Logo DBNL
Gedichten. Deel 2 (1900)

Gedichten. Deel 2

(1900)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Derde bedrijf.

Eerste toonneel.

teeus.
 
Ick bin by gort de leste, het is al op de bien.573)
 
Heefter niemant miester Casper oft mijn jonghen e sien?
575
Segtme doch vrome Burghers, wat zijnse op e slaghen?575)
 
Gans doot datwe ons allegaer van ien ouwe man voor laten jagen,576)
 
Ick bin bloedich en blaeuw, soo sat hyer op mit de stock,
 
Ten bate niet of ick riep, hou op, ick bin de kock,
 
Ick seg hy heeft ien quae dronckenschap, indien hy buys ‘was.579)
580
Somma 'tgaet redelijck toe, nae datter gien hout in huys ‘was,580)
 
Hij heeft ons an hout gheholpen iens voor al.581)

Tweede toonneel.

warnar. teeuwes.
warnar.
 
Komt mijn herwaert ghy rabaut, ick segje hout stal.582)
teeus.
 
Wel gecx-kap, hier stae ick nou, wat hebje te vraghen?
warnar.
 
Wat hebjeme daer sucken opsteecker te draghen,584)
585
Weetje wel wat datje my dreyghde daer mee?
teeus.
 
Waren mijn mijn sonden soo leet, als dat ick dat niet en dee,
 
Het soumen opmen sterf-dach wel dapper vromen.587)
warnar.
 
Ick seg datter gien argher schelm as jy uyt en mach komen,588)
 
En dat ick op niemant ben ghebeten soo fel.
teeus.
590
Dat en liegje niet (fijn man) al kenjet wel,590)
 
De saeck is blijckelijck, ghy hoefter gien tuygh of te belegghen:591)
 
Maer jy ouwe Susannes-boef, wat hebje op ons te segghen,592)
 
Datje dus et regement stelt sonder eenighe reen?593)
warnar.
 
Vraeghje dat stucke diefs? binje daer niet mee te vreen,594)
595
Soo berouwtme dat icker niet bet op sat mit beucken.595)
teeus.
 
Ick sweertje, ick selje die kop weer iens soo murruw meucken596)
 
Dat sy d'ierste maent het niet vergheten en sal.
warnar.
 
Moghelijck is misselijck, by provisie hebjet al.598)
 
Wat hebje in men huys te doen as ick bin buyten?
teeus.
600
Wel, selmen t'avont tot jou gien hylijck sluyten,600)
 
Ick en den Hofmeester quamen bereyen 'tmael aldaer?
warnar.
 
Wat roert jou wat ick eten wil, 't sy raeuw of gaer,602)
 
Ick segje dat het veel is, ghy zijt mijn voocht, jae trouwen.603)
teeus.
 
Ick vraegh jou ofje t'avont gien gastebot selt houwen?604)
warnar.
605
Ick vraegh jou of ick gien sorgh mach draghen voor mijn huys?
teeus.
 
Ick vraegh jou wie jou soo veel verkort as een gruys?606)
 
Segme waerom wy de maeltijt niet bereyen en moeten?607)
warnar.
 
Vraechje dat stucke schelms? wat hebje te wroeten608)
 
De kamer, de binnen-haert, en 'thiele huys deur?609)
610
Men selje verlieren, dat hebjer veur.610)
 
Waer't datje jou allien e moeyt hadt mit de koocken,611)
 
Ick hadje mit de kneppel de kop niet e broocken.
 
Staet of, seg ickje, en komme de drumpel niet te nae,613)
 
Of wilje dat ickje voort de poot in slae.614)
615
Gaet niet deur, blijft daer staen, ter plaetse voorschreven.615)
teeus.
 
Ick segje datje past mijn mantel weer te gheven,616)
 
En mijn eene kock-mes met silv'ren beslach,
 
Of ick gae van hier niet, vanden hielen dach.
 
Gans lyden hoe gatet een mensch uyt zijn mienen,619)
620
Ick docht gelt ande hoenderen, en de Barbier selt an my verdienen.620)

Derde toonneel.

warnar. teeuwes.
warnar.
 
