Geeraerdt van Velsen. Baeto, of oorsprong der Hollanderen

(2005)–P.C. Hooft



[p. 54]
Derde bedrijf harman van woerden, Geeraerdt van Velsen, Gijsbert van Aemstel harman van woerden Ik koom het in der ijl daar alles deur gevlogen.673 De poort is wel bewaard, de bruggen opgetogen,674 675 op elken toren is een schildwacht uitgezet, het wachthuis vol krioels, eenieder rustig met676 de wapens bij de hand en niemand suf van allen.677 Verzekerd houd ik ons voor schielijk' overvallen,678 tenzij zelfs 's hemels haat ten oorlog ons ontzegg'.679 geeraerdt van velsen 680 't En is de mening niet te wachten naar beleg.680 Maar, om bekwamelijk de zake te voltrekken,681 vereist de tijd dat wij 't verborgen nu ontdekken682 aan neef Van Aemstel, als een treff'lijk medelid683 van onz' verbintenis.684 gijsbert van aemstel Wat 's dat verborgens? harman van woerden Dit: 685 van al die 't vaderland getrouwe liefd' toedragen,685 de gulden vrijheid en gerechtigheid najagen,686
[p. 55]
ik wel geen aanstoot vrees. Zij prijzen ons verdrag,687 maar op haar hulp men ook zich niet verlaten mag.688 In kwaden zaken wordt de hevige bedrijver689 690 met haasten aangevoerd van zijn verblinden ijver. Gerechtig' aanslag sloert onder beleid en raad691 des juisten redens, die nauw uit haar tred en gaat. Zo zullen zij. Des waar daarop te wachten, dolen.693 D' onkundige gemeent' heeft d' ogen in de zolen,694 695 en blindelings verkiest en blindelings versmijt,695 en vaak vive ma mort, meure ma vie krijt.696 Des veilig nergens wij in 't land zijn van de grave. gijsbert van aemstel Hoe dan toch toe? geeraerdt van velsen De vorst, die onder zijnen stave698 't gehoorzaam Eng'land buigt, en heeft in zijner macht699 700 de kindren, effen rijp, te scheiden van geslacht700 en ouders eeuwelijk, hoezeer het ook doorsnijde701 701 haar overhangend hart, en presten ze ten strijde702 met bogen handig taai en flitsen scharp van dop.703 't Zij dat hij dreige met beschreilijk oorlog op704 705 te komen den Fransoos, wiens speer hij niet laat roesten,
[p. 56]
of met verslindend' heertocht Schotland te verwoesten,706 of te versteuren met het ijzer blank en 't vier707 in zijne nachten lang, den ongastvrijen Ier,708 deez' heeft hem vast gemaakt bij schriften en bij sprake709 710 van eden duur, geloofd t' handhaven onze zake. Des de verrader hem te geven in de hand,711 wij hebben ons in zijn bescherming en het land. harman van woerden Daar is des graven zoon, de prinse Jan met namen, dien d' eer gebeurd is van in echte te verzamen714 715 met 's konings dochter; deez', als van de rechte struik715 een onbesproken spruit, zal men, naar oud gebruik, doen zweren 't onderhoud van alle vrijigheden,717 die 't land ooit had voorheen of hebben mocht met reden,718 en zo bemoffelen zijn handen, dat hij 't spel719 720 door hoogmoed echter ons niet weer in 't war en stel,720 maar heb eerbiedelijk d' Engelse kroon te vrezen,721 en als hij zal gehuld op deze voorwaard' wezen,722 verheffen tot de naam zijns vaders. Dezen vond723 is d' eenig' uitkomst die wij hebben. Des terstond724
[p. 57]
725 - want ons geen ding zo kwaad als sloffen is of slepen -725 bestelt ons, neve, drie van de bezeilste schepen.726 Gij kent deez' hoek, gelijk uw volk, de schipliên, doet.727 gijsbert van aemstel Schepen? Ik ben gescheept daar ik meed' over moet728 en vind mij zover t' zee met uw verhaaste kielen,729 730 dat ik, helaas, vergeefs nu omzie naar mijn hielen. Maar weeldig Utrecht, o bisschoppelijke stad,731 in ik nog binnen uw strijdbare vestens zat,732 ik brachte den tiran in handen niet degenen, die min het vaderland als eigen wrake menen.734 735 De waarheid is, gelijk ik geenszins en beneen,735 dat ik in handeling en vrundschap ben getreên,736 op uw aanhouden, met de vorsten, ons geburen,737 eer dat men iets bestond', om binnen hare muren738 uitvlucht te vinden, en enigen toeverlaat739 740 te weten, bijaldien mislukt waar' onzen raad740 en aanslag vol gevaars, die 'k helpen heb beginnen741 met goeden ijver, om gelegenheid te winnen742 tot het vergaderen der Staten, 't welk dus lang
[p. 58]
de schalke dwingeland door slimmer treken gang, 745 door dreigen en ontzich, geweten heeft te weren. Maar toegang in het land t' openen vreemden heren,746 om grote steden met driesende sloten vast te dwingen, 't platteland parsen met overlast van knechten tuchteloos en overzeese koppen, 750 met oorlogsvolk uitheems ons vestingen te stoppen, te zetten d' eed'len van haar ambten, borgers rijk van haar vrijheden oud; huisluiden op den dijk, 't was nooit mijn mening. geeraerdt van velsen Wie kan ordentlijk verkwikken753 een staat ter dood toe krank en weer in orden schikken754 755 als d' opperoverheid onordlijk wordt belied?755 harman van woerden Dat konde d' eerste noch de tweede Brutus niet,756 noch die, in 't vrouwenkleed, als mannelijk bevrijder757 zijns vaderlands hem droeg. En waar 't dat het een ieder zo nauw zoud' nemen als Epaminond en gij,759
[p. 59]
760 toen Thebe en Holland nu bleven in slavernij.760 geeraerdt van velsen Dan waar het straffeloos de volken te verslinnen.761 gijsbert van aemstel Onordens al genoeg, laat orden eens beginnen.762 harman van woerden Dat zal 't wanneer de graaf zal zijn in 's konings hand.763 gijsbert van aemstel Ziet toe! ziet toe! Gij scheept 's lands welvaart uit het land.764 geeraerdt van velsen 765 Wie is dat? De tiran die wij tezamen vingen? gijsbert van aemstel 's Lands hoogheid is 't die gij verraadt aan vreemdelingen.766 geeraerdt van velsen Men zet een billijk prins in dwingeland zijn stoel.767 gijsbert van aemstel Hoe lang doch billijk? Totdat hij zich meester voel'? harman van woerden Zijns levens hele loop doet hem voor goed befamen.769 gijsbert van aemstel 770 Het zij zo. Wie wil borg zijn voor zijn erfgenamen? geeraerdt van velsen Dat is te ver gezorgd, intussen dag en raad.771 gijsbert van aemstel Nooit zorgd' hij ver genoeg, die zorgde voor een staat.772 harman van woerden Gemeenlijk komen voort de vromen van de vromen.773
[p. 60]
