Logo DBNL
Gedichten. Deel 2 (1900)

Gedichten. Deel 2

(1900)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Tweede deel.

ariadne.
 
Ay sterke fantasij! sal ick u niet verwinnen?
 
Met wat begoocheling verbijstert ghij mijn sinnen?
315
Wat hangt mij dus aent ooch dat mij t verstant bemorst?315)
 
Wat leyter dus en speelt onder mijn slinker borst,316)
 
En treckt door al mijn leên? en dreycht mijn teder harssen?
 
Ach wat benautheit comt schielijck mijn hart beparssen?
 
Nu Ariadne cloeck, en bandt, met al u macht
320
Dees revelingen wt u besige gedacht.320)
 
Hebdij niet dick gehoort van outbedaerde wijven,321)
 
Dat int beginsel sij daer licht sijn wt te drijven?322)
 
Maer swaerlijck alsse staen gewortelt in den sin.
 
‘En graeft geen put soo diep dat gh 'er moet blijven in.
325
Maer hoe? tis veel te laet, mijn wil is al gedwongen,
 
U edel beeltenis o Theseus is gedrongen
 
Int diepste van mijn siel, en heerscht allene daer,
 
Sij is niet in mijn macht, maer ick ben in de haer.
 
Ay edel jongeling van schoonheit wtgelesen,
330
Het opdoen goddelijck van u hoochdragend wesen,330)
 
Hoochdragend niet om niet, u edel heus gemoet,
 
Dat in u oogen claer sich vrolijck open doet,332)
 
En die wt groene borst comen soo rijpe reden,333)
 
U toonend' opgevoet te sijn int puick der steden,
335
U mannelijcke deucht, en liefde tot u lant,
 
Wast yder ogenblick in mijn beroert verstant.336)
 
Wech soete sotternij, flux segg' ick wilt verreijsen,337)
 
Eer dat mijn cranke brein sich t'eenemael vergeckt.338)
 
Soo niet dan anxt, en vaer int sotte minnen steckt,339)
340
En sorge vol verdriet, waer van het hart mach eijsen,
 
O Min wt mijn verstant wilt dan te rugge deijsen,341)
 
Ghij die mij het vernuft, met lose schijn, bevleckt.342)
 
Flux soete sotternij, wech segg' ick, en vertreckt,
 
Met u beloften schoon van ijdele gepeijsen.344)
345
Datmen der Minnen cracht in sijn gemoet gedoocht,
 
Wanneer een vaste gront sich aen u hoop vertoocht,346)
 
Is eenichsins geraên, maer die cunt ghij niet vinnen.347)
 
Te minnen sonder hoop is droom en beuseling:348)348)
 
Dies soete sotternij vertreckt van hier gering,349)
350
Wech segg' ick, en vertreckt wt mijn verwerde sinnen.
 
 
 
Sacht Ariadne, sacht, ghij lastert hier ter stee351)
 
De grootvermogen Min, en door hem Theseus mee.352)
 
Beveelt dus onvoordacht u Minne niet te coelen,353)
 
T'en is geen ondeucht, treek tot ware deucht te voelen,
355
T 'en is geen dootsondt, datmen medelijden heeft,
 
Met een die om de deucht sich in perijkel geeft.
 
Dat doet ghij brave Prins, die, om u ondersaten357)
 
Van d'altesware last te vrijen, aen gaet vaten358)
 
Een sorchelijcke wech vol van verwerde paên,
360
Omt vreesselijcke dier cloeckmoedich te verslaen.
 
Maer las! den doolhof die Dedalus constich wrachte,
 
Wiens wtcoomst nauwelijx hij selve vant, en achte362)
 
Ick niet met allen bij den doolhof, daer soo vert363)
 
Mijn reuckeloos verstant is schendich in verwert.364)
365
De felle crachten van het monster ongenadich,365)
 
Sijn niet met allen bij der Minnen Godt grootdadich;366)
 
Ick heb veel meerder reen om mij t'ontfermen, dan
 
Over mij selven, als over een ander man.
 
