Granida

(1998)–P.C. Hooft– rechtenstatus



[pagina 53]

Tweede deel daifiloGa naar voetnoot1 Hoe aengenaem is in een schoon lichaem de deucht! 480[regelnummer] Hoe lieflijck heusheit in de geen die mach gebieden! En ghij die 't goedt doen lust, daer ghij wel quaet doen meucht, Hoe heerlijck is den strael des goetheitsGa naar voetnoot2 in uliêden! Hoe veel schoonheden heeft de schoonheit t'saemgeveucht Eer s'haer vernoeghen liet aen 't schoon van een Granide!Ga naar margenoot484 485[regelnummer] O schoone Son, als ghij verscheent in mijn gedacht,Ga naar margenoot485 Doe leerde mij den dach dat ick in duistre nacht,Ga naar margenoot486 Met vliesen overschaeuwt sijnde mijn oogen beyde,Ga naar margenoot487 Bij 't rookrich licht eens lamps mijn dromich leven leyde. Want als begeerlijckheit in eigen lust verblindt,Ga naar voetnoot3 490[regelnummer] Die schoonheits lichaem meer als lichaems schoonheit mindt, Mij tot vereeniging van aertsch met aertsch dee póóghen Doen suiverde uwe glans de dickheit van mijn óógen,Ga naar margenoot489-92 Optreckende' haer gesicht tot uwaerts, waer door mijnGa naar margenoot493 Siel kennende' haer waerdij, poocht met haer een te sijn;Ga naar margenoot493-4 495[regelnummer] Al sou sij, cleene mug, om in glans te verwanderen, Vliend' in de Son met die vereenen door 't veranderen.Ga naar margenoot495-6 Ga naar voetnoot4 Maer belcht uw schoone siel haer dat mijn siele cleenGa naar margenoot497 Altevermetel poocht met u te wesen een,
[pagina 54]
Soo sal de wil mijns siels in als met d'uw gemeen,, sijnGa naar margenoot499 500[regelnummer] Behalven in (dat sij niet can) niet willen een,, sijn.Ga naar margenoot500 Sij wil al willen dat ghy wilt, dat can sij niet, Sonder haer eigen doodt, soo lang ghij 't haer verbiedt:Ga naar margenoot501-2 Ga naar voetnoot5 Maer gaefdij haer verlof, en wilde ghij dat mede, Soo maeckten liefd, en weerliefd ons vereende vrede; 505[regelnummer] Dat sou de vrientschap sijn waer nae mijn liefde tracht;Ga naar voetnoot6 Dan ving ick dat ick jaegh; doch alhoewel mijn jacht Is sonder hoop van vangst, nochtans mij lust te talen,, van -Ga naar margenoot507 Naebij te volgen 't geen dat ick niet achterhalen,, can. Hoe qualijck vat ick selfs mijn eigen siels beroer!Ga naar margenoot509 510[regelnummer] Ick heb de waerheit, maer ick heb haer aen een snoer, En sij vliecht ommendom met haer snorrende vlerken, Toonende' een ander sijde', eer ick wel d'een can merken.Ga naar margenoot512 Ga naar voetnoot7 tisiphernes, daifilo daifilo Houdt, Daifilo, te hooch! Maar siet, hier comt mijn heer.Ga naar margenoot513 Hoe onbekent voor mij was dese naem wel eer!Ga naar margenoot514 515[regelnummer] Maer om aen 't geen dat mij behaecht weer te behagen, Moet ickse leeren, met dienstbaerheit te verdragen.Ga naar margenoot516 Een ander soeckt om winst te dienen, en ick lij Om gaerne dienst te doen ongaerne slavernij.Ga naar voetnoot8 Ick soeck geen ander loon van dienst, als dienst; mijn leven 520[regelnummer] Granide, tot uw dienst ick over heb gegeven: Dees Prins te dienen schijnt om daer te raken anGa naar margenoot521 Het naeste middel, want wort hij uw echte man,Ga naar margenoot522
[pagina 55]
Ick word' uw staege slaef, en crijgh mijn hoop door desen;Ga naar margenoot523 En mach ick U niet sijn, ick sal dan d'uwe wesen.Ga naar margenoot524 Ga naar voetnoot9 tisiphernes 525[regelnummer] Siet hier de dienaer daer ick mij best op vertrouw. Daifilo', hoort hier. daifilo Mijn heer. tisiphernes Gaet knielen voor mijn vrouw Uit mijnen naem, en meldt, dat ick door 't vyer gedrevenGa naar margenoot527 'T welck staech hoochaerdich climt, en wallecht vanden dael,Ga naar margenoot528 In dese borst ontfonckt van haere schoonheits strael,Ga naar margenoot529 530[regelnummer] Den croon van Persen eisch voor mij, om haer te geven.Ga naar margenoot530 Indien dat sij, dewijl ick eindelijck bescheytGa naar margenoot531 Op mijn versoeck verbid, van 's conings mogentheit, Een windeken van jonst liet in haer harte waeyenGa naar margenoot533 Tot mijwaerts, 't waer een wenck voor 's hemels Goden blij, 535[regelnummer] Waerop sij passende souden 't geluck tot mijn Van duisent aengesichten 't lachenste doen draeyen.Ga naar margenoot534-6 Ga naar voetnoot10 Bidt haer ootmoedelijck, dat sij daer 't al aen staet,Ga naar margenoot537 Van mijn vernedert hart haer dit ontsmeken laet. Gaet heen, ick gae ten hoof terstondt den Coning spreecken. daifilo 540[regelnummer] Aen mijn dienstwillicheit, mijn heer, salt niet gebreecken. tisiphernesGa naar voetnoot*11 Mijn ijverighe moedt, door moeyelijcke quelGa naar margenoot541 Van lang vertoef, is sadt van uitstel op uitstel;Ga naar margenoot542 En mijn gedachten, die ten top van eeren strecken,Ga naar margenoot543 Cunnen uit ydel hoop niet langer voetsel trecken;
[pagina 56]
