontfutselen. voetnoot648 lorssen: bedriegen, stelen. voetnoot650 Om datseme: opdat ze me. voetnoot651 swager: schoonzoon. druych: slim. voetnoot652 slecht: onnozel. ruych: ruw, met verwilderde haren. W. is niet zo onnozel als hij eruitziet! voetnoot653 dicht: gierig. voetnoot654 bataelje: gevecht. voetnoot655 ghekurven: dial. gekorven. voetnoot656 bedurven: dial. bedorven, in het verderf gestort. voetnoot657 worde… kroes: werd… dol, woest. in: en. voetnoot659 by gans eleweecken: basterdvloek = bij Gods heilige week. voetnoot660 Ick loof niet of: ik geloof vast dat. inne steecken: ingestoken, ingefluisterd. voetnoot661 op men peertjen: nijdig, boos. voetnoot662 vynen: vinden, betrappen. voetnoot663 int breecken: aan het (op)-breken. voetnoot664 sonder ommesien: zonder op de gevolgen te letten, zonder aarzelen. voetnoot668 Rijckert zegt de vss. 668-677, 680-691 en 694-703 zonder dat hij Warenar opmerkt. voetnoot670 dapper orber: zeer nuttig. voetnoot672 beteren eendracht: Tekst: beter en eendracht; de wijziging is de juiste lezing blijkens Aulul. 481. voetnoot676 oneerlijck: onfatsoenlijk, oneerbaar. voetnoot677 kostelijckheyt: kostbaarheid van levenswijze, weelde. voetnoot678 wel… ter mondt: wel… ter taal. voetnoot679 wat frayer reden: wat mooie woorden (genit. na wat). voetnoot680 Dat: indien (of wenszin). voetnoot683 snappen: zeggen, beweren. voetnoot684 In de vss. 684-691 laat R. de rijke vrouwen aan het woord. klappen: klinken; ik ben degeen die het geld heb aangebracht (bij het huwelijk). voetnoot686 Tamast: damast (van Damascus). Armozy: armozijn, zware zijde (van eiland Ormus). voetnoot687 jou lijf na setten: je erop toeleggen. voetnoot691 pont-groot: pond-Vlaams, nl. 6 gld. voetnoot692 Gans lichters: basterdvloek: Gods gewijde kandelaars of bliksems. kan: kent. voetnoot693 toesiender: opzichter, regent. voetnoot695 tranten: drentelen. voetnoot696 Neyster: naaister. dundoeck: neteldoek. voetnoot697 Ten baet niet: het is nog niet genoeg. staech: gestadig, altijd. voetnoot698 sabelen voer: voering van sabelbont. voetnoot701 De vss. 701-704 spreekt de Borduerwercker ghemorst: in 't klad gemaakt, geschetst. voetnoot702 heeft: Tekst: hetft. Dat aer… af: van dat andere. Bruydts Borst: borststuk, borstlap van bruidskleed. voetnoot703 groenen: met groene zijde bewerken. voetnoot705 hiel uyt: helemaal uitgesproken. voetnoot706 Leytse schuyt: schuit die op Leiden vaart. voetnoot707 op voordeel: om anderen voor te zijn, in voorkoop. voetnoot708 uyt zijn naem: buiten adem. voetnoot716 Itemptje: post (aanvangend met item). alse gaen mach: als 't maar kan. voetnoot719 weldighe: weeldige, zeer grote. voetnoot720 larysters an haer snoer: babbelaarsters om zich heen. omme loopt: ronddraait, duizelt. voetnoot721 opsteecken: opschommelen, vandaanhalen. gaet: straat. voetnoot722 vier Burghermeesters: dus zo veel als Amsterdam. voetnoot723 ordonnancy: gevolg. vol loven: volprijzen, naar verdienste loven. voetnoot724 Lijs: Elisabeth. labbekacx: kwaadspreekster, klappei. - Al de nu volgende eigennamen hebben een sprekende betekenis! ongder: onderschout, substituutschout. snaer: schoonzuster. boven Schout: de eerste hoge ambtenaar om recht uit naam van de lands-heer te doen. voetnoot725 Wyb'rich: Fri. Wibrig. Pensenaris: pensionaris, raadsman van de stadsregering. voetnoot726 Reim'rich: Remberta. kaeckels: babbelaarster. Procureur: pleitbezorger. Niesje: Agnes. Steebo: stadsbode, deurwaarder. voetnoot727 knollen dom: domme