Maer hoe? ten sij dat ick gae naerstelijcken spooren,369)
370
Tot sijn behoudenis, ick selve gae verlooren.
 
Deert mij mijn eygen smert, tis nodich voor gewis
 
Dat ick met Theseus staet oock hebbe deerenis.
 
Mijn wel en qualijckvaert hangt ganschlijck van de sijnen,
 
Het luck dat Theseus vijnt sal Ariadne vijnen.374)
375
Maer wat ist oft hij schoon het leven al behouw,375)
 
Indien ick niettemin gestadich in mijn rouw,
 
En int verwerde net der minnen blijve steken,
 
Waervan t mij niet en voecht den eelman aentespreken.
 
Ach altewrede schaemt wat swaere slavernij,
380
Legt ghij den vrouwen op! en sijn wij niet soo vrij
 
Gebooren als de mans? Jae; maer wij moeten duicken,
 
Onder het juck van dees, en ander wree gebruicken,
 
Waer door dat onse lust strengelijck wert gesnoert,
 
Die sij door lange tijt vast hebben ingevoert.
385
Ach Theseus soo ghij siet, wat lijden ick moet dragen,
 
Waerom en coomdij mij niet om mijn minne vragen?
 
Dan soo ghij t niet en siet, soo moet ick mijnen noot
 
U clagen bij geschrift, dewijl de schaemte root
 
Het spreken mij verbiet, dat mij de Min gaet hieten,389)
390
Immers de brief en sal sijn verwe niet verschieten.390)
ariadne. corcyne.
ariadne.
 
Corcyne.
corcyne.
 
Dochter.
ariadne.
 
Och.
corcyne.
 
Wat isser dat u deert?
ariadne.
 
Ick openbaer t haer niet, mijn sinnen sijn gekeert.
corcyne.
 
Isser yet dat u smert wilt het mij mededeelen.392)
ariadne.
 
Ach waerde voester!
corcyne.
 
Suldij die u droefheit helen?
ariadne.
395
Sal ick het doen of niet?
corcyne.
 
Segt vrijlijck wat u let,
 
En op u voester waert, een vast vertrouwen set,
 
Dat sij tot u verdriet eenige raet sal crijgen.
ariadne.
 
Ach mijn inwendich vuyr ick can u niet verswijgen!
 
Mijn heimelijcke smert moet nodich sijn vertelt,
400
Daer coom af wat het mach, de Min doet mij gewelt.
 
Ach voester!401)
corcyne.
 
Wel hoe nu? vertreckt mijn uwe smerte.
ariadne.
 
De Min.
corcyne.
 
De Min?
ariadne.
 
De Min van Theseus brant mij 't harte.
corcyne.
 
De Minne brant u hart? hoe segdij dat? om wien?
ariadne.
 
Om Theseus.
corcyne.
 
Theseus? Och dats qualijck toegesien.
405
Een wufte vreemdeling hebdij tot lief vercoren?
ariadne.
 
Maer die te boven gaet al Cretaes ingeboren.
corcyne.
 
Eer dat de Minne wast treckter u sinnen van.407)
ariadne.
 
Te laet ist, ghij gebiet dat ick niet doen en can.
corcyne.
 
Ghij cunt indien ghij wilt dees raserije stillen.409)
ariadne.
410
Indien ghij wilt, dats waer, maer ick en can niet willen.
corcyne.
 
Ghij moet, daer is geen hoop, want hij bemint u niet.
ariadne.
 
Geschieden can het geen dat noch niet is geschiet.
corcyne.
 
Hij weet niet van u smert, hoe soud' hij wederminnen?
ariadne.
 
Ick sal hem weten doen wat dat ick lij van binnen.
corcyne.
415
Tgebruick laet dat niet toe, noch oock der schaemten stuir.
ariadne.
 