545[regelnummer] Dat dese dach den draedt mijns hoops in stucken cort,Ga naar voetnoot12 Of mij vergelde 't bloedt met ruimten uitgestortGa naar margenoot545-6 In dienste van het rijck; voor soo veel swaricheden, Voor arbeidt, lijfs-gevaer, voor hoogh en laegh geleden, Mij loonende (naer eisch van saken uitgerecht)Ga naar margenoot549 550[regelnummer] Met 's Conings hoochste jonst, en de Prinsses ten echt; Op dat de Persen sien, wie, als des Conings daghen Verloopen sullen sijn, de groote croon sal draghen. De raedt is al vergaert, 't is tijdt om in te treên.Ga naar margenoot553 daifilo Ayme, wat soeticheit vloeyt mij door al mijn leên! 555[regelnummer] Mijn voorbarige siel haer wentelt in 't verheughen,Ga naar margenoot555 Al eer de sinnen haer dat mededeelen meugen,Ga naar margenoot556 En loopt haer boôn voorbij onlijdsaem van vertoef,Ga naar margenoot557 Waer door ick vreuchd geniet al eer dat ickse proef. Hemelsche Venus,Ga naar voetnoot13 drijft mijn tong door uwe goedicheit, 560[regelnummer] Dat ick uitdrucken mach het minst van mijn ootmoedicheit,Ga naar margenoot560 Van d'overgevenheit mijns harts tot haer, en vanGa naar margenoot561 D'eerbiedicheit, die niet als haer verwondren can.Ga naar margenoot562 coning, ostrobas, tisiphernes coning Loflijcke Prinssen, tot noch toe heb ick gelaeten Yemandt te noemen, die mijns dochters huwelijck 565[regelnummer] Waerdt sijnd', aenvaerden mocht de breydel van dit rijck,Ga naar margenoot565 En heerschappie van soo veel verscheiden staeten;Ga naar margenoot566 Ga naar voetnoot*14 Om d'ingeseten door voorsichtich cloeck beleytGa naar margenoot567 Tegen uitheemsch gewelt sorchvuldich te bewaeren,
[pagina 57]
En voor mij nae 't verloop van mijn slippende jaeren,Ga naar margenoot569 570[regelnummer] Te stieren met ontsich, en met lieftallicheit.Ga naar margenoot570 D'oorsaack, o Tisiphernes, dat ghij niet en troudenGa naar margenoot571 Te saemen overlang, naer uw verdienst en wins,Ga naar margenoot572 Is niet dat ick ontken, mijn grootmoedige Prins, Hoeveel dit coninckrijck is in uw deucht gehouden;Ga naar margenoot574 575[regelnummer] Maer 't is dat Ostrobas, van hoochverheven stam, Wiens vroomheits lofgeclanck verdooft al 's werelts canten,Ga naar margenoot576 Dit oock door brief op brief, gesanten op gesanten, Versocht heeft tot nu toe dat hij hier selve quam. Ons deucht-vruchtbaere tijt heeft, schijnt het, willen draegen 580[regelnummer] Twee mannen even groot van achtbaerheit bij mij, Den eenen in verdienst, den andren in waerdij,Ga naar voetnoot15 Den welcken even seer ick wensche te behaegen; Maer dat en can niet sijn; nochtans ick boven al Niet meer op d'eene sijd', als d'ander sijd' sal hellen, 585[regelnummer] Maer ick begeer dat ghij, in 't vryen meegesellen,Ga naar margenoot585 Comt overeen wie dat den andren wijcken sal. Een yder doe den andren blijcken sijne reden.Ga naar margenoot587 De bestgegrondste win, de swackste willich wijck, Of dat het lot u schey' sijn uw reên gelijck; 590[regelnummer] Soo blijft binnen het rijck in rust, buiten in vreden. ostrobas Hoe nu? Een onderdaen, een slaef dien de voochdij Van hooger wetten dwingt, gelijcktmen die bij mij? Bij 't bloedt van Arsaces?Ga naar voetnoot16 Wiens grootheit hooch geresen De Parthen, 's werelts vrees, alleen ontsien en vresen;Ga naar margenoot593-4 595[regelnummer] De Prins voor wiens gewelt d'opgaende Sonne swicht, En nau sijn vrees ontslaet als hij sijn hielen licht.Ga naar margenoot595-6 Den donder van mijn naem sal Persen die versmadenGa naar margenoot597 Tot-dat het siet en voelt, de blixem van mijn daden?
[pagina 58]
Ick wijcken? Jae, soo wijckt de Nijl wanneer hij vlietGa naar margenoot599 600[regelnummer] Met onbetoomde loop, noch letsel aen en sietGa naar margenoot600 Wat hij vindt inde weech, versleept boschage' en dijcken! Puinbergen opgehoopt van uitgeroyde rijckenGa naar margenoot602 Ga naar voetnoot17 Die sullen mij den wech banen tot hoocheits top Daer mijn gemoedt nae staet, en om te climmen opGa naar margenoot604 605[regelnummer] Den throon van mijn opset, sullen dat sijn de trappen. En of den Hemel viel? Ick salder overstappen,Ga naar margenoot606 Eer sijn getuimels drang mijn strenge moedt verdruck:Ga naar margenoot607 Hij spuw sijn crachten uit, en 't buldrende GeluckGa naar margenoot608 Clatre vrij met sijn sweep, 't sal mij geen vrees in prenten; 610[regelnummer] Ick trotse sijn gewelt, en puf sijn dreygementen.Ga naar margenoot610 Maer ghij, o tedre Pers, wat stadij nae mijn eisch?Ga naar margenoot611 Die niet een senu taey hebt aen uw weecke vleisch,Ga naar margenoot612 Ghij, halve-vrouw, laet mans d'oefning van't heerschen houwen.Ga naar margenoot613 Maer 't is u om de vrouw: ghij vindt wel ander vrouwenGa naar margenoot614 615[regelnummer] Waer mee ghij oeffenen de troetel-cunste meucht Daer ghij u op verstaet, en die ghij van uw jeuchtGa naar margenoot616 Met geyle zeden leert, bedampt van wijn en róósen.Ga naar margenoot617 Sardanapalus comt en wil Atlas verpóósen,Ga naar voetnoot18 O Goden, wacht uw hals! Gelijck 't oneedel bloedt, 620[regelnummer] Sulck uw hantering is. Maer ick ben opgevoedtGa naar margenoot619-20 Onder 't gekners van't stael, 't geberst van helm en swaerden, 'T gekrijs van't oorloochs-volck, en 't briesschen van de paerden; De dulle trommel, en d'opstokende trompetGa naar margenoot623 Sijn mijn dertelste spel; d'hard' aerd', als 't nauwt, mijn bedt.Ga naar margenoot624 625[regelnummer] Aensiet uw swackheit om u selven te verschoonen: Ghij 't rijck van Persen? Hoe? De last van soo veel croonenGa naar voetnoot*19