gijsbert van aemstel En als die regel mist, dan is het omgekomen.774 geeraerdt van velsen 775 Men kan een vorst zijn macht bepalen bij verdrag.775 gijsbert van aemstel Volvoert dat als zijn vreemd krijgsvolk u overmag.776 harman van woerden Wat middel zoudt gij dan goed vinden te gebruiken? gijsbert van aemstel Den graaf en graaflijkheid haar wieken wel te fnuiken,778 doch niet door vreemd geweld, maar naar voorouders zeên.779 780 Beschrijft de ridderschap, beschrijft de grote steên,780 waar d' opperheid bij staat, en laat die wederhalen781 de buitenspoorse macht in d' oudbezette palen. Ik waarschuw: nog is 't tijd, verblindt u niet de wraak.783 harman van woerden En zo den Staten haar niet kreunen onze zaak?784 geeraerdt van velsen 785 Of zo zij, den tiran ten dienst, ons tegen spannen?785 gijsbert van aemstel Wil 't beste deel des volks verheerd zijn van tirannen,786 het oordeel staat aan haar, des dulden zij, elkeen die dulde dan met haar, of geev' hem elders heen. Want, stoot men dit om, 't schuim van burgers en van boeren789
[p. 61]
790 zullen, gelijk als gij, den prins het land uit voeren, en zo zij 't vinden goed, met lasterlijk bedrijf, hem tasten aan zijn kroon, hem tasten aan zijn lijf. Des zo g' u niet en wacht hier verder in te moeien,793 zo zullen eeuwelijk verspuwen en verfoeien794 795 de tijdgenoten en naneven uwen naam.795 En, of ik 't met u stond, zo waar 't nog onbekwaam,796 dus in der ijle, volk en schepen toe te reden. harman van woerden Dewijl de zaak bij u dus staat, ik ben tevreden798 dat wij ons in de rust van deze nacht beraên. geeraerdt van velsen 800 Zo gij mij overstemt, ik moet eronder staan.800 Maar zal toch nimmermeer hier blijven veilig vinnen. gijsbert van aemstel Nooit is er heil gevolgd uit raad van bijstre zinnen.802 Ai, reddet d' uw' en toont van reden wat meer blijks. harman van woerden Goenacht zoon. gijsbert van aemstel Neef, goenacht. geeraerdt van velsen Ik wens u desgelijks. geeraerdt van velsen, Machtelt van Velsen geeraerdt van velsen 805 't Was wel dat wij de grond voor Aemstel eerst verzwegen,805 wij hadden anders hem niet in 't verbond gekregen.
[p. 62]
't Is kwaad iets aan te slaan met nauwgezette liên.807 machtelt van velsen Mijn here, zijt gij daar? Wat kwelt u? Over wien is uw misnoegen? geeraerdt van velsen 't Schijnt of Aemstel zoud' bezwijken.809 machtelt van velsen 810 Hoe dat? geeraerdt van velsen Hij neigt tot raad die geenszins veiliglijken810 te werke zijn gesteld noch billijk wezen kan. machtelt van velsen Wat doch? geeraerdt van velsen Maar, zachtelijk te hand'len den tiran!812 machtelt van velsen Indien een vrouw betaamt te zeggen haar gevoelen, zo bid ik, laat de brand van onze smart bekoelen 815 zoveel, dat onze leed, en de bijzond're haat,815 niet boven liefde van 't gemene best en gaat.816 geeraerdt van velsen 'k Heb groot verlangen naar mijn schildknaaps wederkeren,817 dewelk' ik henen heb, om antwoord te begeren dat d' uitkomst van de zaak ontdekke naakt en klaar, 820 naar Muiderberg geschikt, aan Timon toveraar. Ik gis hij is nu wel ten einde zijnen pade. machtelt van velsen Wat kwader raadsman, lief, waar gij mee gaat te rade!822
[p. 63]
geeraerdt van velsen Wat zal ik maken? Een begeerte zonder maat823 mij 't harte nimmermeer te snerpen af en laat, 825 om weten wat geluk wij hebben te verbeiden. 't Zij dat wij laten ons van Aemstels zinne leiden,826 of dat men 't aan de gunst der winden hangen zal,827 't is rondom vol gevaars en 't geldt mij bovenal.828 machtelt van velsen Helaas! geeraerdt van velsen Zo niet mijn troost, mijn ziele, spaart uw tranen.829 830 Van vaak ik mij en van vermoeidheid voel vermanen.830 machtelt van velsen 't Is wonder dat u die bevingen niet veel eer. geeraerdt van velsen Treedt in. machtelt van velsen Ik volg, mijn lief treedt in en geeft u neer.832 schildknaap Mijn leven hoord' ik vaak en menigmaal ten breesten833 van spook gewagen en van toverij en geesten,834 835 maar ondervond nooit iets. Doch 't horen en het zien835 van zulk bedrijf somwijl getuigen kloeke liên,836 en die niet zijn gewoon de waarheid te bemeuzelen,837 des ik wel 't meeste deel, maar al niet houd voor beuzelen.838
[p. 64]
Als ongeluk mij parst vind ik mij heuglijk som,839 840 en somtijds treurig, dat ik niet kan zien waarom. Komt dat bij geesten toe, die zwijgend innesluipen841 en onze zinnen door haar binnenste bekruipen?842 Of maken zonneschijn of buiig weêr onstuim843 den mensen nu een droev' en dan een blijde luim?844 845 Doet al uw best, somtijds een licht ding zal u missen845 en somtijds rolt een zaak van zelven tegens gissen.846 Zijn 't geesten, die alzo beschertsen ons verstand?847 Of is het wild geluk des werelds allerhand?848 Soms schijnt te pikken iets op ons van alle zijen,849 850 soms waarschuwt iets of helpt en schijnt met ons te lijen.850 Wanneer men daar op let, dunkt mij gelovens waard, hoe dat er geesten zijn, van goed' en kwader aard.852 De kwade geesten eer van wijsheid toe te schrijven, aan haar te zoeken heil en raad in ons bedrijven,854 855 en is, na dat ik kan bevroên, niet wel gedaan,855 nochtans belast mijn heer mij daarom uit te gaan.856 Een ander van zijn hals, dus duidend, had geschoven857 zijns heers bevel, ik leg de toortsen in den oven.858 Hoe dat ik nader kom aan Muiderberg gegaan,859 860 hoe dikker lucht. Of laat ik 't mij te voren staan?860
[p. 65]
Hier, in verloren hol en heggen naar beloken,861 Timon de toveraar, van niemand onbesproken, verschuilt zijn haatlijk hoofd. 't Verkeerde schepsel leidt863 en wallegt van de dag en alle lieflijkheid. 865 Zijn eigen lichaam niet en wenst hij wel te tieren,865 maar scharp gebeent bekleed met onderaardse spieren,866 is schoonheid in zijn zin. Een kinne die de schaar haar ruigheid nooit besnoeid', en ongekemmet haar, en van geschrookten huid de rimpels hem vermaken,869 870 lantaarnhoornig gezicht, holl' ogen, hoge kaken.870 Onzalig mens, is dan uw wijsheid ongemeen871 gebonden aan dusdanige wanschapenheên? Of kan de dwaasheid ijl van jongers en van vrouwen873 aan dezen woesten schijn lichtlijker toevertrouwen 875 verborgen wetenschap? Voorwaar, het mochte wel875 dat dit en al uw doen niets waar dan guichelspel.876 Ik zal 't doorzien. Wat kan 't mij meer als u doch deren?877 Hou, luistert konstenaar, die met afgrijslijk zweren878 878 't heilloze vollik dwingt des afgronds, naar ik hoor. timon 880 Ik hoor.
