Logo DBNL
Gedichten. Deel 2 (1900)

Gedichten. Deel 2

(1900)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Dit bruiloftspel komt met vele varianten ook voor in het Berlijnsche handschrift, fol. 100-103. Als ‘personages’ worden daar opgegeven:

Min, een jongelingh met vleugelen, pijl, boog en kooker.
Heusheijt, een vrou, cierlijck ghecleet brengt twee harten in een.
Nacht, een man met een globe opt hooft daar licht door schijnt.

Naar het Amsterdamsche handschrift is het voor het eerst uitgegeven door Dr. J. v. Vloten in zijne uitgaaf van P.C. Hooft's Brieven, dl. I, bl. 389-395, Leiden 1855.

Bruiloft-Spel.

Bruiloft-spel.+

min, heusheit, nacht.
min.
 
Wt den besonden throon der Goden hooch van waerden,1)
 
En wt mijn Moeders schoot coom ick gedaelt op Aerden;
 
Een overselsaem luck van eenen Godt te sien3)
 
Gebeurt ulieden, en ghij valt niet op u knien?
5
Onkunde maeckt onmin, het mach u daer wel deeren,5)
 
Maer neen ghij kent mij wel al waert maer aen mijn kleren.
 
Altsamen hebt ghijlie mijn crachten wel gesmaeckt7)
 
Want mijn vergulde schicht vast alle menschen raeckt
 
Behalven luttel die 't achter t journael ontduicken,
10
Oft achter t' schuldtboeck dat sij voor een schilt gebruicken,
 
Want waer ick eenich hart te seer becommert vind
 
Met aertsche sorgen, daer coom ick niet gaeren in.
 
Te quetsen t laech gemoet heeft mijn altijts verdroten13)
 
Want ick ben van geen Veldt- of Bosgod wtgesproten
15
Maer wt het brave saet en cloecke lendens van15)
 
Den Crijchsgodt, die mij bij de sachte Venus wan.16)16)
 
Die heeft mijn onder haer beweechlijk hart gedragen,17)
 
En d' aldergrootste Goon dat sijn mijn naeste magen,
 
Ick ben de groote Min die ghij voor oogen siet
20
Ghij roept mij dickwils aen, en kent ghij mij nu niet?
 
Daer sijnder veel van u, die, tis niet lang geleden
 
Met grote ootmoedicheit mij storten haer gebeden,
 
Dat ick versachten soud haer lijden en getreur.
 
Sij loosden sucht op sucht voor liefs gesloten deur
25
Maer las! den Noorden wint die voerdse sijne wegen,25)
 
Haer tranen vlooten neer met de gemene regen
 
En niemant las ser wt. Doen bad men mij wel aen27)
 
Dat ick u te vergeefs daer niet soud laten staen.
 
T gedenckt die gene wel die lange naere nachten29)
30
Inde betraende stoep met kermen overbrachten.30)
 
T gedenckt de gene wel die met een ootmoet ging
 
In plaets van sijn liefs mont kussen den kouden ring.32)
 
Doen was ick al haer hoop, tot mij wast dat zij creten
 
En t' schijnt nu rechtevoort dats'er niet van en weten34)
35
Elck claecht int heimelijck mij staedich sijn ellent
 
Int openbaer en wil mij niemant staen bekent.36)
 
Maer ick vergeef u dit dat ghij mijn openbaerlijck
 
Dus loochent altesaem, u schult is cleen, want waerlijck
 
De gene die gevoelt int harte mijnen Aert
40
Doet alderbest dat hij mijn heimelijck bewaert
 
Want vele die haer Min te vroege lieten blijcken,
 
Sagen een ander gaen met haer beminde strijcken.
 
De wijn t secreet, de Min verliesen haere cracht43)
 
Werden sij voor haer tijt int openbaer gebracht.44)
45
Tschijnt aen u wesen dat ghij lust hebt om te vragen
 
Wat ijver mijn heeft wt den hemel cunnen jagen46)
 
Hier in u bruiloftsael met schilderij becleet,47)
 
Ghij denckt een roemer wijns acht ick oft leckerbeet48)
 
Om op een anders kost mijn dertel keel te saden49)
50
Neen seker; met die lust en ben ick niet beladen.
 
Want ick gaen alle daech ter tafel met Juppijn
 
En drinck de nectar, dus hout vrij u rijnsche wijn.
 
Die eens Ambrosia proeft veracht u costel spijsen.53)
 
Mijn coompst moet dan al wt een ander oorsaeck rijsen.
55
Een ander oorsaeck ist waerom ick hier beneên
 
In plaets van shemels vloer het Aertrijck coom betreen.
 