[pagina 59]
Kneusde' u het beckeneel; het pack van sulck gebiedtGa naar margenoot627 Druckte' u de schouders in, geeft u daer onder niet:Ga naar margenoot628 De voorstandt van soo veel t'samen-gegroeyde landenGa naar margenoot629 630[regelnummer] Vereischt een cloecker borst, en clem van grover handen. Voorts die sich wil bij mij gelijcken in waerdij Moet daer geen proef van doen door lot of praterij, Maer door de deucht alleen: dat vroomheit in het vechtenGa naar margenoot633 Sich tegens vroomheit stel om ons geschil te slechten, 635[regelnummer] Het rijck en de Prinsses sij des verwinners prijs. Dan ghij sult, mijnen raet volgende, sijdij wijs,Ga naar voetnoot20 (Hoewel een onderdaen geen dienst soo menichvuldich Can doen, of hij en blijft noch veel sijn Prinsse schuldich) U laten loons genoech voor uw verdiensten sijn 640[regelnummer] Dat u de Coning hier geleken heeft bij mijn. tisiphernes Wanneer 's moeds buyen dul des redens toom ontslippen,Ga naar margenoot641 Gelijck den storm, dien ghij blaest uit verwaende lippen, Ist onbesuisde windt die vaeck het minste schaedt, Maer scheurt sijn eigen cracht op onbeweechde clippen;Ga naar margenoot644 645[regelnummer] Soo doet uw raserij op Coning, Mij, en Raedt.Ga naar margenoot645 De rij van Prinssen oudt, uit welcker brave saedt Ghij u gesproten roemt, en wort hier niet versmeten;Ga naar margenoot647 Maer dat ghij d'eer van mijn doorluchtich huis versmaedt, Om dat een oppervoocht is boven mij geseten, 650[regelnummer] Ick en dees Persen al uw bittren ondanck weten.Ga naar margenoot650 Want onse Coning valt ons niet soo wreedt en wrang, Noch wij den onsen, als ghij, die trots en vermetenGa naar margenoot652 Uw verblufte gemeent in slavernije strangGa naar margenoot653 Ondrachelijck verheert met hart gewelt, en dwang:Ga naar margenoot654 655[regelnummer] Waer door uw moed verheft dat ghij 't met uw braverenGa naar margenoot655 Den Goden, soo ghij waendt, des hemels, maeckt te bang, Die, (lachens' er niet om) 't u ras sullen verleeren:Ga naar voetnoot21 Maer ons bijsonder volck rechtvaerdich wij verheeren,Ga naar margenoot658
[pagina 60]
En met bescheidenheit de Coning 't algemeen:Ga naar margenoot659 660[regelnummer] Dees deuchden houden wij op 't alderhoochst in eeren, Die ghij, verkeert, vervreemt van alle recht en reên,Ga naar margenoot661 Soo smaedelijck gewoon met voeten sijt te treên, En moedeloosheit noemt een ondeucht in den helden:Ga naar margenoot663 Waer door ten aensien van uw overdwaelsche zeênGa naar margenoot664 665[regelnummer] Ghij mij en dese, comt voor halve vrouwen schelden.Ga naar margenoot665 Maer niet meer als uw dulle gramschaps ijl-gewelden,Ga naar margenoot666 Vrees ick sonder belul uw groove lichaems cracht;Ga naar margenoot667 En 't viel licht dat ghij noyt tot uwent nae vertelden De troetelingen van dees halve vrouwen sacht.Ga naar voetnoot*22 670[regelnummer] Dan of 't gebeurde, dat ghij mij al ommebracht, Soo souden u nochtans dees Persen cloeck, en moedich Niet kennen voor haer Prins, (ken ick haer) maer verwachtGa naar margenoot672 Van al het rijck, en elck bijsonder wraeke bloedich: Want sijliên nemmermeer sullen het heerschen woedich, 675[regelnummer] En uw uitheemsche trots lijden in plaets van mij, Noch laten wraeck te doen over een Prinsse goedich,Ga naar margenoot676 Van wiens verdiensten en loflijcke daden, sij Gunstiger oordelaers en kenners sijn als ghij. ostrobas Een lecker trotst mijn cracht, (wat sal mij noch ontmoeten?)Ga naar margenoot679 680[regelnummer] En hij leydt niet vertreên aen mortel van mijn voeten?Ga naar margenoot680 Ostrobas, wat u beurt? Ghij dreicht mij met gevaerGa naar margenoot681 Van uwe wraeck; ick tart de Persen allegaêr. Daer leydt den handtschoe, d'eerst van soo veel onvervaerden Tast sonder beven aen, en hef hem van der aerden. 685[regelnummer] Soo lang 'er een sal sijn, die mij darf tegenstaen Van allen, en sal ick niet weygeren te slaen. Ghij meucht u vrij met keur van wapenen versorgen.Ga naar margenoot687 tisiphernes Mijn is dan d'eerste beurt. Nu dat dan tegen morgen, Rechtvaerdich Coning, ons een plaetse werd bestelt,Ga naar margenoot689 690[regelnummer] Op dat de bleecke doodt in een besteken veldt,Ga naar margenoot690 Een van ons beyden doe sijn stijf opset vergeten.