[p. 66]
schildknaap Gij die mijn eigen stem teruggekaatst in't oor en antwoordt met mijn mond, waar zijt gij met uw wonder?883 timon Onder. schildknaap Indien gij u vermeet te wezen een vermonder884 885 van 't geen dat zal geschiên, zo gunt dat ik koom in. timon Koom in. schildknaap Op zake van gewicht ik horen zou uw zin.887 Wat raad om 't hol zijn deur te vinden in deez' hoeken?888 timon Zoeken. schildknaap 890 Ik zoek vergeefs en zou mijn ogen schier vervloeken. Maar hier is 't duister, leidt de weg hier naar beneên? timon Neen. schildknaap Al is het dicht waar ik het loch te vinden meen,893 zegt van den ingang mij, bid ik, een merrekteiken.894 timon 895 Eiken. schildknaap Hier staat ze. Maar het oog geen ingang kan bereiken.896 Komt buiten liever gij, verwachten ik u zal. timon Ik zal. schildknaap Waar wilt gij dat ik toef: beneden in het dal899
[p. 67]
900 dat vol van liezen staat, of liever hier ter stede?900 timon Ter stede. schildknaap Ik bid u, helpt mij voort. 't Is middernacht alrede.902 Wanneer zo zal uw konst toch komen voor den dag?903 timon Voor den dag.904 schildknaap 905 Beginnen zult gij dan al zonder lang verdrag,905 de zon, om deez' tijd 's jaars is niet gewoon te luien.906 Wat zie ik? D' eiken leeft. Het aardrijk met de kruien907 rondom de wortel schudt, de boom springt uit zijn grond, die wasemt rook en vlam. Och, dit 's de hel zijn mond! 910 Och, dreigen van de dood mij nooit zo zeer vervaarde.910 schildknaap, Timon timon Hier ben ik, Timon, die in water, lucht en aarde voer over geesten, spook en ikkers heerschappij.912 Al waar de wereld af verschrikt, dat schrikt voor mij.913 In 't diepe van de zee, door kracht van heilloos rijmen,914 915 bekommer ik de zon. Ik doe de maan bezwijmen,915 dat zij haar doodverf zet. De winden, zonder toom916 aan 't rennen, schut ik kort en maak een dode stroom.917 En mits het mij belieft, help ik haar weer aan 't hollen918
[p. 68]
en schud den hemel, dat de sterren suizebollen. 920 Ontbinden kan ik de gemoeden van de min,920 en and'ren, weder, stuur ik harde zorgen in.921 Bij nare middernacht mijn eunjers ik doe draven922 het kerkhof om en dries de doden uit de graven923 en breek haar ijz'ren slaap, en dwing haar vaardig, dat924 925 zij mij aanwijzing doen van een verborgen schat, of van kleinodiên, voor veel jaren al verloren. Of wil ik weten 't eind, eer dat het is geboren,927 van enig' aanslag, zulks zal bij een geest geschiên,928 die door d' omstandigheên vervolligs nood kan zien.929 930 Eist wat gij weten wilt.930 schildknaap De Velser heer, ontsteken met edel gramschap, om de schennisse te wreken931 bedreven aan zijn vrouw, heeft, als een moedig man, zijn handen kloek ter daad geleid aan de tiran933 en houdt op 't Muiderslot gevangen den misdadigen. 935 't Geluk, wat dreigt het? Zal 't zijn aanslag begenadigen?935 Of waar het beter nooit in dit gevaar getreên?936 timon Vertoeft zolang dat ik behoorlijk toe mag reên.937 De mond van enen geest u 't antwoord zal verklaren.938 Verschrikt niet wat haar voor gedaanten openbaren,939 940 want alles is in dwang van deze roedes kracht.940
[p. 69]
schildknaap Daar kome wat het zij. Al 't geen dat gij verwacht,941 dat ben ik wel getroost. En zijt gij voor de scharen der helle veilig zelf, gij zult mij wel bewaren.943 timon Nu luistert naar mij, gij driekoppig' Hecate,944 945 soms vol, nu rechts, dan links van tronie hallef snee,945 o grootste dwaalster, die de duister mint, van zessen,946 gij die in u gewout hebt alle toveressen947 en let van lieverlede op beevaart en gelol,948 nachtloopster, luistervink, weermaakster, grote kol.949 950 En gij, gekroonde draak, vol van verborgen steuring,950 die 's hemels burgerij afvallig bracht tot scheuring951 en worpt u op tot hoofd des heers dul opgeruid,952 die 't muiten zuurst bekwam en nog gestadig muit,953 aanhitsend' hemelwaarts uw booz' wanschapen schimmen,954 955 hoewel nu t' zink zo diep als gij dacht hoog te klimmen.955 Tiran des sulferpoels voor wie de afgrond beeft956
[p. 70]
