De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1

Eerste deel

Regelnummers proza verbergen

[p. 514]

217 Aen mijnen Heere Laurens Reael Viçadmirael der Ho. Mo. HH. Staeten der Vereenighde Nederlanden.

1 Ed. Gestrenge, welwijse zeer voorsienighe Heere,

2 Dewijl 't verlang der bezigheden UEd. verbiedt de voorgenoomene² 3 herwaertskoomste, ende de mijne zoo quaelijk hebben konnen tijdt³ 4 kavelen, dat zij mij op morghen juist in Goeijlandt vorderen, res- 5 teert met deese schult te doen 't geen ick kan:⁵

6 di parole⁶

7 Pagarvi in parte' et opera d'inchiostro.

8 Ick roep dan alle de kraft des hemels aen, om handt te houden aen 't⁸ 9 geluk van den geweldighen aenslagh op dat ze tot zijner eere, 's⁹ 10 lands voordeel, ende achtbaerheit Uwer Ed. gedije. Ende gelijk de¹⁰ 11 grootheit van dit werk onderwonden, nae mijn' meeninge, bij drie¹¹ 12 voortreffelijke koningen, ende twee de moghende staetsregeringen 13 van den aerdbodem, het gewight der raedtslaeghen, 't welk ick¹³ 14 t' eenemael op den as van UEd. oordeel ende ervaerenheit leg te 15 draeijen, mitsgaeders het hanteeren van zoo veele personaedjen van¹⁵ 16 doorluchtighe Fortujne, maghtigh waeren op te wekken een ge-¹⁶ 17 moedt van minder vierigheit, om den klip dier gloorije te beklim-¹⁷ 18 men; zoo verseker ik mij dat de brandende geest Uwer Ed. sich¹⁸ 19 nerghens begeeven zal, maer de werelt van haeren lof doen gewae- 20 ghen, en roepen²⁰

21 Invia virtuti nulla est via.²¹

22 Daer tegens magh UEd. zich belooven, dat mij nemmermeer be-²² 23 swijken zal ijver oft ernst in 't behartighen van UEd. dienst ende 24 waerdigheit, doch weenigh meer van mijne geringheit: God beter'²⁴ 25 't, ende houde UEd.

26 Ed. etc.

27 altijts in schut ende scherm bevolen, nevens welhartelijke groete 28 ende eerbiedenis van

29 UEd.

31 Verplichten vriendt ende dienaer

32 P C Hóóft.

29 Vanden Hujse te Mujden,

30 den 27^en Julij a 1625.

2 verlang: belangrijkheid.

3 ende (dewijl) de mijne ... kavelen: en daar mijn bezigheden de juiste tijd zo slecht hebben kunnen uitmikken.

5 deese schult: Hooft's aandeel in het mislukken van de ontmoeting.

6 di parole etc.: U te betalen met woorden en schrift (werken des inkts); ‘vi’ door H. toegevoegd. Ariosto, Orlando furioso I, 3, 5-6.

8 handt ... geluk: het succes te bevorderen.

9 den ... aenslagh: onderneming van de Engelse, Franse en Nederlandse vloten (de laatste onder graaf Willem van Nassau als admiraal en Reael als vice-admiraal) tegen de Spaanse havens.
W. van Nassau, H^r van de Leck, 1602-1627, zoon van pr. Maurits en de freule van Mechelen.

10 gedije: strekke; gelijk: zoals (zwemend naar aangezien, nademaal).

11 onderwonden bij: ondernomen door; nae mijn' meeninge: slaat op grootheid; drie: de Franse, de Engelse en ‘Reael’^*.

* Vgl. 't Hoge Huis te Muiden enz. door M.C.A. v.d. Heyden. Utrecht/Antwerpen 1972, blz. 67 n. 12.

13 raedtslaeghen: WNT raadslag 51 beraadslagingen, of 52 2: plan.
't welk ... draeijen: waarvan (nl. van het gewicht der beraadslagingen (plannen) ik onderstel dat uw inzicht en ervarenheid de spil vormen (leggen c.acc.c. infin. (WNT leggen 1436): aannemen, onderstellen).

15 het hanteeren van: de omgang met.

16 doorluchtighe Fortuijne: zeer aanzienlijke positie; maghtigh waeren: in staat zouden zijn.

17 minder vierigheit, nl. dan het gemoedt Uwer Ed.

18 zoo verseker ik mij: houd ik voor zeker (zoo verbindt de slottirade met gelijk, r. 10).
sich nerghens begeeven zal: in geen enkel opzicht zal te kort schieten.

20 en (de werelt zal doen) roepen.

21 Invia etc.: Niet te begaan voor geestkracht bestaan er geen wegen. Ovidius Metamorphoses 14, 113.

22 Daer ... zal: Ondertussen kunt u zich overtuigd houden, dat ik nooit te kort zal schieten (WNT bezwijken 2521 2 a).

24 doch weenigh meer: maar genoeg over; God beter' 't: God helpe mij (nog niet de krachtterm van later).

[p. 515]

Nadat beider ambtsdrukte een ontmoeting verhinderd heeft, schrijft Hooft Reael om hem voorspoed te wensen bij de onderneming ter zee, waarin hij als vice-admiraal een commando voert. Vgl. 245, 248.

Minuut. UBA II C II. 195. Afschr. KA CLXXIa^b 19.

* Vgl. 't Hoge Huis te Muiden enz. door M.C.A. v.d. Heyden. Utrecht/Antwerpen 1972, blz. 67 n. 12.