Neen by gort, soo lang as het daer leyt en heb ick gien vree:621)
 
Waer ick gae, waer ick stae, het kats-hooft moet mee,622)
 
Ofmen dat ghespuys daer eens ging inde aerde ‘wroeten623)
 
Men loerd'me soo niet, het moest uyt de paerde ‘voeten,624)
625
Raecktenser after het was voorseecker hor.625)
 
Loopt nou binnen, wilje kock, mit al jou ghesnor,626)
 
Ick gheefje oorlof, en denck datje blijt toe ‘sint.627)
 
Koockt en smoockt, klad en knoeydt nou so lang totje moe ‘bint:
 
Loopt in kamer en koocken, en waerje begeert.
teeus.
630
Schoon bescheyt, nouje ongs soo schendich of hebt e smeert,630)
 
't Hooft doet my soo seer dat ickme niet weet te laten.631)
warnar.
 
Jy sint e huert om te koocken, en niet om te praten,
 
Wiljet niet doen, gaet deur, ick passer niet veel op.633)
teeus.
 
Je selt het miester-loon betalen van mijn gheblutste kop.634)
warnar.
635
Ick segje niet veul, maer ick raedje te swyghen.
teeus.
 
Fijn-man, ick bin e huert om te koken, en niet om slagen te krygen,636)
 
Verstaeje dat?
warnar.
 
Wilje wat hebben roeptme veur recht,637)
 
Of loopt en haelt jou maets, en weest een goet knecht.638)

Vierde toonneel.

warnar.
 
Hy gaet deur, wat sou hy rechten, zijn bewijs heeft gien klaerheyt:639)
640
Maer blommerhelten wat steect hem een arm man in swaerheyt,640)
 
Die mit een rijck man anspant, men is voor-seecker inde ly,641)
 
Ofjer an hylickt, of zijn compeer wort, of maetschappy642)
 
Van eenighe komenschap me soeckt te maken,
 
Je selt voor-seecker in't onderspit raken.644)
645
Dat blijckt an dese Rijckert, die staet as kacx nae de mayt,645)
 
Maer hy heeftet'er voor-seecker op toe e leyt
 
Om me de Pot behendich t'ontmorssen.647)
 
Ick wed' hy dit volck, 'twelck hem verstaet op lorssen,648)
 
Expres e huurt had, en opghespeurt met vlijt,649)
650
Om datseme de buyt souden maken quijt.650)
 
'tWas quansuys om mijn swager te worden: ay lieve hoe druych ‘maet:651)
 
Maer Warnar is soo slecht niet, as hem 'thooft wel ruych ‘staet:652)
 
Hy is dicht op s'en penninghen, dat meuchje verstaen;653)
 
Daer heb ick noch een bataelje ghehadt met onse haen,
655
Die leydt ter doodt ghewont, ghesteecken en ghekurven;
 
O! die schelm hadd' my oock ten naesten by bedurven,656)
 
Maer de kop worde me kroes, in ick gaf hem sucken lap,657)
 
Hy was daer inde vloer doende met zijn klaeuwen, schrap, schrap,658)
 
Daer de Pot stondt begraven, by gans eleweecken,659)
660
Ick loof niet of de kocks haddent hem inne steecken.660)
 
Gans lyden ick was soo op men peertjen: ick was soo quaet.661)
 
Souw ick niet? daer een dief te vynen op hieter daet?662)
 
Terwijl dat hy int breecken was, ick lietme van de noot, raen,663)
 
Die een dief in zijn huys vijnt, mach hem sonder ommesien doot, slaen.664)
665
Maer holla, daer komt mijn toekomende Swagher aen,
 
Dat ick hem soo sonder spreecken verby souw gaen,
 
Waer in dese gheleghentheyt een saeck die niet en dienden.667)

Vijfde toonneel.

rijckert. warnar.
rijckert.
 
Somma daer heb ick e sproken mit al de Vrienden,668)
 
Zy prysen de Vryster, sy prysen de Vaer,
670
Me dunckt oock dattet wel dapper orber waer,670)
 
Dat de rijcke Vryers altemet een arme Dochter gingen trouwen,671)
 
'tSou dienen om de Stadt in beteren eendracht te houwen.
 
Voorseecker wy souwen min ghequelt zijn vande nijdt,
 
En als zy hoopte van Rijckeluy kinderen te worden ghevrijt,
675
Sy zouden haer dan zoo lichtelijck niet begheven,
 
Als zy nu wel doen tot een oneerlijck leven,676)
 
Wy souwent oock met de kostelijckheyt niet maken so bondt.677)
warnar.
 
Wat een Swager sel ick daer krygen, hoe wel is hy ter mondt,
 
Hoe kan hy vande suynicheyt kallen, wat frayer reden.679)
rijckert.
680
Dat men al de Dochters sonder goedt ten huw'lijck besteden,680)
 
Zoo zouden zy altesamen daer na moeten legghen an,
 
Om mit haer goe manieren te raecken an een Man.
 