en al wat, onder maan, de wereld ommezweeft957 van tovergeesten, tuk op kruiden en venijnen,958 of onderaards gedrocht gaat waren in de mijnen.959 960 Ulieden ik bezweer door deze tekens plat,960 door deze beelden die gemaald staan op dit blad,961 door deze namen groot bij Arabiers en Moren,962 door deze roed' en door de kracht daarin bezworen,963 en door 't versteurd gebeent' van dezen cirkel rond,964 965 dat gij verschijnen doet, alhier voor mij, terstond een geest, gezwind op reis, deurtrapt, rondommezwierig,966 betweter, tijdingziek, bemoeial en nieuwsgierig,967 en die van logentaal te spreken voor mij schrikt.968 De maan gehoorzaamt reeds, zij heeft mij toegeknikt; 970 der hellen koning meed', of ik ben onervaren,970 want d' aarde loeit van angst en arbeidt om te baren.971 schildknaap, Timon, Helse geest helse geest De vorst der diepten schikt mij uit den helsen brand,972 onwillig, maar door dwang zijn vaardige gezant,973 Timon, om op de vraag die gij hebt voor te stellen,974 975 t' antwoorden. Vraagt, maar kort, en oorloft mij ter hellen.975 timon De heer van Velsen houdt d' Hollandse graaf gevaên
[p. 71]
te Muiden, op het slot, zegt hoe 't hem zal vergaan. helse geest 't Is wel van hem verzind,978 dat hij 't zich onderwindt.979 timon 980 Vaart heen, gij hebt voldiend.980 helse geest Ik vaar. timon Deez' tijding dragen, gij jongman, moogt uw heer, wien zij wel zal behagen. Op logen gij de geest zult vinden nimmermeer.982 schildknaap Ik ga dan, Timon. Dit laat u te loon mijn heer.983 't Is ongelooflijk dat zo wonderlijke zaken984 985 niet in der daad geschiên, maar dat haar mensen maken985 en geven valsen schijn. Nochtans haar maakt verdacht,986 dat zij dusdanig spel niet spelen dan bij nacht, een tijd die gunstig heelt 't litteken van de logen.988 Laat zien, hoe sprak de geest? Ik zou 't vergeten mogen.989 990 ‘'t Is wel van hem verzind, dat hij 't zich onderwindt’. Hoe nu? Het woord verzind, men dubbelduidig vindt.991 Is 't van mijn heer verzind met zinnen wel geslepen,992 of heeft hij zich verzind en wel te deeg vergrepen? Wie leidt mij uit hoe ik dit nemen zal? Ja, ja,994 995 nu dat het ommekomt, vind ik mij even na.995
[p. 72]
rei van amstellandse jofferen Och, hoeveel beter waar' het nooit te zijn geboren en 't licht te missen,997 welks min zo menig, menig mense doet bekoren998 en schendig glissen, 1000 als uit voorouders snood te zijn gesproten1000 en wezen van 't veracht,1001 onzuivere geslacht,1002 verworpen loten!1003 Al wie dat het genot van haar begeerte vijnen1004 1005 door boze daden, dien moet haar lust, met nasmaak kwaad, in 't kort verdwijnen, den heer tot schaden. En 't lelijk ongerucht sterft t' genen stonden,1008 maar wispelt na en voor1009 1010 met vale wieken door der mensen monden. Geen ding en is er dat zozeer verleidt de vromen1012 van vroomheids wegen als slimme voorgang, meest van ouders en van omen1014 1015 tot kwaad genegen. In haarliêr spoor, zijn voeten ongebonden,1016
[p. 73]
elk licht verreukeloost en, met 't gezelschap, troost zich in de zonden. 1020 Hoe vele doen te kort, helaas, dan haren neven1020 nakomelingen, degeen, die door bedompte tocht des moeds gedreven, in schanden springen! Gelijk de Velser heer, die gaat besluiten 1025 dat hij, om wraaks verzaên,1025 's lands hoogheid wil verraên1026 aan macht van buiten. Mij lust in 't klaagbad, laas, weemoedelijk te treden1028 na druks vermanen,1029 1030 en mij te wassen heel van boven tot beneden in lauwe tranen. O mensen broos, hoe glad is voor u allen heilzame deugdes baan,1033 waar niemand zeker staan1034 1035 en kan voor 't vallen! Tot nog toe Velsen ging, zo 't scheen, dat niemand vaster1036 zijn treden spande. Nu is, helaas, helaas, zijn lof verkeerd in laster,1038 zijn roem in schande. 1040 Voortaan zal elk die placht te prijzen, smalen. Voortaan zal niemand meer,
[p. 74]
om d' onbesproken eer,1042 zijn huis ophalen.1043 O Gijsbrecht, waardig heer van onzen vaderlande,1044 1045 wijs, goedertieren,1045 die daar den klaren Amstel met zijn groenen rande1046 hebt te bestieren, hoe is den inslag u bedekt gehouwen?1048 Hoe zijt gij ingeleid1049 1050 door uw trouwhartigheid1050 en goed betrouwen?1051 Nu vreez' eenieder die getroond wordt om gezworen1052 aanslag te maken, dat daar iets anders schuilen mag, dan 't schijnt geschoren,1054 1055 in 't hol der zaken, zodat men lichtlijk komt, door 't vals bedieden,1056 niet in gevaar alleen, maar na te jagen 't geen men meent te vlieden. 1060 Niemand verlaat zich hier op edel' of oneêle1060 vrienden of magen.