[pagina 61]
coning Sijn uw gramschappen op elckander soo gebeten, Dat sachter middel niet can einden uw crackeel, Soo laet ten minsten u de roof van 't afgereten 695[regelnummer] Harnas uws vyants, sonder hem te moorden heel,Ga naar voetnoot23 Volle verwinning sijn, en slechting van 't verscheel. granidaGa naar voetnoot24 Wanneer het aertrijck van des ruwen Winters plagen, En sijn ontijdich coudt omhelsen wort ontslagen,Ga naar margenoot698 Gevoelt sij in haer hart oprekenen de schierGa naar margenoot699 700[regelnummer] Heel uitgedoofde cracht van haer begraven vier;Ga naar margenoot700 Door dien de Lenten soet, in sijn verliefde weecken, Haer streelt, en ondergaet met minnelijcker treken,Ga naar margenoot702 Wanneer dat hij vernieuwt den outsbekenden brandt; Levende ritseling doorcruipt haer 't ingewant;Ga naar margenoot704 705[regelnummer] Alsoo gevoel ick veel gepeisen in mij wecken Uit haeren diepen slaep, en door mijn leden trecken, Die oorspronck naemen in mijn teer-beweechde geest, Als ick eerst wierd gewaer het schoone, dat mij meestGa naar margenoot708 Behaechde van al 't geen dat mij oyt is verscheenen; 710[regelnummer] Want nae 't verlies van dien, allensjens sij verdweenen,Ga naar margenoot710 Met de gedaente, die mij in den sinne lach, En nu door dien ick 't eens behaechde schoon hersachGa naar margenoot712 Met meerder hefticheit sij op een nieuw verrijsen,Ga naar margenoot713 Om mij de schoonheit van een harder aen te prijsen. 715[regelnummer] Maer sacht, Granida', houdt op, houdt op, want waer toe dient Dus hooch te setten een dien ghij tot heer, en vriendtGa naar margenoot716 Geensins verkiesen meucht? Maer leyden moet uw leven Met, dien u andren keur uit weijnige sal geven.Ga naar margenoot717-8 Wat leyder boodtschap, uit wat aengenaemer mondtGa naar margenoot719 720[regelnummer] Helas! was, Daifilo, die ick van u verstondt? Ayme! Wat vriendtschap in uw voorhooft stondt geschreven? Helas! Het schijnt dat op de staten hooch-verhevenGa naar margenoot722
[pagina 62]
vs. 727-733
[pagina 63]
Wij sitten met gebiedt, maer die 't wel ondertast,Ga naar margenoot723 Vindt ons verheert, verdruckt onder haer overlast.Ga naar margenoot724 725[regelnummer] Helas! Meer droefheit vreest mijn hart dan 't hoopt verblijding: Ick gae vernemen doch nae de verlangde tijding.Ga naar voetnoot25 rey van jofferenGa naar voetnoot26 Wat stort al gaven groot, Bewoonders vander Aerden, Den Hemel in uw schoot, 730[regelnummer] Als ghijs' ondanckbaer snoodt Niet met de voet en stoot, Maer vorder sorgen doodt,Ga naar margenoot732 Om 't aengeboôn t'aenvaerden. Maen, starren, 's nachts cieraet,Ga naar voetnoot27 735[regelnummer] D'eerwaerde Sonnestraelen, 'T Aertrijck met vloedt doorwaedt, Daer cruidt, en boom beblaedt, Bij blije bloemkens staet, 'T schoon menschelijcke saedt 740[regelnummer] Met lust u 't ooch onthaelen.Ga naar margenoot734-40 Het braef of soet gespeelGa naar voetnoot28 Van windt, of tedre snaeren, Het lieffelijck gequeel Van mensch of vogels keel, 745[regelnummer] Spel en sang-menging eel Door 't oor, met lust, geheel Ter sielen innevaeren.
[pagina 64]
De Wieroock, diemen metGa naar voetnoot29 De Mirrhe plach te veugen,Ga naar margenoot748-9 750[regelnummer] Musc, Ambre, scharp Civet,Ga naar margenoot750 Groen cruidt, en bloemkens net, Roos, Lelij, Violet Met reuken onbesmetGa naar margenoot753 Verstercken, en verheugen. 755[regelnummer] Een vollen overvloedtGa naar voetnoot30 Van veele dranck, en spijsen, Des menschen lichaem voedt Als hij met lusten soet Sijn gragen honger boet;Ga naar margenoot759 760[regelnummer] Maer bruickt hij 's meer, daer moet Gebreck, en last uit rijsen.Ga naar margenoot760-1 Van alle 's werelts lustGa naar voetnoot31 Is soete brandt van Minne Voor d'heftichste bewust,Ga naar margenoot763-4 765[regelnummer] Wanneer sij wort geblust Als lief bij lieve rust; Daer aertsche mondt gekust Voldoet voor een Godinne.Ga naar margenoot768 Dees lusten allegaer,Ga naar voetnoot32 770[regelnummer] En duisent van gelijcken, Als oefnen, aesmen maer,Ga naar margenoot771 En d'ongetelde schaer Van al ons handtgebaer,Ga naar margenoot773 Voor Liefd' oprecht, en waer, 775[regelnummer] Nochtans in vreuchde wijcken.
[pagina 65]
Sij doet dat vreuchd' ontspring,Ga naar margenoot776 Ga naar voetnoot33 In twee verbonden harten; En maeckt dat yder ding Dubbele lust in bring, 780[regelnummer] Door haer vereeniging; Jae 't dragen onderling Treckt soetheit uit de smarten. Dees saligende deuchtGa naar voetnoot34 Op Aerden can doen smaken 785[regelnummer] Een goddelijcke vreucht, Die luttel liên verheucht, Want meest een yder veucht Sich omme sijn geneucht Van leur, of niet te maken.Ga naar margenoot787-9 790[regelnummer] Och hoe swaer ist te rakenGa naar voetnoot35 Aen vrientschap onbevleckt,Ga naar margenoot791 Daer vrienden keur ontbreckt!Ga naar margenoot792 Dien lust tot staet en eerenGa naar margenoot793 Ga naar voetnoot36 Boven de maet verheft, 795[regelnummer] Moet deze lust ontberenGa naar margenoot795 Die 't alles overtreft. Want onder luttel liedenGa naar voetnoot*37 Daer hij uit kiesen gaet, Can 't swaerelijck geschieden, 800[regelnummer] Dat een hem annestaet.
[pagina 66]
vs. 793-796
[pagina 67]
Wat vrientschap vol van trouwenGa naar voetnoot38 En van geneuchten blij Can Liefd' en Minne bouwen,Ga naar margenoot801-3 Daer geen behagen sij? 805[regelnummer] De nacht comt opter AerdenGa naar voetnoot39 Gevallen met haer schim, En met haer bruine paerden Berijden onse kim. Morgen 't gevecht sal maken 810[regelnummer] Mijns vrouwen huwlijck claer,Ga naar margenoot810 En in soo grooten sake Kiest het geluck voor haer.Ga naar margenoot812 granida, daifiloGa naar voetnoot*40 granida Ach wat becommeringen Comen mijn siel bespringen! 815[regelnummer] De nacht, die 't al ontlast, Maeckt dat mijn sorghe wast.Ga naar margenoot816 De swaricheit genakende Houdt mijn gedachten wakende: Villicht dat hier voorbijGa naar margenoot819 820[regelnummer] Coom sang of spel, om mij Wat uit den sin te stellen De sorgen die mij quellen. Maer wie comt gins gegaen Bij 't schijnen van de maen? 825[regelnummer] Wat! Soudt Daifilo sijn, ick sal de venster sluiten, Van binnen can ick sien door 't glas, hij niet van buiten.