Onbillijck ist gebruick, ick vollich de natuir,
 
Wij sijn soo vrij als sij.
corcyne.
 
Hij sal u niet verkiesen,
 
Maer weijgeren misschien.
ariadne.
 
Can icker bij verliesen?
corcyne.
 
Maer hij sal sterven, of vertrecken over see.
ariadne.
420
Soo sterreft Ariadn' of soo vertrecktse mee.
corcyne.
 
Belooft hij u sijn Min, hij sal sijn woort niet houwen.
ariadne.
 
Och moochdij sijne deucht wel sullix toevertrouwen?422)
corcyne.
 
Ach eenvoudige maecht! kendij de mans niet bet?423)
 
Sij fluiten soet tot dat de vogel is int net;
425
Lichtvaerdich en geveinst, twee punten om te vresen.
ariadne.
 
Dit seggen sij altsaem der vrouwen doen te wesen.426)
 
Mijn leijtsman is de Min, hierom laet mij betien.427)
corcyne.
 
Helas een ongeluck en canmen niet ontvlien,
 
Wanneer de Goôn verstoort van voorsicht ons beroven.429)
430
Wat reden dat ick spreeck sij sijn voor eenen dooven.
 
Nu dan, mijn dochter, soo dan allen goeden raet,
 
Om u voornemen om te stooten, comt te laet,
 
En condij niet de wech die veijlichst is betreden,
 
Soo sal ick alle moeyt', en naersticheit besteden
435
In t'geen dat u belieft, sorchvuldich, om daer deur,
 
Indien het moglijck is, u quaet te comen voor.436)
 
Gebruickt mijn in u dienst, jck stae tot u geboden.
ariadne.
 
Laet ons gaen bidden dan de goedertieren Goden
 
Om een geluckich eint, daer nae sal ick een brief
440
Schrijven, op dat ghij die gaet dragen aen mijn Lief,
 
Eer hij nae t' doolhof gae tegen het monster crachtich.
corcyne.
 
Ick vrees', helas! Godt maeck mijn vrese logenachtich.
choor.
 
Staech soeckt het welich hof sijn blinde lust te boeten,443)
 
Die sij dan goet, of quaet, gansch sonder onderscheijt,
445
Des sietment in sijn lust meer tegenheits ontmoeten,445)
 
Als een gemenen man in sijnen arrebeijt.
 
 
 
Der Princen kindren teer worden, tot allen tijen,447)
 
In lusten opgevoet, die worden daglijx broot:
 
Daeromme soecken sij tot ongewoon verblijen,
450
Dickwils een nieuwe lust, die brengt haer inden noot.
 
‘Die stadich alledaech geniet sijn lust nae winssen,451)
 
‘Verliest int eint haer smaeck, want de gewoont maeckt eelt.
 
‘Dies, die de kinders jong van de gevreesde Princen,
 
‘Opvoedt in alle lust haer alle lust ontsteelt.
 
 
455
‘Die tot de lust gewent is van sijn jonge dagen,
 
‘En weet noch goedt noch quaet, is teder van gemoet,
 
‘En als de smerte comt, kan hijse niet verdragen,
 
‘Maer raeckt ter eerster stoot bedruckt onder de voet.458)
 
 
 
Het dertel hof en is dan inder daet soo welich
460
Noch wenschelijcken niet, gelijckt van buiten schijnt,
 
Indien men vol van twist, van haet en nijt crackelich,
 
Sijn schadelijcke vreucht, en valsch behagen vijnt.462)
 
 
 
Der Princen kindren sijn soo welich niet van leven,
 
Gelijck als menich man haer oordeelt onvoordacht,464)
465
Soo s' haer om vreemde lust dick in perijkel geven,465)
 
En soo gemeene lust van haer niet wort geacht.
 
 
 
In Ariadne sien wij veel veranderingen,
 
Van verwe, van manier, van wesen, en van sin,
 
En t' arrichdenckent hof mompelt geen ander dingen,
470
Als dat sij heeft geleijt op Theseus hare min.
 