knullen. voetnoot728 Gans sacker lijsjes: basterdvloek: Gods heilig lijden, of sacre calice. daer gaen sucke tollen om: daar draaien zulke tollen, d.w.z. daar heerst zo'n drukte. voetnoot730 De courante nouvellen: de lopende nieuwtjes. voetnoot731 snap al: veelpraat. voetnoot732 broets: trouwlustig, manziek. inde kap sal: moet trouwen. voetnoot733 Harmen: Herman. bot ghevanghen heeft: een blauwe scheen opgelopen heeft. Goris: Gregorius. voetnoot734 onder de pels: onder de pantoffel. Krijn: Quirinus. voetnoot735 Heymetjen: Fri. Hemke. storting: miskraam. Dibberich: Dibbrecht, Brecht. voetnoot736 de wurp… kryghen: de naam zal krijgen, de vader te zijn voetnoot737 houdtmen pertinent Register: noteert men nauwkeurig. voetnoot738 Granmerchand: Fra. grand marchand = groot, rijk koopman; ook hier kiest R. sprekende namen. Vergelijk hiermee ook vs. 1031. voetnoot739 snorcker: bluffer, blaaskaak. swaer ghelane: zwaargeladen (schepen). ramps: Genit. bij wat. voetnoot740 groote Broeck: treffende naam, want ‘eene groote, ruime broek (werd) als een bewijs van volwassen manlijke kracht aangezien’ WNT, III, 1468. pollen: minnaars, boeleerders. Trijn hanecams: ook deze naam is boertig-juist gekozen, blijkens dit citaat uit Cats: ‘Gy die van minne queelt en eet geen hanekammen’ WNT, v, 2043. voetnoot742 kyeren: kinderen. voetnoot744 Hollanders: de leden van de Eglentier-kamer. Brabandtsche: de leden van de Brabantse kamer Het Wit Lavendel. heur broeck by legghen: moeten ervoor onderdoen. voetnoot745 op een prick e schat: tot in de puntjes, zeer nauwkeurig afgewogen. voetnoot747 De droeve questien: Tekst: questie. - Bedoeld wordt de strijd tussen Remonstranten en Contra-Remonstranten, die in 1619 aanleiding zou geven tot de terechtstelling van Oldenbarneveldt. voetnoot748 collegie: vereniging. neergeleyt: beslecht. voetnoot749 resolveren: de moeilijkheden oplossen. voetnoot750 klock-spijs: eten dat men niet behoeft te kouwen, dat dus zeer gemakkelijk in te nemen is. voetnoot751 bestay of bancket-maker: pastei- of banket-bakker. bayen: beiden, wachten. voetnoot752 de besoingien of is: de zaak afgehandeld is. e schayen: gescheiden, uiteengegaan. voetnoot753 koock: misselijk ben, walg (WNT, vii, 5074: razend ben). voetnoot754 Elementen: basterdvloek: de vier elementen, waaruit men dacht dat de wereld opgebouwd was. hoe keunje oock: wat kan jij praten! voetnoot757 trouwen: voorzeker. ondieft: buitengewoon, voortreffelijk. voetnoot758 verbrieft: vermeld, verklapt. voetnoot759 brallen: pronken. voetnoot760 Wat hettet…: Het heeft wat te betekenen! Je zou een mens weer jong maken met je gepraat! voetnoot763 of: af, gemaakt. trouwen: voorwaar. voetnoot764 grofgrayne kasjack: kamelotten (= stof van geite- en kemelshaar) overrok, jas. versette: zacht-zijden. voetnoot765 aftouwen: klaar spelen, doen. voetnoot767 rosenobels: gouden munt (oorspr. Engelse), toen ter waarde van 8 gld. 18 st. voetnoot771 Ick wod…: ik wou bij God dat ze met haar achterste op een hekel (= bord met opstaande ijzeren pinnen) zat. voetnoot772 verbrantste peeckelhoer: vervloekte oude hoer. voetnoot775 Wat: Tekst: Waer. voetnoot778 Een hiele galgh: een volle galg, d.i. zeven. krauwels: koksmaten. voetnoot779 overgheven: goddeloos, doortrapt. voetnoot780 onthout: weten. voetnoot781 slech: slechts, maar. badden: baden, vroegen. voetnoot783 kladden en kliecken: gemorste spijsklonters en brokken vuil. voetnoot787 van iender haer: van enerlei soort. voetnoot788 gheefjer… after: geef