[pagina 68]
daifilo Kond 't lichaem als de siel vervolgen daer 't nae staet,Ga naar margenoot827 'T was nu bij mijn Godin, en niet hier op straet. Maer 't soeckt, nae sijn vermeugen, 830[regelnummer] Sich, volgende te veugen Daer 't van sijn leitsman 't hart Henen getrocken wert. Ayme, Granida! Doel van mijn genegentheiden, Hoe nood' is Liefde van haer lieve lief verscheiden? 835[regelnummer] Maer wat vertoeve' ick lang? Best ist, dat ick vertreck, Eer yemandt, mij gewaer hier wordende, begeck Mijn lieven als verwaent, en sonder grondt verheven Castelen inde lucht. Dan, ick ben niet gedrevenGa naar margenoot836-8 Door een begeerte van besit gelijck als sij,Ga naar margenoot839 840[regelnummer] Nae dienst is dat ick tracht, en niet naer heerschappij. Juppijn,Ga naar voetnoot41 Princesse waerdich, Sij voor u sorrechvaerdich, En 't hayr van 's hemels GoônGa naar margenoot843 De wacht van uw Persoon. granida 845[regelnummer] Hoe menich claecht van Liefd' een onbeproefde smarte? Dees openbaertse niet daer hijse voedt in 't harte:Ga naar margenoot846 Maer sij ontdeckt haer selfs, en ongeveinsde vlamGa naar margenoot847 Wierd noyt verbogen dat sij niet te voorschijn quam. O rechten sonder reên! O wetten sonder weten!Ga naar voetnoot42 850[regelnummer] Met recht macht 't opperst recht wel 't opperst onrecht heten:Ga naar voetnoot*43 Besit van staet, van landt, van gelts ontelbre som, Dat deilt ghij nae 't geluck, niet nae de reden om,Ga naar margenoot852 Des vaeck, de slechtste crijcht hier van de grootste winste, En die het meeste waert is lijdt hem met het minste:Ga naar margenoot854
[pagina 69]
855[regelnummer] Van d'erfgoên die Natuir ons achterliet gemeen,Ga naar margenoot855 Deyldij den eenen veel, den andren ganslijck geen. O rechten sonder reên! Verkeerder menschen lust, en snoode schelmerijenGa naar margenoot858 Hebben u voortgebracht; want in de gulden tijen,Ga naar margenoot859 860[regelnummer] Doen 'swerelts kintsheit soet niet deed, dan sliep, of loech, Doe niemandt vorder als voor noodruft sorge droech,Ga naar margenoot860-1 En hadder niemandt veel, maer yder had genoech. Doe waerdij onbekent, maer nu, door boosheits woeden, Sijdij een noodich quaet, om quaeder te verhoeden. 865[regelnummer] Doe koosmen Lief nae lust, nu dwingt het onderscheydt Van staten, vaken ons te maken Lief van leydt:Ga naar margenoot866 En d'overvloedt die maeckt den aldermeest van machten Behoeftich van het geen dat aldermeest is t'achten.Ga naar margenoot867-8 Twee eischen mij tot lief, de strijdt sal rechter sijn,Ga naar margenoot869 870[regelnummer] En wie dat wint, helas! 't verlies is altoos mijn. Want wien mij 't blindt geluckGa naar voetnoot*44 van beyden toe sal leggen Het cost mijns leven rust. Soo luttel heeft te seggen Een Coningin, in saeck, die haer soo seer betreft. De spits is hooch, maer eng, daer 't Luck ons op verheft.Ga naar margenoot874	voetnoot1 Daifilo heeft in Granida de platonische Schoonheid herkend. Hij vergelijkt haar met de zon, door wier stralen hij plotseling besefte dat hij tot nu toe in zijn minnevlagen alleen zijn eigenbelang gediend had (voor de overeenkomsten met Plato's grotmythe zie de inleiding). Vanaf nu streeft Daifilo ernaar zijn ziel met die van Granida te verbinden, in een dienende liefde voor haar. De prinses brengt hem tot zelfinzicht (de waerheit, 510) en maakt hem deugdzaam. voetnoot2 Met de goetheit (482) en schoonheit (483) worden de platonische Ideeën van het absolute Goede en Schone bedoeld; Granida is er de verpersoonlijking van (484). margenoot484 Eer... aen: voordat ze tevreden was met margenoot485 Son: nl. Granida margenoot486 Doe: toen margenoot487 Met... beyde: terwijl mijn ogen door een floers bedekt waren voetnoot3 Want... póóghen* (489-491): Verblind door zijn erotische begeerte probeerde Daifilo het aardse met het aardse te verenigen, omdat hij een mooi uiterlijk boven echte schoonheid verkoos. Daifilo hechtte meer waarde aan schoonheits lichaem (490, het stoffelijk lichaam) dan aan lichaems schoonheit (490, de Idee van het Schone). margenoot489-92 Want als [...] Doen: Want toen [...] toen dickheit: troebelheid margenoot493 haer gesicht: hun blik (nl. van Daifilo's ogen) margenoot493-4 mijn... sijn: mijn ziel, haar evenbeeld herkennend, met die glans één probeert te worden margenoot495-6 Al... veranderen: alsof mijn ziel, kleine mug, de zon in vliegend om in glans te veranderen, zich met de zon verenigen zou door het veranderen voetnoot4 Door Granida's glans herkent Daifilo de waarde van zijn ziel en ook die van de hare, waarmee hij zich wil verenigen. Mogelijk zinspeelt Hooft hier op de twee helften van één ziel. De vergelijking van Daifilo met een insect is een variatie op het, al in de oudheid voorkomende, erotische beeld van de mug die naar de brandende kaars vliegt én, al ronddwalend op zoek naar het licht, omkomt. Al (495) is geïnterpreteerd als een zetfout voor Als. margenoot497 belcht [...] haer:* maakt [...] zich boos margenoot499 in als: in alles margenoot500 Behalven... sijn: behalve in uw onwil tot vereniging, want die onwil kan mijn ziel niet opbrengen margenoot501-2 Sij... verbiedt: mijn ziel wil alles wat u wilt, maar kan dat niet zonder haar eigen dood te willen, zolang u de vereniging verbiedt voetnoot5 Vanwege haar maatschappelijke status zou Granida een zielenvereniging af kunnen wijzen. Ook dan zal Daifilo zich naar haar wil richten, behalve naar haar wil niet één te worden, want dat kan hij niet. Zijn ziel zou dus wel alles willen wat zij wil, maar zolang zij een vereniging verbiedt, zou een nastreven van háár wil (nl. niet één worden) zijn eigen dood betekenen. voetnoot6 Mocht Granida wel in vereniging toestemmen, dan zouden liefde en wederliefde gezamenlijk vrede bewerkstelligen en dat zou de vriendschap zijn waarnaar Daifilo's liefde