 
 
D'aloversiende Son heeft, in voorleden jaren,
 
De sachte Venus en de stoute Mars beclapt472)
 
Aen haren man Vulcaan, dewijl sij tsamen waren,473)
 
In lustig overspel, daer hij haer heeft betrapt.
 
 
475
De lachende Godin, al isse blij van oogen,
 
Het speet haer lange tijt, sij noemdent een verraet,
 
En swoer bij d'helsche stroom, dat sijt hem wt sou drogen,477)
 
Was anders hare macht niet cleender als haer haet.478)
 
 
 
De Cuisheit statich gingt haer desgelijx aentrecken,
480
En liet haer dunken t' was haer mee geschiet te spijt,480)
 
Want een oncuissche daet int openbaer t'ontdecken,
 
In aller veugen oock tegen de Cuisheit strijt.482)
 
 
 
Voorwaer een cuis gemoet sal nemmermeer verhalen
 
Waer in een ander heeft oncuisschelijck gedaen,
485
Maer den oncuissen soeckt oock dick door logentalen,
 
Een ander maken vuijl, sijn vuilheit voortestaen.486)
 
 
 
Dese godinnen beij gingen te samen spannen,487)
 
Om dit te wreken op de clare Sons geslacht,
 
Sij deên Pasiphaë verachten alle mannen,
490
En minnen eenen stier, onmenschelijck bedacht.490)
 
Ontdecksters van de Min, beschaemsters van de Cuisheit,
 
Siet dit exempel aen, betoomt u wufte tong,492)
 
En neemt eens naerstich acht, watter tot uwent thuis leijt,493)
 
Soo mocht het, dat de grofst van u, de fijnste song.494)
 
 
495
O ghij Godinnen hooch wij bidden wilt genoegen495)
 
Aen de genomen wraeck, vol deerlijck ongerief,496)
 
En wilt het eedel huis geen meerder straf toevoegen,
 
Door Ariadnes min, op haer wtheemsche Lief.
theseus.
 
Godinne die tot Crijch, en Wijsheit doet gemenen ‘vlijt,499)
500
Pallas die t sterke schilt vant wijs-beroemd' Athenen ‘sijt,
 
Indien dat u te voet mijn borgers allegaer ‘vielen,
 
Wanneer dat ick vertrock nae desen genen clenen ‘strijt,502)
 
En ick ootmoedelijck quam voor u hooch outaer ‘knielen,
 
Indien mijn borgers oyt, u mogentheit voor waer ‘hielen,504)
505
Soo tot beschutster u Athenen te verheven ‘plach,505)
 
Jont dat het woede dier vant welkmen seven paer ‘sielen,
 
Dickwils in corte tijt aen Proserpina geven ‘sach507)
 
Door dees mijn rechter hant, comen omt bose leven ‘mach;
 
Soo sal u rijckelijck ons danckbaer borgerij ‘eeren,
510
Den welcken noijt soo veel aen ander saeck bedreven ‘lach;510)
 
Wilt u genadich ooch hierom Godin op mij ‘keren.
 
Waer sijdij rechterhant? u crachtelijck moet ghij ‘weren!
 
Nu gramschap ongetemt alhier den tijt voor handen ‘siet513)
 
Datmen can cloecke deucht van uwe raserij ‘leren,
515
Hier laet de reden toe dat ghij wt uwe banden ‘vliet,515)
 
Aent vreeselijcke dier uwe verbolgen tanden ‘biet,
 
En gaet het grimmich met u crachten wtgelaten ‘an.517)
 
En ghij mijn moedich hart dat Theseus noijt in schanden ‘liet,
 
Door wien ick strijden veel, gevaerlijck boven maten ‘wan,519)
520
Geen daet soo seer als dees mijn borgerije baten ‘can.
corcine. theseus.
corcyne.
 