[p. 75]
Want, wie te samen spannen, doen 't, ten meestendele1062 door haat te dragen, of hoop tot hoger luk, beid' eervergeten. 1065 Neemt Aemstel uit haar rot,1065 wiens wit zal liefde tot1066 's lands welvaart heten.	673 Ik koom...gevlogen: Ik heb in grote haast alles volledig geïnspecteerd 674 wel bewaard: goed bewaakt; opgetogen: opgehaald 676 rustig: vastberaden 677 niemand suf van allen: iedereen op alles voorbereid 678 verzekerd: beveiligd; voor: tegen; schielijk': plotselinge 679 tenzij...ontzegg': tenzij de haat van de hemel zelf ons de oorlog zou verklaren 680 't En is...beleg: het is niet de bedoeling een beleg af te wachten 681 bekwamelijk: op een behoorlijke manier 682 vereist de tijd: eist de (korte) tijd (die wij nog hebben); 't verborgen: de geheime agenda; ontdekken: openbaren 683 treff'lijk: belangrijk 684 verbintenis: complot 685 al: allen 686 najagen: nastreven 687 wel: zeker; aanstoot: tegenwerking; verdrag: bondgenootschap 688 haar: hun; mag: kan 689 In kwaden...ijver: bij slechte zaken wordt de gedreven uitvoerder meegesleept door zijn blinde hartstocht 691 Gerechtig' aanslag...gaat: Een rechtvaardige onderneming vordert langzaam; zij laat zich leiden en raden door verstandig overleg, dat zich nauwelijks overhaast 693 Zo zullen zij: inderdaad. Des...dolen: daarom zou het onverstandig zijn daarop te wachten 694 D' onkundige gemeent'...zolen: het onwetende volk weet niet wat er aan de hand is 695 versmijt: verwerpt 696 vive ma mort, meure ma vie: leve mijn dood, sterve mijn leven; krijt: schreeuwt; het Franse citaat heeft Hooft ontleend aan een Franse vertaling van Machiavelli's Discorsi, i, 53. Machiavelli had het weer ontleend aan Dante 698 Hoe dan toch toe?: wat wilt gij dan?; de vorst: de Engelse koning Eduard i (1272-1307); stave: scepter 699 buigt: doet buigen 700 kindren, effen rijp: pas volwassen kinderen; geslacht: familie 701 eeuwelijk: voor altijd 701 hoezeer...hart: hoezeer dit ook snijdt door hun (nl. van de kinderen) liefhebbend hart 702 en presten ze ten strijde: en hen tot de krijgsdienst te dwingen 703 bogen handig taai: goede, buigzame bogen; flitsen: pijlen; dop: punt 704 beschreilijk: betreurenswaardige; op te komen: aan te vallen 706 verslindend' heertocht: vernietigende veldtocht 707 versteuren: vernietigen; ijzer blank: zwaard; vier: vuur 708 in zijne nachten lang: tijdens zijn lange winternachten; verwijst naar de Latijnse naam voor Ierland: Hibernia, winterland 709 deez' heeft...zake: hij (nl. Eduard i) heeft zich schriftelijk vastgelegd en mondeling met een dure eed gezworen onze zaak te verdedigen 711 Des de verrader...land: dus door de verrader aan hem over te leveren, stellen wij onszelf en het land onder zijn bescherming 714 dien d' eer gebeurd is: die de eer heeft gehad; in echte te verzamen: te huwen; in 1284 was er een verlovingsverdrag gesloten tussen Jan van Holland, zoon van Floris v, en Elizabeth van Engeland, dochter van Eduard i. Op 7 januari 1297 zou het huwelijk in Ipswich worden gesloten. Als Harman van Woerden dit zegt, is het huwelijk dus nog niet voltrokken 715 deez': prins Jan; van de rechte struik: van de echte stam 717 't onderhoud van alle vrijigheden: het handhaven van alle privileges 718 of hebben mocht met reden: of later terecht zou kunnen krijgen 719 bemoffelen zijn handen: zijn handen binden 720 echter: later; in 't war en stel: in het honderd laat lopen 721 heb...te vrezen: moet duchten 722 gehuld: aangesteld 723 verheffen tot de naam zijns vaders: (zal men) hem verheffen tot de grafelijke waardigheid; Dezen vond... hebben: dit plan biedt ons de enige adequate oplossing 724 Des: daarom 725 want...slepen: want niets is voor ons zo gevaarlijk als te talmen of te dralen 726 bestelt ons: lever ons; bezeilste: snelst varende 727 hoek: streek; gelijk uw volk, de schipliên, doet: evenals uw mensen, de scheepslui, dat doen 728 Ik ben...moet: ik ben zo diep bij de zaak betrokken dat ik niet meer terug kan 729 en vind...hielen: en ik ben al zo ver meegegaan met jullie ondoordachte plannen, dat ik nu, tevergeefs, naar een mogelijkheid zoek om mij terug te trekken 731 weeldig: welvarend 732 in: indien; strijdbare vestens: sterke muren 734 die min...menen: die meer oog hebben voor hun eigen wraakzucht dan voor het vaderland 735 gelijk ik geenszins en beneen: zoals ik geenszins wil ontkennen 736 dat ik...getreên: dat ik in onderhandeling over een vriendschapsverbond ben getreden 737 aanhouden: gedurig aandringen; de vorsten, ons geburen: hertog Jan ii van Brabant, graaf Gwijde van Vlaanderen en koning Eduard i van Engeland hadden de samenzweerders, tijdens een bijeenkomst in Cambrai, hun hulp toegezegd 738 bestond': ondernam; hare: hun 739 uitvlucht: toevlucht; en enigen toeverlaat te weten: en zeker te zijn van enige bescherming 740 bijaldien: als; raad: plan 741 aanslag vol gevaars: gevaarlijke onderneming 742 met goeden ijver: met groot enthousiasme; om gelegenheid...weren: om de gelegenheid te krijgen de Staten bijeen te roepen, wat de geslepen dwingeland tot nu toe heeft weten tegen te houden met behulp van sluwe streken en door te dreigen en vrees in te boezemen 746 Maar toegang...mening: maar om het land te openen voor vreemde machthebbers, om de grote steden door middel van dwangburchten onder contrôle te houden, het platteland te kwellen met de overlast van ongedisciplineerde soldaten en vreemde krijgslieden, buitenlands krijgsvolk in onze vestingen te legeren, onze edelen uit hun ambten te laten ontzetten, onze rijke burgers hun oude privileges te laten ontnemen en onze boeren op straat te laten zetten, is nooit mijn bedoeling geweest 753 ordentlijk verkwikken: naar behoren er bovenop brengen 754 en weer