streeft. Hooft laat de component min hier uit de redenering weg, waarschijnlijk omdat Daifilo nog slechts aan een geestelijke band durft te denken. margenoot507 talen: proberen margenoot509 Hoe... beroer!: wat is het moeilijk om de roerselen van mijn ziel te begrijpen! margenoot512 eer... merken: voordat ik de ene zijde goed gezien heb voetnoot7 De confrontatie met Granida heeft voor Daifilo duizelingwekkende consequenties: hij ziet de waarheid, maar zij toont zich van verschillende kanten, afhankelijk van de verschillende opstellingen die Granida in zijn ogen zou kunnen kiezen. Het beeld van de waarheid als een rondvliegend, snorrend insect duidt mogelijk op het kinderspel met een aan een draadje gebonden meikever. margenoot513 Houdt... hooch!:* stil, Daifilo, houd je in! margenoot514 dese naem: deze titel, nl. heer margenoot516 se: de naam, nl. het gezag van Daifilo's heer voetnoot8 heer... slavernij* (513-518): Als herder hoefde Daifilo niemands gezag te erkennen, maar nu moet hij dat leren als hij wil beantwoorden aan zijn gevoelens voor Granida. Terwijl anderen dienst nemen om voor zichzelf iets te winnen, kan hij zijn loon - een leven in dienst van Granida - helaas alleen als slaaf van Tisiphernes verwerven. margenoot521 Dees Prins: Tisiphernes; daer: de dienst aan Granida margenoot522 naeste: beste; wort... man: als hij uw echtgenoot wordt, dan margenoot523 uw staege: voor altijd uw trouwe margenoot524 En... wesen: en al mag ik niet in u opgaan, dan zal ik toch uw eigendom wezen voetnoot9 Ick... wesen* (519-524): als echter Tisiphernes Granida's echtgenoot wordt, leidt voor Daifilo de dienst aan zijn heer tot het mooist denkbare loon: hij wordt dan ook Granida's slaaf en is dus toch de hare, al kan hij niet met haar één worden. margenoot527 vyer: vuur margenoot528 wallecht... dael: niet wil weten van neerzinken margenoot529 van haere: door Granida's margenoot530 Persen: Perzië margenoot531 eindelijck: na lang wachten; bescheyt: antwoord margenoot533 Een... jonst: een zuchtje genegenheid margenoot534-6 't waer... draeyen: Granida's gunst zou een signaal voor de goden zijn om het meest stralende van de duizend gezichten van het geluk naar mij te wenden voetnoot10 In Hoofts visie kunnen de goden macht uitoefenen over het lot. De beeldspraak duisent aengesichten* (536) is gebaseerd op de voorstelling van 't geluck (535) als Vrouwe Fortuna. margenoot537 daer... staet: van wie alles afhangt voetnoot11 Nu volgen twee monologen: Tisiphernes blijft achter (541-553), terwijl Daifilo op weg gaat naar de koning (554-562). margenoot541 Mijn... moedt:* mijn vurig gemoed margenoot542 vertoef: wachten margenoot543 die... strecken: die streven naar de hoogste eer voetnoot12 Tisiphernes wil nu eindelijk duidelijkheid. Ofwel zijn hoop zal vruchteloos blijken, ofwel hij zal eindelijk beloond worden voor zijn verdiensten voor Perzië: het vele bloedvergieten en alle andere moeilijkheden, waarbij hij steeds zijn leven riskeerde, zowel voor hoge als voor lage personen. margenoot545-6 Dat... uitgestort:* Moge deze dag mijn hoop definitief aan stukken slaan, of mij eindelijk belonen voor het vele door mij vergoten bloed margenoot549 naer... uitgerecht: zoals mijn daden rechtvaardigen margenoot553 De... vergaert: de raadslieden zijn allen bijeengekomen margenoot555 Mijn... verheughen: mijn ziel koestert zich al bij voorbaat in het genot margenoot556 Al... sinnen: voordat de zintuigen margenoot557 En... vertoef: en mijn ziel loopt vooruit op de meldingen van de zintuigen want ze kan niet langer wachten voetnoot13 Venus:* de godin van de liefde. margenoot560 het minst: tenminste iets margenoot561 haer: Granida margenoot562 die... can: die een en al bewondering is margenoot565 breydel: teugel margenoot566 staeten: gebieden voetnoot14 Perzië omvat verschillende staten en volken; de koning is dus in feite keizer (zie ook 626, 629). margenoot567 d'ingeseten:* de ingezetenen; voorsichtich cloeck: bedachtzaam en schrander margenoot569 voor... jaeren: in mijn plaats, na mijn dood margenoot570 stieren... ontsich: besturen met gezag margenoot571 ghij: Tisiphernes en Granida margenoot572 wins: wens margenoot574 is... gehouden: aan uw deugd verplicht is margenoot576 Wiens... canten: wiens dapperheid overal geroemd wordt voetnoot15 De koning weet niet te kiezen tussen de verdiensten van den eenen, Tisiphernes en de afkomst van den andren, Ostrobas. margenoot585 in... meegesellen:* concurrerende minnaars margenoot587 reden: de argumenten voor aanspraak op de troon voetnoot16 Arsaces* (593): Ostrobas, afstammeling van Arsaces, stichter van het rijk van de Parthen, meent dat de wetten van zijn rijk Tisiphernes tot zijn slaaf maken. De macht van Arsaces (en zijn nakomelingen) is zo groot dat de opgaande zon (in het oosten, 595) voor hem buigt, terwijl hij al even bang is als hij weer ondergaat (in het westen, 596): de hele wereld heeft dus ontzag voor hem. margenoot593-4 wiens... vresen: wiens hooggerezen grootheid het enige is waarvoor de overal ter wereld gevreesde Parthen ontzag hebben margenoot595-6 De Prins... licht: de vorst waarvoor oost en west bang zijn margenoot597 die: nl. mijn beroemde naam margenoot599 soo... Nijl: alsof de Nijl zou wijken! margenoot600 letsel: beletsel margenoot602 uitgeroyde: verwoeste voetnoot17 Puinbergen... dreygementen* (602-610): toespeling op de Griekse mythe over de giganten (de Gigantomachie), waarin de reuzen bergen op elkaar stapelden om de godenberg, de Olympus, te bestormen. Met hulp van Hercules werden de reuzen echter verslagen. De overmoedige Ostrobas voorspelt dat hij de puinhopen van verwoeste rijken tot aan de hemel zal opstapelen. Zelfs de natuurramp van een vallende hemel zal hem niet deren, evenmin als de macht van het lot. Dergelijke doldriestheid is natuurlijk geen goede eigenschap voor