Hola grootmoedich Prins, hola, om niet onwaerdich
 
Te sneven, avontuirt u selven niet lichtvaerdich,522)
 
Ick sie u cloeck gemoet, ghij gruwt niet voor de doot,
 
Want anders hieldij u wel willich wt den noot.
525
Ghij sijt van Godlijck saet, t'is aen u moet te mercken,
 
Maer moet is niet genoech, om grote daên te werken,
 
T'en sij dat goeden raet haer oock geselschap houdt.527)
 
Neemt mij ten besten af, dat haer een vrouw verstout,
 
Om u grootachtbaerheit in sijn opset te raden.529)
theseus.
530
Wie sijdij moeder? oft hoe coomdij dus beladen530)
 
Met sorge van mijn doot? Wie seindt u mijn ontrent?531)
corcyne.
 
Ick ben de voester van de gene die mij sendt,
 
Dats Ariadne, die u bidden doet te letten
 
Voordachtich op t'gevaer daer ghij u in gaet setten.534)
535
De saeck wel overlegt, bedenckt eens wat ghij doet.
 
Soo ghij den strijt al wint, daer ghij toe sijt gemoet,536)
 
Ick neme dat u Mars, noch Pallas laet verlegen;537)
 
Hoe raeckt ghij weer te rug wt de verwerde wegen,
 
Daer Daedalus bijnae bleef sellef in verdwaelt?
theseus.
540
Voorwaer ghij hebt gelijck int geen dat ghij verhaelt.
 
Mijn ijver tot den strijt liet mij soo seer niet denken,
 
Op mijn behoudenis, als op het dier te krenken.542)
 
Wat middel om daer nae te keren tot de poort?
corcyne.
 
Daeromme seijnt u Ariadne dese coort,
545
Om inden inganck van het doolhof vast te binden,
 
En die te volgen, om den wech te rug te vinden.
 
Ontfangt de nutte gaef van d'hoochgeboren maecht.
theseus.
 
U eedel schoon Princes voor mij meer sorge draecht,
 
Dan ick oijt heb verdient, dan ick oijt can verdienen.
550
Ick can haer nemmermeer vergeldinge verlienen,
 
Die groot genoech sal sijn voor d'eer die mij geschiet.
corcyne.
 
Sij wenscht u welvaert, en ander vergelding niet,
 
En bidt u desen brief voor uwen strijt te lesen.
 
Adieu, vaert wel.
theseus.
 
Vaert wel. Een brief? wat mach dit wesen?
555
Ick ben verwondert, en mij dunckt een selsaem ding,555)
 
Sulken gemeensaemheit tegen een vreemdeling.
 
Bij wijlen is een vrouw seltsaem int overleggen.
 
Sij doet mij grote jonst, wat mach haer schrijven seggen?558)
 
 
 
Soo veel voorspoedicheits, o Theseus hooch vernaemt559)
560
U Ariadne wenscht dat u mach wedervaren,
 
Als u verheven moet aenslagen hooch omvaemt,561)
 
En alsser stemmen veel u waerde lof verclaren.562)
 
 
 
Grootmoedich jongeling, waert sake, dat ghij droecht563)
 
Voor mij soo grote sorch, als ick schep ongenoecht564)
565
Wt u perijkel swaer, en met u ben te lijen,565)
 
In waerheit, ghij sout mij meer soecken te bevrijen
 
Wt de verwerde paên des doolhofs, daer mijn hart
 
En sinnen onvoordacht, soo wijt in sijn verwert,568)
 
En wt het hardt gewelt vant monster ongenadich,569)
570
Dat mijn verheert verstant in boeijens hout gestadich,570)
 
Meer, als ghij onvertsaecht u leven soeken sout571)
 
Te wagen inden hof van Daedalus gebouwt,
 
Tegen het monster wreet dat van u ondersaten,
 
Den ganschen afcoomst van ons eedel huis doet haten.
575
Maer, las! den wreden loop der sterren liet niet toe,
 
Dat Theseus soude doen het geen dat ick nu doe,
 
Het geen dat ick nu doe door dwang van vreemde crachten.
 