Dan waer uyt het gheen men nu daghelijcks hoort snappen,
 
Waerom souw ick niet, 'tzijn mijn schyven die 'er klappen,684)
685
Ick hebber soo veel in-ghebrocht, of mier as jy,
 
'kWil sondaechs int Tamast gaen, en 'swerckedaechs in Armozy.686)
 
'kBegeer een kettingh as mijn nicht, je meuchter jou lijf na setten,687)
 
Ons ghebuerken het een nieuw fatsoen van Braseletten,688)
 
Die weghen ontrent hondert daelders an gout;689)
690
Ick heb stoelen laten maecken van ebben-hout,
 
Het stuc kost slechs vijf pont-groot, ic en geeffer niet meer ‘veur.691)691)
warnar.
 
Gans lichters hy kan de rijcke wyven deur en weer ‘deur,692)
 
Men mocht hem wel maecken toesiender daer op.
rijckert.
 
Een heelen dach hebje an de deur sulcken gheklop,
695
Oft altijt stater volck int voorhuys te tranten,695)
 
Dan isser de Neyster mit dundoeck en kanten,696)
 
Ten baet niet, al sitter staech een op de vloer.697)
 
Dan isser de Bontwercker met sabelen voer;698)
 
Schuersters en schoonmaecksters, schijnt datter schier woonen.
700
Dan isser de Borduerwercker met al zijn patroonen,
 
Dits een nieuw werckjen, ick hebt eerst met houtkool ghemorst,701)
 
Dat aer heeft Grietje Goossens af, het is haer Bruydts Borst,702)
 
'tBloemtjen sal binnen gout wesen, en men sal om de rant, groenen.703)
 
Dat Patroon heeft jou Truytje Nicht aen een paer hantschoenen.
705
Als die een wijl gheteemt heeft, en noch niet hiel uyt,705)
 
So komter een Pot Aerd'beyen uyt de Leytse schuyt,
 
Die heeftse daer al op voordeel laten koopen.707)
 
Dan komt de Goutsmits knecht uyt zijn naem gheloopen,708)
 
Om noch eens te deech te vraghen na 'tfatsoen vande ringh,
710
Niet anders dan offer de zalicheyt aen hingh.
 
Dan brenghter een 't Linnen van styven en recken.
 
Dan komter de Schoenmaecker nieuwe schoenen an trecken.712)
 
Dan brenghter een proefjens van Wijn, of uytheemsch bier.
 
Dan kompter een reeckeningh t'huys van drie vier vel Pampier,
715
By den Snyer gheschreven op lest leden Maendach,715)
 
Mit Itemptje, by Itemtje, so dicht alse gaen, mach,716)
 
Een Mensch die 't aensach kreech de koorts op het lijf.
 
Dan worter garen t'huys ghebrocht van een oudt Wijf.
 
Of dit ghelt kost, 'k wed men 't niet om een weldighe somme, koopt.
720
Dan heeftse noch zoo veel larysters an haer snoer, dat jer 't hooft of omme loopt,720)
 
Ick weet niet waer zyse al opsteecken uyt de gaet.721)
 
Se hebben vier Burghermeesters en een hiele Raet,
 
Mit sulcken ordonnancy datjet nimmermeer vol loven, zout,723)
 
Lijs labbekacx is ongder, en haer snaer is boven, Schout.724)
725
Wyb'rich weet wel Pensenaris; wat mienje bylo?725)
 
Reym'rich kaeckels Procureur, en Niesje neuswijs Steebo.726)
 
Sy wetent beter as de mans, wy zijn maer een diel knollen, dom.727)
 
Gans sacker lijsjes daer gaen sucke tollen ‘om.728)
 
Tweemael ter weeck leestmer van bladt tot bladt,
730
De courante nouvellen uyt de vier hoecken van de stadt,730)
 
Ghetrouwelijck vergadert door Secretaris snap, al,731)
 
Daer hoorje wie dat broets is, en wie'er inde kap, sal:732)
 
Waer Harmen bot ghevanghen heeft, waer Goris vrijt.733)
 
Dat Jan onder de pels moet, en dat Krijn zijn Wijf smijt.734)
735
Dat Heymetjen een storting gehadt heeft, en Dibberich swaer, is,735)
 
Wie dat de wurp sel kryghen, en wie dat de Vaer, is:736)
 
Daer houdtmen pertinent Register en neemt naerstelijck acht,
 
Hoe veel Banckerottiers dat Granmerchand heeft in zijn gheslacht.
 