in orden schikken: en weer behoorlijk laten functioneren 755 als...belied?: als de hoogste overheid in strijd met de wetten handelt 756 d' eerste noch de tweede Brutus: L. Junius Brutus († 509-v. Chr.) die in 510 v. Chr. Tarquinius Superbus verjoeg; Marcus Junius Brutus (85-42 v. Chr) die, samen met Gaius Cassius, op de Idus van maart in 44 v. Chr. Julius Caesar in een senaatszitting doodde vanwege diens streven naar de alleenheerschappij 757 noch die...hem droeg: in de winter van 379-378 v. Chr. wist de Thebaanse balling Pelopidas met zes medestrijders de stad Thebe, die door de Spartanen was bezet, binnen te komen om de volgende dag, vermomd en gesluierd als vrouw, tijdens een banket de Spartagezinde leiders te doden, de politieke gevangenen te bevrijden en zo een revolutie te beginnen; hem droeg: zich gedroeg 759 Epaminond: Epameinondas (420-362 v. Chr.), onkreukbaar Thebaans veldheer die de hegemonie van Sparta op de Peloponnesos wist te breken. Hij werd door Montaigne bijzonder gewaardeerd om zijn morele grootheid; gij: nl. Gijsbert van Aemstel 760 toen Thebe...slavernij: dan zouden toen Thebe en nu Holland in slavernij zijn gebleven 761 Dan waar...verslinnen: dan zou men ongestraft de volken in het verderf kunnen storten 762 Onordens: chaos; laat orden eens beginnen: laten we eerst eens orde op zaken stellen 763 in 's konings hand: in handen van de Engelse koning 764 Ziet toe: pas op; 's lands welvaart: de waarborg voor 's lands voorspoed 766 's Lands hoogheit is 't: het is de gebieder van het land 767 een billijk prins: een rechtvaardig vorst; vgl. Lipsius, Politica, ii, 5 769 doet hem voor goed befamen: laat hem kennen als een goed vorst 771 Dat is...raad: dat is te ver vooruitgedacht, ondertussen komt tijd, komt raad 772 Nooit zorgd'...staat: iemand die bezorgd is over zijn land kan nooit ver genoeg vooruit denken 773 Gemeenlijk...vromen: gewoonlijk hebben rechtschapen mensen ook rechtschapen ouders; vgl. Montaigne, Essais, ii, 36 774 dan is het omgekomen: dan is het te laat 775 kan: moet; bepalen: beperken 776 Volvoert dat: krijg dat maar eens voor elkaar; u overmag: over u de baas is 778 Den graaf...fnuiken: de graaf en zijn macht flink te beknotten 779 naar voorouders zeên: volgens voorouderlijke traditie 780 Beschrijft: roept bijeen 781 waar d' opperheid bij staat: bij wie de souvereiniteit berust; laat...palen: laten zij de buitensporige machtsuitoefening terugbrengen binnen de vanouds gestelde grenzen 783 verblindt u niet de wraak: laat u niet door wraakzucht verblinden 784 En zo...zaak? en als de Staten zich niets aan onze zaak gelegen laten liggen? 785 ons tegen spannen: tegen ons samenspannen 786 't beste deel des volks: de Staten; Wil 't beste deel...heen: willen de Staten overheerst worden door tirannen, dan is dat aan hen; daarom, als zij tirannie verdragen, zal iedereen dat moeten, of zich in ballingschap moeten begeven 789 Want, stoot...lijf: want sluit men de Staten uit, dan zal het uitvaagsel van burgers en boeren, evenals jullie (nu willen doen), de vorst het land uit brengen, of als men dat nodig vindt, schandelijk zijn kroon aantasten of hem om het leven brengen 793 Des zo...moeien: daarom, als jullie er niet voor oppassen je verder hier mee in te laten 794 verspuwen: verachten; verfoeien: verafschuwen 795 naneven: het nageslacht 796 En, of...reden: en, zo ik het al met u eens zou zijn, dan nog zou het onmogelijk zijn om in zo'n vliegende haast schepen en scheepsvolk in gereedheid te brengen 798 Dewijl de zaak...beraên: daar gij zo over de zaak denkt, lijkt het mij goed dat wij er in de rust van de nacht nog eens over nadenken 800 Zo: aangezien; ik moet eronder staan: moet ik mij er bij neerleggen 802 Nooit is er...blijks: Nooit is er iets goeds voortgekomen uit het oordeel van een verwarde geest. Och, breng uw geest tot rust en geef wat meer blijk van gezond verstand 805 grond: de ware reden 807 't Is kwaad...liên: het is lastig iets te ondernemen met erg precieze lieden 809 't Schijnt of Aemstel zoud' bezwijken: het ziet er naar uit dat Aemstel zou willen terugkrabbelen 810 Hij neigt...kan: hij voelt meer voor een plan dat zeker niet zonder gevaar kan worden uitgevoerd en helemaal niet rechtvaardig is 812 Maar,...tiran!: wel, om de tiran clement te behandelen! 815 de bijzond're haat: onze persoonlijke haat 816 van 't gemene best: voor het algemeen belang 817 'k Heb...pade: Met groot ongeduld kijk ik uit naar de terugkeer van mijn schildknaap, die ik naar Muiderberg, naar Simon de tovenaar, heb gestuurd om een antwoord te krijgen dat de afloop van de zaak helder en duidelijk openbaart. Ik vermoed dat hij er nu wel ongeveer zal zijn 822 Wat kwader...rade!: Wat een slechte adviseur, lief, bij wie gij te rade gaat! 823 Wat zal...verbeiden: Wat moet ik beginnen? Een mateloos verlangen om te weten welk lot ons te wachten staat, kwelt mijn hart zonder ophouden 826 zinne: wens 827 of dat...zal: of dat we het van een gunstige wind laten afhangen (of we Floris naar Engeland zullen brengen) 828 rondom: overal; en 't geldt mij bovenal: en dat geldt voor mij in het bijzonder 829 Zo niet: niet op deze manier 830 Van vaak: door slaap; vermanen: bevangen 832 geeft u neer: legt u ter ruste 833 ten breesten: heel uitvoerig 834 spook: spokerij 835 maar...iets: maar nam zelf nooit iets waar 836 van zulk bedrijf: van zulke verschijnselen; somwijl: soms; kloeke liên: verstandige mensen 837 te bemeuzelen: geweld aan te doen 838 des ik...beuzelen: daarom houd ik het grootste deel, maar niet alles, voor verzinsels 839 Als ongeluk...waarom: als het mij flink tegenzit, merk ik, dat ik nu eens vrolijk en dan weer treurig gestemd ben zonder dat ik dat kan verklaren 841 Komt...innesluipen: wordt dat door geesten veroorzaakt, die ongemerkt binnendringen 842 en onze...bekruipen: en onze zintuigen tot in hun binnenste beïnvloeden 843 buiig weêr onstuim: regenachtig en onstuimig weer 844 luim: stemming 845 een licht ding zal u missen: zal iets simpels je niet lukken 846 tegens gissen: onverwacht 847 beschertsen: spotten met 848 Of is...allerhand?: of is het toe te schrijven aan het veelsoortige, wispelturige lot van de wereld? 