Hoewel t mij tegen is, soo can ick niet verachten578)
 
U liefde tot u lant, en deucht die ghij betoont,
580
Door dien dat ghij u lijf noch leven niet verschoont
 
Voor uwe borgerij, want in mijn Minne druckich,
 
Wiens oorsaeck dat dit is houd' ick mij noch geluckich,582)
 
Om de waerdije van de geene die ick min.
 
Ach wat heeft oock mijn Liefd' al tegenspoedichs in!584)
585
De oorsaeck die mij doet mijn waerdich lief verkiesen
 
Is d'oorsaeck die mij doet mijn waerdich lief verliesen.
 
T'en waer u eele deucht, gh'en gaeft u in gevaer;587)
 
Ick minden u oock niet indien dat niet en waer.
 
Nu dan grootmoedich Prins, ghij sijt niet af te keren,
590
Vant heerelijck besluit, jck sal de Goden eeren590)
 
Met costel offerhant, en storten mijn gebeên,591)
 
Op dat den groten Godt u d'overhant verleen,592)
 
Gelijck u deucht verdient, van t woede dier verbolgen.
 
Soo t mij geweigert wort, jck sal u haestich volgen
595
Nae Plutoos duister rijck dat inden afgront leijt,
 
En brengen u de maer, hoe dat ghij wort beschreijt.
 
Dan soo 't Juppijn belieft u d'overhant te jonnen,
 
Soo wil hij Ariadn' het leven oock vergonnen,598)
 
Die u vervolgen sal waer ghij sult hene gaen,599)
600
En soecken anders niet als u ten dienst te staen.
 
 
 
Hoe Theseus? ist een droom? jck soud' het garen weten.
 
Misschien de beeltenis van de Princes van Creten,
 
Die ghij op t costelijck bancket te nau besacht,
 
Nam een verholen plaets te vast in u gedacht,
605
En nu u moede leên de trage slaep gedogen,605)
 
Comt sij u in den droom dus onverwacht voor ooghen;
 
En t' schijnt dat u de schoon en hoochgeboren vrouw
 
Versoeckt van minnen, dat u beter passen sou.608)
 
Maer wat? is dit een droom? en hebb' ick niet in handen,
610
En voel, en sie 't pappier? dat haer betuicht te branden610)
 
In Theseus hete min. En lees' ick niet het schrift?
 
Verstaen ick niet den sin? En houd' ick niet de gift,
 
Die sij sorchvuldich sandt, met wijsselijcke rede,613)
 
Aen eenen die haer noijt de minste dienst en dede?
615
Gelijck bemint gelijck. Een edel heus gemoet
 
Heeft derenis met sijns gelijcken tegenspoet.
 
Grootmoedige Princes van wtgenomen sinnen,617)
 
Beminster van de Deucht, cieraet der Coninginnen,
 
Tot dat de bleeke doot mijn cloeke borst sal slaen,
620
Sal uwe weldaet hooch daer in geschreven staen.
 
Nu Theseus, het is tijt, en ghij sijt, lang al, vaerdich,
 
Betoont dat ghij de gift van d'eedel vrouw sijt waerdich.
 
Siet hier den ingang van het doolhof; nu vaert wel
 
Mijn ondersaten al, en ijder meegesel,
625
Die met mijn herwaerts quaemt. Indien ick wederkere,
 
Ter werelt, en genoot noijt yemant groter eere.626)
 
Indien ick sterref vroom, de Doot en sal mijn Lof627)
 
Met mij niet wisschen wt, maer in het vrolijck hof,
 
Bij d'ander sielen vroom sal die mij vreuchde geven.
630
Een schoonen sterrefdach vereert het gansche leven.

Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

lied