Want ick vertoon mij bij de sterffelijcke menschen
 
Om bruit en bruidegoom soo veel gelucks te wenschen
 
Als sij geselschap hebben in den nieuwen staet.
60
Ick can haer geen geluck wenschen in meerder graet
 
Dewijl ontallijck veel de geen sijn die ick wonden61)
 
En van mijn heerschappij seer wenich vrij beconden:62)
 
Ick overwinne t'al en mijne pijlen snel
 
Raken des hemels cruin en d' afgront van den hel
65
De stroomen daer Juppijn gewoon is bij te sweren65)
 
En die hij noijt mocht sien, mijn stralen licht passeren,66)
 
De grootste tem ick eerst en maeck mij onderdaen,67)
 
De wijsheit-minnaers grijs bidden mij dickwils aen
 
De princen aertsche goon met al haer anhanck prachtich,
70
Buijgen voor mijn haer knien, en noemen mijn almachtich.
 
Juppijn ontsiet mij selfs al ist hem clene lof
 
Ick ben den grote schrick van al het vrolijck hof.73)
 
Ick heb de bruidegoom sijn vierich hart ontsteken,
 
En dat de bruit hem mint, voor mijne winst ick reken,
75
En van soo menich die 'ck mijn onderdanen noem
 
Is dit verwonnen paer niet van mijn slechste roem.76)
heusheit.
 
Alte vermeten Min, wat gaedij doch bedrijven77)
 
Met desen groten lof alleen u toe te schrijven?
 
Daer van mij t' meeste deel met reden toebehoort.
min.
80
Wie sijdij die mij stout compt steuren in mijn woort?
heusheit.
 
O Min ghij kent mij wel soo 't u belieft te weten,
 
Ick ben de gene die de menschen Heusheit heten
 
Een lust om goet te doen, van hooch en eelder Aert.83)
min.
 
Heusheit is een godin voorwaer wel lovens waert
85
Legt ons u tijtels wt dewijl ghij hebt begonnen.
heusheit.
 
Almachtich, vol gelucks, gesegent, onverwonnen,
 
Den rechten edeldoom, maer menich hof verkeert87)
 
Met mijn verheven naem onwaerdich sich vereert.
 
Heusheidt verwint het al mij wederstaen geen crachten,
90
Dat ick het niet en waer men sou Juppijn niet achten90)
 
Want niet en maeckt hem waert om eeren sonderling,91)
 
Als lust om goet te doen het allerschoonste ding.
 
Want dees hem nae den algemenen welvaert haken,93)
 
En alles watter is om beters wille maken94)
95
De vruchtbaer aerde met de monsterrijcke see
 
En de rontsomme lucht met vier omringen dee96)
 
En scheppen tot cieraet van 's hemels ruime woning
 
De goede goden al die hij verheert als coning.98)
 
Waer ick het niet geweest hij had u niet gemaeckt.
100
Daerom u roemen hooch o Min een wenich staeckt.
 
In 's hemels saele blinckt den lof van mijne segen.
min.
 
Aengaend' u heerlijckheidt die spreeck ik geensins tegen,
 
Geniet u eijgen eer dan laet mijn oock de mijn,
 
Dees bruit en bruidegoom die mijn verwonnen sijn104)
105
Ick hebse doch gequetst met mijnen gulden schichte.
heusheit.
 
Ja; maer als ghij een pijl wt uwen koker lichte
 
Besaechdij wel sijn scherp eer dat ghij t'wagen dorst.107)
 
En dit docht u te weeck te sijn tot s' bruigooms borst,
 
In d'heusheidt van de bruit ghij ginckt het punt verstalen
110
Als die ter werelt condt geen harder temper halen.110)
 
Met dus verstaelde pijl ghij s' bruigooms hart doorschoot
 
En dat de pijl opt hart niet luchtich af en stoot
 
Maer maeckte' een wijde wont, en wert met bloet besprengt ras
 
Dat quam door dien het gout met mijne cracht gemengt was:
115
Dus den voornemen lof hoort mijn van dese daet.115)
min.
 
Oneedel is t gemoet dat heusheit tegenstaet.
 
Dees lof deel ick met u; maer ick sal d'eere houwen
 
Dat ick verwonnen heb verr' d'alderheuscht der vrouwen118)
 
Een soo volmaeckte bruit, dit staet ghij immers toe.119)
heusheit.
120
Hola het is wel ver van daer dat ick dat doe,
 
Want sonder heusheit was haer harte niet om winnen.121)
min.
 
Wat suldij hyer nu weer doch voor een wtcoomst vinnen?
 
Dat dese daet u mee ten deel gerekent wert.
heusheit.
 
U schichte nam sijn keer dwers deur des bruigoms hart124)
125
Waers' eenen temper nieu ind' heusheit heeft gecregen125)
 
Daer sijn hart vol af is, en voorts met een bewegen,126)
 
Vlooch sij tot diep int hart des bruits en hechten daer127)
 
Door een gemene wont beyd' harten aen malcaer,128)
 
Die ick terstont soo vast ginck in malcander dreyen129)
130
Dat haer den vluggen tijt oock niet sal cunnen scheyen.
 
Wt de Bruits heusheidt dus des bruigoms wonde spruit
 
En sbruigooms heusheit die verwan ons heussche bruit.
 
