De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1

Eerste deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 699]

302 A Monsieur Mons^r Joost Baek, bij 't oudemannenhujs aen d'oude vest in N^o 3. tot Amsterdam.

Lóónt.

1 Mons^r et Frere,

2 Dat UE mij schijnt t' eenemael te vergeten 3 zoo met het Fransche boekjen van Hopperus, dat³ 4 aengenomen was te beteren, ende binnen weenigh 5 daeghen nae te zenden, als met de looptijdingen⁵ 6 der voorlede weke, en valt zoo zoet niet oft ick⁶ 7 en leer 't meer vlieden als volghen. Des gaet hier 8 bij een nieuwmaer wat lange onder handen⁸ 9 geweest, ende niet nae wensch getroffen met over- 10 zetten, maer bedenkwaerdigher dan veele ujt¹⁰ 11 het eerste ooghe zouden afmeeten. UE oordeel 12 strijke daer 't vonnis over, ende als 't oft haer tijdtgebrek¹² 13 oft haer tijdtverdrijf toestaen wil, gelieve eens 14 te keeren tot gedachtenis der vrunden die ujt 15 het ooghe zijn. 'T welk vertrouwende wil UE 16 Mons^r et Frere met alle die haer lief zijn 17 Gode in schut ende scherm bevolen laeten met 18 groete ende gedienstighe gebiedenis van

19 UE

20 Weldienstw^en broeder

21 P C Hóóft.

22 Mijne gebiedenissen aen den 23 H. G^nl Reael, wt wien 24 mij verlangt te verstaen in 25 wat punten zich bevinden de 26 zaeken mij hier laest bekend gemaekt.²⁶

3 zoo: zowel; Recueil et Mémorial des troubles des Pays-Bas du Roy (hs. van 1566-1567, pas gedrukt in 1743); vgl. J.C. Breen, Hooft als schrijver der Nederlandsche Historiën (Amsterdam 1894) blz. 75 v. Joachim Hopperus was een Fries jurist die in de hoogste Spaanse regeringscolleges zitting had.

5 looptijdingen: de rondgestuurde nieuwsberichten. Er verschenen te Amsterdam toen twee ‘couranten’: sedert 1618 (van 1624 af elke zaterdag) de Courante uyt Italien Duijtslandt etc. van Caspar en Jan van Hilten, en sedert 1619 (van 1624 af ook elke zaterdag) de Tijdingen uijt verscheijde Quartieren (tot 1629 zonder naam) van Broer Jansz. Zowel Van Hilten als Broer noemt zich ‘oudcourantier bij het leger van Zijn Pr^e Exc.’ In Hooft's brieven zijn deze allebei te herkennen, terwijl hij bovendien, ongeregeld, Franse tijdingen kreeg van zijn zwager Bartolotti. Naast deze gedrukte loopmaren circuleerden er onder gegadigden - abonnees? - nog geschrevene. Baek kopieert die voor Hooft. Hiermee verwarre men niet, al lokt Hooft dat soms, o.a. in deze brief, uit, de vertalingen uit Trajano Boccalini's Ragguagli di Parnaso - Nieumaren uit Parnas - die Hooft als tegenprestatie aan Baek stuurt (vgl. 305), voor het eerst gedrukt in Werken (1671), blz. 159-182 van de Vertaalingen.

6 oft ick ... volghen: of ik leer liever anders dan eender doen.

8 nieuwmaer, nl. uit Parnas, zie boven. De Ragguagli waren in 1612-1613 gedrukt. Boccalini was een van de grondleggers van de polemische, satirische politieke journalistiek, ook vooral bekend door zijn Pietra del paragone politico, De politieke toetssteen, (Amsterdam 1615), door Hooft herhaaldelijk vermeld (326, 387).

10 veele: velen.

12 als 't oft ... wil: als ge niet te hard werkt en niet te veel plezier maakt.

26 deze ‘zaeken’ kunnen het huwelijk van Reael zijn, dat 7 augustus 1629 voltrokken en door Hooft bezongen werd (LSt. I, 278), maar ook zijn al enige tijd in de lucht hangende verkiezing in de vroedschap.

[p. 700]

Hooft is ongeduldig, omdat Baek hem het gerepareerde boekje van Hopperus en de ‘looptijdingen’ van verleden week maar niet stuurt.

Origineel. UBA II C 13.50.
Hs. enkel vel, ingeknipt.
Dat. J.C. Breen heeft in zijn a.w. op blz. 23 n. 1 al gewezen op de onjuiste plaatsing van deze ongedateerde brief bij Huydecoper en Van Vloten, nl. in 1635. Hij stelt voor juli 1629 maar ziet over het hoofd dat daar geen plaats is voor een te lang uitgebleven brief van Baek. Nu wijzen het na te sturen boekje en vooral ‘de vrunden die ujt het ooghe zijn’ op recente verhuizing van de Hoofts naar Muiden (ook in 618 gebruikt Hooft in die omstandigheden deze uitdrukking) en inderdaad levert april 1629 een gaping op van de 8ste tot de 20ste in Baek's brievenstroom. Die van de 20ste blijkt dan op deze ongedateerde gevolgd te zijn: zie de eerste zin van die brief, 305 (Hopperus wordt ook later niet meer genoemd). 302 moet dus ongeveer een week na 298 geschreven zijn, omstreeks 15 april 1629.