een vorst. margenoot604 Daer... staet: waar ik naar verlang margenoot606 of: als margenoot607 strenge: sterke margenoot608 Geluck: lot margenoot610 gewelt: macht puf: lach om margenoot611 Maer... eisch: Maar jij, verwijfde Tisiphernes, hoe durf je aanspraak te maken op wat ik eis margenoot612 senu: spier margenoot613 d'oefening... heerschen: de machtsuitoefening margenoot614 Maer... vrouw: en als het u om de vrouw te doen is margenoot616 Daer... verstaet: waar u verstand van heeft margenoot617 bedampt van: bedwelmd door voetnoot18 Sardanapalus, Atlas* (618-620): Ostrobas vergelijkt Tisiphernes minachtend met de verwijfde laatste koning van Assyrië en zichzelf met Atlas, de reus die de wereld op zijn nek torst. De goden zijn hun leven niet zeker als ze zo dom zijn een laaggeplaatste als Tisiphernes de heerschappij te geven. Ostrobas' zelfoverschatting kent geen grenzen. margenoot619-20 wacht... is: past op uw leven! U (Tisiphernes) handelt als een laaggeplaatst man margenoot623 dulle: dol makende margenoot624 als 't nauwt: als de nood het eist voetnoot19 De Perzische kroon is drievoudig (zie ook 566). margenoot627 beckeneel:* hersenpan; het... gebiedt: de last van zo'n heerschappij margenoot628 geeft: begeef margenoot629 voorstandt: bescherming, verdediging margenoot633 deucht: krijgsdeugd; vroomheit: dapperheid voetnoot20 Dan... mijn* (636-640): Als Tisipherens verstandig is, volgt hij Ostrobas' raad op en beschouwt hij het als een voldoende beloning dat de koning hem met Ostrobas heeft vergeleken - als Tisiphernes al recht heeft op een beloning: geen onderdaan kan immers zoveel diensten voor zijn vorst verrichten of hij blijft hem er nog altijd meer schuldig. margenoot641 Wanneer... ontslippen: als de dolle vlagen van de hartstocht ontsnappen aan de teugel van het verstand margenoot644 scheurt: breekt margenoot645 Soo doet: zo breekt zich margenoot647 versmeten: veracht margenoot650 Ick... weten: beschouwen alle Perzen en ik als uw bittere ondankbaarheid margenoot652 vermeten: verwaten margenoot653 Uw... gemeent: uw murw geworden volk margenoot654 verheert: onderdrukt margenoot655 Waer... verheft: waardoor u zo overmoedig wordt; braveren: snoeven voetnoot21 Waer... verleeren* (655-657): Ostrobas denkt wel dat hij de goden bang kan maken (zie 602-610), maar deze zullen hem dat snel afleren, als ze het al niet bij gewoon uitlachen zullen laten. margenoot658 bijsonder: speciaal aan onze zorgen toevertrouwd margenoot659 En... algemeen: en op verstandige wijze heerst de koning over al zijn volken margenoot661 ghij... van: u, ontaard en vervreemd van margenoot663 moedeloosheit: gebrek aan vechtlust margenoot664 overdwaelsche zeên: buitensporig gedrag margenoot665 dese: nl. de raad margenoot666 uw... ijl-gewelden: het holle geweld van uw raaskallende boosheid margenoot667 Vrees... cracht: vrees ik uw grove lichaamskracht die redelijkheid mist voetnoot22 En... sacht* (668-669): ironisch: en het zou gemakkelijk kunnen gebeuren dat u de ‘vertroetelingen’ van die zachtzinnige halve vrouwen nooit thuis zou navertellen. margenoot672 kennen: erkennen haer: hen margenoot676 een... goedich: nl. Tisiphernes margenoot679 lecker: kwajongen margenoot680 vertreên... mortel: tot gruis vertrapt margenoot681 wat... beurt?: wat gebeurt je? margenoot687 u [...] met [...] versorgen: u voorzien van margenoot689 werd bestelt: in gereedheid gebracht wordt margenoot690 in... veldt: in een gemarkeerd strijdperk voetnoot23 De koning wenst dat de overwinnaar tevreden is met het harnas van zijn tegenstander als buit en hem niet zal vermoorden. Zijn hoop zal ijdel blijken. voetnoot24 In een monoloog overpeinst Granida haar situatie. Zoals zij zelf voor Daifilo deed (479-512), zo riep zijn aanblik bij haar het Schone uit de Ideeënwereld in herinnering (708-710). Ze werd zich oude gevoelens opnieuw bewust, zoals gebeurt met de natuur, die in de lente ontwaakt uit haar winterslaap (697-704). Granida zal echter niet van Daifilo's vriendschap (721) mogen genieten omdat anderen voor haar een partner zullen kiezen. margenoot698 ontijdich: heftig margenoot699 sij: de aarde; schier: bijna margenoot700 begraven: smeulend margenoot702 ondergaet: vleit; treken: liefdesbetuigingen margenoot704 ritseling: prikkeling; haer: de aarde margenoot708 het schoone: nl. van Daifilo margenoot710 van dien: nl. het schone margenoot712 't eens... schoon: het schone dat mij ooit behaagde margenoot713 sij: de gedachten (705) margenoot716 een: nl. Daifilo margenoot717-8 Maer... geven: terwijl u uw leven moet doorbrengen met iemand die anderen voor u kiezen uit enkele geschikten margenoot719 leyder: droevige margenoot722 staten: posities margenoot723 die... ondertast: wie het nauwkeurig bekijkt margenoot724 haer overlast: nl. van de hoge posities voetnoot25 Granida verwacht nu te zullen horen wie haar partner zal worden; eerst zal echter het duel nog moeten plaatsvinden. voetnoot26 De hofdames bezingen de gaven van de goden aan de mensen (727-789). Dankzij de vijf zintuigen kan de mens volop van de schepping genieten. Na drie gesproken verzen (790-792) volgt wellicht een tweede lied (793-812). De hofdames verzuchten hoe moeilijk de ware vriendschap, de boven alle lusten gaande vereniging van liefde en min, te verwerven is. Zo zal het lot Granida's partner kiezen. De verzen 727-789 kunnen gezongen worden op de melodie ‘Aenmerct doch mijn geclach’; de muzieknotatie is gebaseerd op S. Theodotus, Het paradys der gheestelycke en kerckelycke lofsangen, Antwerpen 1638, p. 173. margenoot732 vorder: verderstrekkende voetnoot27 Het oog neemt hemel en aarde met hun versieringen waar: maan en sterren - de sieraden van de nacht -; de aanbiddelijke zonnestralen; de met rivieren doorstroomde aarde - waar planten en bebladerde bomen bij blijde bloempjes staan en de schoonheid van