je er… van langs. voetnoot789 Rijckert: doordat hier in de druk van 1617 nog eens Vvarnar staat als sprekende persoon, is de aanduiding verkeerd tot en met vs. 799; dit werd hier verbeterd. voetnoot791 ien raven: een raaf. voetnoot797 droogh: zonder te drinken. voetnoot798 puys waer't oogh uyt: 't zou helemaal mis zijn, 'k zou boos worden (puys = poes). voetnoot801 ien abelheyt: een handige, slimme streek. voetnoot803 loerme: fopt me. voetnoot804 Ick seller ien schot veur schieten: ik zal er een stokje voor steken. aers: anders, tenminste, althans. voetnoot807 duyts: vrolijk, dronken (Vgl. Verdenius: a.w., blz. 75). voetnoot808 Alle wesen…: wat moet gebeuren, moet gebeuren! - De rest is een komisch toevoegsel. voetnoot809 ompoyen: de beker laten rondgaan. voetnoot810 Notaris: die moest de huwelijksvoorwaarden opstellen. voetnoot812 gater… op jou lijf: staat je naar het leven. voetnoot813 knecht: man, mens. niet veul ziels hadt: niet veel deugd bezat, niet te betrouwen was. voetnoot814 knielsvat: knekelhuisje; het stond ten N.O. van de Nieuwe Kerk en was in 1560 gebouwd. voetnoot815 Bay saft: wacht, zachtjes aan! veurme sien: voorzichtig zijn. voetnoot816 wangderen: dial. wandelen. voetnoot817 'tKerckhofjen: ‘Aan de Nieuwe Kerk waren toen ter tijd waarschijnlijk drie kerkhoven. Het grootste lag aan den Westkant van de Zuiderdeur naar den Nieuwezijds Voorburgwal. Aan den anderen kant van de Zuiderdeur lag een kleiner kerkhof, het Ellendighe Kerckhof… Aan den Oostkant van de Kerk was geen kerkhof, evenmin als langs den Voorburgwal. Aan den Noordkant was nog een klein smal kerkhof en dit wordt hier waarschijnlijk met het Kerckhofjen bedoeld. De barbier kwam dan van den Voorburgwal af en liep langs dit kerkhof tot hij bijna bij de poort van 't Grootschool was. Hier hield hij stil om in het daar staande knielsvat te zoeken. De straat langs de kerk schijnt toen nog geen Gravenstraat geheeten te hebben. Deze naam wordt hier ten minste alleen aan het tweede gedeelte gegeven, dat de barbier vervolgens doorging. Daarna stak hij den Nieuwendijk over en kwam zoo door de Zoutsteeg op het Water (Damrak)’. Leendertz Jr. 't groot-school: de Latijnse school, ten N. van de Nieuwe Kerk. voetnoot819 kars inne vars: kers en vers, kersvers. voetnoot820 ien nuwelijck bloedt: een zonderling mens. voetnoot822 milschot: middelschot, tochtschut tussen winkel en ingang. voetnoot823 mits: meteen. voetnoot824 Wybrant: Wigbertus. voetnoot825 of: er vandaan, naar beneden. mortel: Tekst: wortel; niet alle exemplaren van 1617 hebben evenwel wortel (cfr. Leendertz Jr.: blz. xxxvii); beendergruis, stof. voetnoot826 schortel-doeck: schort, voorschoot. voetnoot829 bochten: ravotten. voetnoot830-831 daer wast…: toen was het een geroep… en meteen begonnen ze (met stenen) te gooien. voetnoot832 ast diende datse…: als 't nodig was opdat ze nog juist…; kortom, ze had alle moeite om het er levend af te brengen. voetnoot833 moeten: ontmoeten, vinden. voetnoot835 trapaneerde: doorboorden je (de hersenpan). voetnoot836 e been: gebeden - met hem is het gedaan. voetnoot838 't ellendighe kerckhof: kerkhof, ten Z.O. van de Nieuwe Kerk, waar misdadigers, zelfmoordenaars en ketters werden begraven. voetnoot839 verwesen: veroordeelde. voetnoot840 Iusticy: terechtstelling.

Vorige Volgende

Warenar

Derde bedriif. Ga naar voetnoot+

Eerste toonneel.

Tvveede toonneel.

Derde toonneel.

Vierde toonneel.

Vijfde toonneel.

Over het gehele werk

organisaties

plaatsen