Wat Snorcker lijt jaerlijcx an zijn schepen, swaer ghelane, ramps,
740
Hoe veul bastarden dat Groote Broeck heeft, hoe veul pollen Trijn hanecams.740)
 
Wat elcke Bruyt veur klieren en veur juweelen al heeft.
 
Hoe veul duysenden elck ten hylijck mit zijn kyeren gheeft.742)
 
En sy weten't mit sulcken gracy allemael, en soo kloeck ‘te seggen,743)
 
Ick laet de Hollanders staen, de Brabandtsche Rederijckers moghender heur broeck ‘by legghen.744)
745
'tBeleydt van Lant-saken en vanden Oorloogh wort daer op een prick e schat.745)
 
Men disputeerter uyt de Schrift, ergo dit, ergo dat.746)
 
De droeve questien diemen soo seer ‘beschreyt,747)
 
Zijn in dat collegie al lang al neer ‘geleyt,748)
 
Sy konnen resolveren, al is de saeck noch so swaer:749)
750
Sy gaender mee deur of het klock-spijs waer.750)
 
Komter dan Kock, Hofmiester, bestay of bancket-maker, die moet soo lang bayen,751)
 
Tot dat de besoingien of is, en den raet e schayen.752)
 
Somma sommarum daer is soo veul dat icker schier of koock.753)
warnar.
 
Elementen, toekomende swagher, hoe keunje oock.754)
rijckert.
755
Hebjet e hoort?
warnar.
 
Van stuckjen tot beetjen.
rijckert.
 
Wie soud' niet veur sucken last ‘grouwen?
warnar.
 
Ick heb staen lachen dat ick mijn buyck mit bey mijn handen most vast ‘houwen.
 
Jae vaer, trouwen je keunt ondieft.757)
rijckert.
 
Noch heb ickje het duysenste deel niet van haer rancken verbrieft.758)
 
'k Lach liever in vijf en twijntich Veghevieren, dan ick gingh mit een rijck wijf ‘brallen.759)
warnar.
760
Wat hettet te beduyen, je soud' een mensch een jeught in 't lijf ‘kallen,760)
 
Ick heb een welghevallen an jou suynighen aert.
rijckert.
 
Hoor hier, evenwel raed'ickje datje de eer opje Dochters Bruyloft bewaert.
 
Zijn jou Bruygooms klieren al of?
warnar.
 
Of vaer? neense trouwen.763)
 
'k Heb daer een grofgrayne kasjack legghen, mit een paer versette mouwen,764)
765
Daer sel ick hetje wel mee aftouwen ‘den eersten en tweeden dach,765)
 
Een yeghelijck moet het anlegghen nae dat zijn staet vermach.
 
Die niet heeft, mach niet te werck gaen oft rosenobels sou regenen.767)
rijckert.
 
Neen, je hebt noch al wat, en God kent meer seghenen,768)
 
En maken het kleyntje tot een grootje.
warnar.
 
Dat woort staetme niet aen.
770
Hy weet vande Pot, de mayt heeftme verraen.
 
Ick wod byget datse mit haer naers op een heeckel ‘voer.771)
rijckert.
 
Wel hebje de praet allien?
warnar.
 
Die verbrantste peeckel ‘hoer.772)
rijckert.
 
Op wien hebje te preutelen? hoe hebben wy 't nou?773)
warnar.
 
Op wien sou ick preutelen aers as op jou?774)
rijckert.
775
Waer heb ick anders ghesocht as jou wel te believen?
warnar.
 
Dat meuchje wel vraghen, je sondme daer 't huys vol dieven.
 
Wat had ick daer ien krioel, wat wasser ghewauwels,
 
Een hiele galgh mit Cocks, en drie vier hondert krauwels,778)
 
Al eerloose schelmen, overgheven en stout,779)
780
Elck mit twie paer handen, nae mijn beste onthout,780)
 
Sy grepen slech toe, niet iens datse om ien pot of pan ‘badden.781)
 
In somma, 'twas al diefachtich tot de klieren toe diese an ‘hadden;
 
Die besmeert van kladden en kliecken, waren soo grof,783)
 
Dat, watter iens anraeckte, dat kreeghjer niet of
785
In de eerste drie weecken, of ten minsten viertien daghen:
 
Al hadjer oock ien dreg of ien ancker ingheslaghen,
 
En spandemer vier paerden an van iender haer.787)
rijckert.
 
Hoe gheefjer wat after.788)
warnar.
 