849 Soms schijnt...zijen: soms schijnen we van alle kanten te worden aangevallen 850 met ons te lijen: medelijden met ons te hebben 852 hoe dat: dat 854 heil: uitkomst; in ons bedrijven: voor ons handelen 855 na dat ik kan bevroên: voor zover ik kan inzien; niet wel gedaan: niet verstandig 856 belast: gelast; daarom: om dat laatste 857 dus duidend: die er zo over dacht; van zijn hals had geschoven: zou naast zich neer hebben gelegd 858 ik leg de toortsen in den oven: ik waag het er op 859 voor de afhankelijkheid van dit tekstdeel van Lucanus' Pharsalia, vi, vgl. Veenstra, Bijdrage tot de kennis van de invloeden op Hooft, 163-169 860 dikker: dichter; Of laat ik 't mij te voren staan?: of verbeeld ik me dat maar? 861 Hier...lieflijkheid: hier, in een eenzaam hol tussen duister struikgewas verscholen, houdt Timon de tovenaar, die bij iedereen in een kwade reuk staat, zijn afzichtelijk hoofd verborgen. Het ontaarde schepsel verafschuwt het daglicht en elke vorm van vriendelijkheid 863 deze beschrijving van Timons uiterlijk berust op Lucanus, Pharsalia, vi, 515-518, waarin het uiterlijk van de tovenares Erictho wordt beschreven 865 Zijn eigen...tieren: zijn eigen lichaam wenst hij niet behoorlijk te verzorgen 866 scharp gebeent: knokig skelet; onderaardse: gedrochtelijke 869 geschrookten: verschrompelde; vermaken: behagen 870 lantaarnhoornig gezicht: tanig gelaat; holl': diepliggende; kaken: jukbeenderen 871 Onzalig mense...wanschapenheên?: diep verdorven mens, is uw buitengewone kennis dan verbonden met zo'n wanstaltigheid? 873 Of kan...wetenschap?: of zal de ijdele dwaasheid van jonge mannen en vrouwen aan zo'n woest voorkomen gemakkelijker geheime kennis toeschrijven? 875 het mochte wel: het zou wel kunnen 876 niets: niets anders; guichelspel: zinsbegoocheling 877 Ik zal 't doorzien: ik zal er wel achter komen; deren: kwaad doen 878 Hou: uitroep om iemands aandacht te trekken, hé 878 Hou, luistert...hoor: hé, luister tovenaar die, naar ik heb vernomen, met afschuwelijke bezweringen de afschrikwekkende bewoners van de hel bedwingt 883 met uw wonder: met uw wonderbare vermogens 884 Indien gij...koom in: indien gij durft te beweren een verkondiger te zijn van wat er zal gebeuren, sta mij dan toe binnen te komen 887 Op zake...zin: over een belangrijke zaak moet ik uw mening horen 888 Wat raad...hoeken: hoe vind ik in dit oord de deur van het hol? 893 Al: overal; het loch: de opening 894 merrekteiken: kenmerk 896 Hier staat ze: hier staat de eik; bereiken: ontwaren 899 toef: wacht 900 liezen: biezen (grasachtige plant op vochtige plaatsen); ter stede: ter plekke 902 voort: verder 903 konst: tovenarij 904 voor den dag: voor dat het licht wordt 905 zult: moet; verdrag: dralen 906 luien: luieren 907 D' eiken leeft: de eik beweegt; Het aardrijk met de kruien: de grond met al zijn planten 910 vervaarde: bang maakte 912 voer...heerschappij: macht heb over; spook: spoken; ikkers: duivels 913 Al: alles; af verschrikt: ontzag voor heeft; schrikt: is bang 914 heilloos rijmen: gruwelijke bezweringen 915 bekommer ik: houd ik tegen; bezwijmen: verbleken 916 dat zij haar doodverf zet: zodat zij lijkbleek wordt; De winden...kort: de winden die ongeremd tekeer gaan, houd ik plotseling tegen 917 en maak een dode stroom: en laat de golven tot stilstand komen 918 mits: wanneer; haar: de winden 920 ontbinden: bevrijden; gemoeden: harten; min: verliefdheid 921 harde zorgen: grote gevaren 922 nare: duistere; eunjers: spoken 923 dries: roep met krachtige bewoordingen op 924 haar ijz'ren slaap: hun doodsslaap; vaardig: op een behendige manier 927 Of wil...aanslag: of wens ik de afloop van een onderneming te kennen voor dat ze is begonnen 928 bij: door 929 die door...zien: die door alle feiten heen kan voorzien waar het onvermijdelijk op moet uitlopen 930 ontsteken met edel gramschap: ontstoken in rechtmatige toorn 931 schennisse: verkrachting 933 zijn handen...tiran: heeft moedig de tiran gevangen genomen 935 't Geluk, wat dreigt het?: Wat is het lot van zins?; begenadigen: begunstigen 936 Of waar...getreên?: of was het beter geweest zich nooit in deze gevaarlijke situatie begeven te hebben? 937 Vertoeft: wacht; behoorlijk toe mag reên: voldoende toebereidselen kan maken 938 verklaren: geven 939 wat haar voor gedaanten openbaren: wat voor gestalten zich ook manifesteren 940 want alles...kracht: want alles wordt bedwongen door de vermogens van deze staf 941 Daar kome...getroost: laat komen wat komen moet. Wat gij ook allemaal verwacht, ik ben er niet bang voor 943 wel bewaren: goed beschermen 944 Hecate: het meest bekend als Griekse godin van de onderwereld die heerst over alle geheime toverkrachten in de natuur; zij wordt vaak afgebeeld met drie hoofden en met fakkels in de hand; beschermgodin van tovenaars en toverheksen 945 vol: volledig; hallef snee: de helft missend 946 o grootste...zessen: o grootste van de zes planeten, die van de duisternis houdt; Hecate wordt ook vaak geidentificeerd met de maangodin 947 gewout: macht 948 en let...gelol: en in alle rust zowel aandacht heeft voor een bedevaart als voor het eentonig opdreunen van toverspreuken 949 weermaakster: heks die een slechte invloed heeft op het weer; kol: toverkol 950 gekroonde draak: Satan; steuring: verstoordheid; verwijzing naar Satans afkomst als de aanvoerder van de gevallen engelen, Lucifer, die tegen God in opstand kwam en door Michaël werd vernietigd en in de hel geworpen 951 afvallig: ontrouw 952 des heers: van het leger van de afvallige engelen; dul: dolzinnig 953 die 't muiten...muit: die de zwaarste gevolgen van de muiterij ondervond, maar toch voortdurend blijft muiten 954 booz': verdorven; wanschapen: gedrochtelijk 955 hoewel...klimmen: hoewel gij nu zo diep zijt gezonken als gij hoog dacht te stijgen 956 sulferpoel: zwavelpoel; in de bijbel wordt de hel beschreven als een poel van vuur en zwavel, Openbaring 19:20, 20:10, 21:8; afgrond: hel 957 onder maan: in het ondermaanse; de wereld ommezweeft: rusteloos over de aarde ronddoolt 958 van: aan; tuk op: bedreven in; venijnen: vergiften 959 of onderaards...mijnen: of onderaardse gedrochten die rondwaren in de mijngangen 960 plat: eenvoudig 961 beelden: afbeeldingen; gemaald: geschilderd 962 groot: die hoog in aanzien staan 963 kracht: macht 964 versteurd gebeent': uit de rust van het graf gehaalde beenderen 966 gezwind op reis: vlug op weg; deurtrapt: sluw; rondommezwierig: in alle opzichten bevallig 967 betweter: betweterig; tijdingziek: verzot op nieuwtjes; bemoeial: bemoeiziek 968 en die...schrikt: en die ervoor terugdeinst in mijn tegenwoordigheid leugens uit te kramen 970 meed': ook 971 arbeidt om te baren: en heeft barensweeën 972 schikt: zendt 973 onwillig: tegen mijn zin; vaardige: gewillige 974 hebt voor te stellen: moet voorleggen 975 kort: snel; en oorloft mij ter hellen: en sta mij toe naar de hel terug te keren 978 verzind: bedacht 979 dat hij 't zich onderwindt: dat hij het onderneemt 980 vaart: gaat; voldiend: uw taak volbracht; Deez' tijding dragen: dit bericht brengen 982 vinden: betrappen; nimmermeer: nooit 983 te loon: als beloning 984 zo: zulke 985 in der daad geschiên: in de werkelijkheid gebeuren; maken: teweegbrengen 986 valsen schijn: bedriegelijk voorkomen; haar: hen 988 heelt: verbergt; 't litteken van de logen: het bewijsstuk van de leugen 989 mogen: kunnen 991 Hoe nu?: wat nu?; men dubbelduidig vindt: kan men op twee manieren interpreteren 992 Is 't van...vergrepen?: is het door mijn heer verstandig bedacht, of heeft hij zich vergist en wel degelijk een grote fout gemaakt? 994 hoe ik dit nemen zal?: hoe ik dit moet opvatten 995 nu dat...na: nu het er op aankomt, weet ik niet wat ik ervan moet maken 997 't licht: het levenslicht 998 welks min...glissen: waar menigeen zoveel van houdt dat hij erdoor wordt verleid en schandelijk uitglijdt (op het pad der deugd) 1000 als: dan; voorouders snood: slechte voorouders 1001 wezen: te zijn 1002 onzuivere: ondeugdzame 1003 verworpen loten: verdorven spruiten 1004 Al wie...schaden: allen die de bevrediging van hun begeerten vinden in kwaad doen, moet de lust daartoe spoedig vergaan vanwege de kwalijke gevolgen die dat voor henzelf heeft; den heer tot schaden: de eigenaar van de begeerte tot schade, d.w.z.: tot eigen schade 1008 En 't lelijk...stonden: en de slechte reputatie verdwijnt nooit 1009 maar wispelt...wieken: maar zwerft rusteloos op bleke vlerken 1012 Geen ding...voorgang: niets leidt de rechtschapen mens zozeer af van de wegen der deugd als een slecht voorbeeld 1014 meest: gewoonlijk; omen: bloedverwanten 1016 In haarliêr...zonden: in hun spoor gaat iedereen, door niets belemmerd, gemakkelijk het verkeerde pad op en geeft zich, samen met anderen, over aan zondige genoegens 1020 Hoe...springen!: Helaas, hoezeer benadelen dan degenen, die gedreven door een verborgen hartstocht zichzelf te schande maken, hun nakomelingen 1025 om wraaks verzaên: om aan zijn wraakzucht te voldoen 1026 's lands hoogheid: de gebieder van het land, nl. graaf Floris 1028 Mij lust: ik (nl. de Rei van Amstellandse Jofferen) ben geneigd; weemoedelijk: bedroefd 1029 na druks vermanen: zoals mijn smart mij gebiedt 1033 heilzame deugdes baan: de heilzame weg der deugd 1034 waar: waarop; zeker: veilig 1036 Tot nog toe...spande: tot nu toe leek het of Velsen standvastiger dan wie ook zijn stappen richtte (op het pad van de deugd) 1038 lof: reputatie; laster: blaam 1042 onbesproken eer: onberispelijke reputatie 1043 zijn huis ophalen: zijn geslacht roemen 1044 O Gijsbrecht, waardig heer van onzen vaderlande: de Rei van Amstellandse jofferen spreekt Gijsbert van Aemstel aan in zijn functie van heer van Amstelland; waardig: voortreffelijk 1045 goedertieren: vreedzaam 1046 klaren: schone 1048 hoe: waarom; inslag: ware bedoeling; bedekt: geheim 1049 ingeleid: misleid 1050 trouwhartigheid: goedgelovigheid 1051 betrouwen: vertrouwen 1052 getroond: verleid; om gezworen aanslag te maken: om mee te doen aan een bij eed bezworen onderneming 1054 dat daar...zaken: dat er in de kern van de zaak iets anders verborgen kan zitten, dan het lijkt te worden voorgesteld 1056 zodat men...vlieden: zodat men door de bewust verkeerde uitleg niet alleen gemakkelijk in gevaar komt, maar er ook toe komt om na te jagen wat men meent te ontvluchten 1060 Niemand verlaat...magen: niemand kan zich in dit geval verlaten op adellijke of niet-adellijke vrienden of verwanten 1062 Want, wie...eervergeten: want degenen die samenzweren doen dat meestal uit haatdragendheid of uit hoop op een hogere positie, en in beide gevallen handelen zij gewetenloos 1065 Neemt Aemstel uit haar rot: zonder Aemstel daarvan uit 1066 wiens wit...heten: die slechts de welvaart van het land voor ogen heeft gehad

Vorige Volgende

Geeraerdt van Velsen. Baeto, of oorsprong der Hollanderen (2005)

Geeraerdt van Velsen. Baeto, of oorsprong der Hollanderen

Derde bedrijf

Over het gehele werk

Over dit hoofdstuk/artikel