Nu oordeelt selfs, van ons wie b'hoortmen meest te prijsen?
min.
 
Tot eigen achterdeel moet ick dit vonnis wijsen.134)
135
Ghij hebt soo veel als ick tot dese daet gewracht.
heusheit.
 
Omt voort te voeren wt gebreeckt niet als de Nacht136)
 
Tot wien t'verwonnen paer haer bedevaerden strecken.
min.
 
Die can nae dat mij dunckt sijn coomst niet lang vertrecken138)
 
Soo hij op de gebeen van de gelieven let
140
Om haer te leijden nae het waertgewenschte bedt.
 
Och hoochbegeerde nacht en wilt niet langer merren!141)
heusheit.
 
Sijn schaduachtig hooft besaeyt met gulden sterren142)
 
Siet waer hij dat vertoocht ten eynde van de sael.143)
nacht.
 
Ick coom hier om de bruit en bruidegoom te hael144)
145
Vercondich haer den tijt van soo volmaeckte vreuchden
 
Als sij haer schoone siel verciert met eedel deuchden
 
En hij sijn cloecke borst met onbevleckte trouw.
 
Ick coom haer metter daet te maken man en vrouw.
 
Ick ben de duistre nacht die met soo groot verlangen
150
Van het vermoeyt geslacht der aerde word' ontfangen.
 
Ick ben des daechs verpoos die sijne commer sust
 
En levert in sijn plaets een aengenaeme rust,
 
Sonder de welck, den loop des levens op soud' houwen.
 
Mijn eeren jongelinck en jong verliefde vrouwen154)
155
Die jonn' ick beter goet als sachte slaep oft droom.155)
 
Gelijck ick jonnen sal aen bruit en bruidegoom.
 
Die wensch' ick dat malcaer soo vriendelijck onthalen,
 
Dat ick de beurt des daechs wtstelle met mijn dralen
 
Dewijl ick mij vergaep aen de bevallicheit
160
Van haer omhelsen strack, en tedre mallicheit160)
 
Van sachte jockerij, met anders siel te suigen161)161)
 
Door vochte kuskens die den brant haers harten tuigen.
 
Comt Heusheidt ende Min laet ons gaen tsamen veur,
 
Sij sullen volgen strax nae des bruits camerdeur,
165
Daer sullen wij te bedd' haerlieden helpen t samen.
heusheit.
 
Eer dat wij gaen van hier soo soudet wel betamen
 
Dat wij tot stichting hun vereerden eene gaef.
min.
 
Voor haere sielen beijd' in deuchden rijck en braef,
 
Weet ick geen nieuwe deucht daer nodich in te drucken.
heusheit.
170
Tis waer; nochtans op dat haer luck niet mach mislucken170)
 
In voor, in tegenspoet, hoe dat het hun dan gaet,
 
Wij sullen schencken haer d' afbeelding van haer staet
 
Die tegenwoordich is, op dat sij die voor oogen
 
Hebbende t' aller stont, daer wt niet wijcken mogen
175
Maer blijven eeuwelijck stantvastich bij den sin
 
Die in haer heeft gewracht de Heusheit en de Min.
min.
 
Wel schenckt wat u belieft daer ben ick gans niet tegen.
heusheit.
 
Dit sijn de tekens, dees, van onser beyden segen,
 
Twee harten bey gewont met eenen heusschen schicht
180
Vast aen malcaer gehecht, in een gedraeyt wel dicht.
min.
 
Laet dees u spiegel sijn vrouw bruit en al u dagen
 
Wilt desen staet van nu in u gedachten dragen
 
Blijft altijts die ghij sijt, dits d'alderhoochste wensch.
 
Die daer geworden can den sterffelijcken mensch.
heusheit.
185
En ghij heer bruidegoom sult stadelijck gedencken185)
 
Den ijver die u deed de bruit u trouwe schencken.186)
 
Laet die geduerich sijn gelijck den eelen aert187)
 
En heusheit van de bruit sijn allen ijver waert.
 
Indien ghij dit onthout u sal van beyde sijden
190
De soete vrede met de sachte rust verblijden,
 
Indien ghij stadich eert de groote Min en mijn
 
Elck sal van anders lust niet om versaden sijn.192)
min.
 
Een vreuchde niet bekent bij de gemene lieden193)
 
Sal maken dat het schijnt dat d'wren u ontvlieden
195
Voor haer gesette tijt, en d'ouderdoom bedaert
 
Sal u gerustelijck thuys comen metter vaert.196)
nacht.
 
Dit wenschen w' alle drye en gaen u twe verbeyden
 
In des bruits camer om u tsaem te bedt te leyden,
 
Geluckich die int lest te bedde wert gebracht
200
Van Min en Heusheit, en de lang verlangde Nacht.200)

Ejnde.

 

Gespeelt ter bruiloft van Catharina Quekels met Campen. Anna Bannings met Mirop.


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

titels