Ick segje 'tis waer.
rijckert.
 
Nae dat ick dan hoor soo heb jyse al late ‘gaen.
warnar.
790
Al hadmen 't hiele lijf vol oogen, 't was heur niet meugelijck gae ‘te slaen:
 
Sy waren geduymt en gevingert, als ien raven gebeckt.791)
rijckert.
 
Wat dunckje vande Wijn, heeft de kraen al iens gheleckt,792)
 
Of wasse, doenje uytgingt, noch niet inghekomen?793)
warnar.
 
Dat sel ickje niet segghen, ick heb gien Wijn vernomen,794)
795
Ick ghever oock niet om, sy komt ien hiel jaer niet tot mynent in huys.
rijckert.
 
Evenwel moet ick jou t'avont iens maken buys:796)
 
'tEn past niet met allen datmen ien hylijck so droogh ‘sluyt.797)
warnar.
 
Ick houwer niet of.
rijckert.
 
Ghy moet, of puys waer 't oogh ‘uyt.
 
Jy moet het welvaren van 't hylijck drincken, binje jou dochters vrunt.799)
warnar.
800
Ick houwer mijn geck me: 'kweet waer hy't op het e munt,
 
Hy meenme mit ien abelheyt droncken te maken,801)
 
Om moytjens en mackelijck after de duyten te raken:
 
Maer lieve Broer jy loerme soo niet,803)
 
Ick seller ien schot veur schieten, so ick aers Warnar hiet.804)
805
Ick sel't buytens huys erghens, daer't niemant en rooft ‘steken,
 
Soo sel zijn Wijn uyt wesen, en hy vergheefs zijn hooft ‘breken.806)
rijckert.
 
Wat segjer toe, selje duyts wesen van daech?807)
warnar.
 
Alle wesen moet wesen, seyd' de man, en ick moet nae den Haech,808)
 
Wy sullen jens ompoyen as alle dingh klaer ‘is.809)
rijckert.
810
Adieu dan tot t'avont, ick gae om ien Notaris.
warnar.
 
Wat worden jou laghen e leyt, ó ronde schijf.
 
O Pot! wat gater mennich man op jou lijf.812)
 
Wel mocht ick het dencken dat dese knecht niet veul ziels ‘hadt.813)
 
Waer schuyl ick de Pot nou best? laet iens sien; int kniels ‘vat.814)
815
Bay saft, ick moet veurme sien wat ick bedrijf.815)
 
Lest ging ien Barbier inde Maneschijn wangderen mit zijn wijf,816)
 
'tKerckhofjen om, tot datset an't groot-school schier brochten:817)
 
Doe seyd hy, wijfjen of we hier ien doots-hooft uytsochten,818)
 
Dat kars inne vars was, inne gaef inne goedt.819)
820
Ien doodts-hooft seydse, ien doots-hooft, wat binje ien nuwelijck bloedt?820)
 
Jae ien doots-hooft seyd' hy weer, dunckt het jou jen gril ‘sot?
 
'tSou proncken inde winckel as ien becken in't mil ‘schot,822)
 
Jy meucht soo lang wachten: mits klom hyer in.823)
 
Sy begon te roepen, miester Wybrant wat hebje inje sin?
825
Komt ras of. Wacht, seyd' hy, dat icker ien sonder mortel, soeck.825)
 
Doen hy't had, quam hy, daer isser ien, draechtet onger jou schortel-doeck.826)
 
Doe ginghense 'tgravestraetje deur, de nuwedijck over, soo langh wast te deech.827)
 
Maer mits asse op het water komen, recht veur de sout-steech,828)
 
Daer ien diel jongens liepen bochten, komt de wijnt en blaester829)
830
Het schorteldoeck op; daer wast tovenaester,
 
Tovenaester, van roepen en mit goyen in't til.831)
 
Somma se haddet soo quaet ast diende datse 'tlijf behil.832)
 
Neen, school ickje daer Pot, de droes mochtje moeten.833)
 
Quamen de Barbieren daer onder de doots-hoofden te wroeten,
835
Sy trapanneerde jou, sy annatomiseerde jou van leen tot leen.835)
 
Die ong'er heur hangden komt daer is toch al veur e been.836)
 
Vloochse die wech op, ich sacher noyt veer of ien vlerck ‘of,
 
Ick gaese liever begraven op 't ellendighe kerck ‘hof,838)
 
Daer wort niemant begraven as verwesen lien,
840
En daer sel tusschen dit en morghen gien Justicy gheschien.840)

Vorige Volgende