de mensen (734-740). margenoot734-40 Maen [...] Met lust... onthaelen:* Uw oog wordt met lust onthaald op... voetnoot28 Met het oor hoort men muziek en zang (741-747). voetnoot29 Via de reuk neemt de mens geurige stoffen, planten en bloemen waar (748-754). margenoot748-9 De... veugen: wierook en mirre worden vaak vermengd margenoot750 Musc... Civet: [geurige] muskus, amber en scherp [ruikend] civet margenoot753 Met... onbesmet: met zuivere geuren voetnoot30 De smaak stelt de mens in staat van eten en drinken te genieten, iets wat hij met mate moet doen (755-761). margenoot759 gragen... boet:* gretige honger stilt margenoot760-1 Maer... rijsen: maar als hij teveel voedsel neemt, wordt hij ziek voetnoot31 Dankzij het gevoel, de aangenaamste van alle zintuigen, geniet de mens van de zoete minnebrand (762-768). margenoot763-4 Is [...] bewust:* staat [...] bekend als margenoot768 Voldoet voor: evenveel genot geeft als voetnoot32 De liefde overtreft echter al deze lusten (769-775). margenoot771 Als... maer:* als er maar werken en ademen margenoot773 handtgebaer: activiteiten margenoot776 Sij: nl. de liefde (774) voetnoot33 Liefde verenigt twee harten en leidt tot dubbele vreugde; ze maakt zelfs smart zoet omdat deze gezamenlijk gedragen wordt (776-782). voetnoot34 De wederzijdse liefde brengt op aarde een goddelijke vreugde teweeg, maar deze wordt door weinigen gesmaakt omdat de meeste mensen zich verliezen in beuzelarijen (783-789). margenoot787-9 Want... maken: want bijna iedereen wil zijn genoegens in beuzelarijen of in helemaal niets zoeken voetnoot35 Zuivere vriendschap (de vereniging van liefde en min) is moeilijk te verwerven als men zelf geen geschikte partner mag kiezen (790-792). Deze verzen worden gesproken. margenoot791 Aen... onbevleckt:* aan zuivere vriendschap margenoot792 Daer... ontbreckt: waar men geen kans krijgt vrienden te kiezen margenoot793 Dien: wie voetnoot36 Wie naar een hoge positie streeft, moet de liefde - de hoogste lust - missen (793-796). Voor de verzen 793-812 kan de melodie ‘Het daeghet inden Oosten’ gebruikt worden. De muzieknotatie is gebaseerd op Souterliedekens, Antwerpen 1540 (herdruk 1984), ps. 4. margenoot795 deze lust:* nl. vriendschap voetnoot37 De kans is namelijk klein dat zich onder de weinigen waar hij uit kan kiezen de juiste partner bevindt (796-800). voetnoot38 Als er geen wederzijdse sympathie is, gaan min en liefde niet op de juiste wijze samen en zal er dus ook geen vriendschap ontstaan (801-804). margenoot801-3 Wat vrientschap [...] can... bouwen: welke vriendschap [...] kan door liefde en min gebouwd worden voetnoot39 De hofdames passen hun algemene betoog toe op Granida: morgen zal het lot voor haar een huwelijkspartner kiezen; de kans op vriendschap is voor haar dus gering (805-812). Het beeld van de vallende nacht is ontleend aan de klassieke voorstelling van de met zwarte paarden bespannen wagen van de godin van de nacht. Met bruine paerden* (807) wil Hooft mogelijk de avondschemering aanduiden. margenoot810 claer: duidelijk margenoot812 het geluck: het lot voetnoot40 Achter een paleisvenster hoort Granida hoe Daifilo buiten zijn hart uitstort. Ook zij betreurt de onrechtvaardige situatie. margenoot816 wast:* groeit margenoot819 Villicht: wellicht margenoot827 vervolgen... staet: bereiken waar het naar verlangt margenoot836-8 begeck... lucht: mijn verliefdheid spottend bestempelt als dwaze en ongefundeerde luchtkastelen Dan: maar margenoot839 sij: alle anderen aan het hof voetnoot41 Juppijn:* Jupiter, de hoogste god. margenoot843 hayr: leger margenoot846 Dees: Daifilo; daer: terwijl margenoot847 Maer... selfs: maar de liefde openbaart zichzelf in Daifilo voetnoot42 O rechten... verheft* (849-874): in de klassieke mythologie golden de gulden tijen (859), het eerste wereldtijdperk, als een idyllische samenleving. De mens leefde naar zijn behoefte en koos in vrijheid een liefdespartner (860-865a). De vredige situatie verdween echter toen bezitsdrang en machtsmisbruik hun intrede deden. Om de conflicten op te lossen, werden wetten en rechtspraak ingesteld (858-859; 863-868). Granida beklaagt zich dat zelfs nu nog onrechtvaardigheid bestaat: volgens de wet moet zij iemand uit haar eigen stand huwen, maar bezit en maatschappelijke status zijn slechts toevallige, door het lot toebedeelde zaken (849-857). De rijksten zijn nu tevens de machtigsten, maar in de allerbelangrijkste zaak (de liefde) staan ze machteloos (867-868). Zo ook Granida. Het lot zal nu voor haar een keuze maken, maar die is altijd onrechtvaardig: ondanks al haar macht kan ze immers niet voor Daifilo kiezen (869-874). Zie ook 954-967. voetnoot43 Vertaling van een uitspraak van de Romeinse schrijver en staatsman Cicero uit De officiis* (De plichten): ‘ius summum saepe summa iniuria’ (‘het hoogste recht is vaak het hoogste onrecht’). margenoot852 Dat... om: dat deelt gij, rechten en wetten, allemaal willekeurig en onberedeneerd uit margenoot854 lijdt hem: moet tevreden zijn margenoot855 gemeen: als gemeenschappelijk bezit margenoot858 Verkeerder... lust: de verlangens van ontaarde mensen margenoot859 u: de wetten margenoot860-1 Doen... droech: toen de nog jonge, vriendelijke wereld alleen maar sliep en lachte, toen niemand zorg had dan voor het strikte levensonderhoud margenoot866 Van staten: van rang en stand; vaken: dikwijls margenoot867-8 En... achten: door rijkdom word je wel de machtigste, maar je hebt gebrek aan het allerbelangrijkste margenoot869 Twee: Tisiphernes en Ostrobas voetnoot44 't blindt geluck:* het lot werd vaak gepersonifieerd als de geblinddoekte vrouwe Fortuna, die op willekeurige wijze geluk en ongeluk aan de mensen toedeelde. margenoot874 't Luck: het lot

Vorige Volgende

Granida

Tweede deel

Over het gehele werk

organisaties

Over dit hoofdstuk/artikel

datums

lied